Παλαιστίνιος ο πρώτος, Ισραηλινός ο δεύτερος, οι δύο νέοι δημοσιογράφοι, ακτιβιστές και συν-σκηνοθέτες αποφάσισαν να γυρίσουν σε ταινία τον πολύχρονο αγώνα της παλαιστινιακής κοινότητας στην περιοχή Masafer Yatta στους λόφους της Χεβρώνας ενάντια στον σφετερισμό της γης τους από τον ισραηλινό στρατό που την προορίζει για πεδίο βολής, κατεδαφίζοντας από σπίτια πολύτεκνων οικογενειών μέχρι κοτέτσια, καταστρέφοντας καλλιέργειες και πηγάδια, και όλα αυτά σε αγαστή συνεργασία με τους παράνομους εποίκους.
Κόντρα σε ένα σωρό εμπόδια και αντιξοότητες, ο Basel και ο Yuval μαζί με το υπόλοιπο team της ταινίας τα κατάφεραν και την πήγαν τον Φεβρουάριο στην Berlinale, όπου κέρδισε το Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ, καθώς επίσης το βραβείο κοινού Panorama.
Συγκινητική ήταν και η ομιλία που έδωσαν κατά τη βράβευσή τους, με τον Yuval να ζητά κατάπαυση πυρός στη Γάζα και τερματισμό της κατοχής και του «απαρτχάιντ» στη Δυτική Όχθη, με συνέπεια να στοχοποιηθεί αυτός και το σπίτι της οικογένειάς του στη Βεερσεβά από ακραίους συμπατριώτες του – επιστρέφοντας, μάλιστα, από το Βερολίνο στο Τελ Αβίβ, ανέβαλε εξαιτίας αυτού την πτήση του, ενώ βρισκόταν transit στην Αθήνα.
Όπως λέει και ο Yuval, «δεν λείπουν οι λύσεις, αλλά η πολιτική βούληση ώστε αυτές να εξεταστούν σοβαρά και να εφαρμοστούν». Το σίγουρο είναι ότι, όπως λέει, «δεν υπάρχει άλλη γη».
Ανησυχεί, όμως, περισσότερο για την ασφάλεια του συνεργάτη του πίσω στα κατεχόμενα, όντας και σε μειονεκτικότερη θέση από εκείνον, καθώς λέει – ο Basel είχε ξυλοκοπηθεί από Ισραηλινούς στρατιώτες το 2022, ενώ βιντεοσκοπούσε την καταστροφή ενός παραπήγματος που ο ίδιος και η οικογένειά του είχαν χτίσει. Είχε, επίσης, κατηγορηθεί ψευδώς ότι έβαλε φωτιά σε κτίριο για να ενοχοποιήσει τον IDF.
Με την ευκαιρία της προβολής του «No other land» στις Νύχτες Πρεμιέρας επικοινώνησα με τον Basel και τον Yuval που βρίσκονται τώρα στη Ραμάλα εν μέσω μίας από τις σοβαρότερες κρίσεις που έχουν ξεσπάσει στη Μέση Ανατολή τον τελευταίο μισό αιώνα, αποφασισμένοι να συνεχίσουν να εργάζονται με κάθε τρόπο για ειρήνη, ελευθερία και δικαιοσύνη για όλους. Εξάλλου, όπως λέει και ο Yuval, «δεν λείπουν οι λύσεις, αλλά η πολιτική βούληση ώστε αυτές να εξεταστούν σοβαρά και να εφαρμοστούν». Το σίγουρο είναι ότι, όπως λέει, «δεν υπάρχει άλλη γη».
— Πώς αποφασίσατε να συνεργαστείτε για τη δημιουργία αυτής της ταινίας και πόσο εύκολο ήταν να βρείτε κοινά σημεία επαφής;
Basel: Γνωριζόμαστε καιρό τώρα με τον Yuval, καθώς βρεθήκαμε στην ίδια πλευρά καλύπτοντας τις κινητοποιήσεις κατά της κατεδάφισης των παλαιστινιακών οικισμών της περιοχής Masafer Yatta στη Δυτική Όχθη, όντες και οι δύο δημοσιογράφοι και ακτιβιστές. Η ιστορία αυτή κρατάει πάνω από δύο δεκαετίες και έχει συσπειρώσει ακτιβιστές από την Παλαιστίνη, το Ισραήλ και άλλες χώρες. Είδαμε ότι συμφωνούσαμε σε πολλά, εμπιστευθήκαμε ο ένας τον άλλο και μαζί με τους Hamdan Ballal και Rachel Szor ξεκινήσαμε αυτή την ταινία που χρειάστηκε πέντε χρόνια να ολοκληρωθεί, συχνά κάτω από πολεμικές σχεδόν συνθήκες.
Στόχος μας ήταν να καταγγείλουμε την καταπίεση, την κατοχή, τον εποικισμό, την καταστρατήγηση βασικών δικαιωμάτων και τον ξεριζωμό που βίωσαν και βιώνουν οι άνθρωποι εκεί, καθώς o IDF θέλει την περιοχή για πεδίο βολής. Οι κινητοποιήσεις είχαν πολύ πόνο και πολλούς τραυματίες και συνδυάστηκαν με μακρούς δικαστικούς αγώνες που δυστυχώς δεν κέρδισαν οι κάτοικοι του Masafer Yatta και δύσκολα θα μπορούσαμε, αφού το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ, της κατοχικής δύναμης δηλαδή, αποφάνθηκε τελικά ότι οι οικισμοί ήταν αυθαίρετοι, άρα έπρεπε να κατεδαφιστούν, παρότι υπάρχουν άνθρωποι που ζουν εκεί προτού καν δημιουργηθεί το ισραηλινό κράτος.
Πολλοί Παλαιστίνιοι έχουν εκτοπιστεί και εξακολουθούν να εκτοπίζονται στη Δυτική Όχθη, χωρίς να απασχολούν τα διεθνή μέσα, η περίπτωση όμως της Masafer Yatta έγινε θέμα εξαιτίας της δημοσιότητας που έλαβε και πιστεύω ότι συμβάλλαμε κι εμείς σε αυτό.
Yuval: Ναι, δεν ήταν εύκολη εξαρχής η συνεργασία μας και λόγω συνθηκών αλλά και επειδή, ακόμα κι αν μοιραζόμαστε κοινές αξίες και οράματα, μέχρι και η νομική μας θέση διαφέρει. Εγώ, για παράδειγμα, δεν ζω κάτω από καθεστώς στρατιωτικού νόμου, όπως ο Basel. Και οι δύο, όμως, όπως και άλλοι ακτιβιστές, αγωνιζόμαστε για την ειρήνευση, τον τερματισμό της κατοχής και του εποικισμού και την επιστροφή των προσφύγων. Αυτός ο κοινός σκοπός ήταν που μας ένωσε. Φιλοξενήθηκα πολλές φορές στο σπίτι του, καλύψαμε μαζί πολλές κατεδαφίσεις σπιτιών, καταστολή διαδηλώσεων, και αντιδράσαμε σε αυτές, συχνά απέναντι στους στρατιώτες.
— Μιλούσα τις προάλλες με έναν ακτιβιστή από το Standing Together, ο οποίος έλεγε ότι Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι πρέπει να συμμαχήσουν ενάντια στις διεφθαρμένες ηγεσίες τους αντί να πολεμούν μεταξύ τους.
Y.: Κοίτα, νομίζω ότι, σε τελική ανάλυση, είτε θέλουμε να το παραδεχτούμε είτε όχι, οι δυο λαοί εξαρτώνται άμεσα ο ένας από τον άλλον και είναι «καταδικασμένοι» να συνυπάρχουν. Δεν μπορείς να έχεις ελευθερία, δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια και ασφάλεια μόνο για τον έναν, αφήνοντας τον άλλο απ’ έξω. Η βία, η καταπίεση και η κατοχή που ο ίδιος ο ΟΗΕ έχει κηρύξει παράνομη πρέπει επιτέλους να τερματιστούν, χρειάζεται να δοθεί άμεσα μια πολιτική λύση.
B.: Πώς μπορεί να φτιάξει κανείς τη ζωή του όταν βρίσκεται υπό στρατιωτικό νόμο δεκαετίες τώρα, όταν αντιμετωπίζεται ως πολίτης β’ κατηγορίας, όταν ακόμα και σε μια δίκη η αξιοπιστία του εξαρτάται από την καταγωγή και την εθνικότητά του; Δεν είναι αυτό το μέλλον που οραματιζόμαστε, κανείς Παλαιστίνιος ή Ισραηλινός, κανείς άνθρωπος γενικά δεν θα έπρεπε να ζει σε τέτοιες συνθήκες.
— Τι συναισθήματα σας δημιούργησε η βράβευση της ταινίας σας στη φετινή Berlinale;
B.: Θα ήταν δύσκολο να μιλήσει κανείς για χαρά, καθώς δεν προλαβαίνουμε να μετράμε νεκρούς και τραυματίες στη Γάζα, ενώ ένα νέο μακελειό απειλείται στον Λίβανο, ωστόσο ήταν σίγουρα μια ικανοποίηση, μια δικαίωση τρόπον τινά όχι μόνο για μας, τους συντελεστές της ταινίας, αλλά και για τους σκληρούς αγώνες των κατοίκων της Masafer Yatta. Ήταν ταυτόχρονα μια ευκαιρία να μάθει όλος ο κόσμος τι ζούμε στα κατεχόμενα.
— Πώς είναι σήμερα η κατάσταση στη Masafer Yatta;
B.: Δυστυχώς, όσο πάει χειροτερεύει. Ο στρατός συνεχίζει τους εκτοπισμούς, οι έποικοι αποθρασύνονται και με την κρίση στη Μέση Ανατολή να οξύνεται όλοι είναι πολύ ανήσυχοι, καθώς φοβούνται τα χειρότερα.
— Με το «μέτωπο» του Λιβάνου να προστίθεται τώρα σε αυτό της Γάζας και των κατεχόμενων, υπάρχει ελπίδα να αποσοβηθεί η απειλή μιας ευρύτερης ανάφλεξης;
B.: Τα πράγματα δεν είναι αισιόδοξα, οι επιθέσεις κλιμακώνονται, οι νεκροί και οι τραυματίες, άμαχοι στη μεγάλη τους πλειοψηφία, αυξάνονται, το μίσος βαθαίνει. Αν όμως χάσουμε την ελπίδα ότι αυτό μπορεί και πρέπει να αλλάξει, αν πάψουμε να αγωνιζόμαστε γι’ αυτό με όποιον τρόπο μπορούμε, έχουμε ηττηθεί οριστικά.
Y.: Νομίζω ότι, παρά το πολεμικό κλίμα, ένα μεγάλο κομμάτι της ισραηλινής κοινωνίας αντιλαμβάνεται πλέον καθαρά ότι ούτε ειρήνευση ούτε επιστροφή των εναπομεινάντων Ισραηλινών ομήρων μπορεί να υπάρξει δίχως εκεχειρία στη Γάζα και τερματισμό της κατοχής. Φοβάμαι όμως ότι ο Νετανιάχου ενδιαφέρεται περισσότερο για το πώς θα παραμείνει ο ίδιος και ο κομματικός συνασπισμός των ακραίων που τον στηρίζει στην εξουσία παρά για τη λήξη των εχθροπραξιών και τη δρομολόγηση διαπραγματεύσεων. Αυτό στο οποίο αποσκοπεί είναι, αντιθέτως, η ακόμα μεγαλύτερη κλιμάκωση των εχθροπραξιών, κάτι στο οποίο τον ενθάρρυναν με την ως τώρα στάση τους οι μεγαλύτεροι σύμμαχοί του, οι Αμερικανοί, που μπορεί τώρα λεκτικά να τον επιτιμούν, στην πράξη όμως δεν έχουν αποσύρει την υποστήριξή τους.
— Αλλά πιστεύετε πως μπορεί, τελικά, να βρεθεί μια λύση στο Παλαιστινιακό; Ποια θα μπορούσε να είναι αυτή;
Y.: Λύσεις υπάρχουν, έχουν κατατεθεί από χρόνια και έχουν συζητηθεί πολλές φορές. Μπορούμε να συζητάμε επί μέρες για το ποια θα ήταν η καλύτερη, όμως το μεγαλύτερο εμπόδιο δεν είναι η έλλειψη λύσεων αλλά η αδιαλλαξία των φανατικών αφενός, η απουσία πραγματικής πολιτικής βούλησης τόσο από το Ισραήλ όσο και από τους υπερατλαντικούς του συμμάχους αφετέρου. Και βέβαια, κοντά σε αυτά, η παρουσία 240.000 παράνομων Ισραηλινών εποίκων στη Δυτική Όχθη τορπιλίζει κάθε προσπάθεια εξεύρεσης μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης που θα εξασφαλίζει τις ελευθερίες και τα δικαιώματα και των δύο λαών.
ΚΑΜΙΑ ΑΛΛΗ ΓΗ (No Other Land)- Official Trailer με ελληνικού υπότιτλους
Το ντοκιμαντέρ «No other land» θα προβληθεί στις Νύχτες Πρεμιέρας στις 6 Οκτωβρίου στον κινηματογράφο ΑΣΤΟΡ (19:30) και στις 11 Οκτωβρίου στον κινηματογράφο ΔΑΝΑΟΣ 2 (19:30).
