To #plantsofinstagram αριθμεί αυτήν τη στιγμή 3,4 εκατομμύρια αναρτήσεις, οι περισσότερες από τις οποίες αφορούν φωτογραφίες φυτών, χώρων με φυτά, ανθρώπων με τα φυτά τους καθώς και βίντεο που δείχνουν τρόπους περιποίησης των φυτών.
Αν, για παράδειγμα, πληκτρολογήσει κανείς #monstera ή #pilea, θα δει χιλιάδες φωτογραφίες με τα συγκεκριμένα φυτά, τα οποία συγκαταλέγονται στα πιο δημοφιλή αυτήν τη στιγμή παγκοσμίως.
Τα περισσότερα από τα είδη των φυτών που είναι πιο περιζήτητα σήμερα υπήρχαν στα σπίτια μας και τις περασμένες δεκαετίες, τότε που δεν τους έδινε κανείς πολλή σημασία: αλοκάσιες, βιγόνιες, φίκοι, πόθοι και φυτά αράχνες. «Πρασινάδες» που υπήρχαν στα αθηναϊκά μπαλκόνια σήμερα κάνουν νέα καριέρα στα φυτώρια. Υπάρχουν άπειρα βιβλία και online μαθήματα στο ΥοuTube σχετικά με την περιποίηση που χρειάζονται, γιατί η νέα γενιά αγαπά να φροντίζει τα φυτά της σαν να ήταν κατοικίδια.
Τα φυτά εσωτερικού χώρου ευδοκιμούν την εποχή των millennials κυρίως επειδή συνδέονται με την ευεξία. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι η συγκεκριμένη γενιά έχει ονομαστεί και «γενιά της ευεξίας».
Μονάχα στην Αμερική έχει καταγραφεί αύξηση στην πώληση των φυτών εσωτερικού χώρου κατά 1,7 δισ. δολάρια τον τελευταίο χρόνο, μετατρέποντας τη συγκεκριμένη αγορά σε μία από τις πιο προσοδοφόρες. Οι millennials είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν αρκετά ευρώ για ορισμένες ποικιλίες φυτών, όπως η Ficus lyrata, που κοστίζουν το διπλάσιο απ' ό,τι μερικά χρόνια πριν.
Όμως, ακόμα κι αν δεν διαθέτει κανείς μπάτζετ για ακριβά φυτά, υπάρχουν ένα σωρό οικονομικά στα Ιkea, στα Leroy Merlin, στα σούπερ μάρκετ, ακόμα και σε online καταστήματα τα οποία αναλαμβάνουν να αποστείλουν ταχυδρομικώς τα καινούργια σου «μωρά» – ναι, έτσι αποκαλούν τα φυτά τους οι #plantparents της νέας εποχής.
Η Kopria είναι ένα κατάστημα με φυτά που άνοιξε φέτος στα Εξάρχεια και αγαπούν πολύ οι κηπουροί νέας γενιάς. Έχει από φτέρες και φίκους μέχρι coconut trees και κάκτους αλλά και όλα όσα είδες στο Instagram και ψάχνεις να βρεις. Στο Paraphernalia, ένα κατάστημα στην περιοχή του ιστορικού κέντρου με είδη σπιτιού και διακόσμησης, εκτός από όμορφα κασπό και κρεμαστές γλάστρες, πωλούνται τα πιο δημοφιλή φυτά, ακόμα και τεράστια φύλλα από μονστέρες, που ζουν τουλάχιστον δύο μήνες μέσα σε βάζο, για να διακοσμήσεις το σπίτι σου.
Τα φυτά εσωτερικού χώρου ευδοκιμούν την εποχή των millennials κυρίως επειδή συνδέονται με την ευεξία. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι η συγκεκριμένη γενιά έχει ονομαστεί και «γενιά της ευεξίας». Γιόγκα, πιλάτες, ποδήλατο, θεραπείες spa, βιολογικά τρόφιμα, εκδρομές σε retreats και, εσχάτως, (φωτογενείς) πρασινάδες είναι ψηλά στην λίστα των υπηρεσιών και των αγαθών που καταναλώνουν.
Επιπλέον, τα φυτά εσωτερικού χώρου αποτελούν το σήμα κατατεθέν της αισθητικής του σήμερα. Μια καταθλιπτική γκαρσονιέρα ξαφνικά αποκτά ζωή και χρώμα με κάμποσα γλαστράκια επιμελώς τοποθετημένα μέσα στον χώρο. Το πράσινο χαρίζει κομψότητα και ηρεμία.
«Ίσως ακουστεί χαζό, αλλά το να φροντίζω τα φυτά μου ουσιαστικά με βοήθησε να φροντίζω και τον εαυτό μου. Δεν έχω παιδί ούτε χρήματα ή χρόνο για κατοικίδια, όμως τα φυτά μού δίνουν μια αίσθηση ευθύνης. Τις μέρες που νιώθω down και το μόνο που θέλω να κάνω είναι να μείνω στο κρεβάτι, το γεγονός ότι τα φυτά μου χρειάζονται πότισμα με αναγκάζει να σηκωθώ και να αναλάβω δράση.
Η φροντίδα τους μου χαρίζει ένα αίσθημα ικανοποίησης. Έχω φτιάξει μια ωραία σύνθεση με βότανα που φροντίζω καθημερινά: δενδρολίβανο, θυμάρι, ρίγανη, μαϊντανό και κόλιανδρο. Τα αγοράζω από το σούπερ μάρκετ και τα φυτεύω η ίδια. Τα έχω βάλει δίπλα στο παράθυρο της κουζίνας για να έχουν φως και συχνά κόβω τις κορφές τους και τις χρησιμοποιώ στο μαγείρεμα. Μου δίνει απίστευτη χαρά το ότι μεγαλώνω κάτι. Βλέπω τα φυτά μου ως καταφύγιο, μια πηγή ελπίδας και αισιοδοξίας, σε μια εποχή που όλα πάνε λάθος.
Πρόσφατα ξεκίνησα και μια συλλογή από κάκτους και παχύφυτα. Είναι κι αυτά πάμφθηνα, οι τιμές τους ξεκινούν από 1,5 και φτάνουν μονάχα τα 3,5 ευρώ. Θέλουν ελάχιστη περιποίηση και έχουν ομορφύνει το σαλόνι μου. Μου αρέσει να χαζεύω τα αλλόκοτα σχήματά τους και κάθε τόσο προσθέτω άλλο ένα στη συλλογή μου – μέχρι στιγμής έχω 21.
Πάντως, ένα από τα προνόμια της κηπουρικής είναι ο χρόνος που περνάω μακριά από το κινητό και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αν και οφείλω να ομολογήσω ότι πού και πού υποκύπτω, ανεβάζοντας φωτογραφίες τους στον λογαριασμό μου στο Instagram. Είναι πανέμορφα, δεν φταίω εγώ» λέει η Βιβή, μια 29χρονη γραφίστρια που εδώ και έναν μήνα έχει μείνει άνεργη και εργάζεται περιστασιακά ως σερβιτόρα σε καφέ.
Ο Κωνσταντίνος Ασημακόπουλος, υπάλληλος σε πολυεθνική εταιρεία, θυμάται ακόμα το πρώτο φυτό που αγόρασε. «Έχω ακόμα την ανάμνηση από τη χαρά εκείνης της ανακάλυψης. Ήταν ένα σαρκοφάγο φυτό του γένους Dionaea. Η ιδέα της κίνησης καθώς και της βρώσης εντόμων από ένα φυτό με είχε ξετρελάνει».
Σήμερα ο Κωνσταντίνος καλλιεργεί πάνω από 150 φυτά. «Ορισμένα ξεκινούν από τα 3 εκατοστά και άλλα έχουν φτάσει τα 3 μέτρα. Στη συλλογή μου έχω φυτά σχεδόν απ' όλο τον κόσμο, από πολύ διαφορετικά ενδιαιτήματα (π.χ. ζούγκλες, ερήμους, ψυχρά δάση) και γι' αυτό έχω επενδύσει σε υποδομές και πατέντες που με βοηθούν να παρέχω τις βέλτιστες συνθήκες στα περισσότερα.
Χονδρικά, καλλιεργώ πάνω από 120 ορχιδεοειδή, 6 τροπικούς φοίνικες, μπανανιά, αλοκάσιες, τζίντζερ, σπάνια αφρικανικά βολβώδη, σαρκοφάγα φυτά, γεσνερίδες, βρομέλιες, τιλάνσιες, στρελίτζιες, κάποια λίγα παχύφυτα και τώρα τελευταία έχω στραφεί στις φτέρες και στις τροπικές βιγόνιες. Η wish list μου δεν αδειάζει ποτέ και στην περίπτωσή μου ο χώρος δεν διαστέλλεται» λέει χαριτολογώντας.
Ο ίδιος λέει πως το να καλλιεργεί φυτά από διάφορες χώρες του κόσμου τον κάνει να αισθάνεται ότι αγκαλιάζει και φροντίζει όλη τη Γη σε ένα διαμέρισμα. «Δεν είναι λίγες οι φορές που έχω ταξιδέψει στις χώρες απ' όπου κατάγονται τα φυτά μου για να τα δω στο φυσικό τους περιβάλλον. Τα κύρια κριτήρια επιλογής είναι η μυρωδιά ενός ανθού και τα πολύπλοκα μοτίβα στα φυλλώματά τους. Πρέπει να πω ότι λατρεύω τα φυτά με τεράστια φύλλα.
Ξοδεύω αρκετό χρόνο διαβάζοντας πληροφορίες σχετικά με τα φυτά μου. Μου αρέσει να μαθαίνω καινούργια πράγματα και με βοηθά στη φροντίδα τους. Το μεγαλύτερο μέρος της φροντίδας που τους δίνω είναι όχι το πότισμα, όπως θα περίμενε κανείς με τόσα φυτά, αλλά η παρατήρηση.
Παρατηρώντας τα, αξιολογώ την κατάσταση της υγείας τους ανά πάσα ώρα και στιγμή και διαβάζω τη δυσαρέσκειά τους ή μια ασθένεια που πρόκειται να εκδηλωθεί. Το πότισμα, ωστόσο, δεν μου παίρνει πάνω από μισή ώρα και γίνεται συνήθως στις συνθήκες που έχω διαμορφώσει στον χώρο μου κάθε δύο μέρες. Η εποχή των μεταφυτεύσεων, την άνοιξη, είναι μια πολύωρη εργασία, την οποία μοιράζω συνήθως τα Σαββατοκύριακα των ανοιξιάτικων μηνών, ώστε να μην υπερνικά η δουλειά την ευχαρίστηση» λέει ο Κωνσταντίνος, ο οποίος μου εκμυστηρεύεται ότι συχνά χαϊδεύει τα φυτά του για να τα επιβραβεύει, ώστε να μεγαλώνουν καλύτερα και να ανθίζουν πλουσιότερα.
«Έχω κάνει πολλούς διαλόγους με φυτά. Μπορεί να μη μου απαντούν με ανθρώπινη λαλιά, αλλά χρησιμοποιούν δικούς τους κώδικες ώστε να δείξουν κατά πόσο είναι ευτυχισμένα ή όχι» λέει ο Δήμος Τζορμπατζόγλου, συντηρητής έργων τέχνης και ενθουσιώδης καλλιεργητής φυτών.
«Ο χρόνος που ξοδεύω με τα φυτά είναι αρκετός. Αλλά δεν είναι χρόνος "καθαρός", κατ' αποκλειστικότητα. Μπορεί να κάνω κάτι άλλο και ταυτόχρονα να ασχολούμαι και μαζί τους. Να πλένω δόντια και σε αυτό το τρίλεπτο να τσεκάρω τα φυτά του μπάνιου. Μπορεί, πλένοντας πιάτα στον νεροχύτη, να περιποιούμαι τα φυτά στη ραφιέρα πάνω από αυτόν. Γιατί φυτά υπάρχουν πλέον παντού μέσα στο σπίτι» λέει ο Δήμος, ο οποίος έχει πάψει να κρατάει λογαριασμό σχετικά με το πόσα φυτά περιποιείται μέσα στο σπίτι του, που πλέον μοιάζει με ζούγκλα.
«Τα social media τα τελευταία χρόνια παίζουν καθοριστικό ρόλο στα φυτά εσωτερικού χώρου. Τα "πράσινα" σπίτια είναι η νέα μόδα. Instagram και Facebook έχουν γεμίσει με ομάδες και προφίλ που αφορούν φυτά εσωτερικού χώρου και τρόπους συμβίωσης μαζί τους. Αγόρια με φυτά, κορίτσια με φυτά, εσωτερικοί χώροι με φυτά. Είναι παντού.
Όμως θέλω να πιστεύω πως, πέρα από μόδα, υπάρχει κάτι πολύ βαθύτερο σε όλο αυτό το ντελίριο που αφορά τα φυτά εσωτερικού χώρου. Μια ανάγκη να εναρμονιστούμε όσο γίνεται με τη φύση και να δημιουργήσουμε μια μικρή, δική μας όαση. Ένα μικρό κομμάτι φύσης που υποσυνείδητα ίσως να προέρχεται από τύψεις. Ίσως να θέλουμε να εξιλεωθούμε κατά κάποιον τρόπο για το κακό που έχουμε κάνει στη φύση οι τελευταίες γενιές. Ίσως, πάλι, αυτή η σιωπηλή ενασχόληση με τα φυτά να είναι λόγω μοναξιάς.
Είναι γεγονός ότι έρχεσαι πιο κοντά με τη φύση όταν έχεις τόσα φυτά στο σπίτι, αλλά, εκτός αυτού, η συνύπαρξη μαζί τους είναι κάτι που με ηρεμεί και πολύ απλά με κάνει καλύτερο άνθρωπο. Τελευταία "φωνάζω" τα φυτά μου με τις επιστημονικές τους ονομασίες. Υπάρχουν, βέβαια, και κάποια που ακούνε στα: Κέλλυ, Ρόζη, Δημητράκης, Βασίλης, Μαντάμ Ορτάνς, Κούλης ο Φικούλης, Νίτσα η μπανανίτσα» λέει.
Και τι γίνεται αν κάποιο φυτό δεν καταφέρει να επιβιώσει; «Στενοχωριέμαι πολύ όταν χάνω φυτά. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο αρκετοί φίλοι κάνουμε το εξής: όταν έχει κάποιος ένα φυτό πολύ αγαπημένο μοιράζει μοσχεύματα στους υπόλοιπους. Αν κάτι πάει στραβά και πεθάνει το φυτό κάποιου, οι υπόλοιποι του χαρίζουμε με τη σειρά μας ξανά μόσχευμα και πάει λέγοντας.
Μία από τις μεγαλύτερες απώλειες που βίωσα ήταν πριν από κάποια χρόνια, με τον μεγάλο παγετό στη Θεσσαλονίκη. Είχα μετακομίσει ήδη στην Αθήνα, αλλά κάποια πολυετή, τεράστια φυτά τα είχα αφήσει επάνω με αυτόματο πότισμα, με σκοπό να τα μεταφέρω σε δεύτερο χρόνο. Το κύμα ψύχους ("Αριάδνη" το είχαν ονομάσει) ήταν τόσο ισχυρό και συνεχές που διέλυσε τα πάντα. Ανέβηκα έναν μήνα μετά και αντίκρισα ένα φρικτό νεκροταφείο φυτών.
Φυτά παίρνω από παντού. Οτιδήποτε μου κάνει κλικ θέλω να το αποκτήσω. Πιτσιρικάς ήμουν μεγάλο κλεφτρόνι. Έκλεβα κομμάτια φυτών από τη γειτονιά ή από σπίτια συγγενών. Θα μπορούσα να τα ζητήσω αν ήθελα, αλλά η λογική της γιαγιάς μου είχε καρφωθεί μάλλον πολύ έντονα στο μυαλό μου. Πίστευε πως το κλεμμένο φυτό θα "πιάσει" σίγουρα, σε αντίθεση με αυτό που θα σου δώσει κάποιος, γιατί στη δεύτερη περίπτωση μπορεί αυτός ο κάποιος να μη σ' το δώσει με την καρδιά του.
Τώρα πια έχω (σχεδόν) σταματήσει τις κλεψιές. Μόνο από ταξίδια επιστρέφω πάντα με ένα ζωντανό σουβενίρ. Έχω φυτά να μου θυμίζουν τη Χίο, την Ικαρία, τα Κουφονήσια. Μια πιο τραβηγμένη περίπτωση είναι ένα κομμάτι βιγόνιας που έκλεψα από ένα πάρκο στο Δουβλίνο.
Έχω ξοδέψει και συνεχίζω να ξοδεύω πολλά σε φυτά. Είναι κατάσταση ανεξέλεγκτη, πια, που αγγίζει τον εθισμό. Οι περισσότερες αγορές γίνονται διαδικτυακά, από φυτώρια του εξωτερικού. Η στιγμή του unboxing, όταν καταφθάνουν, είναι μαγική. Το κακό είναι ότι φυτά υπάρχουν πλέον παντού. Στα σούπερ μάρκετ αλλάζω διάδρομο για να μην περάσω από μπροστά τους. Έχω πάει σε πολυκατάστημα με εργαλεία να αγοράσω βίδες και επέστρεψα σπίτι με φυτά. Είναι αρρώστια μεγάλη, χωρίς γιατρειά.
Θα έλεγα σε κάποιον που θέλει να συζήσει με φυτά να βρει τέτοια που να μπορούν να ζήσουν ευτυχισμένα και χωρίς προβλήματα στις συνθήκες που μπορεί να τους προσφέρει. Αν δεν έχεις πολύ φως, είναι μάταιο να προσπαθείς με φυτά που έχουν μεγάλη ανάγκη από φως και άμεσο ήλιο και το αντίστροφο.
Πέρα από τους γενικούς κανόνες, κάθε φυτό είναι ξεχωριστό και συμπεριφέρεται διαφορετικά. Το πότισμα, για παράδειγμα, δεν έχει κανόνες ούτε γίνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, όπως πιστεύει ο περισσότερος κόσμος. Κάποια φυτά θέλουν πολύ νερό και κάποια όχι, κάποια άλλα πρέπει να στεγνώνουν μεταξύ των ποτισμάτων. Καλό είναι να αφουγκράζεσαι κάθε φυτό σου. Να αγγίζεις το χώμα της γλάστρας, να τσεκάρεις τυχόν ασθένειες. Κατά κανόνα, όσα φυτά έχω χάσει τα έχασα από υπερβολικό ντάντεμα. Οπότε καλό είναι να τους προσφέρουμε τα απαραίτητα και να τα αφήνουμε στην ησυχία τους, να μας ομορφαίνουν τον χώρο».
«Όταν μπαίνω σε ένα μαγαζί με φυτά και βλέπω ένα φυτό που μου αρέσει σκέφτομαι πού μπορεί να μπει στο σπίτι μας, ώστε να μεγαλώσει με υγιή τρόπο» λέει ο Γιώργος Χατζόπουλος, ο οποίος, μαζί με τον σύντροφό του Γιάννη Τσιούλη –και οι δύο εργάζονται στον χώρο των μέσων και της επικοινωνίας–, έχει να υπερηφανευτεί ότι ανάμεσα στα διάφορα φυτά του σπιτιού τους καλλιεργούν μια μεγάλη μπανανιά. «Το σπίτι μας έχει ένα beach house vibe και νιώθαμε ότι θα ήταν ιδανική μέσα σε αυτό. Στο φυτώριο μας είχαν πει ότι δεν θα αντέξει σε εσωτερικό χώρο, αλλά έναν χρόνο μετά είναι ακόμα στην κουζίνα μας, πιο υγιής και πιο μεγάλη από ποτέ» λένε με ενθουσιασμό.
«Έχουμε γύρω στα 40 φυτά. Από τροπικά μέχρι φυτά του φρυγανικού οικοσυστήματος. Συχνά κάνουμε google τι μουσική πρέπει να ακούει κάθε φυτό για να μεγαλώνει και να είναι όσο πιο υγιές γίνεται. Τα ποτίζουμε, τα σκαλίζουμε με το hori hori μας και τους πλένουμε τα φύλλα. Γενικά, ασχολούμαστε συνέχεια, χωρίς χρονικό περιορισμό, ανάλογα με το τι χρειάζονται».
Στον Γιώργο, που δεν θυμάται τις επιστημονικές ονομασίες των φυτών, αρέσει να τα βαφτίζει με διάφορα ονόματα: Κλεομένης ο Κρότωνας, Κάρι Μπράντσο το Ελίχρυσο, Άντσο το Άτσε, Κλαίουσα το Σέλουμ είναι μερικά από αυτά.
«Πιστεύω ότι αντικειμενικά δεν υπάρχει ωραιότερο στοιχείο στο ντεκόρ ενός σπιτιού από τα φυτά. Η αίσθηση ότι ζεις ανάμεσά τους, τα φροντίζεις και μεγαλώνουν είναι υπέροχη. Θυμάμαι κάποια στιγμή να βλέπω ένα βίντεο με έναν Ινδό επιστήμονα που έπασχε από αναπνευστικά προβλήματα να μιλά για το πώς οι αρέκες στο σπίτι του τού έσωσαν τη ζωή κι έτσι άρχισα να ψάχνω περισσότερο για τις ιδιότητες του κάθε φυτού» λέει ο Γιάννης.
«Είμαστε μια γενιά που κληρονόμησε έναν πλανήτη που πεθαίνει γιατί οι baby boomers ένιωθαν ότι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν στο περιβάλλον, χωρίς συνέπειες. Νιώθω ότι αν δεν ασχοληθείς σχεδόν εμμονικά με κάποια πράγματα δεν θα τους δώσεις την προσοχή που τους αξίζει. Τα φυτά δεν είναι trend στο Ιnstagram αλλά ζωντανοί οργανισμοί που θέλουν φροντίδα και δεν ενδείκνυνται για props σε φωτογραφίες» καταλήγει.
σχόλια