Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
O ζωγράφος. Λεπτομέρεια από το Γωνία του τραπεζιού, 1872 © Rmn-Grand Palais (musée d’Orsay) / Photo Hervé Lewandowski

Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ

0

Σε έναν σημαντικό καλλιτέχνη του 19ου αιώνα, τον Ανρί Φαντέν-Λατούρ, είναι αφιερωμένη η έκθεση με τίτλο «Second Skin» στο Musée du Luxembourg στο Παρίσι. Πρόκειται για την πρώτη αναδρομική για τον Γάλλο ζωγράφο και λιθογράφο που πραγματοποιείται στο Παρίσι μετά το 1982 και αναμένεται να μαγνητίσει το ενδιαφέρον των φιλότεχνων. Στην έκθεση θα παρουσιαστούν περισσότερα από 150 έργα –πίνακες, λιθογραφίες, σχέδια και άλλες προπαρασκευαστικές μελέτες– του ζωγράφου που έγινε διάσημος για τις νεκρές φύσεις και τα ομαδικά πορτρέτα Παρισινών καλλιτεχνών και συγγραφέων. Αυτή, ωστόσο, που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι μια δημιουργική πλευρά του Λατούρ λιγότερο γνωστή, μια σειρά από λιθογραφίες και πίνακες που, σε αντίθεση με τα πλέον γνωστά ρεαλιστικά του έργα, είναι εμπνευσμένη από τη μουσική μεγάλων κλασικών συνθετών και βρίσκεται πιο κοντά στον συμβολισμό.


Στα πρώιμα έργα του ζωγράφου που δημιουργούνται μέσα στο εργαστήριό του συναντάμε αυτοπροσωπογραφίες του Λατούρ, πορτρέτα μελών της οικογένειάς του και τις πρώτες νεκρές φύσεις, που αποκαλύπτουν ήδη τις εξαιρετικές ικανότητες παρατήρησης του καλλιτέχνη. Κατά τη διάρκεια της περιόδου 1864-1872 ο Ανρί Φαντέν-Λατούρ εργάζεται εντατικά και καινοτομεί στον τομέα των ομαδικών πορτρέτων, ενώ στο τρίτο μέρος της έκθεσης παρουσιάζονται οι νεκρές φύσεις και τα πορτρέτα που ο καλλιτέχνης δημιούργησε μεταξύ 1873 και 1890. Σταδιακά η επαναλαμβανόμενη θεματογραφία δείχνει να κουράζει τον Λατούρ, ο οποίος, όπως αποκαλύπτεται στο τέταρτο μέρος της έκθεσης, εμπνέεται από τη μουσική –ιδίως του Βάγκνερ–, τη μυθολογία και από ωδές στην ομορφιά του γυναικείου σώματος και δημιουργεί μια σειρά από λιγότερο γνωστά έργα στα οποία κυριαρχεί η φαντασία. Η έκθεση φωτίζει την προσωπικότητα του ζωγράφου παρουσιάζοντας την εκτεταμένη αλληλογραφία που διατηρούσε με πολλούς από τους φίλους του και καλλιτέχνες της εποχής –ανάμεσά τους συναντάμε τους Μανέ, Κουρμπέ και Ρεμπό–, καθώς και ένα σώμα από ανέκδοτες φωτογραφίες.

Τον ενδιαφέρει να αποτυπώσει το θέμα του με ρεαλισμό και πειραματίζεται με ποικίλες τεχνοτροπίες, εφαρμόζοντας με διαφορετικούς τρόπους το υλικό του, ώστε να αποδώσει τις διαφορετικές υφές των αντικειμένων.


Αυτές οι φωτογραφίες είναι η έκπληξη της έκθεσης: πρόκειται για δεκάδες γυναικεία γυμνά τα οποία φυλάσσονται στο Μουσείο της Γκρενόμπλ και ελάχιστα από αυτά έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Άλλωστε, εικάζεται ότι η χήρα του καλλιτέχνη, πριν δωρίσει, το 1821, –σχεδόν κρυφά– περίπου 1.400 φωτογραφίες, είχε καταστρέψει όσες θεωρούσε ιδιαίτερα σκανδαλιστικές. Ο Λατούρ, όπως και πολλοί σύγχρονοί του ζωγράφοι, χρησιμοποιούσε τις φωτογραφίες για να εξελίξει τις μελέτες του στο γυμνό. Ωστόσο, ενώ κάποιες είναι πραγματικά έργα τέχνης, άλλες θα μπορούσαν να θεωρηθούν ακόμη και πορνογραφικές, αιφνιδιάζοντας όσους διατηρούν για τον Λατούρ την εικόνα του ευαίσθητου καλλιτέχνη που ζωγράφιζε υπέροχες νεκρές φύσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετές από τις φωτογραφίες είναι του Félix Moulin, φωτογράφου που το 1851 καταδικάστηκε σε έναν μήνα φυλάκιση για πορνογραφία, ενώ άλλες ανήκουν στον Guglielmo Plüschow –ειδικό στις λάγνες πόζες–, που είχε κατηγορηθεί για μαστροπεία. Ίσως αυτός είναι και ο λόγος που ο ζωγράφος είχε ζητήσει να μη δημοσιοποιηθεί το προσωπικό του αρχείο πριν συμπληρωθούν εκατό χρόνια από τη γέννησή του.

Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Η ανάγνωση, 1877 © musée des Beaux-Arts de Lyon / Photo Alain Basset

 

 

 

Ο Ανρί Φαντέν-Λατούρ γεννήθηκε στην Γκρενόμπλ το 1836. Ο πρώτος του δάσκαλος ήταν ο πατέρας του, ο οποίος ήταν καθηγητής Σχεδίου. Το 1850 μπήκε στην Ecole de Dessin, όπου υπήρξε μαθητής του Lecoq de Boisbaudran. Το 1851 ξεκίνησε τις σπουδές του στην Εθνική Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι, από το 1854, όμως, αποφάσισε να αφιερώσει τον χρόνο και την ενέργειά του στην αντιγραφή πινάκων σπουδαίων ζωγράφων, που φιλοξενούνταν στο Λούβρο. Αν και φίλος με πολλούς ιμπρεσιονιστές, όπως ο Μανέ, ο ίδιος υιοθετεί μια παραδοσιακή τεχνική, χρησιμοποιώντας και σμάλτο, όπως οι καλλιτέχνες του 17ου αιώνα. Ακολουθώντας το παράδειγμα των προκατόχων του, για τις νεκρές φύσεις του επιλέγει ταπεινά αντικείμενα, τα οποία τοποθετεί με ιδιαίτερη επιμέλεια πάνω σε ασαφές φόντο, ενώ, σε αντίθεση με τους ιμπρεσιονιστές, ζωγραφίζει μόνο στο εργαστήριό του και όχι σε φυσικό περιβάλλον. Τον ενδιαφέρει να αποτυπώσει το θέμα του με ρεαλισμό και πειραματίζεται με ποικίλες τεχνοτροπίες, εφαρμόζοντας με διαφορετικούς τρόπους το υλικό του, ώστε να αποδώσει τις διαφορετικές υφές των αντικειμένων.

Το 1861,κατά τη διάρκεια μιας μακράς επίσκεψής του στο Λονδίνο, ο φίλος του Αμερικανός ζωγράφος και χαράκτης Τζέιμς Άμποτ ΜακΝιλ Γουίστλερ τον σύστησε στους συλλέκτες και φιλότεχνους κ. και κα Έντουιν Έντουαρντς, οι οποίοι, εντυπωσιασμένοι, απέκτησαν μεγάλο αριθμό από τις νεκρές φύσεις του, ενώ μεσολάβησαν για πολλές από τις πωλήσεις έργων του στην Αγγλία. Ο Λατούρ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1870 ζωγράφισε πολυάριθμες συνθέσεις με θέμα τους τα τριαντάφυλλα σε βάζο, οι οποίες έγιναν ανάρπαστες από τους Άγγλους συλλέκτες, μια και στην Αγγλία ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη η καλλιέργεια τριαντάφυλλων – πολύ περισσότερο απ' ό,τι στη Γαλλία. Παρότι αφιέρωσε στη νεκρή φύση τα περισσότερα χρόνια της σταδιοδρομίας του, ο Ανρί Φαντέν-Λατούρ έγινε ιδιαίτερα γνωστός για τις μεγάλες ομαδικές προσωπογραφίες του, οι οποίες είναι αφιερωμένες σε καλλιτέχνες της εποχής του. Από τα πιο διάσημα έργα του είναι το «Αφιέρωμα στον Ντελακρουά» (1864, Λούβρο) και το «Εργαστήρι στο Μπατινιόλ» (1870, Λούβρο), όπου γύρω από τον Μανέ που βρίσκεται στο εργαστήρι του είναι συγκεντρωμένοι ο Μπαζίλ, ο Ζολά, ο Μονέ και ο Ρενουάρ. Το 1875 ο Λατούρ παντρεύτηκε τη ζωγράφο Victoria Dubourg, στο οικογενειακό κτήμα της οποίας στην Ορν, στην Κάτω Νορμανδία, περνούσαν τα καλοκαίρια τους. Εκεί στις 25 Αυγούστου του 1904 ο Ανρί Φαντέν-Λατούρ θα αφήσει την τελευταία του πνοή και θα ταφεί στο νεκροταφείο του Μονπαρνάς στο Παρίσι.


Χαρακτηριστικό της φήμης την οποία είχε αποκτήσει είναι το γεγονός ότι ο Μαρσέλ Προυστ τον αναφέρει στο «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο»: «"Τα χέρια πολλών νεαρών γυναικών θα ήταν ανίκανα να κάνουν ό,τι βλέπω εκεί", είπε ο Πρίγκιπας, δείχνοντας τις ημιτελείς υδατογραφίες της Madame de Villeparisis. Και τη ρώτησε αν είχε δει τους πίνακες με τα λουλούδια του Φαντέν-Λατούρ που είχαν εκτεθεί πρόσφατα».

 ΔΕΙΤΕ 13 EΡΓΑ ΤΟΥ 

Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
H γωνία του τραπεζιού (από αριστερά προς τα δεξιά): Paul Verlaine, Arthur Rimbaud, Elzéar Bonnier, Léon Valade, Emile Blémont, Jean Aicart, Ernest d’Hervilly, Camille Pelletan, 1872 © Rmn-Grand Palais (musée d’Orsay) / Photo Hervé Lewandowski
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Γυμνή γυναίκα, 1872 © Rmn-Grand Palais (musée d’Orsay) / Photo Hervé Lewandowski
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Charlotte Dubourg, 1882 © Musée d’Orsay, Dist. Rmn-Grand Palais / Photo Patrice Schmidt
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Η νύχτα, 1897 © Rmn-Grand Palais (musée d’Orsay) / Photo Hervé Lewandowski
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Η επέτειος, 1876 © Musée de Grenoble
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Αυτοπροσωπογραφία του Ανρί Φαντέν-Λατούρ, 1853 © Rmn-Grand Palais / Photo Philipp Bernard
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
H μελέτη, Sara Elizabeth Budgett, 1883 © collection du musée des beaux-arts de Tournai, legs Van Cutsem
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Νεκρή φύση, 1869 © Musée de Grenoble
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Kαλοκαιρινά λουλούδια και φρούτα, 1866 © The Toledo Museum of Art
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Τριαντάφυλλα, 1889 © musée des Beaux-Arts de Lyon / Photo Alain Basset
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Πορτρέτο του Léon Maître, 1886 © Chrysler Museum of Art, Norfolk, VA / don de Walter P. Chrysler, Jr.
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Capucines doubles, 1880 © Victoria and Albert Museum, Londres
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Πρελούδιο για το Lohengrin, 1892 © Ιδιωτική συλλογή
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης Henri Fantin-Latour. A fleur de peau © Rmn-Grand Palais / Photo Didier Plowy
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Φωτογραφία / Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Πορτρέτα διάσημων και σκηνές δρόμου περιλαμβάνονται στην έκθεση «Irving Penn: Centennial» που διοργανώνεται από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης και παρουσιάζεται στην Ισπανία
LIFO NEWSROOM
Tependris vs Tependris

Εικαστικά / Tependris vs Tependris

Μια αναδρομική έκθεση με πίνακες και γλυπτά, εικονογραφήσεις και ηχογραφήσεις, έργα του Κωνσταντίνου Κακανιά από το 1996 μέχρι σήμερα, με θεματικές που εκτείνονται από τα βαθιά παιδικά τραύματα μέχρι το χιούμορ που χαρακτηρίζει τον πολυδιάστατο καλλιτέχνη.
ΝΙΚΟΣ ΤΣΕΠΕΤΗΣ
Μέσα στη μεγαλειώδη έκθεση των πορτρέτων του Φράνσις Μπέικον

Εικαστικά / Μέσα στη μεγαλειώδη έκθεση των πορτρέτων του Φράνσις Μπέικον

Η National Portrait Gallery του Λονδίνου φιλοξενεί μια από τις κορυφαίες εικαστικές εκθέσεις της χρονιάς παγκοσμίως, μια ρετροσπεκτίβα στο έργο του Βρετανού καλλιτέχνη που άλλαξε την προσωπογραφία, δημιουργώντας μια ανεπανάληπτη ζωγραφική της φιγούρας με σπαραγμό, απελπισία και ευαισθησία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Ο Τζάκσον Πόλοκ και η επιρροή που είχαν στο έργο του ο Πικάσο και οι μεξικανικές τοιχογραφίες

Πολιτισμός / Ο Πικάσο και οι μεξικανικές τοιχογραφίες στα πρώιμα έργα του Τζάκσον Πόλοκ

Μια μοναδική έκθεση στο Παρίσι παρουσιάζει πίνακές του από τα χρόνια που τον επηρέαζαν οι σουρεαλιστές και ο Καρλ Γιουνγκ, πριν ακόμα γίνει γνωστός για τα αφηρημένα έργα του με την τεχνική «dripping», το 1947.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μια έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά με κύβους, τραπεζοειδή και παραισθητικές πύλες

Εικαστικά / Μια έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά με κύβους, τραπεζοειδή και παραισθητικές πύλες

Η μοναδική οπτική του Λουκά Σαμαρά παρουσιάζεται στο μουσείο Dia Beacon της Νέας Υόρκης, στην πρώτη μεταθανάτια έκθεσή του και τελευταία στην οποία συνεργάστηκε ο ίδιος ο καλλιτέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πέρασμα του Χατζηκυριάκου-Γκίκα από τη Δύση στην Ανατολή μέσα από μια μνημειώδη έκθεση

Εικαστικά / Το πέρασμα του Χατζηκυριάκου-Γκίκα από τη Δύση στην Ανατολή μέσα από μια μνημειώδη έκθεση

Tο Μουσείο Μπενάκη, με αφορμή την επέτειο 30 χρόνων από τον θάνατό του σπουδαίου Έλληνα καλλιτέχνη, διοργανώνει μια έκθεση αφιερωμένη στο ταξίδι του από τη Δύση στην Ανατολή το 1958. Ένα ταξίδι κυριολεκτικό και μεταφορικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια νέα γκαλερί τέχνης άνοιξε στην οδό Χαλκοκονδύλη στην Ομόνοια

Εικαστικά / Μια νέα γκαλερί τέχνης άνοιξε στην οδό Χαλκοκονδύλη στην Ομόνοια

Η Χριστίνα Ανδρουλιδάκη μετέφερε τη γκαλερί CAN από το Κολωνάκι στην Ομόνοια και μιλά για τη γοητεία του κέντρου και για την αρμονική συνύπαρξη με τις προκλήσεις της σύγχρονης τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Στην Tate Modern και Tate Britain, στα έργα της δωρεάς Δ. Δασκαλόπουλου

Εικαστικά / «Η τέχνη έχει νόημα μόνο όταν βρίσκεται σε συνδιαλλαγή»: Η Tate υποδέχεται τα έργα της δωρεάς Δασκαλόπουλου

Έργα των Louise Bourgeois, Βλάση Κανιάρη, Martin Kippenberger, Damien Hirst και πολλών ακόμα μεγάλων ονομάτων της σύγχρονης τέχνης περιλαμβάνονται στη δωρεά του Δημήτρη Δασκαλόπουλου και φιλοξενούνται πλέον σε νέες εκθέσεις στην Tate Modern και στην Tate Britain.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τι δουλειά έχει ένα ρομπότ στην οδό Κριεζώτου;

Εικαστικά / Τι δουλειά έχει ένα ρομπότ στην οδό Κριεζώτου;

Η γκαλερί Ζουμπουλάκη εγκαινιάζει τη φθινοπωρινή της βιτρίνα με ένα ρομπότ εντυπωσιακών διαστάσεων, φιλοδοξώντας να ανοίξει μια νέα συζήτηση για το αποτύπωμα της τεχνητής νοημοσύνης σε πεδία δημιουργίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Anna Boghiguian: Μια ακάματη ταξιδεύτρια επιστρέφει με νέα έκθεση στην Ελλάδα

Εικαστικά / Το εκπληκτικό ταξίδι της Anna Boghiguian καταλήγει στην Αθήνα ― μια συνέντευξη

Με αφορμή τη νέα της έκθεση στον Πειραιά, η σπουδαία καλλιτέχνις, που παρουσιάζει παράλληλα μια εκπληκτική εγκατάσταση στην Tate Modern, μας μίλησε για τις εμπειρίες μιας ζωής και για όσα τη συνδέουν με τον Καβάφη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ