Ευγένιος Αρανίτσης: «Είμαι πεπεισμένος ότι ζούμε το τρεμόπαιγμα της φλόγας ενός κόσμου που σβήνει»

Ο Αθηναίος της εβδομάδας: Ευγένιος Αρανίτσης Facebook Twitter
Ναι, είμαι χαρακτήρας «συντελειακός», είμαι πεπεισμένος ότι ζούμε το τρεμόπαιγμα της φλόγας ενός κόσμου που σβήνει... Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
4
  • Από την Κέρκυρα κατάγομαι κι εκεί προσπάθησα να επιστρέψω μόνιμα τουλάχιστον δύο φορές –την τελευταία άντεξα μια ολόκληρη πενταετία–, αν όμως σε έχει αναθρέψει η μεγαλούπολη, δύσκολα την αποχωρίζεσαι κι εγώ την Αθήνα την αγάπησα σαν «μητριά» ήδη από τα 17 μου. Το νησί μου είναι πανέμορφο, δεν λέω, αλλά για να σε ικανοποιεί η διαμονή εκεί, όπως γενικά στην επαρχία, πρέπει να είσαι είτε ανήλικος είτε ηλικιωμένος. Συμπτωματικά κιόλας το νέο μου σπίτι βρίσκεται στην Ξενοκράτους, στον ίδιο δρόμο που ήταν και το αρχικό μου, τέσσερις δεκαετίες πριν! Εδώ, στο Κολωνάκι, έζησα τα περισσότερα αθηναϊκά μου χρόνια, εκτός από ένα διάστημα που μετακόμισα στο Χαλάνδρι. Αγαπώ αυτήν τη γειτονιά, Κολωνακιώτης όμως δεν κατάφερα να γίνω ποτέ. Με τραβούσαν περισσότερο τα Εξάρχεια κι εκεί ξημεροβραδιαζόμουν νεότερος, όντας πνεύμα ανήσυχο. Εκεί, άλλωστε, γινόταν το «παιχνίδι» – τα νέα ρεύματα, η διανόηση, η αμφισβήτηση...

Το σημαντικότερο είναι να θεραπευτούμε από την τρέλα μας, διατηρώντας, ωστόσο, τα θετικά της. Κατά τα άλλα, δεν με τρομάζουν ούτε τα γεράματα, ούτε η φτώχεια, ούτε η μοναξιά. Φλερτ, σχέσεις, αγάπες εφήμερες, απ' όλα είχα, πλέον όμως πιο πολύ τα σκέφτομαι, παρά τα κάνω. Ο μονήρης βίος νομίζω μου πάει.

  • Η Αθήνα τότε –κι όταν λέω Αθήνα, εννοώ το νοητό τρίγωνο ανάμεσα σε Κολωνάκι, Εξάρχεια και Μοναστηράκι, όπου μαζευόταν όλη η κίνηση, καφέ, μπαρ, βιβλιοπωλεία, δισκάδικα κ.λπ.– ήταν ένα μεγάλο χωριό όπου όλοι γνωριζόμασταν μεταξύ μας. Γίνονταν θαυμάσια πράγματα, συναντούσες υπέροχους ανθρώπους. Ξέρω, ακούγεται εξιδανικευμένο όλο αυτό, αλλά είμαι υπέρ της νοσταλγίας κι ας έχει τόσο συκοφαντηθεί. Όσο παλιότερα, τόσο καλύτερα, το πιστεύω ακράδαντα. Όλα τότε διαπνέονταν από τον άνθρωπο, ενώ τώρα είναι πιο απρόσωπα, βιαστικά κι επιπόλαια. Και ενώ χάρη στην τεχνολογία η επικοινωνία μοιάζει απείρως ευκολότερη, έγινε ουσιαστικά περισσότερο ρηχή και σχηματική.
  • Το ξακουστό βιβλιοπωλείο Octopus του Τέου Ρόμβου στα Εξάρχεια ήταν το πρώτο μου στέκι και ορμητήριο. Διαβάσματα, διανομές, αφισοκολλήσεις, πολιτικές «ζυμώσεις», ατέλειωτες κουβέντες επί παντός επιστητού, «αναρχία μετά μουσικής» τη λέω εκείνη την περίοδο. Αποφασίζω να ασχοληθώ σοβαρότερα με το βιβλίο και το '76 στήνουμε με μια φίλη τις εκδόσεις Άκμων. Αρχικά κυκλοφορούσαμε βιβλία κυρίως θεωρητικά, τύπου «Μάης '68», ύστερα το γυρίσαμε σε ποίηση και λογοτεχνία κι εντέλει το κλείσαμε το μαγαζί γιατί επιχειρηματίας δεν ήμουν, το κέφι μου έκανα! Συγκεντρώθηκα στα δικά μου γραπτά, που μέχρι το Δωμάτιο με τις Εικόνες, που είχε προλογίσει ο Ελύτης (1986), και το μυθιστόρημα Αφρική, που ακολούθησε, τα θεωρούσα ανάξιες λόγου νεανικές «αμαρτίες». Τον Ελύτη τον αγαπούσα πολύ – μοιραζόμαστε, ξέρεις, την ίδια μυστικιστική αντίληψη για τη φύση και τον έρωτα, μια αντίληψη βαθιά ποιητική. Γι' αυτό, άλλωστε, στράφηκα σταδιακά στην ποίηση, μια πιο βαθιά, πιο εκλεπτυσμένη μορφή έκφρασης. Ποιητικό είναι και το έργο ζωής που δουλεύω εδώ και χρόνια, η «Μορφολογία», ένας στοχασμός πάνω στο τέλος των πραγμάτων.
Ο Αθηναίος της εβδομάδας: Ευγένιος Αρανίτσης Facebook Twitter
Τον Ελύτη τον αγαπούσα πολύ – μοιραζόμαστε, ξέρεις, την ίδια μυστικιστική αντίληψη για τη φύση και τον έρωτα, μια αντίληψη βαθιά ποιητική. Γι' αυτό, άλλωστε, στράφηκα σταδιακά στην ποίηση, μια πιο βαθιά, πιο εκλεπτυσμένη μορφή έκφρασης... Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
  • Ναι, είμαι χαρακτήρας «συντελειακός», είμαι πεπεισμένος ότι ζούμε το τρεμόπαιγμα της φλόγας ενός κόσμου που σβήνει. Παρόμοιοι προϊδεασμοί διατυπώνονται, βέβαια, ήδη από τον 19ο αιώνα, αλλά νομίζω πως η μετάβαση στο ψηφιακό σύμπαν είναι αυτή που θα μας μεταμορφώσει θεμελιακά – ήδη το κάνει. Είναι τόσο γρήγορες και κατακλυσμικές πια οι αλλαγές, ώστε παρατηρώ πως η απόσταση που έχω από τον κόσμο των παππούδων μου είναι πολύ μικρότερη εκείνης που με χωρίζει από τις νεότερες γενιές. Καταλαβαίνω πολύ καλά πώς λειτουργεί η εποχή, αλλά αποτελώ ανθρώπινο μοντέλο που έχει αποσυρθεί από την κυκλοφορία. Φταίει και το ότι έχω συνειδητά αποστασιοποιηθεί από όλη αυτήν τη μούρλια. Παλιότερα ήμουν πολύ κοινωνικός, γύρναγα, αλήτευα, έπινα κιόλας πολύ – έζησα μια παρατεταμένη εφηβεία μέχρι τα 45 μου. Κάναμε πολλή παρέα με τον Κωστή Παπαγιώργη, τον Ηλία Λάγιο, τον Χρήστο Βακαλόπουλο, τον Γιώργο Κοροπούλη... Μετά, σαν να γέρασα ξάφνου πρόωρα, δίχως καν να περάσω από τη μέση ηλικία! Πλέον επιζητώ όλο και περισσότερο την ησυχία, την απομόνωση, μια προσωπική ασκητική.
  • Τελευταίος μεγάλος ποιητής μας ήταν ο Καρούζος. Όμως υπάρχει και αξιόλογη νεότερη ποίηση, αντίθετα με την προσανατολισμένη στο εύκολο μπεστ σέλερ σύγχρονη πεζογραφία. Διαθέτουμε, ωστόσο, γενικά σπουδαία ποίηση και λογοτεχνία, καθώς και συγγραφείς με ιδιοσυγκρασία ποιητή, όπως ο Καλοκύρης, ο Θεοφίλου, η Καραπάνου... Μοιάζουμε σε αυτό με τους Λατινοαμερικάνους και τη μάλλον λυρική, παρά αφηγηματική τους προσέγγιση. Εγώ πάλι είμαι περισσότερο φιλοσοφικός, παρά φιλολογικός συγγραφέας. Τα γραπτά μου χρειάζονται χρόνο και προσήλωση, δεν διαβάζονται τροχάδην. Είμαι επίσης «χαοτικός», ξεκινώ μεγαλεπήβολα σχέδια που στη συνέχεια εγκαταλείπω προσωρινά για να πιάσω άλλα κ.λπ. Πέρσι μετέφερα τη στήλη «Παράδοξα», που διατηρούσα για πολλά χρόνια στην «Ελευθεροτυπία», στο Διαδίκτυο, όπου είναι προσβάσιμη έναντι μιας συμβολικής συνδρομής. Υπάρχει, βλέπω, κάποια ανταπόκριση, παρότι δεν έχουμε συνηθίσει στην Ελλάδα αυτή την πρακτική.
  • Οι εμπειρίες που σε σημαδεύουν πραγματικά είναι αυτές που δεν θυμάσαι, εκείνες δηλαδή που αποτυπώνονται μέσα σου στις τρυφερές ηλικίες. Όλες οι άλλες –αγάπες, έρωτες, χωρισμοί, απώλειες, λύπες, χαρές, ταξίδια κ.λπ. βιώματα– είναι διαχειρίσιμες. Το σημαντικότερο είναι να θεραπευτούμε από την τρέλα μας, διατηρώντας, ωστόσο, τα θετικά της. Κατά τα άλλα, δεν με τρομάζουν ούτε τα γεράματα, ούτε η φτώχεια, ούτε η μοναξιά. Φλερτ, σχέσεις, αγάπες εφήμερες, απ' όλα είχα, πλέον όμως πιο πολύ τα σκέφτομαι, παρά τα κάνω. Ο μονήρης βίος νομίζω μου πάει. Οι σχέσεις, εξάλλου, απαιτούν μια κατανάλωση ψυχικής ενέργειας που, αν προηγηθεί, παύεις να ονειρεύεσαι. Περισσότερο πια με συγκινεί η φύση, όχι όμως ως επιταχυνόμενη σάρωση εικόνων, όπως την εννοούν τα ήθη της εποχής, αλλά ως σταθερό σημείο αναφοράς. Μπορώ να αντικρίζω ένα συγκεκριμένο τοπίο καθημερινά, να μαγεύομαι με το πώς μεταβάλλεται ανάλογα με την ώρα και την εποχή, κι ας δείχνει ίδιο.
  • Πάνω απ' όλα εκτιμώ την καλοσύνη, που θεωρώ πολύ σημαντική για τον επιπλέον λόγο ότι κανείς δεν συζητά γι' αυτή, βρίσκεται εντελώς έξω από τον δημόσιο λόγο. Είναι μια τελείως «καμένη» έννοια, ένα συναίσθημα που κανείς πια δεν αξιολογεί, λες και πέθανε μαζί με τον χριστιανισμό που την ύμνησε. Ποτέ όμως δεν έπαψε να με εντυπωσιάζει. Συναντώ καμιά φορά ανθρώπους αληθινά ευτυχείς –συνήθως μικρά παιδιά ή παππούδες– και λάμπουν ολόκληροι. Η ένταση, πάλι, είναι κακός σύμβουλος. Υπήρξα προσωπικά πολύ ευέξαπτος, αν και τα ξεχνούσα όλα την επόμενη στιγμή. Κακίες και μίση είναι συναισθήματα ανθυγιεινά, ακόμα κι όταν πιστεύεις ότι έχεις του κόσμου τα δίκια.

 

Βιβλίο
4

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Λευτέρης Αναγνώστου, ένας μεταφραστής

Λοξή Ματιά / Λευτέρης Αναγνώστου (1941-2024): Ένας ορατός και συγχρόνως αόρατος πνευματικός μεσολαβητής

Ο Λευτέρης Αναγνώστου, που έτυχε να πεθάνει την ίδια μέρα με τον Θανάση Βαλτινό, ήταν μεταφραστής δύσκολων και σημαντικών κειμένων από τη γερμανική και αυστριακή παράδοση.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Βιβλίο / Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Ο Ιωάννης Στεφανίδης, καθηγητής Διπλωματικής Ιστορίας στη Νομική του ΑΠΘ και επιμελητής του τρίτομου έργου του ιστορικού Νίκου Πετσάλη-Διομήδη, εξηγεί γιατί πρόκειται για ένα κορυφαίο σύγγραμμα για την εποχή που καθόρισε την πορεία του έθνους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Βιβλίο / Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα «Ο θάνατος του συγγραφέα» ο δημοσιογράφος μιλά για την τεχνητή νοημοσύνη, την εικονική πραγματικότητα και την υπαρξιακή διάσταση της τεχνολογίας.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Βιβλίο / Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Η Σανόρα Μπαρμπ είχε περάσει πολύ καιρό στους καταυλισμούς των προσφύγων από την Οκλαχόμα που είχαν πληγεί από την Μεγάλη Ύφεση και την ξηρασία, προκειμένου να γράψει το μυθιστόρημά της. Έκανε όμως το λάθος να δείξει την έρευνά της στον διάσημο συγγραφέα, ο οποίος την πρόλαβε.
THE LIFO TEAM
Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι σπουδαιότερες μορφές του 19ου αιώνα

Βιβλίο / Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι παρεξηγημένοι του 19ου αιώνα

Το βιβλίο του Γερμανού θεωρητικού και πανεπιστημιακού Χέρφριντ Μίνκλερ αναλαμβάνει να επαναπροσδιορίσει το έργο τους, που άλλαξε τα δεδομένα του αστικού κόσμου από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το κρητικό φαγητό είναι πολιτισμικός πλούτος, κληρονομημένη γνώση, καταστάλαγμα εμπειριών, και πηγή έμπνευσης

Βιβλίο / Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Ο Νίκος Ψιλάκης ερευνά και μελετά την κρητική παράδοση εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Τα βιβλία του είναι μνημειώδεις εκδόσεις για το φαγητό, τις λαϊκές τελετουργίες και τα μοναστήρια της Κρήτης που διασώζουν και προωθούν τον ελληνικό πολιτισμό.
M. HULOT
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM
Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Βιβλίο / Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Σε όλα τα έργα του πρωταγωνιστούν οι γυναίκες και μια υπόγεια Αθήνα, ενώ ο ίδιος δεν κρίνει τους ήρωές του παρά το αφήνει σε εμάς: Μια κουβέντα με τον χαμηλόφωνο συγγραφέα του «Άχρηστου Δημήτρη» και της «Πλατείας Κλαυθμώνος».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρίτα Κολαΐτη: «Με θυμώνει που δεν βλέπεις σχεδόν κανέναν να διαβάζει ένα βιβλίο στο μετρό»   

Βιβλίο / Ρίτα Κολαΐτη: «Με θυμώνει που σχεδόν κανείς δεν διαβάζει βιβλίο στο μετρό»   

Η πολυβραβευμένη μεταφράστρια μιλά για την προσωπική της διαδρομή στον χώρο της λογοτεχνίας, για το στοίχημα της καλής μετάφρασης και εξηγεί τι σημαίνει να δουλεύεις πάνω σε κορυφαία έργα του Φλομπέρ, του Καμί, του Μαρκήσιου ντε Σαντ και της Ανί Ερνό. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Ρουφιανεύοντας τον εαυτό μου»: Τα απομνημονεύματα του Αλ Πατσίνο

Βιβλίο / «Ρουφιανεύοντας τον εαυτό μου»: Τα απομνημονεύματα του Αλ Πατσίνο

Ο 84χρονος ηθοποιός κοιτάζει προς τα πίσω και βλέπει τα δύσκολα παιδικά χρόνια, την καταθλιπτική μητέρα του, τον Τσέχoφ, τις σχέσεις που δεν έφτασαν ποτέ στον γάμο, τις έντονες αναταράξεις μιας πολυκύμαντης διαδρομής.
THE LIFO TEAM
Πέτρος Τατσόπουλος: «Η οργή σε κάποιες περιπτώσεις επιβάλλεται γιατί είναι απελευθερωτική»

Πέτρος Τατσόπουλος / «Δεν τα έχω με τους πιστούς αλλά με τους απατεώνες ρασοφόρους»

Μια χειμαρρώδης συνέντευξη με τον γνωστό συγγραφέα, δημοσιογράφο, παρουσιαστή και πρώην βουλευτή Πέτρο Τατσόπουλο, με αφορμή το τελευταίο του βιβλίο «Το παιδί του διαβόλου - Μια αληθινή ιστορία», όπου εστιάζει στη μεγάλη δύναμη της Εκκλησίας στην Ελλάδα, στη διαπλοκή της με την πολιτεία και στις σκοταδιστικές απόψεις που κατά κανόνα πρεσβεύει καθώς και στην ιδιαίτερα επικερδή «μπίζνα» που έχει στηθεί γύρω από ιερά λείψανα, ιερά κειμήλια, «άγιους» γέροντες και «θαύματα» για κάθε χρήση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Μαργκερίτ Ντιράς: Ζωή σαν μυθιστόρημα»

Το Πίσω Ράφι / To βιβλίο για τη Μαργκερίτ Ντιράς που προκάλεσε σάλο στη Γαλλία

Η προσωπικότητα που αναδύθηκε για τη συγγραφέα του «Εραστή» μέσα από το βιβλίο της δημοσιογράφου Λορ Αντλέρ είναι αμφιλεγόμενη, καθώς η πολιτική και προσωπική διαδρομή της εμφανίζουν αρκετά σκοτεινά σημεία.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

σχόλια

4 σχόλια
Πάνω απ’ όλα εκτιμά την καλοσύνη. Πηγή: www.lifo.gr Το μεγαλύτερο αγαθό, το σπουδαιότερο προτέρημα.Οι γονείς περηφανεύονται συνήθως για το πόσο έξυπνα είναι τα παιδιά τους, που διαβάζουν πριν πάνε σχολείο κλπ Νομίζω ότι ο κόσμος θα αλλάξει όταν οι γονείς αρχίζουν και εκτιμούν το αν τα παιδιά τους είναι καλά παιδιά. Όταν η καλοσύνη γίνει προτέρημα.