Ημερολογιακή καταγραφή του Γιώργου Σεφέρη, 21 Μάρτη 1965:
«Χτες είδαμε το Ζορμπά, το φιλμ του Κακογιάννη - Καζαντζάκη. Με δηλητήριασε όλη νύχτα και σήμερα πρωί. 'Οχι από συναίσθημα εθνικής προσβολής, που ύστερα απο βροντερές τυμπανοκρουσίες και παρασημοφορίες για την πρεμιέρα του στο Παρίσι, ανακαλύπτουν τώρα οι Έλληνες χωρίς να ’χουν το θάρρος ν’ αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα. Αλλά για την ανυπόφορη αναισθησία αυτού του ανθρώπου, του Καζ., που νομίζει πως είναι ευαίσθητος, που νομίζει πως είναι ερευνητής της αλήθειας για να μην πω φιλόσοφος.
Δε με πειράζει ο σκοτωμός της χήρας — ούτε το πλιάτσικο στο σπίτι της ετοιμοθάνατης Ορτάνς. 'Ολα μπορεί να τα πει κανείς. Αν ένα χωριό στην Κρήτη ήταν κάποτε βάρβαρο, ήταν βάρβαρο· ποιος δεν ήταν βάρβαρος κάποτε — όλα μπορεί να τα πει κανείς — αλλά σ' ένα έργο που διεκδικεί την ανθρωπιά το θέμα δεν είναι εκεί.
Τό θέμα είναι πώς εξαγοράζει κανείς αυτά που γράφει κι αν δεν τα λέει στο βρόντο. Ψεύτικη γλώσσα, ψεύτικες πόζες, απομιμήσεις αισθημάτων μου φαίνεται είναι ο Καζαντζάκης. Και δε βρέθηκε άνθρωπος να τον κρίνει, τόσα χρόνια που αλωνίζει ανάμεσό μας. Έχω την εντύπωση πως είμαστε συνηθισμένοι στην ψευτιά χρόνια και αιώνες. Μας αρέσει. Δεν έχουμε δύναμη ν' αντιδράσουμε.»
_______________
Ημερολογιακή καταγραφή του Σεφέρη, Κυριακή, 21 Μάρτη 1965, από το «Μέρες Θ'», που κυκλοφόρησε πρόσφατα, εκδ. Ίκαρος
σχόλια