«Να 'τανε το 21»: η ιστορία πίσω από το πιο γνωστό (και έξυπνο) τραγούδι για την Ελληνική Επανάσταση

«Να 'τανε το 21»: η ιστορία πίσω από το πιο γνωστό (και έξυπνο) τραγούδι για την Ελληνική Επανάσταση Facebook Twitter
1969: Πρες Κόνφερανς για τον δίσκο "ΝΑ 'ΤΑΝΕ ΤΟ '21" . Aπό αριστερά Δημήτρης Νικολαΐδης, Γιώργος Νταλάρας, Σταύρος Κουγιουμτζής και η Σώτια Τσώτου. Φωτ. αρχείο Μάκης Μάτσας
0

Το «Νάτανε το 21» είναι ένα ιστορικό, πλέον, ελληνικό τραγούδι. Τη μουσική του είχε γράψει ο Σταύρος Κουγιουμτζής, ενώ τους στίχους του η Σώτια Τσώτου. Ως γνωστόν το τραγούδι το ηχογράφησε σε πρώτη εκτέλεση ο Γιώργος Νταλάρας, ενώ λίγο αργότερα (αν και κάποιοι λένε λίγο πιο πριν) το είχε είπε και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης (με τη Βούλα Γκίκα). Λέμε για «ηχογράφηση», όχι για το ποια εκτέλεση κυκλοφόρησε πρώτη σε δίσκο, γιατί, σ' αυτή την περίπτωση πρώτο κυκλοφόρησε το δισκάκι με τον Νταλάρα [MINOS 5067] προς τα τέλη του 1969 και μετά εκείνο με τον Μπιθικώτση [His Master's Voice 7PG 3897].

Το 1970 το τραγούδι, που είχε δώσει τίτλο και στο σχετικό LP, ακουγόταν πλέον παντού, κυρίως από τον Νταλάρα, βεβαίως από τον Μπιθικώτση, αλλά στην πορεία και από διάφορους άλλους τραγουδιστές και εταιρείες, που ήθελαν έτσι να επωφεληθούν οικονομικά από την τεράστια επιτυχία (Δημήτρης Μητροπάνος, Γιώργος Ζωγράφος, Σταύρος Μιχαλόπουλος, Χρ. Πατρωνίδης, Αδελφοί Κατσάμπα κ.λπ.).

Υπάρχουν διάφορα που λέγονται για το συγκεκριμένο άσμα.


Κάποιοι λένε πως εξέφραζε «αντίσταση» προς το χουντικό καθεστώς, ενώ κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν πως το τραγούδι προωθήθηκε από τη χούντα, για τους δικούς της λόγους.

 


Στην πραγματικότητα το «Νάτανε το 21» ήταν ένα έξυπνο τραγούδι. Ήταν έξυπνοι, δηλαδή, οι στίχοι της αείμνηστης Σώτιας Τσώτου, γιατί από τη μια μεριά έπιαναν τον παλμό της 150ετηρίδας από την Επανάσταση του '21 (που θα συμπληρωνόταν το 1971) και από την άλλη άφηναν τους χουντικούς να νομίζουν πως εκείνο το «'21» θα μπορούσε και να τους αφορά (παραπέμποντας στην 21η Απριλίου). Αυτή η... δημιουργική ασάφεια, να το πούμε έτσι, έδωσε πολλούς πόντους στο άσμα, το οποίο δεν εμποδίστηκε από πουθενά, ώστε να φτάσει μέχρι και στο τελευταίο χωριό της χώρας (κατ' αναλογία με την κοκακόλα), στήνοντας κατ' ουσίαν την καριέρα του Νταλάρα. Πότε άρχισε να κάνει εξώφυλλα, το ένα μετά το άλλο, ο Νταλάρας στα περιοδικά; Μετά το «Νάτανε το 21».

Ένα δεύτερο θέμα, που σχετίζεται με το τραγούδι, είχε να κάνει με την αλλαγή μιας λέξης στη δεύτερη πια εκτέλεσή του (τόσο από τον Νταλάρα, όσο και από τον Μπιθικώτση). Στην αρχή, μια στροφή τής Σώτιας Τσώτου έλεγε:

Να πολεμάω τις μέρες στα κάστρα
και το σπαθί μου να πιάνει φωτιά
και να κρατάω τις νύχτες με τ' άστρα
μια Τουρκοπούλα αγκαλιά.

Φαίνεται λοιπόν πως η «τουρκοπούλα» έφτασε στ' αυτιά των Τούρκων της Αθήνας (πρεσβεία), με αποτέλεσμα να ζητηθεί η αλλαγή της λέξης, ενώ το δισκάκι (τόσο με τον Νταλάρα, όσο και με τον Μπιθικώτση) είχε ήδη κυκλοφορήσει. Το διπλωματικό επεισόδιο τελικώς αποφεύχθηκε. Τόσο ο Μάτσας (MINOS), όσο και ο Λαμπρόπουλος (His Master's Voice) έδωσαν εντολή να ξαναηχογραφηθεί το τραγούδι, με τη λέξη «ομορφούλα» να αντικαθιστά πλέον, αυτή τη φορά, την «τουρκοπούλα». Έτσι, με την «ομορφούλα» το έμαθε και το αγάπησε ο κόσμος.

Κάτι που απασχολούσε στην εποχή ήταν το ποιανού η εκτέλεση ήταν η καλύτερη. Του Νταλάρα ή του Μπιθικώτση; Σε μια συνέντευξή του στο περιοδικό 'οικογενειακός ΘΗΣΑΥΡΟΣ' (Δ. Αγγελόπουλος), στο τεύχος 131 (3 Φεβ. 1970) διαβάζουμε τα σχετικά. Ξεκινάει ο Νταλάρας:

– Εκτιμώ απεριόριστα τον Μπιθικώτση, όπως άλλωστε κι όλους, όσους μόχθησαν για να στηθεί το λαϊκό μας τραγούδι. Εγώ είμαι ένας πολύ καινούργιος ακόμη, που βρίσκεται στο πρώτο στάδιο των προσπαθειών του. Αυτά...

– Γιώργο, αυτό δεν είναι απάντηση. Το να εκτιμάς τον Γρηγόρη δεν σημαίνει ότι δέχεσαι πως ερμηνεύει εκείνος καλύτερα το «21»...

– Λοιπόν, συμφωνώ πως έγινε θόρυβος γύρω από την ερμηνεία του «Εικοσιένα». Δεν τον έκανα όμως εγώ τον θόρυβο αυτό. Κι ούτε ευθύνομαι καθόλου... Άλλοι μίλησαν, εγώ δεν είπα τίποτα.

– Να πεις τώρα!

– Σύμφωνοι! Αλλά τι να πω;

– Εμείς θα σου πούμε τι να πεις;

– Ακούστε. Για μένα δεν τρέχει τίποτα. Ο θόρυβος που έγινε, ασχέτως αν βγαίνει νικητής ο Μπιθικώτσης ή εγώ, με ωφέλησε. Ανέβηκε το τραγούδι, ανέβηκα κι εγώ. Αυτό είναι!

– Δεν είναι καθόλου «αυτό». Να απαντήσεις καθαρά: εσύ ή ο Μπιθικώτσης ερμηνεύει καλύτερα το τραγούδι;

– Θα ήταν βλακεία να κρίνω εγώ. Το κοινό κρίνει. Και η πώληση των δίσκων.

– Και τι λέει η πώληση των δίσκων;

– Πουλάω περισσότερους δίσκους εγώ. Αυτή τη γνώμη σχημάτισα από μία επίσκεψή μου σε διάφορα πρατήρια. Ζήτησα δίσκους δικούς μου του «21» και μου απάντησαν: «Πουλήθηκαν. Θέλετε να σας δώσουμε με ερμηνεία Μπιθικώτση;».

Το τραγούδι σύντομα πέρασε και στην από 'κει μεριά του Αιγαίου. Το μαθαίνουν οι Τούρκοι, το μεταφράζουν στη γλώσσα τους ως "Aşkolsun sevgilim sana" (στίχοι Bülent Pozam) και το δίνουν να το πει ένα «αστέρι» της εποχής, η Semiramis Pekkan. Τo τραγούδι τοποθετείται μάλιστα από τους Τούρκους παραγωγούς ως lead track στο LP "Semiramis" [Odeon, 1972], προεξοφλώντας μιαν επιτυχία. Έγινε (μια κάποια επιτυχία), παρότι αμφιβάλλω αν ο Έλληνας συνθέτης του... S. Kuyumcu, θα πήρε ποτέ τα «δικαιώματά» του (με τέτοιο επώνυμο, που του κοτσάρανε οι Τούρκοι).

Δεν γνωρίζω αν έμαθαν ποτέ οι παραγωγοί στην γείτονα τι ακριβώς έλεγε το τραγούδι στα ελληνικά. Σε τι αναφερόταν κ.λπ. Το λέω, γιατί οι στίχοι τού "Aşkolsun sevgilim sana" δεν φαίνεται να έχουν κάποια σχέση με την Επανάσταση του '21 (για ερωτικό τραγούδι πρόκειται). Πάντως, αν ήξεραν και παρ' όλα αυτά αδιαφόρησαν, μένοντας μόνο στη μουσική... μπράβο τους.

Να πω επίσης πως το «Νάτανε το 21» ακούστηκε και σε άλλες χώρες της Βαλκανικής (όπως στην τότε Γιουγκοσλαβία από την Violeta Tomovska) και βεβαίως παντού στον κόσμο, όπου υπήρχαν Έλληνες. Στην Κύπρο π.χ. δεν έγινε επιτυχία μόνον από Ελλαδίτες, αλλά και από Ελληνοκύπριους (Σπύρος Βλάχος), στο Ισραήλ το είπε ο Trifonas, στην Ολλανδία οι Polis & Les Helleniques, στην Αγγλία οι Manos Tacticos & His Bouzoukis, στην Αμερική ο Andreas Triplis κ.ο.κ. Γενικά, όπου υπήρχαν Έλληνες, σε κάθε μήκος και πλάτος της γης, εκείνη την εποχή το «Νάτανε το 21» βρισκόταν μόνιμα στην πρώτη γραμμή, ενώ έμπαινε, συνεχώς, σε ελληνικές τουριστικές συλλογές και σε άλλα διάφορα compilations (όπως και το «Ντιρλαντά»).

Κι ένα τελευταίο. Το «Νάτανε το 21» δεν είναι ένα πεθαμένο τραγούδι, που το θυμηθήκαμε έτσι στο ξεκάρφωτο. Πέραν από το γεγονός πως τραγουδιέται και σήμερα από αναγνωρισμένους νεότερους ερμηνευτές (Γεράσιμος Ανδρεάτος, Κώστας Μακεδόνας, Ζαχαρίας Καρούνης κ.ά.) ήταν είναι και παραμένει ένα από τα διαχρονικά σχολικά χιτ!

Κάθε παραμονή τής 25ης Μαρτίου όλα τα σχολικά θέατρα (Δημοτικών, Γυμνασίων, Λυκείων) στενάζουν από τις μαθητικές χορωδίες και τα ανάλογα φάλτσα...

 H τουρκική έκδοση του «Να 'τανε το 21»

Μουσική
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Σοστακόβιτς: Ο συνθέτης που έγραψε το σάουντρακ της ρωσικής ιστορίας

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Σοστακόβιτς: Ο συνθέτης που έγραψε το σάουντρακ της ρωσικής ιστορίας

Μισός αιώνας συμπληρώνεται φέτος από τον θάνατο του Ντμίτρι Σοστακόβιτς και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών ερμηνεύει το Κοντσέρτο του για βιολί και ορχήστρα με σολίστα τον Βαντίμ Ρέπιν. Με αυτήν την αφορμή, η Ματούλα Κουστένη ξετυλίγει μια ιστορία ζωής και μουσικής που καθορίστηκε τόσο από την πολιτικές εξελίξεις και το πλαίσιο του σοβιετικού καθεστώτος, όσο και από τις προσωπικές επιλογές του μεγάλου Ρώσου συνθέτη.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Το αριστουργηματικό σετ των Pan Pot στην Αθήνα

Μουσική / Pan Pot: Πόσο καταπληκτική μουσική παίζει αυτό το δίδυμο;

Δεν είναι πλέον εικοσάρηδες, αλλά δεν καταφεύγουν μονάχα σε νοσταλγικούς ήχους. Συνεχίζουν να καθορίζουν ηχητικά το μέλλον της techno, κάτι που απέδειξαν και στο extended σετ τους στην Αθήνα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΟΥΡΛΑΚΟΣ
«Στην αρχή με ενοχλούσαν τα σχόλια για το Ozempic, όχι όμως πια»

Lifo Videos / «Στην αρχή με ενοχλούσαν τα σχόλια για το Ozempic, όχι όμως πια»

Η Marseaux, μια από τις πιο αναγνωρίσιμες φωνές της σύγχρονης ελληνικής ποπ σκηνής μιλά για την τυχαία της συνάντηση με το τραγούδι αλλά και για τις προσωπικές δυσκολίες που έχει αντιμετωπίσει και την έφεραν μέχρι το σήμερα.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Το νέο ντοκιμαντέρ για τους Led Zeppelin αφήνει απ’ έξω την σκοτεινή πλευρά τους

Μουσική / Το νέο ντοκιμαντέρ για τους Led Zeppelin αφήνει απ’ έξω την σκοτεινή πλευρά τους

Το Becoming Led Zeppelin εξερευνά τις συνθήκες δημιουργίας του θρυλικού συγκροτήματος αγνοώντας την ακολουθία από σατανιστικές τελετουργίες, γκρούπις, ηρωίνη, όργια και κακοποιήσεις που σημάδεψαν την μετεωρική τους διαδρομή
THE LIFO TEAM
H ψευδαίσθηση της «ανακάλυψης» μουσικής στις επιμελημένες playlists του Spotify

Μουσική / Ανακαλύπτουμε πράγματι μουσική στο Spotify ή ζούμε μια ψευδαίσθηση;

Αρχικά, τις επιμελημένες playlists της δημοφιλούς πλατφόρμας τις έφτιαχναν επαγγελματίες, που προσλαμβάνονταν για το γούστο και την κρίση τους. Όμως, πια τα πράγματα δεν λειτουργούν έτσι. Και παρότι μας περιβάλλει ένας ωκεανός ήχων, το Spotify αρκείται στο να μας κρατά αποκλεισμένους στο νησί μας.
THE LIFO TEAM
Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι (1840-1893)

Μουσική / Τσαϊκόφσκι: Πώς μπορεί ο κορυφαίος συνθέτης να ενοχλεί τη σημερινή Ρωσία;

Στη Ρωσία θεωρούν αδιανόητο το να φέρει η εθνική τους κληρονομιά ομοφυλοφιλική ταυτότητα, ακόμα κι αν πρόκειται για τον συνθέτη της «Λίμνης των κύκνων» και του «Καρυοθραύστη», καθώς και της «Παθητικής συμφωνίας», η οποία ίσως προμηνύει τη φημολογούμενη κρατική δολοφονία του. Με αφορμή την παράσταση που ανεβαίνει στην Εθνική Λυρική Σκηνή ανατρέχουμε στα νέα στοιχεία για τη ζωή του.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Λουκιανός Κηλαηδόνης (1943-2017): Μια ζωή

Μουσική / Λουκιανός Κηλαηδόνης (1943-2017): Μια ζωή

Σαν σήμερα πεθαίνει ο «φτωχός και μόνος κάου-μπόυ», που την εποχή της επικράτησης του πολιτικού τραγουδιού στη χώρα μας πρότεινε την επανασύνδεση με τον Αττίκ και τον Κώστα Γιαννίδη, αλλά και την αμερικανική τζαζ, country και σουίνγκ μουσική.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΟΣΚΟΪ́ΤΗΣ
Βασίλης Λούρας: «Η Κάλλας θα είναι πάντα ένα σύμβολο δύναμης για τους φοβισμένους»

Μουσική / «Η Κάλλας θα είναι πάντα ένα σύμβολο δύναμης για τους φοβισμένους»

Το ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Tα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας» που έγραψε και σκηνοθέτησε ο Βασίλης Λούρας -και θα κυκλοφορήσει σύντομα στους κινηματογράφους από το Cinobo- είναι μια συναρπαστική ταινία για την Κάλλας που αποκαθιστά την αλήθεια για τα χρόνια της στην Ελλάδα αλλά και για τη θυελλώδη σχέση της με τη χώρα που η μεγάλη ντίβα θεωρούσε πατρίδα.
M. HULOT
67α Grammy: Βεντέτες, βραβεία που άργησαν και ομιλίες που δεν έκαναν γκελ

Μουσική / 67α Grammy: Βεντέτες, βραβεία που άργησαν και ομιλίες που δεν έκαναν γκελ

Η Beyoncé έδειξε να εκπλήσσεται όταν άκουσε το όνομά της από τα χείλη τής πάλαι ποτέ country artist και νυν βασίλισσας της pop, Τέιλορ Σουίφτ, ενώ όλοι οι υπόλοιποι έμειναν έκπληκτοι από μια γυμνή εμφάνιση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ