Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Χωρίς τίτλο, τέμπερα και μελάνι σε χαρτί, 1973.

Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας

0

«Περιτριγυρισμένος από δέκα τουλάχιστον νέους και νέες που καθόντουσαν όπου μπορούσαν, στη μοναδική καρέκλα, στο κρεβάτι του ή κατάχαμα, ο Αλέξης καθότανε και στο φως μιας σπαστής λάμπας σχεδίαζε σα να 'ταν εντελώς μόνος. Ακουμπούσε την πένα πάνω σε ένα τυχαίο σημείο της κόλλας και, τσίκι-τσίκι, όπως έλεγε, γέμιζε την κόλλα με παράξενα σχήματα καμωμένα, θα 'λεγε κανείς, από σταγόνες αίμα...».

Αυτό το μικρό απόσπασμα του Κώστα Ταχτσή από πρόλογο έκθεσης του 1971 του Αλέξη Ακριθάκη, όπου ξαναθυμάται στιγμιότυπα της κοινής τους ζωής, εμπεριέχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας ατίθασης εποχής, λίγο πριν από τη χούντα και το φευγιό του ζωγράφου στο Βερολίνο.

Ο Αλέξης Ακριθάκης (1939-1994), ένα από τα πιο ελεύθερα πνεύματα της μεταπολεμικής Αθήνας και από τα πλέον ασυγκράτητα αγόρια της πλατείας Κολωνακίου των δεκαετιών '50-'60, γύρισε νωρίς την πλάτη του στον καθωσπρεπισμό των αστών και επέλεξε να ζήσει και να δημιουργήσει με έναν πολύ προσωπικό και αντισυμβατικό τρόπο.

Κάπου εκεί, στα μέσα της δεκαετίας του '60, έγινε συνειδητά-ασυνείδητα μέλος του κύκλου χαρισματικών νέων λογοτεχνών του (υπερρεαλιστικού) λογοτεχνικού περιοδικού «Πάλι», του οποίου, κατά κάποιον τρόπο, ηγούνταν ο Νάνος Βαλαωρίτης, αν και έλειπε σχεδόν μονίμως στο εξωτερικό.

Την εποχή που ο Αλέξης Ακριθάκης είχε εθιστεί στα ναρκωτικά, η σχέση του με την κόρη του, η επικοινωνία τους και η παιδική φαντασία αποτελούσαν τη μοναδική του διέξοδο από την πορεία θανάτου.

Ως μέλος αυτής της επίλεκτης παρέας, δίπλα στον Γιώργο Μακρή, στον Ταχτσή, στον Δενέγρη, στον Γονατά, στον Πουλικάκο, στην Αραβαντινού και άλλους, την ώρα που εκείνοι διάβαζαν κείμενα και ποίηση, εκείνος, αφοσιωμένος στο μπλοκ του, με απίστευτη υπομονή και προσήλωση ‒«να τρίζει το χαρτί, σαν σιωπηλός αντίλαλος της ποίηση» όπως λέει ο ιστορικός τέχνης Ντένης Ζαχαρόπουλος‒ έδινε πνοή σε σχέδια και εικόνες μιας νέας ζωγραφικής, την ελληνική τέχνη στην πιο εμπνευσμένη της εκδοχή.

Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Ο Αλέξης Ακριθάκης με την κόρη του Χλόη.

Η σχέση του Ακριθάκη με τους λογοτέχνες, τον γραπτό λόγο και τη γλώσσα αποτελεί κάτι ξεχωριστό στα ελληνικά πράγματα, που συνεχίστηκε και αργότερα στη Γερμανία, όπου έζησε και εργάστηκε με τη σύντροφό του Φώφη και την κόρη τους Χλόη.

Στο έργο του η αφήγηση δεν είναι ποτέ αποκλειστικά λόγος ή εικόνα αλλά κάτι ανάμεσα. Ένα απροσδιόριστο όριο μεταξύ γραφής και ζωγραφικής που συμπυκνώνει μιαν άλλη ποιητική διάσταση, μια πρωτοτυπία και μια νεωτερικότητα ακόμα και στις πρώτες του καλλιτεχνικές απόπειρες.

Η ουσιαστική σχέση του όμως με τον λόγο ξεκίνησε με την κόρη του Χλόη, εκεί γύρω στο 1971. Εκείνος ζωγράφιζε κι εκείνη του περιέγραφε τι έβλεπε. Ένα παιχνίδι μεταξύ τους που έγινε ιστορίες και χαρούμενα σχέδια τα οποία κοσμούσαν το παιδικό της δωμάτιο και αργότερα το δωμάτιο των δικών της παιδιών.

Ήταν η εποχή που ο Αλέξης Ακριθάκης είχε εθιστεί στα ναρκωτικά, οπότε η σχέση του μαζί της, η επικοινωνία τους και η παιδική φαντασία αποτελούσαν τη μοναδική του διέξοδο από την πορεία θανάτου. Όπως όταν «απασφαλίζεις μια βόμβα, η σχέση του με την κόρη του έγινε το αντίδοτο του θανάτου» εξηγεί ο Ζαχαρόπουλος.

Η Χλόη Ακριθάκη, από την άλλη, θυμάται: «Ως παιδί δεν κατάλαβα ποτέ οτιδήποτε είχε να κάνει με ναρκωτικά. Ο πατέρας μου ήταν ο πιο γλυκός άνθρωπος, μαζί περνούσαμε πολύ καλά!».

Πράγματι, ο Ακριθάκης τα «πάθη» του τα κρατούσε για τον εαυτό του, για άλλες ώρες από εκείνες που αφιέρωνε στην οικογένειά του.

Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Η δόξα των γραμμάτων, χρωματιστά μολύβια σε χαρτί, 1971


Αυτές οι ιστορίες με τις οποίες μεγάλωσε η Χλόη, άλλοτε αυτόνομα έργα κι άλλοτε σχέδια σε τετράδια, αποτελούν ένα μόνο μέρος της έκθεσης «Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη» που ξεκινάει στο Κέντρο Τεχνών στο Πάρκο Ελευθερίας, εγκαινιάζοντας ως προπομπός τις εκδηλώσεις του «Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου».


Η έκθεση αποτελείται από περίπου 200 (κάποια εντελώς άγνωστα) εκθέματα, εκ των οποίων τα 80 είναι βιβλία στα οποία συμπεριλαμβάνονται σημειωματάρια, εικονογραφήσεις βιβλίων λογοτεχνών, όπως αυτά του Ταχτσή («Τα ρέστα»), του Μακρή, του Γονατά, του Πετρόπουλου («Ιωάννου Αποκάλυψη», «Το παράθυρο στην Ελλάδα», «Το μπαλκόνι στην Ελλάδα»), artist's books, όπως «Ο κροκόδειλος» (που για τον Ακριθάκη συμβόλιζε τον συμβιβασμένο άνθρωπο) και «Ο τοξάκιας», προσωπικές σημειώσεις με απόψεις, αποφθέγματα και σχόλια κάθε λογής (τα ιδιαιτέρως προσωπικά «λογοκρίθηκαν», ώστε να μπορέσει η έκθεση να δεχτεί και σχολεία), κατάλογοι γκαλερί του Ιόλα και της Ζουμπουλάκη (ανάμεσα τους και ένας κατάλογος του οποίου τα 30 πρώτα αντίτυπα με σκληρό εξώφυλλο περιέχουν και αυθεντικά σχέδια), ένα βιβλιαράκι της τεχνικής εταιρείας ΕΔΟΚ-ΕΤΕΡ («Το φράγμα του Πολύφυτου») και φυσικά οι 20 ιστορίες που σκαρφίστηκε για τη Χλόη.

Όλα τα αυθεντικά σχέδια παρουσιάζονται σε αντιπαράθεση με τις ανατυπώσεις τους, ενώ στους τοίχους θα κρέμονται περί τα 50 έργα, κολάζ με λογοτεχνικά κείμενα, π.χ. ένα με ποίηση του Τάσου Δενέγκρη, αλλά και με δικούς του στοχασμούς, σχέδια από το 1965 (εξαίρεση αποτελεί ένα σπάνιο του 1955 από σχολικό περιοδικό) μέχρι το 1994, οπότε και πέθανε.

Ενδιαφέρον έχει και μια σειρά πορτρέτων τροφίμων του Δρομοκαΐτειου, όπου ο καλλιτέχνης μπαινόβγαινε τον καιρό που ελευθερώθηκε από τις ουσίες, αλλά ταλανιζόταν από το αλκοόλ, με τις αναμενόμενες συνέπειες.

Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Le Bateau, τέμπερα και μελάνι σε χαρτί, 1973.


Αν για τους περισσότερους ο Ακριθάκης είναι τα λάδια που έκανε για τον Ιόλα, τα «τσίκι τσίκι», οι ξύλινες κατασκευές, οι βαλίτσες, τα βέλη, τα πουλιά, οι καρδιές, τα λούνα παρκ και τα αεροπλανάκια, αυτή η έκθεση θα ανοίξει ένα νέο σύμπαν. Μια πλευρά, μια διαφορετική, όχι απαραίτητα άγνωστη δραστηριότητα του αντισυμβατικού αυτού καλλιτέχνη με την τόσο προσωπική εικαστική γλώσσα.

Ένας κώδικας –μάλιστα είχε εμπνευστεί το δικό του «αλφάβητο», που μοιραζόταν με την κόρη του‒ καυτηριασμού του ηθικού και πνευματικού ξεπεσμού της κοινωνίας, της σοβαροφάνειας, της κολακείας, της εξουσίας ακόμα και των δικών του παθών.

Γιατί κάπου κρυμμένη μέσα σε όλη αυτήν τη χαρά της ζωής, μέσα στο γλέντι που νομίζεις ότι έχει αποτυπωθεί στα έργα του, κρύβεται και η κόλαση, ο ζόφος.

Όπως λέει ο Ντένης Ζαχαρόπουλος: «Ο Αλέξης είχε τη δύναμη να είναι μέχρι το τέλος ένα μεγάλο παιδί. Και η κόλαση είναι με τα μάτια ενός μεγάλου παιδιού. Ο Ταχτσής, σε κείμενό του το '71, είπε για εκείνον ότι έψαχνε να βρει μεγάλους που 'ναι κι αυτοί παιδιά και ότι μόνο τότε άνοιγε τη βαλίτσα και τους έδειχνε το παράξενο παιχνίδι. Για όλους τους άλλους η βαλίτσα έμενε κλειστή».

Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Σελίδα από τετράδιο, 1986.
Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Τα τέσσερα σημεία, τετράδιο σχεδίων χρωματισμένο, 1973.
Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Ιστορία αγάπης, τετράδιο σχεδίων, 1973.
Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Δεκαέξι ιστορίες με τόξα, τετράδιο σχεδίων χρωματισμένο, 1974.
Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Δεκαπέντε ιστορίες, τέμπερα και μελάνι σε χαρτί, 1973.
Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Σελίδα από τετράδιο, 1984.
Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Σελίδες από σημειωματάριο
Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Σελίδα από τετράδιο, 1986.
Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Σελίδα από τετράδιο, 1979.
Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Σελίδα από τετράδιο, 1979.
Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη σε μια έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας Facebook Twitter
Σελίδα από τετράδιο, 1986.

Info:

Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη

15 Μαρτίου-3 Ιουνίου στο Κέντρο Τεχνών στο Πάρκο Ελευθερίας

Επιμέλεια έκθεσης: Ντένης Ζαχαρόπουλος, με τη σημαντική συμβολή της κόρης του Αλ. Ακριθάκη, Χλόης Geitmann-Ακριθάκη και σε συνεργασία με την Πολιτιστική Εταιρεία Σαρωνικού «Πολύτροπον».

Οργάνωση: Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Εικαστικά / Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Το Μουσείο Μπενάκη τιμά με μια σημαντική έκθεση τη μνήμη του σκηνοθέτη, διανοούμενου, ιστοριοδίφη και ερευνητή του λαϊκού μας πολιτισμού, συνδημιουργού του θρυλικού «Παρασκηνίου». Ο επιμελητής της έκθεσης, Γιώργος Σκεύας, μας μιλά γι’ αυτήν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT
MARTIN GAYFORD: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε εντελώς λάθος» Ή MARTIN GAYFORD: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε λάθος»

Εικαστικά / Martin Gayford: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε εντελώς λάθος»

Ένας από τους πιο επιδραστικούς κριτικούς τέχνης της Βρετανίας μιλά στη LiFO για τις τάσεις που διαμορφώνουν τη σύγχρονη τέχνη, τις φιλικές του σχέσεις με θρυλικούς καλλιτέχνες όπως ο Freud και ο Hockney, αλλά και για το αν η κριτική μπορεί όντως να επηρεάσει τα πράγματα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η πρώτη μεγάλη έκθεση της οραματίστριας καλλιτέχνιδας Ithell Colquhoun

Εικαστικά / Τα σουρεαλιστικά αριστουργήματα της Ithell Colquhoun σε μια μεγάλη έκθεση

Το πολύχρωμο και αποκρυφιστικό σύμπαν της ξετυλίγεται στην πρώτη μεγάλη έκθεση για την οραματίστρια καλλιτέχνιδα, που εξερευνά τη θέση των γυναικών και τη σημασία του φύλου.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Βαγγέλης Μπαλής δημιουργεί κεραμικούς σάτυρους που του μοιάζουν

Εικαστικά / Ο Βαγγέλης Μπαλής δημιουργεί κεραμικούς σάτυρους που του μοιάζουν

Ένας νέος καλλιτέχνης δημιουργεί μοναδικά αντικείμενα ανάλογα με τη διάθεσή του, ονειρεύεται έναν χώρο όπου θα δημιουργεί απερίσπαστος και δεν τον νοιάζει καθόλου να βιοποριστεί από την τέχνη.
ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Μια νέα έκθεση με χαρακτικά της ώριμης περιόδου της Βάσως Κατράκη

Εικαστικά / Βάσω Κατράκη: Η τέχνη της συγκινεί ακόμα

Έργα της σημαντικής Ελληνίδας χαράκτριας που παραπέμπουν στη βία της δικτατορίας, αλλά και άφυλες μορφές της όψιμης περιόδου της με αναφορά στην ελληνική αρχαιότητα, που υπερβαίνουν το ατομικό και γίνονται μέρος της συλλογικής μνήμης.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τι απέγινε η πρωτοπορία στην τέχνη;

Εικαστικά / Τι απέγινε η πρωτοπορία στην τέχνη;

Ο κόσμος της σύγχρονης τέχνης έχει καταντήσει να μοιάζει με τσίρκο. Αλλά ο πραγματικός κακός της ιστορίας δεν είναι οι καλλιτέχνες, αλλά η σύγχρονη αγορά της τέχνης, η αξία της οποίας ξεπερνά πλέον τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως
THE LIFO TEAM
Ο Άνσελμ Κίφερ αποτίνει φόρο τιμής στον Βαν Γκογκ

Εικαστικά / Ο Άνσελμ Κίφερ αποτίνει φόρο τιμής στον Βαν Γκογκ

Μια νέα έκθεση στο Άμστερνταμ με πρόσφατα έργα του Κίφερ αναδεικνύει τη σύνδεσή του με τον Βαν Γκογκ και προκαλεί ήδη πολλές συζητήσεις. Ο σπουδαίος Γερμανός καλλιτέχνης εμπνέεται σταθερά, εδώ και 60 χρόνια, από τον Ολλανδό ζωγράφο. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Helmut Lang: What remains behind

Εικαστικά / Helmut Lang: Από το θρυλικό rubber dress στα πρωτόγονα γλυπτά του

Ο καλλιτέχνης και πρώην σχεδιαστής μόδας διατηρεί την προσήλωσή του στα υλικά και παρουσιάζει γλυπτά που θίγουν τη διαρκή εμμονή του με το θέμα της μνήμης, σε ένα σπίτι-σύμβολο του μοντερνισμού στο Λος Άντζελες.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
62 λεπτά με τον Ανέστη Ιωάννου

Εικαστικά / Από τη Νεφελοκοκκυγία στο skate και το τζιν: Το Εικαστικό Σύμπαν του Ανέστη Ιωάννου

Ο νεαρός εικαστικός αναζητά μια νέα μορφή ελευθερίας και απογείωσης, συνδέοντας τη δυναμική της street culture με την ουτοπία των Ορνίθων και των τσαρουχικών ονείρων, αναζητώντας μια έξοδο από το αστικό τραύμα σε έναν κόσμο γεμάτο δυνατότητες και φαντασία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο καινοτόμος κεραμίστας–γλύπτης Brian Rochefort παρουσιάζει στην Αθήνα νέα του έργα

Εικαστικά / Brian Rochefort: Ο ριζοσπάστης της κεραμικής παρουσιάζει τα νέα του έργα στην Αθήνα

Είναι διάσημος για τη δημιουργία μεγάλων, ζωηρών κεραμικών γλυπτών με μοναδικές υφές και αφηρημένα μοτίβα, ενώ οι συνθέσεις του ισορροπούν μεταξύ αταξίας και αρμονίας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τα ιστορικά έργα του Κώστα Πανιάρα από βινύλ σε μια νέα έκθεση

Εικαστικά / Τα ιστορικά έργα του Κώστα Πανιάρα από βινύλ σε μια νέα έκθεση

Το βινύλιο υποκαθιστά το χρώμα σε μια σειρά έργων που παρουσιάστηκαν με μεγάλη επιτυχία τη δεκαετία του ’80 στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη από τον Αλέξανδρο Ιόλα. Σαράντα χρόνια μετά, η γκαλερί The Breeder τα επανασυστήνει στο κοινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατσαδιώτης

Εικαστικά / «Tα έργα μου είναι σκοτεινά, αλλά δεν τα έχω σκεφτεί ποτέ ως προκλητικά»

Μία μέρα μετά τον βανδαλισμό των έργων του από τον βουλευτή της Νίκης, ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης μιλά στη LiFO για τη δουλειά του που προκάλεσε τέτοιες αντιδράσεις σε συγκεκριμένες ομάδες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Μια πολύ καλή ιδέα, τέλεια εκτελεσμένη»: Η προφορική ιστορία των Λέλουδων 

Εικαστικά / «Μια πολύ κακή ιδέα, τέλεια εκτελεσμένη»: Η προφορική ιστορία των Λέλουδων 

Πώς η ανάγκη μιας κολεκτίβας καλλιτεχνών για χώρο εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο φιλόξενα κουίρ σποτ στο κέντρο της πόλης: Μέσα από τις αφηγήσεις των παιδιών που το έφτιαξαν και το έζησαν.  
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ