Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους

Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους Facebook Twitter
0

—Καταρχάς, ποιο είναι το σωστό; Τσιγγάνοι, αθίγγανοι, Ρομά; Πώς αυτοχαρακτηρίζονται οι ίδιοι;
Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος. Οι Ρομά είναι μια απενοχοποιημένη φυλή, οπότε δεν υπάρχει politically correct. Κανένας χαρακτηρισμός δεν τους ενοχλεί. Ούτε προτιμούν κάποιον από αυτούς. Στην επαρχία πολλοί Ρομά αυτοχαρακτηρίζονται και «γύφτοι» εν τη ρύμη του λόγου, με μια αίσθηση αυτοσαρκασμού.

—Πώς αποφάσισες, λοιπόν, να ασχοληθείς με αυτούς;
Ουσιαστικά, η ταινία προέκυψε στο πλαίσιο ενός προγράμματος της Ε.Ε. για την κοινωνική αλληλεγγύη. Μου προτάθηκε από το Ελληνικό Κέντρου Κινηματογράφου και το Βυζαντινό Χριστιανικό Μουσείο να πραγματοποιήσω μια ταινία με θέμα τους Ρομά. Ο χρόνος, ωστόσο, ήταν περιορισμένος και το θέμα ελεύθερο. Η πρόκληση ήταν μεγάλη και υπέκυψα στο «χαοτικό», όπως αρχικά το είδα, πρότζεκτ.

Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους Facebook Twitter

Από πού προέρχονται οι Ρομά; Ποια είναι τα ήθη και έθιμα που ευλαβικά κρατούν; Τι τους ενώνει ως φυλή; Όταν άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι δεν θέλουμε να εκθέσουμε τη φυλή αλλά να αναδείξουμε την ιδιαίτερη κουλτούρα τους, όλες οι εύλογες επιφυλάξεις άρθηκαν. Βρεθήκαμε παντού, από τα αυτοσχέδια γλέντια τους μέχρι στους στάβλους τους με τα άλογα. Μαγειρέψαμε, φάγαμε, πήγαμε βόλτα με το αγροτικό.

Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους Facebook Twitter
Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος. Οι Ρομά είναι μια απενοχοποιημένη φυλή, οπότε δεν υπάρχει politically correct.
Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους Facebook Twitter
Στην επαρχία πολλοί Ρομά αυτοχαρακτηρίζονται και «γύφτοι» εν τη ρύμη του λόγου, με μια αίσθηση αυτοσαρκασμού.

—Σε ποιους καταυλισμούς πήγες;
Αρχικά, ήρθα σε επαφή με Ρομά από την Αγία Βαρβάρα. Η Αγία Βαρβάρα είναι μια πολύ ειδική περίπτωση. Οι Ρομά που ζουν εκεί έχουν πλήρως ενσωματωθεί στη νεοελληνική μικροαστική κοινωνία. Πάνε σχολείο, εργάζονται, κάνουν οικογένειες ενταγμένες στο κοινωνικό σύνολο, διασκεδάζουν ακριβώς με τον ίδιο τρόπο και στα ίδια μέρη με τους Μπαλαμούς. Σε μία από τις επισκέψεις μου, την Πρωτομαγιά, σε ένα γλέντι στο Μενίδι γνώρισα τον Γιάννη. Ο Γιάννης, Ρομά ο ίδιος, μου είπε ότι ζει στο Άργος. Ήταν μια σπάνια ευκαιρία. Δύο μέρες μετά, μαζί με τον Χρήστο Σαρρή (τον φωτογράφο της ταινίας) και τον Κώστα Κουτελιδάκη (ηχολήπτη), ξεκινήσαμε ένα road trip: Αργολίδα, Πύργος, Κορινθία. Ξεκινώντας από τον Γιάννη, επισκεπτόμασταν συγγενείς και φίλους. Κάθε οικογένεια που γνωρίζαμε μας έστελνε σε μια άλλη, εντός ή εκτός νομού. Άλλοι ήταν καχύποπτοι, άλλοι φιλικοί. Βρεθήκαμε κυριολεκτικά παντού. Σε καταυλισμούς, παράγκες άλλα και κανονικά σπιτικά.

—Πώς τους αντιμετωπίζουν οι τοπικές κοινωνίες;
Η αποδοχή είναι κάτι πολύ σχετικό. Οι Ρομά που ζουν στην Αγία Βαρβάρα είναι ένα πλήρως ενσωματωμένο κομμάτι της κοινωνίας. Στην επαρχία η κατάσταση δεν είναι ίδια. Ζουν απομονωμένοι, λες και το ρολόι έχει σταματήσει πολλά χρόνια πριν. Φτάνοντας εκεί, χάνεται ο τόπος και ο χρόνος. Δεν γνωρίζαμε αν ήμασταν στην επαρχία του '50 ή στο σήμερα. Η τοπική κοινωνία της επαρχίας τούς έχει εγκλωβίσει εκτός πόλης, χωρίς πρόσβαση στα βασικά αγαθά: νερό και ρεύμα. Πολλά παιδιά δεν πάνε σχολείο, ενώ η καθημερινή επιβίωση φαντάζει ακατόρθωτη.

Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους Facebook Twitter
Η αποδοχή είναι κάτι πολύ σχετικό. Οι Ρομά που ζουν στην Αγία Βαρβάρα είναι ένα πλήρως ενσωματωμένο κομμάτι της κοινωνίας.
Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους Facebook Twitter
Βρεθήκαμε κυριολεκτικά παντού. Σε καταυλισμούς, παράγκες άλλα και κανονικά σπιτικά.

—Πώς σε αντιμετώπισαν οι ίδιοι;
Η αλήθεια είναι ότι τους αιφνιδιάσαμε. Στην αρχή, ήταν όλοι πολύ καχύποπτοι – και δικαίως. Όμως το ότι μας μιλούσε η μία οικογένεια «έλυνε» τους συγγενείς της κι έτσι μας εμπιστευόντουσαν όλο και περισσότεροι άνθρωποι – κάτι σαν σκυταλοδρομία. Οι ίδιοι ήθελαν να μιλήσουν για την καθημερινότητα, τη δυσκολία επιβίωσης, την απομόνωσή τους. Εμείς θέλαμε όμως να κατευθύνουμε αλλού τη συζήτηση. Από πού προέρχονται οι Ρομά; Ποια είναι τα ήθη και έθιμα που ευλαβικά κρατούν; Τι τους ενώνει ως φυλή; Όταν άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι δεν θέλουμε να εκθέσουμε τη φυλή αλλά να αναδείξουμε την ιδιαίτερη κουλτούρα τους, όλες οι εύλογες επιφυλάξεις άρθηκαν. Βρεθήκαμε παντού, από τα αυτοσχέδια γλέντια τους μέχρι στους στάβλους τους με τα άλογα. Μαγειρέψαμε, φάγαμε, πήγαμε βόλτα με το αγροτικό.

—Ποια είναι, κατά τη γνώμη σου, τα μεγαλύτερα προβλήματά τους;
Η επιβίωση. Χαρακτηριστικά θα σας πω το εξής: σε μια παράγκα βρήκαμε ένα νεαρό ζευγάρι με δίδυμα νεογέννητα μωρά. Προκειμένου να τα ζεστάνουν είχαν μια ξυλόσομπα, η οποία όμως έκανε την ατμόσφαιρα αποπνικτική. Δεν μπορούσες να αναπνεύσεις. Φυσικά, ρεύμα και νερό δεν υπήρχε. Τα παιδιά αυτά θα μεγαλώσουν σε αυτές τις συνθήκες. Δεν ξέρω αν θα καταφέρουν ποτέ να πάνε σχολείο. Επιπλέον, υπάρχει ένα ποσοστό Ρομά στην επαρχία που είναι αναλφάβητοι. Συγκεκριμένα, ήμασταν έξω από καταυλισμό και προσπαθούσαμε να δώσουμε το στίγμα μας μέσω ταμπελών που διαβάζαμε στον δρόμο. Δεν μπορούσαμε καν να συνεννοηθούμε, καθώς ναι μεν ζούσαν κοντά, αλλά ποτέ δεν είχαν καταφέρει να διαβάσουν τις ταμπέλες!

Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους Facebook Twitter
Είναι άνθρωποι που ζούνε για το τώρα. Βασανίζονται όλη μέρα με τη «μαναβική» και τα παλιοσίδερα. Τη νύχτα, όμως, στήνουν γλέντια και ξεχνούν τα πάντα.

—Τι σε εντυπωσίασε στον τρόπο ζωής τους;
Είναι άνθρωποι που ζούνε για το τώρα. Βασανίζονται όλη μέρα με τη «μαναβική» και τα παλιοσίδερα. Τη νύχτα, όμως, στήνουν γλέντια και ξεχνούν τα πάντα. Χαίρονται την κάθε στιγμή. Εμείς μπορούμε να το κάνουμε; Να ζούμε χωρίς αύριο; Δεν ξέρω.

—Ποιες πιστεύεις ότι είναι οι μεγαλύτερες προκαταλήψεις που έχουμε για τους Ρομά;
«Είναι κλέφτες». Ναι, υπάρχει ένα ποσοστό που κλέβει. Όμως, όπως ακούγεται και στην ταινία, είναι η απελπισία που τους οδηγεί εκεί. Χαρακτηριστικά, μέσα στην ταινία ακούγεται «Είμαστε απ' όλα. Θα βρείτε το οτιδήποτε, από το καλύτερο μέχρι το χειρότερο μπορούμε να κάνουμε σαν άνθρωποι». Και να κλείσω με μια πολύ ειλικρινή ατάκα που μου είπε στον Πύργο ο εγγονός του βασιλιά των Τσιγγάνων κ. Χαλιλόπουλος: «Τα μεγαλύτερα εγκλήματα τα έχουν κάνει μη Τσιγγάνοι. Και εγώ, ως Τσιγγάνος, δεν θα απολογηθώ για όλα τα εγκλήματα της ανθρωπότητας».

 

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

τομ χάρντι

Οθόνες / 10 τηλεοπτικές σειρές που θα δούμε την άνοιξη

Από τη μεγάλη επιστροφή του «The Last of Us» σε εκείνη του «Αστερίξ» και από τη σεξουαλική αναζήτηση της Μισέλ Ουίλιαμς σε μια απολαυστική ματιά στον κόσμο του σύγχρονου μπαλέτου, αυτές είναι οι σειρές που θα μας κρατήσουν καθηλωμένους στη μικρή οθόνη το επόμενο διάστημα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Σάττι

Μυθολογίες / «Οι εικόνες του Ζβιάγκιντσεφ είναι υπνωτιστικές»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Σάττι

Στην κινηματογραφική λίστα της τραγουδοποιού, η σιωπή λέει περισσότερα από τα λόγια, οι εικόνες αποκαλύπτουν κρυμμένα συναισθήματα, οι κόσμοι είναι γεμάτοι αβεβαιότητες και συγκρούσεις, και η μουσική έχει μια ιερή διάσταση.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
21 ντοκιμαντέρ του 21ου αιώνα που αξίζει να δείτε

Οθόνες / 21 ντοκιμαντέρ του 21ου αιώνα που αξίζει να δείτε

Από μια σπουδαία στιγμή του σκορσεζικού σινεμά ως την ψηφιακή επανάσταση της Ανιές Βαρντά κι από το συγκλονιστικό δίπτυχο του Τζόσουα Οπενχάιμερ ως τη μεγάλη φιλμική «σκανταλιά» του Banksy, αυτοί είναι 21 σταθμοί του σύγχρονου σινεμά τεκμηρίωσης που πρέπει να έχει δει κάθε σινεφίλ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Μπορεί να γίνει μια παραγωγή σαν το “Flow” στην Ελλάδα, αρκεί να το θέλουμε»

Οθόνες / «Μπορεί να γίνει μια παραγωγή σαν το “Flow” στην Ελλάδα, αρκεί να το θέλουμε»

Με αφορμή τη δεύτερη απονομή των βραβείων Stratos, που τιμούν το ελληνικό animation, o πρόεδρος της ASIFA HELLAS Κωνσταντίνος Κακαρούντας μιλά για την άνθηση της σκηνής, τις προκλήσεις και για το πώς η Ελλάδα μπορεί να πετύχει μια παραγωγή οσκαρικού επιπέδου.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
 «Εσύ, θείο, δεν θα φύγεις, θα μείνεις εδώ μαζί μου!» ή Γιάννα Δεληγιάννη: «Βρίσκω την ουσία μόνο στο να στηρίζει ο ένας τον άλλον». ή Η Γιάννα Δεληγιάννη προβάλλει ταινίες στους μαθητές της άγονης γραμμής.

Οθόνες / Η Γιάννα Δεληγιάννη προβάλλει ταινίες στους μαθητές της άγονης γραμμής

Η κινηματογραφίστρια και πρόεδρος της Cinemathesis μιλά για την πρωτοβουλία της να υλοποιεί κινηματογραφικά εργαστήρια για παιδιά σε απομακρυσμένα δημοτικά σχολεία της άγονης γραμμής, το όραμα και το αποτύπωμα της δράσης της, για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και για το τι λείπει από την τυπική εκπαίδευση.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Pulp Fiction / Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Είναι η τεχνική αρτιότητα μιας αστυνομικής σειράς με επίκαιρο κοινωνικό θέμα που της χαρίζει τόσο μεγάλο αντίκτυπο στο κοινό; Ή μήπως η πραγματική δύναμη πηγάζει από τον φόβο των γονιών για τις εγκληματικές παραλείψεις και, κυρίως, για την άγνοιά τους απέναντι στα κρυφά σημάδια του ψηφιακού κόσμου;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Οθόνες / Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Ο γιος της ηθοποιού Σάρα Μάιλς ήταν τεσσάρων ετών όταν βρέθηκε νεκρός ο μάνατζερ και πρώην εραστής της μητέρας του. Οι υποψίες είχαν πέσει τότε πάνω στον συμπρωταγωνιστή της Μπαρτ Ρέινολντς. 51 χρόνια αργότερα, ο Μπολτ προσπαθεί να θυμηθεί τι συνέβη.
LIFO NEWSROOM
Το Παιδί Τραύμα επιλέγει τις 10 αγαπημένες του ταινίες

Μυθολογίες / «Το Festen έχει επηρεάσει τους στίχους μου»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Παιδιού Τραύματος

Χάνεκε αλλά και Αγγελόπουλος, «Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους» αλλά και «Aftersun», το Παιδί Τραύμα επιλέγει 10 ταινίες που κυμαίνονται από τον ωμό ρεαλισμό και τη βία μέχρι τον θρίαμβο της ποίησης και της τρυφερότητας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Netflix

Οθόνες / 10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Netflix

Το Netflix έχει γίνει ο παράδεισος της εύκολης ψυχαγωγίας, αλλά για τους πραγματικούς σινεφίλ κρύβει και έναν άλλο κόσμο. Αυτή είναι μια λίστα με ταινίες που απαιτούν προσοχή και αφοσίωση, που αξίζουν τον κόπο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Movies

Οθόνες / Η Χιονάτη και 8 καλύτεροι λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένα υποψήφιο για Όσκαρ animation για ενήλικες, το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Αριάν Λαμπέντ και μια τολμηρή ταινία για την προσφυγική εμπειρία, γυρισμένη στην Αθήνα, είναι μερικές από τις προτάσεις της εβδομάδας που θα σας αποζημιώσουν.
THE LIFO TEAM
Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Daily / Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Συμπονά κανείς όχι μόνο τους γονείς που μετά την παρακολούθηση της δραματικής μίνι σειράς του Netflix θα ψάχνουν μάταια απαντήσεις στα «ιερογλυφικά» μηνύματα που κρύβονται στα κινητά των παιδιών τους, αλλά και τα ίδια τα παιδιά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ