Όταν ο Τσαρούχης ζωγράφιζε τον θρύλο ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Υβ Tριαντάφυλλο

Όταν ο Τσαρούχης ζωγράφιζε τον θρύλο ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Υβ Tριαντάφυλλο Facebook Twitter
Αν και είναι πιθανό το πρώτο ποδοσφαιρικό έργο του να είναι ο πίνακας «Παίκτης της ΑΕΚ» από το 1938, τα επόμενα χρόνια ζωγράφισε… Ολυμπιακούς, είτε ποδοσφαιριστές, είτε νέους με την ερυθρόλευκη φανέλα
2

Kατ' αρχάς, και για τους νεότερους, να πούμε πως ο Ελληνογάλλος Yves Triantafyllos, ή μάλλον Υβ Τριαντάφυλλος, υπήρξε ένας από τους καλύτερους στράικερ που πέρασαν ποτέ από τα ελληνικά γήπεδα. Ήταν αυτό που λέμε… παικταράς. Τον Υβ τον έφερε στον Ολυμπιακό ο Νίκος Γουλανδρής για την περίοδο 1971-72, για να παραμείνει τελικά στην ομάδα του Πειραιά μέχρι τη σεζόν 1973-74, παίρνοντας μέρος σε 80 παιγνίδια πρωταθλήματος και σημειώνοντας 58 γκολ (όπως πληροφορούμαστε από την wiki). Πολύ καλό ρεκόρ, δε λέω, αλλά όχι κι εκείνο που θα αιτιολογούσε από μόνο του τη λατρεία που θα ξεσπούσε προς το πρόσωπο τού Υβ (και όχι μόνο μεταξύ των φιλάθλων του Ολυμπιακού).

Το 1973 ο Γιάννης Τσαρούχης ζωγραφίζει τον Υβ Τριαντάφυλλο, τον θρυλικό κανονιέρη του Ολυμπιακού. Πρόκειται για έναν πίνακα που απεικονίζει την πράα σιγουριά και αποφασιστικότητα του παίκτη. Ή όπως έγραφε και ο Ηλίας Πετρόπουλος... «οι άνθρωποι του Τσαρούχη, μόνοι ή παρέες, άρρενες κατά το πολύ, με στολήν οι περισσότεροι, σε στάσεις παροδικές τυχαίες αιώνιες, ίστανται ηρέμως...».

Όταν ο Τσαρούχης ζωγράφιζε τον θρύλο ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Υβ Tριαντάφυλλο Facebook Twitter
Περιοδικό «Φαντάζιο», 22/2/1972

Κάτι είχε ο Υβ. Κάτι τραβηχτικό. Κάτι συμβόλιζε. Ήταν σταλμένος. Ήταν κάπως σαν «ήρωας» της ποπ κουλτούρας. Ήμασταν πιτσιρίκια και παρότι δεν ήμασταν όλοι «κόκκινοι» με τον Υβ τα χάναμε. Θέλαμε όλοι να του μοιάσουμε. Ήταν το ακούρευτο μάγκικο στυλ του, οι φαβορίτες του, η ικανότητά του στο σκοράρισμα, ήταν η «νευρική» Alfa Romeo που οδηγούσε, ήταν η… ροκ αύρα που εξέπεμπε, τι ήταν τέλος πάντων εκείνο που έκανε όλη την Ελλάδα της εποχής να κραυγάζει… Υβ… Υβ… Υβ;

Ο Υβ είχε κλείσει σπίτια (αντιπάλων), αλλά και κινηματογράφους, θέατρα, εκκλησίες τα πάντα. Όλα ερήμωναν, αν τύχαινε και τον έδειχνε η τηλεόραση, ή μεταδίδονταν οι αγώνες τού Ολυμπιακού από το ραδιόφωνο (Τετάρτες-Κυριακές). Όλος ο κόσμος μίλαγε για ’κείνον. Για τα γκολ που σημείωνε σε Ελλάδα και Ευρώπη, για την έφεση που είχε να βρίσκεται κάθε φορά στις σωστές θέσεις στέλνοντας την μπάλα στο πλεκτό. Συνήθως με ξερά, αναπάντεχα σουτ…

Δεν υπήρχε άλλη περίπτωση ποδοσφαιριστή, που μέσα σε τρία χρόνια να έγινε βιβλίο («Η ζωή του Υβ/ Ο Υβ για τον Ολυμπιακό» των Σπύρου Μαρκαντώνη και Θεόδωρου Σαουλίδη), ταινία («Υβ-Υβ» του Κώστα Καραγιάννη), νομίζω και θεατρικό (σίγουρα πάντως τον είχε ανεβάσει ο αείμνηστος Νίκος Σταυρίδης στη σκηνή), με τ’ όνομά του να δίδεται, όπως διαβάζω στο δίκτυο, σε καράβι, ακόμη και σε άλογο του ιπποδρόμου! Για να μη μιλήσουμε για τα εξώφυλλα στα λαϊκά περιοδικά της εποχής, που ήταν συνεχή.

Όταν ο Τσαρούχης ζωγράφιζε τον θρύλο ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Υβ Tριαντάφυλλο Facebook Twitter
Μια "φιγούρα" του Υβ (αριστερά) και «Ο ποδοσφαιριστής Υβ Τριαντάφυλλος» του Γιάννη Τσαρούχη (δεξιά)

Ο Υβ ήταν ίνδαλμα. Και καταναλώθηκε σε απίστευτες ποσότητες για τρία ολάκερα χρόνια, χωρίς να καεί στη συνείδηση του κόσμου. Και αυτό κάτι δείχνει. Και για την προσωπικότητά του ενδεχομένως, παρότι στη χρυσή εποχή του υπήρξαν και αντιδράσεις… Φυσικό. Γνωρίζω, μάλιστα, μία. Την ροκ μπαλάντα του Γιάννη Πετρίτση «Ποδοσφαιρομανία» (1973) που καυτηρίαζε τη λειτουργία των ειδώλων της μπάλας («Υβ Υβ Υβ/ η βλακεία των ανθρώπων/ Υβ Υβ Υβ/ η βλακεία των θνητών/ και ο κάλος του εγκεφάλου/ σε κάνανε θεό/ σε κάνανε βιβλίο/ σε κάναν σινεμά/ για να μείνει αιωνία των ανθρώπων η βλακεία…»). Σκληρό, αντιποδοσφαιρικό τραγούδι, που πέρασε απαρατήρητο στην εποχή του (κοινώς θάφτηκε). Ποιος θα το μετέδιδε;

Το 1973, όταν ο Υβ βρισκόταν στις μεγάλες δόξες του, ο Νίκος Γουλανδρής (ο εφοπλιστής πρόεδρος του Ολυμπιακού) ζητάει από τον Πειραιώτη Γιάννη Τσαρούχη να ζωγραφίσει τον ελληνογάλλο γκολτζή.

Ο Τσαρούχης είχε εκδηλώσει από νεαρή ηλικία την αγάπη του για το ποδόσφαιρο, το οποίο το συνέδεε, φυσικά, με το λαϊκό στοιχείο του Πειραιά (και όχι μόνο του Πειραιά). Αν και είναι πιθανό το πρώτο ποδοσφαιρικό έργο του να είναι ο πίνακας «Παίκτης της ΑΕΚ» από το 1938, τα επόμενα χρόνια ζωγράφισε… Ολυμπιακούς, είτε ποδοσφαιριστές, είτε νέους με την ερυθρόλευκη φανέλα, ενώ κρέμασε πίνακα με παίκτη του Ολυμπιακού ακόμη και στο δωμάτιο της Στέλλας (στην ταινία του Κακογιάννη αναφέρομαι), στη σκηνή όπου η Τασώ Καββαδία επισκέπτεται τη Μελίνα. Ο Τσαρούχης (υπενθυμίζω) ήταν υπεύθυνος του ντεκόρ της «Στέλλας» (μαζί με τον Βλάση Κανιάρη).

Άλλοι… ολυμπιακοί πίνακες του Τσαρούχη είναι οι εξής: «Νέος ξαπλωμένος με κόκκινη φανέλα του Ολυμπιακού» (1948), «Παίκτης του Ολυμπιακού με τα φτερά της νίκης» (1954) –έργο που δημοπρατήθηκε πριν δυο χρόνια στο Λονδίνο από τον οίκο Bonhams «κλείνοντας» στα 114.190 ευρώ–, «Νέος με τη φανέλα του Ολυμπιακού», «Νέος με φανέλα του Ολυμπιακού Πειραιώς», που πριν μερικά χρόνια έγινε και γραμματόσημο. Έτσι κάπως, το 1973, ήλθε και η σειρά του Υβ Τριαντάφυλλου, έστω και κατόπιν παραγγελίας όπως λέγεται…

Όταν ο Τσαρούχης ζωγράφιζε τον θρύλο ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Υβ Tριαντάφυλλο Facebook Twitter
Γιάννης Τσαρούχης «Νέος ξαπλωμένος με κόκκινη φανέλα του Ολυμπιακού» (1948), «Παίκτης του Ολυμπιακού με τα φτερά της νίκης» (1954), «Νέος με τη φανέλα του Ολυμπιακού»

Είδα για πρώτη φορά τη φωτογραφία του έργου του Γιάννη Τσαρούχη «Ο ποδοσφαιριστής Υβ Τριαντάφυλλος», πριν πολλά χρόνια, στο βιβλίο του Ηλία Πετρόπουλου «Ελύτης Μόραλης Τσαρούχης» [τρίτη έκδοση Γράμματα, Αθήνα, 1980]. Στην πρώτη έκδοση τού 1966 αποκλείεται να υπήρχε η φωτογραφία, δεν ξέρω όμως αν υπήρχε στη δεύτερη έκδοση, το 1974. Εκείνο που μου είχε κάνει, τότε, εντύπωση, ήταν η συγκεκριμένη επιλογή. Γιατί ο Τριαντάφυλλος, και όχι ο Δεληκάρης, ο Σιδέρης βρε παιδί μου ή έστω ο Τάσος Μητρόπουλος; Αν ζητήθηκε ο Τριαντάφυλλος, ok, αν όχι όμως; Κάτι σήμαινε αυτό. Κάτι ευρύτερο. Κάτι που ξεπερνούσε το τυχαίο ή το υποτιθέμενο προφανές. Ήταν ο «μύθος» που αναπτυσσόταν; Ήταν η ελληνικότατη κατατομή τού Υβ; O τρόπος που κινιόταν στο τερέν, ο τρόπος που μιλούσε; Ήταν η γλώσσα του σώματός του, αυτή η πράα σιγουριά και αποφασιστικότητα της στάσης του; Κάτι ήταν…  Ή όπως έγραφε και ο Πετρόπουλος:

«Οι άνθρωποι του Τσαρούχη, μόνοι ή παρέες, άρρενες κατά το πολύ, με στολήν οι περισσότεροι, σε στάσεις παροδικές τυχαίες αιώνιες, ίστανται ηρέμως…».

 

Όταν ο Τσαρούχης ζωγράφιζε τον θρύλο ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Υβ Tριαντάφυλλο Facebook Twitter
Όταν ο Τσαρούχης ζωγράφιζε τον θρύλο ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Υβ Tριαντάφυλλο Facebook Twitter
Υβ Τριαντάφυλλος
Όταν ο Τσαρούχης ζωγράφιζε τον θρύλο ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Υβ Tριαντάφυλλο Facebook Twitter
Υβ Τριαντάφυλλος – Νίκος Σταυρίδης
Όταν ο Τσαρούχης ζωγράφιζε τον θρύλο ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Υβ Tριαντάφυλλο Facebook Twitter
Ο Ολυμπιακός της περιόδου 1971-72. Ο Υβ στην μπροστινή σειρά των καθήμενων, στην άκρη δεξιά.

 

 

Εικαστικά
2

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

MARTIN GAYFORD: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε εντελώς λάθος» Ή MARTIN GAYFORD: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε λάθος»

Εικαστικά / Martin Gayford: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε εντελώς λάθος»

Ένας από τους πιο επιδραστικούς κριτικούς τέχνης της Βρετανίας μιλά στη LiFO για τις τάσεις που διαμορφώνουν τη σύγχρονη τέχνη, τις φιλικές του σχέσεις με θρυλικούς καλλιτέχνες όπως ο Freud και ο Hockney, αλλά και για το αν η κριτική μπορεί όντως να επηρεάσει τα πράγματα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η πρώτη μεγάλη έκθεση της οραματίστριας καλλιτέχνιδας Ithell Colquhoun

Εικαστικά / Τα σουρεαλιστικά αριστουργήματα της Ithell Colquhoun σε μια μεγάλη έκθεση

Το πολύχρωμο και αποκρυφιστικό σύμπαν της ξετυλίγεται στην πρώτη μεγάλη έκθεση για την οραματίστρια καλλιτέχνιδα, που εξερευνά τη θέση των γυναικών και τη σημασία του φύλου.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Βαγγέλης Μπαλής δημιουργεί κεραμικούς σάτυρους που του μοιάζουν

Εικαστικά / Ο Βαγγέλης Μπαλής δημιουργεί κεραμικούς σάτυρους που του μοιάζουν

Ένας νέος καλλιτέχνης δημιουργεί μοναδικά αντικείμενα ανάλογα με τη διάθεσή του, ονειρεύεται έναν χώρο όπου θα δημιουργεί απερίσπαστος και δεν τον νοιάζει καθόλου να βιοποριστεί από την τέχνη.
ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Μια νέα έκθεση με χαρακτικά της ώριμης περιόδου της Βάσως Κατράκη

Εικαστικά / Βάσω Κατράκη: Η τέχνη της συγκινεί ακόμα

Έργα της σημαντικής Ελληνίδας χαράκτριας που παραπέμπουν στη βία της δικτατορίας, αλλά και άφυλες μορφές της όψιμης περιόδου της με αναφορά στην ελληνική αρχαιότητα, που υπερβαίνουν το ατομικό και γίνονται μέρος της συλλογικής μνήμης.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τι απέγινε η πρωτοπορία στην τέχνη;

Εικαστικά / Τι απέγινε η πρωτοπορία στην τέχνη;

Ο κόσμος της σύγχρονης τέχνης έχει καταντήσει να μοιάζει με τσίρκο. Αλλά ο πραγματικός κακός της ιστορίας δεν είναι οι καλλιτέχνες, αλλά η σύγχρονη αγορά της τέχνης, η αξία της οποίας ξεπερνά πλέον τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως
THE LIFO TEAM
Ο Άνσελμ Κίφερ αποτίνει φόρο τιμής στον Βαν Γκογκ

Εικαστικά / Ο Άνσελμ Κίφερ αποτίνει φόρο τιμής στον Βαν Γκογκ

Μια νέα έκθεση στο Άμστερνταμ με πρόσφατα έργα του Κίφερ αναδεικνύει τη σύνδεσή του με τον Βαν Γκογκ και προκαλεί ήδη πολλές συζητήσεις. Ο σπουδαίος Γερμανός καλλιτέχνης εμπνέεται σταθερά, εδώ και 60 χρόνια, από τον Ολλανδό ζωγράφο. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Helmut Lang: What remains behind

Εικαστικά / Helmut Lang: Από το θρυλικό rubber dress στα πρωτόγονα γλυπτά του

Ο καλλιτέχνης και πρώην σχεδιαστής μόδας διατηρεί την προσήλωσή του στα υλικά και παρουσιάζει γλυπτά που θίγουν τη διαρκή εμμονή του με το θέμα της μνήμης, σε ένα σπίτι-σύμβολο του μοντερνισμού στο Λος Άντζελες.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
62 λεπτά με τον Ανέστη Ιωάννου

Εικαστικά / Από τη Νεφελοκοκκυγία στο skate και το τζιν: Το Εικαστικό Σύμπαν του Ανέστη Ιωάννου

Ο νεαρός εικαστικός αναζητά μια νέα μορφή ελευθερίας και απογείωσης, συνδέοντας τη δυναμική της street culture με την ουτοπία των Ορνίθων και των τσαρουχικών ονείρων, αναζητώντας μια έξοδο από το αστικό τραύμα σε έναν κόσμο γεμάτο δυνατότητες και φαντασία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο καινοτόμος κεραμίστας–γλύπτης Brian Rochefort παρουσιάζει στην Αθήνα νέα του έργα

Εικαστικά / Brian Rochefort: Ο ριζοσπάστης της κεραμικής παρουσιάζει τα νέα του έργα στην Αθήνα

Είναι διάσημος για τη δημιουργία μεγάλων, ζωηρών κεραμικών γλυπτών με μοναδικές υφές και αφηρημένα μοτίβα, ενώ οι συνθέσεις του ισορροπούν μεταξύ αταξίας και αρμονίας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τα ιστορικά έργα του Κώστα Πανιάρα από βινύλ σε μια νέα έκθεση

Εικαστικά / Τα ιστορικά έργα του Κώστα Πανιάρα από βινύλ σε μια νέα έκθεση

Το βινύλιο υποκαθιστά το χρώμα σε μια σειρά έργων που παρουσιάστηκαν με μεγάλη επιτυχία τη δεκαετία του ’80 στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη από τον Αλέξανδρο Ιόλα. Σαράντα χρόνια μετά, η γκαλερί The Breeder τα επανασυστήνει στο κοινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατσαδιώτης

Εικαστικά / «Tα έργα μου είναι σκοτεινά, αλλά δεν τα έχω σκεφτεί ποτέ ως προκλητικά»

Μία μέρα μετά τον βανδαλισμό των έργων του από τον βουλευτή της Νίκης, ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης μιλά στη LiFO για τη δουλειά του που προκάλεσε τέτοιες αντιδράσεις σε συγκεκριμένες ομάδες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Μια πολύ καλή ιδέα, τέλεια εκτελεσμένη»: Η προφορική ιστορία των Λέλουδων 

Εικαστικά / «Μια πολύ κακή ιδέα, τέλεια εκτελεσμένη»: Η προφορική ιστορία των Λέλουδων 

Πώς η ανάγκη μιας κολεκτίβας καλλιτεχνών για χώρο εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο φιλόξενα κουίρ σποτ στο κέντρο της πόλης: Μέσα από τις αφηγήσεις των παιδιών που το έφτιαξαν και το έζησαν.  
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Καμία σύμβαση δεν μπορούσε να περιορίσει τον Leigh Bowery

Εικαστικά / Καμία σύμβαση δεν μπορούσε να περιορίσει τον Leigh Bowery

Η Tate Modern φέρνει στις αίθουσές της μια έκθεση για έναν «larger than life» περφόρμερ. Η πορεία του νεαρού αγοριού από το ήσυχο προάστιο Sunshine της Μελβούρνης που έγινε παγκοσμίως διάσημη προσωπικότητα στον χώρο του πολιτισμού, χάρη στον εξωφρενικό, πολύπλοκο και δημιουργικό χαρακτήρα του και άφησε ανεξίτηλο και αδιαμφισβήτητο αποτύπωμα στη σύγχρονη τέχνη και πέρα από αυτήν. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μέσα στο ατελιέ του Γιάννη Μόραλη

Εικαστικά / Μέσα στο ατελιέ του Γιάννη Μόραλη

Η ανιψιά του μεγάλου ζωγράφου, Χριστίνα Μόραλη, ανοίγει για πρώτη φορά τις πόρτες του ανακαινισμένου εργαστηρίου του στην Αθήνα για να μας ξεναγήσει σε όλους τους χώρους αλλά και να μας δείξει άγνωστα έργα του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια σημαντική έκθεση στο Παρίσι με τη συνδρομή του Μουσείου Μπενάκη

Πολιτισμός / Μια σημαντική έκθεση στο Παρίσι με τη συνδρομή του Μουσείου Μπενάκη

Η συνεργασία του Μουσείου Μπενάκη με το Musée du Quai Branly στο Παρίσι φέρνει στο σήμερα το μεγάλο ερώτημα, που προέκυψε τη δεκαετία του 1930 και απασχόλησε τους σουρεαλιστές αλλά και την επιστημονική κοινότητα της εποχής, σχετικά με το τι θεωρούμε αντικείμενο τέχνης. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ