«ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ είναι λιγότερο ασφαλή από τα σούπερ μάρκετ;» αναρωτήθηκαν μόλις πριν από μια εβδομάδα οι Βρετανοί, όταν με λύπη είδαν ότι στο πακέτο των επόμενων μέτρων για τα μέρη που πρόκειται να ανοίξουν, τα μουσεία δεν συμπεριλαμβάνονται.
Σε πολλά μέρη του κόσμου από την αρχή της πανδημίας τα μουσεία έκλεισαν και δεν ξανάνοιξαν ούτε για μικρό χρονικό διάστημα. Αιτία ήταν κυρίως οι περιορισμοί που επέβαλλαν οι πόλεις ή τα κράτη και σε άλλες περιπτώσεις η δραματική μείωση του προσωπικού που δεν επιτρέπει παρά μόνο το άνοιγμά τους οριστικά και κανένα on/off. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσα στην πανδημία πολλά μικρά μουσεία έκλεισαν οριστικά και άλλα αναγκάζονται να αποχωριστούν ένα μέρος των θησαυρών τους, πουλώντας, για να κρατήσουν το προσωπικό στις θέσεις τους.
Στο Λος Άντζελες τα μουσεία είναι κλειστά από τον Μάρτιο του 2020 και αυτό αποτελεί μια πηγή απογοήτευσης και παραπόνων, με τα εμπορικά κέντρα, τα εστιατόρια και τα κομμωτήρια να ετοιμάζονται να ανοίξουν ξανά.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι εάν διατηρηθεί η χωρητικότητα σε ποσοστό 30%, με όλους να φορούν μάσκα και να ακολουθούν τις κατάλληλες προφυλάξεις, τα μουσεία, τα θέατρα και οι όπερες είναι ασφαλέστερα από οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα που μελετήθηκε.
Όμως γιατί τα μουσεία δεν μπορούν να είναι ασφαλέστερα από σχεδόν οποιοδήποτε άλλο εσωτερικό περιβάλλον; Οι μέχρι τώρα περιορισμοί δεν δείχνουν να ευσταθούν και μια πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Τεχνολογίας του Βερολίνου (TU Berlin) ισχυρίζεται ότι ο κίνδυνος μετάδοσης Covid-19 είναι πολύ χαμηλότερος σε μουσεία και τα θέατρα από ό,τι σε σούπερ μάρκετ, εστιατόρια, γραφεία ή δημόσια μέσα μεταφοράς.
Η μελέτη, με επικεφαλής τους Martin Kriegel και Anne Hartmann, πραγματοποίησε μια συγκριτική αξιολόγηση εσωτερικών χώρων για την εκτίμηση του κινδύνου μόλυνσης μέσω σωματιδίων αερολύματος.
Η ανάλυση λαμβάνει υπόψη τη μέση διάρκεια παραμονής σε έναν δεδομένο χώρο (δύο ώρες σε ένα μουσείο, οκτώ ώρες σε ένα γραφείο, μία ώρα σε ένα σούπερ μάρκετ κ.λπ.), την ποιότητα της ροής του αέρα, τον τύπο δραστηριότητας που πραγματοποιείται στον χώρο, τη δόση των σωματιδίων αερολύματος που εισπνέονται από άτομα σε ένα δωμάτιο, ανάμεσα σε άλλες μεταβλητές που μελετήθηκαν. Σε κάθε περιβάλλον δόθηκε μια τιμή R, υποδεικνύοντας τον αριθμό των ατόμων που ένας φορέας Covid-19 μπορεί να μολύνει κατά μέσο όρο.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι εάν διατηρηθεί η χωρητικότητα σε ποσοστό 30%, με όλους να φορούν μάσκα και να ακολουθούν τις κατάλληλες προφυλάξεις, τα μουσεία, τα θέατρα και οι όπερες είναι ασφαλέστερα από οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα που μελετήθηκε. Στα μουσεία η τιμή R ανέρχεται σε 0,5 σε σύγκριση με 0,6 στα κομμωτήρια και 0,8 στις δημόσιες συγκοινωνίες.
Οι αγορές σε σούπερ μάρκετ με μάσκα είναι δύο φορές πιο επικίνδυνες από την επίσκεψη σε μουσείο, σύμφωνα με τη μελέτη, με τιμή R στο 1,1. Ο κίνδυνος μόλυνσης υπερδιπλασιάζεται όταν γευματίζετε στον εσωτερικό χώρο εστιατορίου σε χωρητικότητα 25% (1,1) ή ασκείστε σε γυμναστήριο με χωρητικότητα 30% (1.4).
Ο Eike Schmidt, διευθυντής της πινακοθήκης Uffizi στη Φλωρεντία, επικαλέστηκε τη μελέτη, ενώ παρακαλούσε τις αρχές να επιτρέψουν στο μουσείο να παραμείνει ανοιχτό.
Η Uffizi αναγκάστηκε να κλείσει μόλις δύο εβδομάδες αφότου άνοιξε ξανά στις 21 Ιανουαρίου, λόγω της αύξησης των κρουσμάτων στη βόρεια Ιταλία. Πριν από αυτό, το μουσείο έκλεισε για περίοδο 77 ημερών, το μεγαλύτερο από το τέλος του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Michael Govan, διευθυντής του Μουσείου Τέχνης της Κομητείας του Λος Άντζελες (LACMA), εξέφρασε το ίδιο συναίσθημα σε μια συνέντευξη τον περασμένο Οκτώβριο. «Πρέπει να ανοίξουμε τα μουσεία» είπε ο Γκόβαν. «Κάθε άλλο μεγάλο μητροπολιτικό μουσείο στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ήδη ανοιχτό, εκτός από το δικό μας. Και υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες, αν όχι πάνω από ένα εκατομμύριο, επισκέπτες που έχουν μπει σε αυτά τα μουσεία από τον Ιούλιο. Και μέχρι στιγμής δεν έχει καταγραφεί ούτε μία περίπτωση μετάδοσης Covid σε μουσεία».
Η Celeste DeWald, εκτελεστική διευθύντρια της Ένωσης Μουσείων της Καλιφόρνια, δήλωσε στους New York Times σε μια πρόσφατη συνέντευξη: «Είναι απογοητευτικό να βλέπεις πολυσύχναστα εμπορικά κέντρα και χώρους λιανικής και αεροδρόμια, ενώ τα μουσεία είναι εντελώς κλειστά και πολλά δεν έχουν καταφέρει να ανοίξουν ξανά καθόλου τους τελευταίους 10 μήνες […] Η επίπτωση αυτής της κατάστασης στα μουσεία είναι σημαντική».
Επί του παρόντος, ο μόνος εσωτερικός χώρος που είναι ανοιχτός για το κοινό στο LACMA, το μεγάλο μουσείο του Λος Άντζελες, είναι το κατάστημα δώρων (χωρητικότητας 25%), καθώς εμπίπτει στην κατηγορία του εμπορικού χώρου λιανικής πώλησης, ενώ δεν υπάρχει καμία ένδειξη για το πότε θα επιτρέπεται στους επισκέπτες η είσοδος στις μεγάλες αίθουσες τέχνης του.
Στη στήλη της στους Los Angeles Times, η κριτικός τέχνης Καρολίνα Α. Μιράντα κατηγόρησε τις πολιτικές του κυβερνήτη της Καλιφόρνια Gavin Newsom ως «παράλογες» και τα κριτήρια άνισα και άγρια για τον κόσμο της τέχνης.
Η Μιράντα κατηγόρησε τον κυβερνήτη για τον τρόπο της διαμόρφωσης της πολιτικής της δημόσιας υγείας που εφαρμόζει, που δεν συνάδει ούτε με το συμφέρον της δημόσιας υγείας ούτε με την κοινή λογική. «Από τη στιγμή που μπορείτε να "χτυπήσετε" ένα τατουάζ ή να ψωνίσετε Σανέλ στο Μπέβερλι Χιλς, θα έπρεπε να μπορείτε να επισκεφθείτε και ένα μουσείο».