1.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ
Καρκαλού
1984
Με την ίδια ευκολία που ο Τορνές έφτιαχνε κάποτε –για την πάρτη του– γλυπτά με κροκάλες, έφτιαξε και την «Καρκαλού». Με πέτρες, χώμα αρκαδικό, λίγα δανεικά χιλιάρικα και την πιο όμορφη μουσική του ελληνικού σινεμά (από τη Charlotte Van Gelder). Ένας νεκροζώντανος μεσήλικας φορτώνει το φέρετρό του σε ένα ταξί και ξεκινάει για την Καρκαλού, το χωριό των παιδικών του χρόνων. Ο νεαρός ταξιτζής και μια νεαρή γυναίκα που θα συναντήσουν στη μέση της διαδρομής –στην πιο μαγική καλύβα αυτής της έρημης γης– θα γίνουν οι συνοδοιπόροι του σε αυτό το ταξίδι. Μια διαδρομή πέρα και έξω από τον χρόνο, την καταπιεσμένη επιθυμία και το όνειρο. Η σκόνη απ’ τα νταμάρια, η μυρωδιά απ’ το πιτσούνι που σιγοψήνεται και οι αναθυμιάσεις απ’ το σαράβαλο με το οποίο ολοκληρώνουν επικολυρικά το ταξίδι τους διαπερνούν την οθόνη εισβάλλοντας στον κόσμο των ζωντανών και ποτίζουν τα ρούχα και το σώμα μας με αυτό που είναι: βρόμικη ποίηση, αληθινή και μεγαλειώδης.
2.
LARS VON TRIER
The Element of Crime
1984
Υπάρχουν καλές ταινίες που βλέπεις μία φορά σε αυτήν τη ζωή και υπάρχει και το «Στοιχείο του Εγκλήματος». Ο Τρίερ ήταν 28 χρονών όταν παρουσίασε στον κόσμο το ντεμπούτο του.
Αντλώντας την έμπνευσή του από το μεταπολεμικό αμερικανικό νουάρ όσο και από τα σύγχρονά του ανατολικοευρωπαϊκά sci-fi, υφαίνει έναν αστυνομικής πλοκής ιστό σε μια δικής του επινόησης μεταευρωπαϊκή terra incognita. Σχετικά με τη διαλεύκανση των φόνων μικρών κοριτσιών ο Τρίερ δεν δίνει εύκολες απαντήσεις. Τον ενδιαφέρει πιο πολύ η σχέση ενός οριακά παροπλισμένου ντέντεκτιβ με τον άλλοτε μέντορά του και οι τεχνικές έρευνάς του. Αυτές οι τεχνικές οδηγούν τον ήρωα στο μυαλό του δολοφόνου. Και όταν ακολουθείς τα βήματά του, αρχίζεις να φέρεσαι σαν και αυτόν και τότε όλος ο κόσμος σου πνίγεται μέσα στον ηδονικό κεχριμπαρένιο εφιάλτη του «Εγκλήματος».
Facebook Twitter 
Facebook Twitter 3.
RIDLEY SCOTT
Legend
1985
Η ταινία που ακολούθησε τον μονόλιθο «Blade Runner», είναι και η τελευταία ταινία που ο Ρίντλεϊ Σκοτ αφήνει τον εαυτό του να ξεφύγει. Δεν υπάρχει μέτρο στον «Θρύλο». Ο Γκριμ παροξυσμός του σκηνοθέτη αντανακλάται σε κάθε λεπτομέρεια του συνθετικού αυτού δάσους. Όλα έχουν την ίδια σημασία και ο χρόνος που τους δίνεται σωστός και δίκαιος. Το ψεύτικο χιόνι, τα παγωμένα ρολόγια, τα μοχθηρά πλάσματα του μύθου, οι ακρωτηριασμένοι μονόκεροι και ο έρωτας του νέου και της νέας θα παραταχθούν σε ζωντανά ταμπλό βιβάν σε ένα παράλληλο σύμπαν που θα μπορούσε –που θα έπρεπε– να γίνει το απόλυτο ποπ φάντασι φαινόμενο. Κάτι πήγε λάθος, οι πιο πολλοί κάτι άλλο περιμένανε. Για κάποιους από μας όμως το τιτάνιο τζάκι του Σκοτεινού (Darkness) θα μας ζεσταίνει πάντα. Ίσως και να μας καίει και λίγο παραπάνω… Έτσι όπως καίνε βαθιά τα τραύματα του μύθου, στα αποκαΐδια του θρύλου.
4.
GUY MADDIN
Careful
1992
Αρκετοί γνωρίζουν πλέον τον Guy Maddin, ελάχιστοι όμως έχουν δει την τρίτη μεγάλου μήκους του, «Careful». Σε ένα αλπικό χωριό –μια φτωχοτεκνικολόρ εκδοχή των ορειβατικών ταινιών της Ρίφενσταλ– οι κάτοικοι ζουν μέσα στην παγωμένη ησυχία φοβούμενοι τις κατολισθήσεις σε περίπτωση που κάποιος φωνάξει λίγο παραπάνω. Οι πιο πολλοί υποψήφιοι υπηρέτες του Κόμη, μεταξύ τους και τρία αδέλφια ερωτευμένα με τη μητέρα τους, ένας πατέρας-εκτόπλασμα που και απ’ τον τάφο οδηγεί, ερωτική τρέλα και ένα μελόδραμα-υπερπαραγωγή δωματίου. Ένα φιλμ που χώρεσε σε ένα μικρό στούντιο όλα τα χαμένα φιλμ των αρχών του αιώνα. Αυτά που ο Maddin μόνο ξέρει τόσο καλά να σκαρώνει ξανά και ξανά στο μυαλό και στην ασημένια οθόνη.
5.
MICHELANGELO ANTONIONI
L'Avventura
1960
Λέω κατά καιρούς στους φίλους μου ότι ένα remake θα έκανα στη ζωή μου και αυτό είναι της «Περιπέτειας». Όχι ότι χρειάζεται στ' αλήθεια να μολύνω με τα χέρια μου το αλαβάστρινο σώμα της… Η πιο όμορφη υπόθεση στη φιλμογραφία του Αντονιόνι ακολουθεί μια παρέα που κάνει διακοπές με γιοτ κάπου στη Μεσόγειο. Σε μια σύντομη στάση σε ένα βραχονήσι η σύντροφος ενός απ’ την παρέα μυστηριωδώς θα εξαφανιστεί. Ο φίλος της και η κολλητή της θα την αναζητήσουν παντού στο νησάκι και αλλού. Αντιμέτωποι με τον χαμό και μουδιασμένοι από τον παραλογισμό του γεγονότος, θα βρουν παρηγοριά ο ένας στον άλλον. Η εξαφάνιση της φίλης τους θα γίνει αφορμή για τη γέννηση του δικού τους έρωτα. Όταν πρωτοείδα Αντονιόνι στα 18, δεν ένιωσα τίποτα. Μετά τα 35 κατάλαβα ότι εδώ τα προβλήματα των αστών είναι απλά ένας δούρειος ίππος που οδηγεί βαθιά μέσα στην καρδιά της οχυρωμένης ενήλικης ζωής. Εκεί μέσα εκρήγνυται ο μηχανισμός του με ακρίβεια και γυρισμός δεν υπάρχει. Αυτή είναι μια περιπέτεια υπαρξιακή και η Lisca Bianca το νησί που θα βρίσκουμε πάντα να χανόμαστε.
Facebook Twitter 
Facebook Twitter 6.
NICHOLAS ROEG
Eureka
1983
«Ι’ve never earned a nickel from another man’ sweat!», επαναλαμβάνει ο ζάμπλουτος πρώην χρυσοθήρας που υποδύεται ο Τζιν Χάκμαν στην πιο σημαντική (και παραγνωρισμένη) ταινία του Νίκολας Ρεγκ. Και λέει ψέματα. Γιατί πιστεύει στον καπιταλισμό και ο καπιταλισμός –ενσαρκωμένος από δολοφόνους μπίζνεσμεν– επιστρέφει να τον πυρακτώσει σε έναν από τους πιο ενοχλητικούς φόνους που έχουν καταγραφεί στο σελιλόιντ. Μια ταινία ψυχεδελικό μετα-γουέστερν για την Αμερική της ευκαιρίας, ερωτική ιστορία (μεταξύ της κόρης Τερέζα Ράσελ και του γαμπρού Ρούτγκερ Χάουερ που ο πατέρας φυσικά απεχθάνεται), βουντού παραληρήματος (βρισκόμαστε πλέον στην Καραϊβική), γκανγκστερικού φιλμ (ναι, ακόμα και στην Καραϊβική οι Αμερικάνοι θέλουν να κάνουν μπίζνες) και δικαστικού δράματος που εκτροχιάζεται σε καυτή σαπουνόπερα. Μόνο ο Ρεγκ θα μπορούσε να φτιάξει αυτό το πυκνό χαρμάνι, που άλλοτε μοιάζει με ηδύποτο και άλλοτε με πικρό ξόρκι.
Facebook Twitter 
Facebook Twitter 
Facebook Twitter 
Facebook Twitter 7.
PETER BOGDANOVICH
Saint Jack
1979
&
JOHN HUSTON
Under the Volcano
1984
Ο Flowers είναι ο πιο τρυφερός νταβαντζής του κόσμου. Μαζί με άλλους απόκληρους και χωρίς να χάνει στιγμή το στυλ του, ο Μπεν Γκαζάρα (που τον υποδύεται μέσα απ’ τον απόηχο του Cosmo από το «Killing of a Chinese Bookie») περιφέρεται στη Σιγκαπούρη μπλέκοντας με χαμένους ομοεθνείς του και μαφιόζικες τριάδες, φροντίζοντας πάντα τα κορίτσια του και ξεχνώντας να φροντίσει τον εαυτό του. Όπως άλλωστε και ο Άλμπερτ Φίνεϊ ως Firmin στο έτερο τροπικό νουάρ «Under the Volcano». Ο μέθυσος Βρετανός πρόξενος κάπου στην επαρχία του Μεξικού, προς το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, μέσα στο μυαλό του –αλλά και στ' αλήθεια τελικά– προσπαθεί να σώσει την από καιρό διαλυμένη σχέση με τη γυναίκα του. Ο Flowers και o Firmin είναι δυο από τους πιο σπουδαίους χαρακτήρες που έχω ζήσει ποτέ στις ταινίες. Και αυτό γιατί ξεπερνούν τα βιβλία από τα οποία γεννήθηκαν και τις ταινίες στις οποίες μετά μετακόμισαν. Έγιναν φίλοι μου, ήπιαμε μαζί και κλάψαμε μαζί και ίσως πεθάναμε μαζί. Μέσα σε δυο ταινίες που έγιναν μία.
Facebook Twitter 
Facebook Twitter 
8.
INGMAR BERGMAN
Shame
1968
Η «Ντροπή» δεν αναφέρεται ποτέ ως μια από τις καλύτερες ταινίες του Σουηδού ημίθεου. Και πάντα αναρωτιέμαι γιατί… Γυρισμένη στο Fårö, το αγαπημένο νησί του Μπέργκμαν, και με πρωταγωνιστές ως συνήθως τη Λιβ Ούλμαν και τον Μαξ Φον Σίντοφ, περιγράφει –ως συνήθως– την κρίση στη σχέση ενός ζευγαριού . Όλα αυτά καθώς εκεί κοντά ξεσπάει ένας (επινοημένος από τον σκηνοθέτη) εμφύλιος πόλεμος. Αν με τον τρόπο του, λίγο μετά την ίδια χρονιά, στην «Ώρα του Λύκου» ο Μπέργκμαν αγγίζει το σινεμά του τρόμου, εδώ στοιχειοθετεί μια δικής του μαγιάς επιστημονική φαντασία που καλύπτει με ένα νέο μυστήριο το γνωστό ψυχογραφικό σινεμά του. Απέριττες σκηνές, όπως μια γυναίκα που ρίχνει νερό στο πρόσωπό της το πρωί ή ένας άντρας που κλαίει σε ένα σκαλοπάτι, γίνονται μεγάλες αφηγήσεις, μεγαλύτερες και από τον αλλόκοτο πόλεμο που διαδραματίζεται στο φόντο. Και αν ξεχαστείς λίγο, ο χρόνος περνάει. Και έναν χρόνο μετά, το 1969, ο Μπέργκμαν ολοκληρώνει αυτή την τριλογία με το «Καλοκαίρι της Άννας», οι ίδιοι πρωταγωνιστές (όπως και στις άλλες δυο ταινίες), το ίδιο νησί (έγχρωμο πλέον). Μια άλλη ιστορία… και ο χρόνος περνάει και πάλι.
9.
LOUIS MALLE
My Dinner with Andre
1981
Πολλές φορές στις ταινίες –όπως και στη ζωή– τα λόγια είναι περιττά. Όχι όμως στο «Δείπνο με τον Αντρέ». Μια ταινία μόνο λόγια δυο ανθρώπων και ένα δείπνο σε ένα άδειο, άχρονο νεοϋορκέζικο ρεστοράν, το φαΐ του οποίου δεν δείχνει να ενδιαφέρει κανέναν από τους δυο παλιόφιλους συνομιλητές. O ένας, ο Γουάλας Σον, παλεύει με τη ζωή του θεατρικού συγγραφέα σε μια πόλη σαν τη Νέα Υόρκη και αισθάνεται χαρούμενος όταν κάποια από τα πρωινά του δεν βρίσκει κατσαρίδα στην κούπα του καφέ. Ο άλλος, o Αντρέ Γκρέγκορι, φτασμένος θεατρικός σκηνοθέτης, μπουχτισμένος από τις παραδοσιακές φόρμες, γυρνάει τον κόσμο διερευνώντας το νέο, την επανάσταση στην τέχνη και δηλώνει ενθουσιασμένος με τις ανακαλύψεις του. Όλα είναι σοβαρά και όλα είναι αστεία σε αυτή την αναμέτρηση της συνήθειας με τον ξεσηκωμό των αισθήσεων. Οι δυο χαρακτήρες υποδύονται τον εαυτό τους (ή μπορεί και όχι), ο Λουί Μαλ, φρενήρης μετά το «Pretty Baby» και το «Atlantic City», σκηνοθετεί και εμείς οι θεατές μένουμε να χαζεύουμε μια ταινία που μπορεί και να μην είναι ταινία, αλλά ένας λυγμός ή ένα γέλιο νευρικό για κάποιες απ’ τις ζωές που ζούμε.
10.
MICHAEL MANN
The Keep
1983
Σχεδόν εξαφανισμένο μέχρι σήμερα (μόλις το κυκλοφόρησε αποκατεστημένο η Vinegar Syndrome), κυρίως γιατί ο πασίγνωστος σκηνοθέτης δεν επιθυμούσε την κυκλοφορία του, μιας και το θεωρεί μελανή σελίδα στη φιλμογραφία του. Και πόσο λάθος κάνει. Σφυρηλατημένο από τον νεαρό τότε Μαν με όλα τα υλικά του ονείρου, με τη μουσική των Tangerine Dream να δονεί τις αρχαίες πέτρες σε αυτό το κάστρο-φυλάκιο-φυλακή ενός αρχέγονου κακού. Η προβληματική παραγωγή δεν ευνόησε τον σκηνοθέτη και το τεράστιο όραμά του, που δεν ήθελε να συμβιβαστεί με μια ταινία μιάμισης ώρας (φήμες λένε ότι το director’s cut ήταν πάνω από τρεις). Παρ' όλα τα κενά της πλοκής, τις σε στιγμές αμφιλεγόμενες ερμηνείες και το ακρωτηριασμένο μοντάζ, το «The Keep», ένα υπερφυσικό θρίλερ που διαδραματίζεται σε μια ρουμανική επαρχία του 1941, έχει πρωταγωνιστές μια μυστική μεραρχία της Βέρμαχτ, τον Εβραίο ιστορικό Κούζα και την κόρη του, τον παπα-Μιχάλι και φυσικά τον δαίμονα Μολαζάρ. Θα είναι πάντα στην καρδιά μου μια ημιτελής συμφωνία, ένα νέον ευαγγέλιο, το παιδί που δεν μεγάλωσε ποτέ – φυλακισμένο στη σοφίτα του παγκόσμιου σινεμά.
H νέα ταινία του Γιάννη Βεσλεμέ «Αγαπούσε τα λουλούδια περισσότερο» παίζεται στους κινηματογράφους
