Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς τι σχέση έχει η ραπ με τον Παζολίνι και γιατί η Λυρική επιλέγει να βάλει μια ομάδα νεαρών ράπερ να «συμπληρώσουν» την παράσταση του Σαλό με ένα ξεχωριστό event, που εμπνέεται όμως από το έργο του Παζολίνι. Είναι η πρώτη φορά που η ΕΛΣ κάνει άνοιγμα στην ελληνική ραπ, και μάλιστα στη νέα ραπ, ένα μουσικό είδος που είναι εδώ και χρόνια κυρίαρχο, αλλά οι μεγαλύτερες γενιές αρνούνται να το δουν ως κάτι σοβαρό, κρατώντας αρνητική στάση ή, έστω, στάση άμυνας.
Οι ράπερ –πλην εξαιρέσεων– δεν θεωρούνται καλλιτέχνες, ειδικά οι ράπερ νεαρής ηλικίας (έχει κατέβει ο μέσος όρος ηλικίας των παιδιών που κάνουν ραπ στην Ελλάδα) θεωρούνται εκ των πραγμάτων αστοιχείωτοι και ότι συνδέονται περισσότερο με την παραβατικότητα παρά με την τέχνη.
«Νομίζω ότι αν ζούσε ο Παζολίνι σήμερα, θα έπαιρνε αυτά τα παιδιά να παίξουν στις ταινίες του» λέει ο Άρης Μπινιάρης, ο πρώτος σκηνοθέτης που τολμάει να βάλει εννιά νέα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, από όλες τις εκφάνσεις του ελληνικού ραπ στη Λυρική – στην πλειονότητά τους εικοσάρηδες.
Είναι η πρώτη φορά που η ΕΛΣ κάνει άνοιγμα στην ελληνική ραπ, και μάλιστα στη νέα ραπ, ένα μουσικό είδος που είναι εδώ και χρόνια κυρίαρχο, αλλά οι μεγαλύτερες γενιές αρνούνται να το δουν ως κάτι σοβαρό, κρατώντας αρνητική στάση ή, έστω, στάση άμυνας.
«Θα τα έβαζε να τραγουδάνε. Τα παιδιά αυτά εκφράζουν με έναν πολύ άμεσο και ευθύ τρόπο τις αγωνίες και τις ανησυχίες τους. Και ο Παζολίνι διατηρούσε μια τέτοια ορμή, αυτά τα χαρακτηριστικά υπάρχουν στα ποιήματά του. Οι ήρωές του ήταν τέτοιοι άνθρωποι. Κι είναι πολύ ενδιαφέρον το ότι αυτά τα παιδιά μπήκαν στη διαδικασία να δουν την ταινία, να διαβάσουν κείμενα και να γράψουν στίχους με αφορμή την ταινία και να αποτυπωθεί η ανησυχία τους με έναν σύγχρονο τρόπο. Το “Salo, the concert” είναι ένα συμπληρωματικό event για τρεις βραδιές μετά την παράσταση, στο οποίο ο θεατής θα έχει τη δυνατότητα να δει live τα κομμάτια απ’ τα παιδιά αυτά, μέσα στο σκηνικό της παράστασης. Οπότε γίνεται και μια σύνδεση».
Οι πρώτοι Έλληνες ράπερ, επειδή η ελληνική ραπ γεννήθηκε μέσα από το πανκ και είχε από την αρχή πολιτική στάση, ήθελαν να φαίνονται πάντα πιο διανοούμενοι από ό,τι ήταν. Πιο μορφωμένοι, με κοινωνικοπολιτικές ευαισθησίες, αντιδραστικοί, να δείχνουν ότι είναι ενήμεροι και ότι ενδιαφέρονται για την κοινωνία. Όταν η ραπ διασκέδασης πήρε τεράστιες διαστάσεις μετά το 2015 (η αρχική χρησιμότητα της ραπ στα αμερικανικά block party ήταν η διασκέδαση και η έκφραση, πολύ πριν γίνει πολιτική), ήταν η πρώτη φορά που οι ράπερ στην Ελλάδα δεν ήθελαν να αποδείξουν τίποτα – πέρα από αυτό που έδειχναν στα κομμάτια τους.
Όσο κι αν φαίνεται φτηνή και ανάξια λόγου, η νέα ραπ είναι πιο αληθινή, με όλο το role play και τις προκλητικές αναφορές (που είναι ωστόσο σημεία των καιρών). Η νέα ραπ δεν ενδιαφέρθηκε ούτε στιγμή να γίνει κουλτουριάρικη, γι’ αυτό και είχε τόσο μεγάλη ανταπόκριση, γιατί ήταν λαϊκή και το μεγάλο κοινό ταυτίστηκε μαζί της. Ως λαϊκό είδος, ήταν αδύνατο να μην αφορά τον Παζολίνι.
«Πώς ένας Ιταλός σκηνοθέτης μπορεί να έχει τόσο μεγάλη συσχέτιση με ένα μουσικό είδος το οποίο γνωστοποιήθηκε και άνθησε χρόνια μετά τη δολοφονία του;» αναρωτιέται ο Σωτήρης Τζοβάρας, 22 χρονών, που έχει την επιμέλεια των στίχων στο «Salo, the concert».
«Πριν το χιπ-χοπ γίνει το απόλυτα mainstream είδος, πριν κυριαρχήσει στα charts και στα headlines των φεστιβάλ παγκοσμίως, ήταν μουσική φτιαγμένη από το “περιθώριο” και αυτό ήταν και το κοινό της. Η πραγματική αφετηρία του είδους είναι ακαθόριστη, καθώς οι πρώτοι ράπερ επηρεάστηκαν από προηγούμενους μουσικούς και κωμικούς, που δημιουργούσαν μουσική η οποία με τα τωρινά δεδομένα θα μπορούσε να θεωρηθεί ραπ.
Στην αρχή ήταν μουσική για πάρτι, αλλά κατά την εξέλιξή της άλλαξε και οι θεματικές των κομματιών άρχισαν να έχουν κοινωνικοπολιτικό χαρακτήρα, με ανθρωποκεντρικό περιεχόμενο που αφορούσε την αφροαμερικανική κοινότητα και όλα τα προβλήματα που αντιμετώπιζε εκείνη την εποχή. Για πρώτη φορά η μουσική έγινε προσβάσιμη σε άτομα χαμηλής οικονομικής τάξης, χωρίς μουσικό υπόβαθρο, που μέσω των στίχων τούς επιτρεπόταν να εκφράσουν τον πόνο, τη δυσαρέσκεια και την ανάγκη τους να ακουστούν.
Παρόλο που το περιεχόμενο ήταν βασισμένο στη ζωή τους, το χιπ-χοπ θεωρούνταν για πολλά χρόνια το “μαύρο πρόβατο” της μουσικής, ακριβώς επειδή αναφερόταν στις παθογένειες της αμερικανικής κουλτούρας που ο κόσμος δεν ήθελε να δει και να ακούσει. Τα θέματα για τα οποία μίλαγαν οι ράπερ θεωρούνταν ταμπού από τα media και τον κατά βάση συντηρητικό λευκό πληθυσμό της Αμερικής.
Αντίστοιχα, στην Ιταλία ο Παζολίνι με το έργο του προκάλεσε το κατεστημένο, παρουσίασε ωμά όλα τα ταμπού της επίσης συντηρητικής, φασιστικής Ιταλίας, και λόγω αυτού λογοκρίθηκε, βασανίστηκε και δολοφονήθηκε. Η πλειονότητα των ιταλικών ταινιών τότε ακολουθούσε το κίνημα του νεορεαλισμού το οποίο έδειχνε τις κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες που είχε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος στην Ιταλία, όπως τη φτώχεια, την καταπίεση και την απόγνωση του λαού.
Από την πρώτη του ταινία (Αccattone του 1961) έδωσε μια νέα οπτική στον νεορεαλισμό, έχοντας ως πρωταγωνιστές έναν μαστροπό και μια ιερόδουλη. Οι ταινίες του έτειναν να έχουν θρησκευτικό ή σεξουαλικό περιεχόμενο και σχεδόν πάντοτε ήταν αμφιλεγόμενες. Η τελευταία του ταινία, το Σαλό, παίχτηκε για λίγες εβδομάδες πριν απαγορευτεί στην Ιταλία και μέχρι σήμερα είναι απαγορευμένη σε πολλά κράτη λόγω των σκηνών βίας που περιέχει. Ο Παζολίνι σε αυτή την ταινία παρουσιάζει μια ωμή προσέγγιση της πραγματικότητας, γι’ αυτό τον καταδίωξαν και τον δολοφόνησαν.
Με άλλα λόγια, όπως η ραπ περιγράφει καταστάσεις αφιλτράριστα, έτσι και ο Παζολίνι με το έργο του επιδίωκε να φανερώσει μια αλήθεια που ο κόσμος φοβόνταν (κι ακόμα φοβάται) να αντικρίσει, χωρίς λογοκρισία».
ODYDOZE
Μουσικός παραγωγός από την Αθήνα, με χαρακτηριστικό του τα samples ελληνικής λαϊκής μουσικής από το πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Έχει συνεργαστεί με πολλούς ξένους καλλιτέχνες (κυρίως από τη σκηνή της Ατλάντα), ενώ πέρσι συνέθεσε όλες τις παραγωγές του άλμπουμ «ΘΡΑΣΟΣ» του Νέγρου του Μοριά (πλην του IC (INVIDIA)). Στο live event έχει αναλάβει τη μουσική παραγωγή.
Οι ράπερ του «Salo, the Concert»
EXPE
Ράπερ από τη Θεσσαλονίκη, με πάνω από 10 χρόνια παρουσίας στην εγχώρια σκηνή. Από το 2020 έχει κυκλοφορήσει πληθώρα singles, δύο άλμπουμ, τα «Laguna» και «Easy», και δύο EP, τα «ΠΤΚΣΝ» και «ΣΝΑΚ».
Με θέλετε νεκρή μα εγώ ξαπλώνω στο πάτωμα απλώς / ό,τι και να φοράς είσαι εχθρός / ξέρω να αλλάζω τακτικές, έχω μάθει πλέον τον ρόλο μου / είμαι η επόμενη για πάρτι σας bros / οπότε και δεν είμαι εγώ αυτή που κοιτάζω τον κώλο μου / έρωτας, θάνατος στα χέρια του θύτη / πες μου τι σε καυλώνει όταν κλειδώνεις τον σύρτη / σε ερεθίζει η ματωμένη μου μύτη / να λες πως πέθαινα 120 ημέρες μια Τρίτη / πολύ καλά περνάμε, αρχίζω και φοβάμαι / γαμώ τους storytellers, δεν θέλω να κοιμάμαι / τα βλέμματα με πόθο να ξέρεις να ζητάνε / τα αίματα στο δρόμο να ξέρεις σε τιμάνε μου λες / να ξέρεις δεν νικάς και που κλαις.
(«Παιδιά»)
IGNES
Ράπερ από την Αθήνα. Το 2021 συμμετείχε στα «Dof Sessions» του παραγωγού Dof Twogee με το κομμάτι «Selecao». Έκτοτε έχει κυκλοφορήσει δύο singles, το «HADES» και το «Revenge».
Και όλοι μες τη γειτονιά φυλάνε το προνόμιο της ελευθερίας για τον εαυτό τους / Κάποιοι το εξαγόρασαν με λεφτά και άλλοι το κέρδισαν με αντάλλαγμα τον εξευτελισμό τους / Και οι πιο θρησκευόμενοι από αυτούς δεν απορούνε πια γιατί τους εγκατέλειψε ο θεός τους / Πνίγουν ενοχές με αλκοόλ και σε ένα τασάκι γόπες κρύβουνε τον απολογισμό τους.
(«SOS»)
OXENTRA
Ράπερ από τη Θεσσαλονίκη. Το 2022 κυκλοφόρησε το πρώτο της άλμπουμ «CABARET DE LUMIERE». Eπιπλέον, από το 2020 έχει κυκλοφορήσει 10 σόλο singles, καθώς και συνεργασίες με τον ράπερ Grizzle και τη Γαλλίδα Lylice.
Δε θέλω πια όλοι να μάθουν πώς ένιωσα / έχουμε χάσει το νόημα / Βασίστηκα τόσο πολύ στην οργή και τα έγραψα όλα με όνειρα / Βυθίστηκα τόσο στη δίψα αυτή και στο τέλος δεν είχα απόθεμα / Να ζήσει το θέαμα και η σιωπή / τα καθίκια εδώ είναι νόμιμα / Οι θάλασσες ξεβράσαν ένα κολιέ / οι ακτές βαφτήκαν στα κόκκινα / Ξέρει το κράτος, η λύση λεπτή, τα σεντόνια καλύψαν τα πτώματα / Σα να ήπια εχθές και ακούω φωνές / μελανιές έχω πάνω στα γόνατα / Τα λουλούδια κοιτώ, τρέμει το εκκρεμές, ήμουν πάντα εχθρός σας επώνυμα / Εδώ πέρα οι πόλεις δε σβήνουν ποτέ / οι φτωχοί σα να παίζουν με δαίμονες / Εδώ πέρα τις μάνες θα δεις να θρηνούν για τις κόρες που χάσανε σιωπηλές / Ξέρω άλλοι να τρων απ’ τους κάδους κι άλλοι υμνούνε σαρκέμπορες / Μάγισσες θέλουνε και θα τις δουν / τις κουκούλες φορέσανε μοχθηρές / Βάλε τα παπούτσια, ετοιμάσου ξανά / Στο κέντρο παίζουν επεισόδια / Τώρα είναι αναγκαίο πιο πολύ από ποτέ / για να δουν ότι είμαστε εμπόδια.
(«God’s mercy»)
LADELE
Ράπερ από τη Θεσσαλονίκη με καταγωγή από τη Νιγηρία. Πέρσι κυκλοφόρησε το πρώτο της σόλο EP «Maestro», όπως και το συνεργατικό EP με τον ράπερ Rima, «POV». Έχει συνεργαστεί σε κομμάτια με ράπερ όπως ο Tsaki, ο Grizzle και η ΧΑΡΑ.
Όσο push και να δώσεις πιο γρήγορα τρέχει το κακό / easy peasy να ενδώσεις, και το μυαλό σου κάνεις εχθρό / Μάτια που κοιτάνε μες στο κενό, ψάχνουν κάτι κοινό / μια πόρτα ανοιχτή, έστω κι ας είναι κάτι προσωρινό / Πέταξε το δόλωμα / το ψάρι τσίμπησε και βρέθηκε στα Σόδομα / μπήκε στη γυάλα κι ας μην ήτανε στο πρόγραμμα / Όλα οικεία όλα πρωτόγνωρα / Κάτω από μισόλογα / κρύβει το μίσος, μίσησε με λίγο αργότερα / Αισθήματα μισά εγώ τα δίνω απλόχερα / τ’ άσχημα βλέπω ομορφότερα / Πόσα σκατά θα μου δώσουν να φάω / πόσο πια αίμα να δώσω / Πόσο θα σκάβουν να βρουν τα γραπτά μου / μέσα μου θα τα κλειδώσω / Στο δέρμα μου πάνω μελάνι τα μυστικά μου / που τα χείλη δε θα προδώσουν / Μου τέλειωσαν τα ελαφρυντικά, ό,τι σπάσαν / θα το πληρώσουν.
(«Roll Prod»)
GXHAN
Ράπερ από την Αθήνα. Είναι μέλος της κολεκτίβας «WAKE ‘N’ BAKE RECORDS». Πέρσι κυκλοφόρησε το πρώτο του συνεργατικό EP με τον Twelvee, σε παραγωγές Stolou «ARCADE». Από το 2021 έχει κυκλοφορήσει 8 singles, σόλο, αλλά και σε συνεργασία με άλλους ράπερ όπως οι Μel, Yolte, Kareem Kalokoh, Norm, Κijha.
Γάμα τα βάσανα, γάμα τα δάκρυα / είμαι σε φάση άντε να τελειώνω / Γάμα τα όνειρα, γάμα τα πάντα / για αυτά δεν έχω πια χρόνο / θέλουν τους κάτω πιο κάτω και εγώ θέλω να τους πάρω όλους μαζί μου / δεν ψήνω να γυρίσω καν σπίτι / πώς θα με αντικρίσουν οι δικοί μου / ποιος θα με καταλάβει / ποιος γιατρός θα με κάνει εντάξει / τόσα είδανε τα μάτια μου, καλύτερα κάποιος να τα είχε βγάλει / δεν μπορώ καν να πέσω για ύπνο, νιώθω πως έχει καρφιά το μαξιλάρι / παγωμένος θα είμαι μια ζωή, λες και μπροστά μου έχει κόκκινο φανάρι.
(«Άτιτλο 1»)
$ULEE
Ράπερ από τη Θεσσαλονίκη. Είναι μέλος της κολεκτίβας «$TELTH RECORD$» και ανήκει και στην ομάδα της Capital Music. To 2021 κυκλοφόρησε το πρώτο του άλμπουμ «LOST FILES 2020 PT.1». Έκτοτε έχει κυκλοφορήσει πληθώρα singles, το mixtape «Late Birthday Mix», το EP «S.M.G», το συνεργατικό EP με τον Baby J «GLA MAFIA». Επιπλέον συνεργάστηκε με τον Hawk στο κομμάτι «DIVA» από το άλμπουμ «5D».
Bro, μακάρι, ναι, να πιάσουν οι ευχές μου / Θα κάναν τα πάντα για το money / Πολίτες, μπάτσοι είμαστε όλοι ρουφιάνοι / Θέλω ένα big buddy benz ναι κανείς δεν με πιάνει / Μετά το χάνι, ναι κανείς δε με φτάνει / Μπαίνω μέσα στο τραπ σαν την Troy / Μ’ ακούς μα δε με βλέπεις κάτι σαν decoy / AR Αν το πάρω θα με τρώει / Προσπαθούμε με τον γκαγκ να βγούμε σώοι / Τα πράγματά μου να προσέχω pass pass ligo stass cash και τα λοιπά / Ναι, προσέχω για να έχω / για φαντάσου να μου μείνουν τα μισά.
(«Κappa»)
BABY J
Ράπερ από τη Θεσσαλονίκη, επίσης μέλος της κολεκτίβας «$TELTH RECORD$». Πέρσι κυκλοφόρησε το πρώτο του άλμπουμ «REBORN», και το συνεργατικό EP με τον $ulee «GLA MAFIA». Επιπλέον, έχει κυκλοφορήσει 3 singles και το «New Season» EP.
Μην πιστεύεις ό,τι βλέπεις στα μίντια, σε έχουν κάψει / Τρία χρόνια μέσα στο στούντιο με έχουν αλλάξει / Όλοι έχουν κάτι να πούνε, τι να πιστέψω / Το μόνο θέμα που έχω κάθε μέρα τι να φορέσω / Αυτοί δεν είναι φίλοι, είναι ψεύτικοι / Είστε φουλ αναμενόμενοι, διαβάζεστε έκθεση / Δεν απλώνω το χέρι μου και δεν θα κάνω εξαίρεση / Το όνειρό σου εφικτό αν έχεις τη θέληση.
(«Θέληση»)
OH6
Ράπερ/παραγωγός από την Αθήνα. Έχει κυκλοφορήσει πληθώρα singles και πέρσι το πρώτο του EP «Skaei Diskos EP». Επιπλέον έχει συνθέσει τις μουσικές παραγωγές κομματιών από καλλιτέχνες όπως οι Mad Clip, Light, Dirty Harry, Roi 6/12.
Πλήρωσε τα κανάλια / απαγόρευσέ με να μην παίξω πουθενά γιατί μιλάω αληθινά / κλείσε με μέσα, από τον ήλιο μακριά / να μη βλέπω τα δειλινά / Αν είσαι ειλικρινής / πάντα θα λογοκριθείς / Πρέπει να προσποιηθείς / ώστε ελεύθερος ν’ αφεθείς / Πώς το λες δημοκρατία αυτό / Νιώθω ότι ζω στη δημοκρατία του Σαλό / Νιώθω σαν σκύλος που του έχουν βάλει φίμωτρο / Δεν θα μπορούσα να το πω, ακόμα κι αν είχα τι να πω. / Μένω άφωνος γιατί έχω αντίπαλο / αυτόν τον τόπο που από μικρό μου λένε να αγαπώ / τον ύμνο του με περηφάνεια δυνατά να τραγουδώ / Γράφω τον δικό μου, νιώθω Διονύσιος Σολωμός.
(«Απαγόρευσέ με»)
HALF QUICKIE
Ράπερ από την Αθήνα. Έχει κυκλοφορήσει τέσσερα σόλο singles, αλλά και συνεργασίες με τον Ζήνων, τον Rugas και τον Ισπανό Zegueretti. To τελευταίο του κομμάτι, «ΧΑΜΠΑΡΙ», είναι το πρώτο single από το άλμπουμ που θα κυκλοφορήσει αργότερα φέτος με τον παραγωγό Kaist.
Μη μου λες για team γέρο / ποια ομαδοποίηση, η αποδοχή σου δεν μου φέρνει ικανοποίηση / Πριν τις νίκες περάσανε 1001 νύχτες / Μες τις ήττες, μες τις τσίτες / Γύρω μου αλήτες, γύρω μου αρτίστες / Γύρω σου ρεμάλια και xρήστες / Σας κολλάμε κάτω απ’ το θρανίο σαν τσίχλες / Μάθατε το ραπ το ’16, boy, είσαστε τουρίστες / Γάμα τα features, σαλιώνετε κωλοτρυπίδες / Δεν είμαστε από δω λέει, / άλλοι πλανήτες.
(«1001»)
Το «Salo, the Concert» θα παρουσιαστεί αμέσως μετά την παράσταση Σαλό, 120 μέρες στα Σόδομα, στις 18 και 25/2 και στις 3/3.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
