Η ανακοίνωση του θανάτου του μέγιστου Ιταλού συνθέτη Ennio Morricone, την 6η Ιουλίου, λύπησε και συγκίνησε εκατομμύρια θαυμαστές του σε όλο τον κόσμο. Δύσκολα θα συναντήσεις φίλο του σινεμά και της μουσικής που να μη σκύβει με σεβασμό στο έργο αυτού του απίστευτου καλλιτέχνη, που έντυσε με τους ήχους του από αριστουργήματα της έβδομης Τέχνης έως... όχι και τόσο.
Γιατί, για τον επαγγελματία Morricone δεν υπήρχε καλή και κακή ταινία, αλλά μόνο ταινία. Όπως δούλευε με τον Pier Paolo Pasolini, τον Mauro Bolognini, τον Sergio Leone και τον Gillo Pontecorvo, για τις σπουδαίες καλλιτεχνικές ταινίες τους, με τον ίδιο τρόπο δούλευε και για τα έργα «της σειράς», τα b-movies, τα θρίλερ και τις αισθηματικές κωμωδίες.
Εξάλλου, όταν συνθέτεις μουσικές για 520 παραγωγές, κινηματογραφικές και τηλεοπτικές –τόσες καταγράφονται στην βάση IMDb– σημαίνει πως σαν συνθέτης δεν ξεχωρίζεις, δεν διαλέγεις, σημαίνει πως είσαι αυστηρός επαγγελματίας και μάλιστα άριστος, για να φθάνεις στο σημείο να σε προτιμούν οι πάντες.
Όταν συνθέτεις μουσικές για 520 παραγωγές, κινηματογραφικές και τηλεοπτικές –τόσες καταγράφονται στην βάση IMDb– σημαίνει πως σαν συνθέτης δεν ξεχωρίζεις, δεν διαλέγεις, σημαίνει πως είσαι αυστηρός επαγγελματίας και μάλιστα άριστος, για να φθάνεις στο σημείο να σε προτιμούν οι πάντες.
Και ήταν άριστος ο Ennio Morricone με ό,τι και να καταπιάστηκε. Και δεν καταπιάστηκε μόνο με σάουντρακ και επενδύσεις, καθώς έχει να επιδείξει, ως συνθέτης, κι ένα πολύ σοβαρό μη-κινηματογραφικό έργο, που εντάσσεται στο χώρο της «σύγχρονης μουσικής» και της πρωτοπορίας (ας μην ξεχνάμε, εδώ, την ισχυρή παρουσία του στο μοναδικό σούπερ συγκρότημα της avant-garde / αυτοσχεδιαστικής μουσικής Il Gruppo di Improvvisazione Nuova Consonanza).
Ψάχνοντας λίγο παραμέσα, την δισκογραφία του Μαέστρου, διαπιστώνω πως η πρώτη φορά που κυκλοφορεί κάτι δικό του στην Ελλάδα ήταν το 1959 (ή έστω το 1960), όταν τυπώνεται στη χώρα μας ένα τραγούδι του Domenico Modugno, το "Apocalisse" (45άρι της Fonit), την ενορχήστρωση του οποίου είχε αναλάβει ο Morricone.
Στα πρώτα χρόνια του '60 θα κυκλοφορούν στην Ελλάδα κάποια τραγούδια, στα οποία ο Morricone με την ορχήστρα του, θα αναλαμβάνει την διεκπεραίωσή τους (όπως του Gianni Meccia, του Nico Fidenco, του Edoardo Vianello, το κλασικό "O mio signore" κ.ά.), πριν σκάσει, το 1965, όλη αυτή η ιστορία με το spaghetti western, μέσα από το οποίο ο Ennio Morricone θα αποκτήσει αμέσως παγκόσμιο στάτους.
Τυπώνoνται λοιπόν στην Ελλάδα 45άρια με μουσικές από το Una Pistola per Ringo (1965) του Duccio Tessari, από το Per Qualche Dollaro in Più (1965) του Sergio Leone, όπως και από το Il Buono, il Brutto, il Cattivo (1966) ξανά του Sergio Leone. Μαζί μ' αυτά τα δισκάκια, την ίδιαν εποχή, ακούγεται πολύ και το τραγούδι του Μαέστρου "Se telefonando..." (1966), που απέδιδε η Mina.
Προς το 1967 τυπώνεται κι ένα LP, στην RCA Victor του Ελληνικού Οίκου Φωνογραφικών Δίσκων, υπό τον τίτλο "Per Qualche Dollaro in Più / Un Pugno di... West", μια συλλογή βασικά με συνθέσεις του Ennio Morricone και άλλων, που έκανε επιτυχία και που επανατυπώθηκε πολλές φορές, μέσα στα επόμενα χρόνια. Βασικά αυτό ήταν το άλμπουμ, που, πρώτο απ' όλα, έφερε σε επαφή το ελληνικό κοινό με τις μουσικές τού Morricone.
Από την ίδια εταιρεία, την RCA Victor, είχε κυκλοφορήσει, μάλλον το 1968 κι ένα ανέλπιστο LP του Αμερικανού folk τραγουδιστή Peter Tevis, ο οποίος είχε γνωριστεί με τον Morricone το 1962, όταν είχαν ηχογραφήσει από κοινού, στην Ιταλία, το θρυλικό "Pastures of plenty" του Woody Guthrie. Η διασκευή του Tevis ήταν εκπληκτική, με την συνοδεία της ορχήστρας του Ennio Morricone να αποδεικνύεται βεβαίως καθοριστική. Μάλιστα, όταν λίγα χρόνια αργότερα ο Sergio Leone ζήτησε από τον Morricone να γράψει τη μουσική για το σάουντρακ τού Per un Pugno di Dollari, ο Μαέστρος θυμήθηκε την ηχογράφηση με τον Tavis, της έβγαλε τη φωνή, πρόσθεσε το σφύριγμα του Alessandro Alessaandroni, αλλάζοντας με μιας, και δια παντός, τη μουσική για τις ταινίες western.
Το ελληνικό άλμπουμ του Tevis, που τιτλοφορήθηκε "Un Pugno di... West / Celebri Canzoni Western", είχε τυπωμένο στο εξώφυλλό του κι ένα Νο 2, όχι γιατί είχε κυκλοφορήσει κάποιο νούμερο 1 δικό του νωρίτερα, αλλά γιατί ως «νούμερο 1» λογαριαζόταν το "Per Qualche Dollaro in Più / Un Pugno di... West", που είχε προηγηθεί.
Επίσης να συμπληρώσουμε πως το LP τού Peter Tevis ήταν αρκετά γνωστό στην εποχή του (στην Ελλάδα) και πως παρακολουθώντας κάποτε, στο YouTube, την ταινία του Ανδρέα Κατσιμητσούλια Κυνηγημένη Προσφυγοπούλα (1969) το είχα δει κολλημένο στον τοίχο του γραφείου του... δισκογραφικού παράγοντα Ερρίκου Μπριόλα! Είναι κι αυτό από τα απίστευτα!
Ennio Morricone - Για μια χούφτα δολάρια: Titoli (Colonna Sonora 1964) - Original Soundtrack
Το 1971 όλος ο κόσμος τραγουδά Ennio Morricone, λόγω της ταινίας τού Giuliano Montaldo Sacco e Vanzetti. Στο σάουντρακ η Joan Baez θα πει σε στίχους δικούς της το "Here's to you", ένα τραγούδι που θα κυκλοφορήσει και στην Ελλάδα, τόσο σε δισκάκι, όσο και στο LP (από την RCA Victor). Επίσης να πούμε πως είχε προβληθεί στη χώρα μας και η ταινία τού Montaldo, που είχε να κάνει φυσικά με τη ζωή και το τέλος των Ιταλών αναρχικών, μεταναστών στην Αμερική, Nicola Sacco και Bartolomeo (Bart) Vanzetti, οι οποίοι είχαν καταδικαστεί άδικα (για φόνο) και εκτελεστεί σε ηλεκτρική καρέκλα, τον Αύγουστο του 1927.
Λέμε για την προβολή, επειδή ορισμένοι νομίζουν πως η ταινία μπορεί και να μην είχε παιχτεί τότε στην Ελλάδα, λόγω δικτατορίας. Όπως έγραφε χαρακτηριστικά ο Δημήτρης Δανίκας στην εφημερίδα «Τα Νέα», στο φύλλο της 24/4/2010:
«Ήταν αρχές του 1970. Ήταν ο πόλεμος στο Βιετνάμ. Ήταν η έφοδος του Κόπολα και της 'συμμορίας' του στο Χόλιγουντ. Ήταν οι διαδηλώσεις, ο χιπισμός, η εξέγερση του Μάη, ήταν η αναρχία. Ήταν η εποχή του Φερντινάντο Νίκολα Σάκο και του Μπαρτολομέο Βαντσέτι! Η κοινωνική ταραχή μεταδόθηκε και αποτυπώθηκε στις μεγάλες οθόνες. Ολόκληρου του κόσμου. Πλην δικτατορικών καθεστώτων και φυσικά (χουντικής) Ελλάδας».
Η ταινία λοιπόν Sacco e Vanzetti, με την θαυμάσια μουσική του Ennio Morricone, και προβλήθηκε στην Ελλάδα, και έδωσε το έναυσμα όχι μόνο για δισκογραφικές εκδόσεις μα ακόμη και για έντυπες.
Για παράδειγμα οι εκδόσεις Διεθνής Βιβλιοθήκη κυκλοφορούν το 1972 το βιβλίο Πολιτικά Γράμματα / Σάκκο - Βαντζέττι (επιλογή και μετάφραση Αλεξάνδρα Παντελάκη), στο οποίο περιλαμβάνονται οι επιστολές που έστελναν από τις φυλακές οι αθώοι Ιταλοί, μετανάστες στις ΗΠΑ, αναρχικοί.
Επίσης στο τεύχος #8 του πολιτικού περιοδικού Νέοι Στόχοι (Μάρτιος 1972) υπάρχει μία κριτική «από τα αριστερά» στην ταινία Sacco e Vanzetti ή Σάκκο και Βαντζέττι από την αρθρογράφο Claire Moriarty.
Η Moriarty έχει θετική γνώμη για την ταινία, αν και επιμένει στο γεγονός πως δεν τονίστηκε στο φιλμ η συμβολή της Διεθνούς Εργατικής Υπεράσπισης (ILD), που είχε οργανώσει τη μαζική εκστρατεία διαμαρτυρίας για τους Σάκκο και Βαντζέττι. Η Μοριάρτι, που «θάβει» την Joan Baez, καταλήγει:
«Το "Σάκκο και Βαντζέττι" δεν παρουσιάστηκε σ' ένα κενό. Παρουσιάστηκε σε μια στιγμή όπου η σημερινή ριζοσπαστικοποίηση γέννησε μιαν αυξανόμενη γνώση της ριζοσπαστικής ιστορίας. Ο σκηνοθέτης ωστόσο, προσπαθώντας να κάνει καθαρά την απομυθοποίηση της υπόθεσης Σάκκο και Βαντζέττι, προτίμησε να μην κάνει μια σαφή σύνδεση με σημερινές υποθέσεις, όπως αυτή της Άντζελα Ντέηβις. Αντίθετα, έχει την Τζόαν Μπαέζ στο φιλμ σ' ένα γλυκερό σόλο της στην "Μπαλάντα των Σάκκο και Βαντζέττι", που τα λόγια της είναι στο μεγαλύτερο μέρος τους επιεικώς καυτά. Μια κι ο Μοντάλντο αποφεύγει το μελό σ' ολόκληρο το υπόλοιπο φιλμ, το ηλίθιο τρύπωμα της Μπαέζ είναι μια ξαστοχιά. Μ' όλα του τα ψεγάδια ωστόσο το "Σάκκο και Βαντζέττι" προχωρά πολύ στην αποκατάσταση της λέξης "προπαγάνδα" στην αρχική της αξιοπρέπεια».
Η ταινία λοιπόν όχι μόνον προβάλλεται στην Ελλάδα (ξεκίνησε στους κινηματογράφους πρώτης προβολής στις 21 Φεβρουαρίου 1972), αλλά δημιουργούσε και πάθη, μέσα στους κόλπους της (αριστερής) διανόησης.
Και κάπως έτσι, εντός αυτού του σκηνικού, έρχεται και μπαίνει ο Πασχάλης με τους Ολύμπιανς ηχογραφώντας με ελληνικά λόγια του Robert Williams, το τραγούδι του Ennio Morricone, για τους Sacco και Vanzetti!
Το τραγούδι είχε τίτλο στα ελληνικά «Ευχές για σας», διέθετε ωραίο όργανο από τον Άλκη Κακαλιάγκο, τυπώθηκε εννοείται στις 45 στροφές [Philips], ενώ συμπεριλήφθηκε και στο πρώτο LP του Πασχάλη, που είχε ως τίτλο τ' όνομά του [Philips] από το 1972.
«Ευχές για σας Νικόλα και Μπαρτ / μια προσευχή θα μείνει σ' εμάς / κι η αγωνία σας θα γίνει γιορτή / γιορτή για θύμηση παντοτινή. Ευχές για σας Νικόλα και Μπαρτ / λαός ολόκληρος πιστεύει σε σας / κι η αγωνία σας θα γίνει γιορτή / γιορτή για θύμηση παντοτινή».
Να προσθέσουμε, για να κλείσουμε αυτό το κεφάλαιο, πως το "Here's to you" το έχει τραγουδήσει και η Νάνα Μούσχουρη (μαζί με την Joan Baez) στο άλμπουμ της "Rendez-vous" το 2011.
Πασχάλης - Ευχές για σας
Την ίδιαν εποχή (1972) η Ελπίδα τραγουδά σ' ένα δισκάκι 45 στροφών το «Εγώ και συ» σε στίχους Νίκου Ελληναίου και μουσική Ennio Morricone. Προφανώς λέμε για διασκευή – για μια διασκευή στο "Io e te", που είχε πει πρώτος ο Massimo Ranieri.
Πάμε όμως σε άλλο κεφάλαιο.
Εδώ στο lifo.gr έχουν ανεβεί ήδη δύο δικά μας κείμενα, που σχετίζονταν με την ταινία Le Casse (1971) του Henri Verneuil.
Η ταινία είχε γυριστεί στην Αθήνα, τον Πειραιά και την Κέρκυρα την άνοιξη του 1971 (με τα «εσωτερικά» να γυρίζονται στα παρισινά στούντιο). Είχε καλό σενάριο, ωραία κινηματογράφηση, καλούς ηθοποιούς (πέραν των Omar Sharif και Jean-Paul Belmondo πρωταγωνιστούσαν οι Dyan Cannon, Robert Hossein, Nicole Calfan και Renato Salvatori), δυναμική και περιπετειώδη αφήγηση και φυσικά ένα ακόμη πολύ καλό σάουντρακ από τον Ennio Morricone.
Τα δύο κείμενά μας είναι το «Καταδιώκοντας τον Ομάρ Σαρίφ στις γειτονιές του Πειραιά το 1971 / Η φοβερή σκηνή καταδίωξης με αυτοκίνητα από την ταινία "Le Casse" του Ανρί Βερνέιγ» και το άλλο είναι το «Όταν ο Ζαν-Πολ Μπελμοντό, που γεννήθηκε σαν σήμερα, ήρθε στην Ελλάδα για τα γυρίσματα της ταινίας Le Casse / Η αστυνομική περιπέτεια του Ανρί Βερνέιγ γυριζόταν στην Ελλάδα με πρωταγωνιστές τους Ζαν-Πολ Μπελμοντό, Ομάρ Σαρίφ, Ντάιαν Κάνον και είχε αναστατώσει την κοσμική Αθήνα!».
Είχε έρθει τότε ο Ennio Morricone στην Αθήνα; Μάλλον όχι, αλλά ποτέ δεν μπορείς σίγουρα να ξέρεις. Και το λέμε τούτο, επειδή στο σάουντρακ υπάρχει κομμάτι με τον τίτλο "Marinella"!
Και ναι, όλη η κουστωδία του Le Casse είχε πάει τότε στο κέντρο Stork για να δει και ν' ακούσει την Μαρινέλλα να τραγουδά, ανάμεσα σε άλλα, και το «Ντιρλαντά».
Ennio Morricone - Marinella - Le Casse (1971)
Το 1974 ο Ennio Morricone γράφει ένα «θέμα αγάπης» για την ταινία κινουμένων σχεδίων Il Giro del Mondo Degli Innamorati di Peynet, που είχε σκηνοθετήσει ο Cesare Perfetto. Σ' ένα ιαπωνικό single της εποχής εμφανίζεται ο Ντέμης Ρούσσος να αποδίδει αυτή τη σύνθεση τραγουδώντας την ως "A flower's all you need" – κι έτσι έχουμε έναν ακόμη Έλληνα τραγουδιστή που έχει ερμηνεύσει σύνθεση του Μαέστρου. Την επόμενη χρονιά (1975) το τραγούδι χρησιμοποιείται από τον σκηνοθέτη Aldo Lado στους τίτλους της ταινίας του (θρίλερ) L'ultimo Τreno Della Notte.
Υπάρχει δε ένα ακόμη τραγούδι τού Ennio Morricone, που έχει τραγουδήσει ο Ντέμης Ρούσσος. Είναι το "I like the world", που ακούγεται στο ολλανδικό CD τού 1998 "Souvenirs" ως bonus, όμως η εγγραφή είναι παλαιότερη. Λογικά η μουσική και αυτού του κομματιού προέρχεται από ταινία.
Ennio Morricone - Forse basta - Vocal - feat. Demis Roussos - (1974)
Για το φιλμ τού Masuo Ikeda Dedicato al Mare Egeo, που προβλήθηκε το 1979 κι ήταν γυρισμένο στην Ιταλία και στο Αιγαίο (μάλλον στη Σίκινο), και στο οποίο μουσική είχε συνθέσει ο Ennio Morricone, έχουμε επίσης γράψει ξεχωριστό άρθρο.
Την ίδια εποχή, το 1979, κυκλοφορεί κι ένα LP του Ennio Morricone στην Ιταλία, το οποίο είχε τίτλο "Alessandro Panagulis / 'Non Devi Dimenticare' da 'Vi Scrivo Da Un Carcere In Grecia'" [RCA Italiana].
Βασικά εδώ έχουμε απαγγελίες ποιημάτων του Αλέξανδρου (Αλέκου) Παναγούλη (που ήταν πολύ δημοφιλής στην Ιταλία και πριν και μετά τον θάνατό του, και όχι μόνον λόγω Oriana Falacci) προερχόμενες από το βιβλίο του Vi Scrivo Da Un Carcere In Grecia / Μεσ' από φυλακή σας γράφω στην Ελλάδα [Rizzoli, 1974], που είχε κυκλοφορήσει και στην Ελλάδα από τις Εκδόσεις Παπαζήση. Απαγγέλλουν οι Adriana Asti, ο ίδιος ο Αλέκος Παναγούλης, ο Pier Paolo Pasolini, ο Gian Maria Volonte κ.ά. Φυσικά, οι εγγραφές είναι παλαιότερες, αφού ο Pasolini είχε πεθάνει από το 1975 και ο Παναγούλης από το 1976. Ο Morricone συνοδεύει τις απαγγελίες με avant μουσικές, χρησιμοποιώντας ανάμεσα σε άλλα και τα ηλεκτρονικά τού συνεργάτη του, από τους Gruppo di Improvvisazione Nuova Consonanza, Walter Branchi.
Αλέξανδρος Παναγούλης & "Canti per liberta" (Εnnio Morricone)
Το 2005 προβάλλεται στην ιταλική τηλεόραση (RAI 1) η τηλεταινία Cefalonia του Riccardo Milani. Το θέμα της τηλεταινίας αφορούσε στην Κεφαλονιά του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου (Σεπτέμβριος 1943) και στην σφαγή μιας μεραρχίας πεζικού του ιταλικού στρατού (Acqui), και μάλιστα μετά από ανακωχή, από τους Ναζί.
Στη μάχη είχαν σκοτωθεί επί τόπου πάνω από 1300 Ιταλοί, πάνω από 5000 εκτελέστηκαν από τους Ναζί και όσοι διασώθηκαν, περί τις 3000, πνίγηκαν όταν βυθίστηκαν τα γερμανικά πλοία που τους μετέφεραν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Λέμε για ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα, συνολικά, του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Γι' αυτή την τηλεταινία έγραψε ωραία μουσική ο Ennio Morricone, o οποίος βραβεύτηκε από την δημοτική αρχή του νησιού, στο σπίτι του στη Ρώμη, τον Μάιο του 2017.
Εκείνη η χρονιά, το 2005, ήταν πολύ καθοριστική για το κεφάλαιο Ennio Morricone-Ελλάδα.
Ο Μαέστρος για πρώτη φορά θα ερχόταν στην Αθήνα, για να δώσει συναυλίες, προσκεκλημένος του Φεστιβάλ Αθηνών 2005. Την Δευτέρα και την Τρίτη 4 και 5 Ιουλίου, εκείνου του έτους, έγινε το κάτι άλλο στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Τότε, για εκείνες τις συναυλίες, είχα γράψει ένα μικρό προσωπικό κείμενο για το περιοδικό Jazz & Τζαζ (τεύχος 150, Σεπτέμβριος 2005), το οποίον μεταφέρω τώρα κι εδώ.
Ποτέ μια συναυλία δεν είναι ό,τι βλέπω και ό,τι ακούω στη στιγμή, αλλά, πολύ περισσότερο, ένα σύστημα αξιών που σχετίζεται με το χθες και προβάλλεται στο αύριο. Κάτω απ' αυτό το σκεπτικό, σχεδόν πάντα, παρακολουθώ live που γνωρίζω εκ των προτέρων το εκτόπισμά τους, αδιαφορώντας για το κοινώς λεγόμενο «ρίσκο» και την «έκπληξη». Έτσι, ποτέ, απ' όσο μπορώ να θυμηθώ, δεν έχω φύγει από συναυλία με ξινισμένα μούτρα ή ανικανοποίητος. Είμαι πάντα χαλαρός, πλέοντας σ' ένα σύστημα χαζής/χαρούμενης πνευματικότητας, περίπου αεροβατώντας. Το ίδιο και όταν προσέρχομαι και βεβαίως κατά τη διάρκεια, όπου συμμετέχω, συνήθως, έχοντας κλειστά τα μάτια. Έτσι αυτοσυγκεντρώνομαι...
Ο Ennio Morricone ήταν ακριβώς εκείνο που περίμενα ν' ακούσω και να δω. Ό,τι είχα απορροφήσει χρόνια τώρα από τις ταινίες και τους δίσκους. Αυστηρός, τελειομανής, με διδακτορικό στο φινίρισμα, μέγας γνώστης του αρμονικού σχεδιασμού, σπάνιος μελωδός. Ακόμη, ένας άνθρωπος με υψηλή αισθητική, αλλά δίχως αισθητικές παρωπίδες, σχεδόν μ' έναν άγιο ψυχισμό, από τον οποίον αποδρούσαν όλες οι φάσεις της Σελήνης. Ίσως, δε, να είναι μοναδικός συνθέτης (και) σήμερα στον κόσμο, που μπορεί να εμφανίσει το έργο του μπροστά σ' ένα οποιοδήποτε κοινό, κάνοντάς το να πετάξει. Ο Νταλί θα ζωγράφιζε Ίκαρους γαλάζιους να εγκαταλείπουν τις κερκίδες...
Όσον αφορά εμένα; Άνοιξα τα μάτια μου ελάχιστες φορές κατά τη διάρκεια του κονσέρτου και η μία ήταν στα κύματα του στυλ στην «Οικογένεια Σικελών». Ήθελα να δω την πλάτη του «θεού», πίσω από τα νοτισμένα τζάμια...
Ennio Morricone - The Sicilian Clan
Το 2008, 28 και 29 Σεπτεμβρίου, ο Ennio Morricone θα ερχόταν για δεύτερη φορά στην Ελλάδα και πάλι σ' ένα κατάμεστο Ηρώδειο, αυτή τη φορά για να παρουσιάσει ακόμη ένα ελληνικό έργο του, το "Sicilo e altri frammenti", που ήταν εμπνευσμένο από τον «Επιτάφιο» του Σεικίλου, ένα τραγούδι από το 200 μ.Χ.!
Τα τελευταία χρόνια, μετά το 2000 τέλος πάντων, όλο και περισσότεροι Έλληνες καλλιτέχνες εμπνέονται από τις μουσικές του Μαέστρου. Συνέβαλε βεβαίως η παρουσία του δύο φορές στη χώρα μας, όπως και το γενικότερο άνοιγμα μέσω του YouTube κ.λπ., που έκανε γνωστό το έργο του στους νεότερους ακροατές, δημιουργώντας νέες στρατιές από fans.
Το καλό rock ελληνικό συγκρότημα The Earthbound διασκευάζει στο άλμπουμ του "Brotherhood of the Dog" [Σείριος, 2004] το "For a few dollars more".
For A Few Dollars More - Brotherhood Of The Dog - THE EARTHBOUND
To 2005 o νέος συνθέτης Παναγιώτης Τσιάπης διασκευάζει το «Ένα βαλς στην ομίχλη (Il vino e l'uva)», από το σάουντρακ της ταινίας του Giuseppe Tornatore Stanno Tutti Bene, με τη συμμετοχή των Μάνου Ξυδούς, Κώστα Χατζή, Μανώλη Μητσιά, Χάρη Κατσιμίχα και Γιώργου Πολυχρονιάδη στο CD του «Αυλαία Ξεχασμένης Γιορτής».
Η Μαρία Μαρκεζίνη στο άλμπουμ της "Kosmo" [Etcetera Now, 2009] αποδίδει, μαζί με το συγκρότημά της, το "Cinema Paradiso", o Σταύρος Λάντσιας αφιερώνει στον Ennio Morricone το δικό του «Μια άλλη ζωή» από το άλμπουμ του «Ημερολόγιο Ονείρων» [Argomusic, 2011], ενώ η Marietta Fafouti στο δικό της "Homemade Joy" [Inner Ear, 2013] γράφει κομμάτι με τον τίτλο "Morricone".
Δυο-τρία ακόμη θέματα...
Στην χώρα μας, όλα αυτά τα χρόνια κυκλοφόρησαν ελάχιστα άλμπουμ του Ennio Morricone (σε ελληνικές εκτυπώσεις εννοούμε), αν σκεφθούμε την πληθώρα του έργου του. Στην καλύτερη περίπτωση λέμε για λιγότερο από 20 δίσκους. Και κάπως έτσι το έργο του Μαέστρου ακουγόταν, βασικά, μέσα στις κινηματογραφικές αίθουσες, επί τόπου. Να οι τίτλοι μερικών ελληνικών άλμπουμ του, πάντως:
"Sacco e Vanzetti" [RCA Victor, 1971], "Ennio Morricone Vol. 1" [Seagull, 1977], "Ennio Morricone Vol. 2" [Seagull, 1977], "Marco Polo" [Arista, 1982], "The Good, The Bad and The Ugly" [Liberty], "Once Upon a Time in America" [Mercury, 1984], "The Mission" [Virgin, 1986], "Film Music, 1966-1987" [Virgin, 1987], "The Untouchables" [A&M, 1987], "Rampage" [Virgin, 1987], "Ennio Morricone and Four Directors" [Sakkaris, 1988], "Chamber Music" [Virgin, 1988], "Fatti di Gente Perbene" [Sakkaris, 1988], "O Ένιο Μορικόνε στη Βενετία" [DVD, 2008].
Ο Ennio Morricone δεν έδινε συχνά συνεντεύξεις. Καθώς ήταν πάντα κλεισμένος χρονικά, οι λίγες συνεντεύξεις του μοιάζουν κάπως σαν αναγκαίο κακό. Ήταν πάντα λιτός και δωρικός στις απαντήσεις του, σχεδόν αποστομωτικός. Δεν έδινε δηλαδή την δυνατότητα στον δημοσιογράφο να πάρει γραμμή από μιαν απάντηση, ώστε ν' αρχίσει ένα πινγκ-πονγκ με νέες ερωτήσεις και απαντήσεις. Όλες σχεδόν οι συνεντεύξεις του μοιάζει να έχουν γίνει από απόσταση, μοιάζουν ή είναι βιαστικές, και τούτο ασχέτως αν γίνονταν πρόσωπο με πρόσωπο.
Στην Ελλάδα δεν έχουν δημοσιευθεί πολλές συνεντεύξεις του Ennio Morricone. Σε κάθε περίπτωση είναι μετρημένες στα δάκτυλα. Η πρώτη, που μου έρχεται αμέσως στο μυαλό, είχε δημοσιευθεί στο περιοδικό ΜΟΥΣΙΚΗ, τεύχος #46, τον Σεπτέμβριο του 1981. Η συνέντευξη είχε δοθεί σε ξένο δημοσιογράφο (Pierre Job) και από 'κει μεταφέρουμε ένα απόσπασμα:
— Το πλατύ κοινό γνωρίζει τον Morricone των εμπορικών μουσικών, υπάρχει όμως κι ένας δεύτερος που δημιουργεί για ταινίες πιο «δύσκολες» μουσικές..
Χονδρικά, χρησιμοποιώ ένα διπλό σύστημα. Τονικότητα για τις εμπορικές ταινίες, ατονική μουσική ή αυτοσχεδιασμό για ταινίες πιο τολμηρές. Προσπαθώ να παίζω πάνω σ' αυτά τα δύο ταμπλό, γιατί και οι δύο μορφές μ' ενδιαφέρουν πάρα πολύ – αλλά θα πρέπει να προσφέρονται και οι ταινίες. Σε καμιά περίπτωση δεν «κολλάω» μια μουσική σε μια εικόνα. Δεν δουλεύω ποτέ αυθαίρετα.(...)
Έχω ιδέες, που καμιά φορά δεν είναι εφαρμόσιμες στον κινηματογράφο. Δεν μιλώ για την τεχνική, αλλά για την μουσική σύλληψη και για την φιλοσοφία της μουσικής. Είμαι σε μια ορχήστρα μουσικής αυτοσχεδιασμού (Il Gruppo di Improvvisazione Nuova Consonanza). Δεν έχει καμία σχέση με τον κινηματογράφο, αν και είχε λάβει μέρος σε μερικά γυρίσματα, στην ταινία Un Coin Tranquille à la Campagne (1969) του Έλιο Πέτρι. Το να παίζω σ' ένα τέτοιο σύνολο μου κάνει πολύ καλό, με ξεκουράζει και μου προσφέρει ερεθίσματα. Η δουλειά μου για τον κινηματογράφο γίνεται έτσι πιο ενδιαφέρουσα.
Μια άλλη συνέντευξη του Ennio Morricone είχε δοθεί στον Θανάση Λάλα, για το free press FAQ (25 Σεπτεμβρίου 2008). Ένα απόσπασμα και από εδώ:
— Έχετε επενδύσει μουσικά όλα τα είδη ταινιών – από γουέστερν μέχρι θρίλερ. Σας είναι εύκολη η αλλαγή και η προσαρμογή;
Αυτή η μεταπήδηση μου φαινόταν από νωρίς απολύτως φυσιολογική. Ήμουν σαν συγγραφέας, που έψαχνε τις κατάλληλες λέξεις για να διατυπώσει ό,τι είχε στο μυαλό του. Περίεργο και ανυπόφορο θα ήταν αν έγραφα μουσική μόνο για ένα είδος ταινιών. Τέτοιου είδους μονοτονία θα μου προκαλούσε θανάσιμη πλήξη. Όταν όμως σου αναθέτουν διαφορετικά κινηματογραφικά είδη, δεν σου μένει περιθώριο για βόλεμα και εφησυχασμό. Περνάς από τον έναν ρυθμό στον άλλον. Αντιμετωπίζεις διαφορετικές απαιτήσεις. Μπαίνεις σε μονοπάτια, που δεν έχεις εξερευνήσει ακόμα. Έρχεσαι σε επαφή με διαφορετικές πλευρές του εαυτού σου. Φυσικά, όλα αυτά οδηγούν σε μια καριέρα χωρίς ημερομηνία λήξης.
Και ας κλείσουμε με αυτό.
Στην Ελλάδα υπάρχει Πολιτιστικός Σύλλογος Φίλων της Μουσικής του Ennio Morricone (Associazione culturale Greca degli amici di musica di Ennio Morricone), που έχει για έδρα του τη Λάρισα. Ο Σύλλογος προβαίνει τακτικά σε διάφορες δράσεις (προβολές κ.λπ.) σε σχέση πάντα με το έργο του Μαέστρου. Σ' αυτές τις δράσεις συγκαταλέγεται κι ένα mural, μια τοιχογραφία, με το πρόσωπο του συνθέτη σε πολυκατοικία της θεσσαλικής πόλης.
Dies Irae Psichedelico (Versione Lunga)
σχόλια