Μονόλογοι Γυναικών

Μονόλογοι Γυναικών Facebook Twitter
Σοφία Φιλιππίδου
0

Περίπου είκοσι πέντε μονολόγοι παρουσιάζονται αυτή την περίοδο στην Αθήνα - υπερβολικά πολλοί, αν δεχτούμε ότι η ερμηνεία ενός μονολόγου είναι κατεξοχήν μία κατάθεση (ή/και επίδειξη) υποκριτικής virtuosite, πολύτιμο απόσταγμα μιας ζωής γεμάτης θέατρο και ρόλους. Μόνο που πια μονόλογος σημαίνει «παράσταση ελάχιστου κόστους», που επιτρέπει σ’ έναν ηθοποιό να εκφραστεί μέσα από την τέχνη του με ευελιξία ως προς τους πρακτικούς όρους. Του επιτρέπει, ακόμη, σε δύσκολους καιρούς, όχι μόνο να διεκδικήσει τη θέση του στη θεατρική αγορά αλλά και να εργαστεί, επενδύοντας στη σχέση του με το κοινό. Διότι ο μονόλογος είναι μια κατεξοχήν προσωπική μορφή έκφρασης και ως εκ τούτου αποβλέπει σε μια κατά το δυνατόν προσωπική σχέση με τους θεατές.

Δεν μπορώ να πω αν είναι υπερβολή ή πλούτος η πληθώρα των μονολογικών παραστάσεων που προσφέρονται, δεδομένων όλων αυτών των τρομακτικών που συμβαίνουν γύρω μας. Μάλλον ισχύουν και τα δύο. Γιατί κάποιες απ’ αυτές, με τον εξομολογητικό χαρακτήρα τους και την πυρέσσουσα εμπλοκή και έκθεση του ερμηνευτή, λειτουργούν σαν πρόσκληση κατάδυσης στα πιο βαθιά και αληθινά - κι αυτό μόνο ως προσφορά, ως δώρο μπορώ να το δω.

Έπειτα, δεν είναι πλούτος αυτή η ποικιλία υποκριτικής «συμπεριφοράς»; Από το Μαράν Αθά, ερμηνευτικό άθλο του μυθιστορήματος του Θωμά Ψύρρα από τη Γιασεμή Κηλαηδόνη (που συνεχίζεται για τρίτη σεζόν στο θέατρο Μεταξουργείο) έως τις καινούργιες μονολογικές παραστάσεις της Αλεξάνδρας Σακελλαροπούλου (Ελένη ή Ο Κανένας, στο θέατρο Άνεσις, σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη) και της Σοφίας Φιλιππίδου (Έκτη Καρυάτιδα, στο θέατρο Άλφα, σε σκηνοθεσία Κώστα Τσόκλη), η ιδιοσυγκρασία της κάθε ηθοποιού, οι υποκριτικές αρετές και η ιδιαίτερη διαδρομή καθεμίας, σε συνάρτηση πάντα με τις ειδικές ποιότητες του κάθε κείμενου, διαφοροποιούν εντυπωσιακά τη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ σκηνής και πλατείας.

Δείτε, ας πούμε, πόσο διαφορετικά λειτουργούν επί σκηνής δύο πολύ καλές ηθοποιοί, η Φιλιππίδου και η Σακελλαροπούλου. Η πρώτη, έτοιμη εδώ και καιρό για αρχαία τραγωδία και Σαίξπηρ, με το πλαστικό ταλέντο της μετακινείται από το δραματικό στο κωμικό ύφος τόσο ανεπαίσθητα, ώστε να αποδεικνύει κάθε στιγμή τη άρρηκτη σχέση τραγωδίας-κωμωδίας. Ο άνθρωπος διεκδικεί το άπαν για να καταλήξει στο τίποτα της ύπαρξης κι αυτή η θεμελιώδης αναίρεση του ενός από το άλλο είναι εξίσου μεγαλειώδης όσο και γελοία.

Η γυναίκα που υποδύεται η Φιλιππίδου πέρασε τη ζωή της, ξεναγώντας Γάλλους στα αρχαιολογικά μνημεία της Αττικής και της Αργολίδας. Ζει σ’ ένα παλιό σπίτι στη σκιά της Ακρόπολης, που τώρα οφείλει να εγκαταλείψει για να οικοδομηθεί το νέο μουσείο. Μονολογεί απελπισμένη, σε μια καταβύθιση σε μικρές και μεγαλύτερες στιγμές της ζωής της. Τα αρχαιολογικά ερείπια ταυτίζονται τελικά με το ρημάδι της προσωπικής ζωής της κι η ίδια γίνεται η έκτη Καρυάτιδα, η βιαίως αποσπασμένη από το σπίτι της (το Ερέχθειο) και την οικογένειά της (τις άλλες Καρυάτιδες), ξένη και μόνη διά παντός. Η ρήξη είναι αμετάκλητη και η επιστροφή αδύνατη.   

Ο μονόλογος των αδελφών Κούφαλη λειτουργεί ως ένα πλούσιο πεδίο συσχετίσεων: ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, αλωμένος από τη νυν αντιμετώπισή του ως βασικής τουριστικής ατραξιόν, η ζωή μας αλωμένη από αντίστοιχες αγοραίες κοσμοθεωρίες. Η σχέση της ηρωίδας με τη Γουίνι από τις Ευτυχισμένες Μέρες του Μπέκετ είναι ευδιάκριτη και η δομή της καθ’ όλα ενδιαφέρουσα. Δεν λείπουν κάποια αδύναμα σημεία -όπως ο νοερός διάλογος της Ελένης με τη νύφη της- που ξεχνιούνται, ωστόσο, σύντομα, εφόσον την προσοχή γρήγορα αποσπά και πάλι το πληθωρικό ταλέντο των άπειρων αποχρώσεων της Φιλιππίδου, η μοναδική σκηνική της αμεσότητα.

Η συνεισφορά του Κώστα Τσόκλη, που υπογράφει τη σκηνοθεσία και τη σκηνογραφία, είναι καίρια. Κυρίως ως προς το ότι εξασφαλίζει στην ηθοποιό έναν θαυμάσιο στη λευκή του γυμνότητα εικαστικό χώρο (που μεταμορφώνει τη σκηνή σ’ ένα λευκό κουβούκλιο, με μια ξύλινη κατασκευή, κρεμασμένη δεξιά, να βγαίνει εκτός του προσκηνίου, σαν ναυάγιο καραβιού που διαλύεται σιγά-σιγά στην ακτή, η «σκιά» του οποίου σπάει το κατάλευκο της εμμονικής σκέψης της ηρωίδας). Χάρη στο σκηνικό του Τσόκλη απενεργοποιείται αυτομάτως η ηθογραφική διάσταση του λόγου και ο θεατής καλείται να δει πιο μέσα. Πιο μέσα του.

Κι ενώ στην Έκτη Καρυάτιδα το κείμενο γίνεται το μέσο για να θαυμάσεις το ερμηνευτικό μέγεθος της ηθοποιού, στο Ελένη ή ο Κανένας, το έξοχο μυθιστόρημα της Ρέας Γαλανάκη που ερμηνεύει η Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου, η ερμηνεία της ηθοποιού γίνεται μέσο για να συνδεθείς με το κείμενο, να ζωντανέψει το λογοτεχνικό πρόσωπο και να γίνει -πάντα μέσω της ερμηνεύτριας- μια γυναίκα με σάρκα και αίμα, η Ελένη Αλταμούρα, η πρώτη Ελληνίδα ζωγράφος (1821-1900). Η διαδρομή της, από την τολμηρή διεκδίκηση της αυτοδιάθεσής της στην τέχνη της ζωγραφικής έως την απώλεια του άνδρα που αγάπησε και των παιδιών που απέκτησε μαζί του, σε καθηλώνει μέσα από τη σπαρακτική (αλλά όχι συναισθηματικά εκβιαστική) ερμηνεία της Σακελλαροπούλου. Επιπλέον, η οικονομία της σκηνικής διασκευής σε ωθεί να ξανανοίξεις το μυθιστόρημα με ‘κείνη τη χαρά που νιώθεις όταν ξαναβρίσκεις κάτι πολύτιμο που κάπου έχεις ξεχάσει.

Θέατρο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Παραστάσεις για κάθε γούστο που θα συγκινήσουν, θα διασκεδάσουν και θα προβληματίσουν

Θέατρο / Πού οφείλεται τόση δίψα για το θέατρο;

Το θέατρο εξακολουθεί να προκαλεί debates και ζωηρές συζητήσεις, παρά τις κρίσεις και τις οικονομικές περικοπές που έχει υποστεί, και φέτος ανεβαίνουν στην Αθήνα παραστάσεις για κάθε γούστο που θα συγκινήσουν, θα διασκεδάσουν και θα προβληματίσουν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ανδρέας Κωνσταντίνου

Θέατρο / Ανδρέας Κωνσταντίνου: «Δεν μ' ενδιαφέρει τι υποστηρίζεις στο facebook, αλλά το πώς μιλάς σε έναν σερβιτόρο»

Ο ηθοποιός που έχει υποδυθεί τους πιο ετερόκλητους ήρωες και θα πρωταγωνιστήσει στην τηλεοπτική μεταφορά της «Μεγάλης Χίμαιρας» αισθάνεται ότι επιλέγει την τηλεόραση για να ικανοποιήσει την επιθυμία του για κάτι πιο «χειροποίητο» στο θέατρο.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Ο Στρίντμπεργκ και η «Ορέστεια» προσγειώνονται στον κόσμο της Λένας Κιτσοπούλου

Θέατρο / Η Μαντώ, ο Αισχύλος και ο Στρίντμπεργκ προσγειώνονται στον κόσμο της Κιτσοπούλου

Στην πρόβα του νέου της έργου όλοι αναποδογυρίζουν, συντρίβονται, μοντάρονται, αλλάζουν μορφές και λένε λόγια άλλων και τραγούδια της καψούρας. Ποιος θα επικρατήσει στο τέλος;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Οι Αθηναίοι / «Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Η ηθοποιός Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου θυμάται τα χρόνια του Θεάτρου Τέχνης, το πείραμα και τις επιτυχίες του Χυτηρίου, περιγράφει τι σημαίνει γι' αυτή το θεατρικό σανίδι και συλλογίζεται πάνω στο πέρασμα του χρόνου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Θωμάς Μοσχόπουλος

Θέατρο / «Άρχισα να βρίσκω αληθινή χαρά σε πράγματα για τα οποία πριν γκρίνιαζα»

Έπειτα από μια δύσκολη περίοδο, ο Θωμάς Μοσχόπουλος ανεβάζει τον δικό του «Γκοντό». Έχει επιλέξει μόνο νέους ηθοποιούς για το έργο, θέλει να διερευνήσει την επίδρασή του στους εφήβους, πραγματοποιώντας ανοιχτές πρόβες. Στο μεταξύ, κάνει μια πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα με την Αργυρώ Μποζώνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τι είναι για σένα το «Οξυγόνο»;

Θέατρο / Τι είναι για σένα το «Οξυγόνο»;

Ένα συναρπαστικό υβρίδιο θεάτρου, συναυλίας, πολιτικοκοινωνικού μανιφέστου και rave party, βασισμένο στο έργο του επικηρυγμένου στη Ρωσία δραματουργού Ιβάν Βιριπάγιεφ, ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή και αποπειράται να δώσει απάντηση σε αυτό το υπαρξιακό ερώτημα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Υπάρχει το «για πάντα» σε μια σχέση;

The Review / Υπάρχει το «για πάντα» σε μια σχέση;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο δημοσιογράφος και κριτικός θεάτρου Γιώργος Βουδικλάρης μιλούν για την παράσταση «Ο Χορός των εραστών» της Στέγης, τα υπαρξιακά ερωτήματα που θέτει το κείμενο του Τιάγκο Ροντρίγκες και τη χαρά τού να ανακαλύπτεις το next best thing στην τέχνη.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Όπερα / Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Πολυσχιδής και ανήσυχη, η Φανί Αρντάν δεν δίνει απλώς μια ωραία συνέντευξη αλλά ξαναζεί κομμάτια της ζωής και της καριέρας της, με αφορμή την όπερα «Αλέκο» του Σεργκέι Ραχμάνινοφ που σκηνοθετεί για την Εθνική Λυρική Σκηνή.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το «Κυανιούχο Κάλιο» είναι μια παράσταση για το ταμπού των αμβλώσεων 

Θέατρο / «Κυανιούχο Κάλιο»: Μια παράσταση για το ταμπού των αμβλώσεων στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Όχι μόνο σε ανελεύθερα ή σκοταδιστικά καθεστώτα, αλλά και στον δημοκρατικό κόσμο, η συζήτηση για το δικαίωμα της γυναίκας σε ασφαλή και αξιοπρεπή ιατρική διακοπή κύησης παραμένει τρομακτικά επίκαιρη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τενεσί Ουίλιαμς: Ο ποιητής των χαμένων ψυχών

Θέατρο / Τενεσί Ουίλιαμς: Ο ποιητής των χαμένων ψυχών

«Εκείνο που με σπρώχνει να δημιουργώ θεατρικούς χαρακτήρες είναι ο έρωτας», έλεγε ο Ουίλιαμς, που πίστευε ότι ο πόθος «είναι κάτι που κατακλύζει πολύ μεγαλύτερο χώρο από αυτόν που μπορεί να καλύψει ένας άνθρωπος». Σε αυτόν τον πόθο έχει συνοψίσει τη φυγή και την ποίηση, τον χρόνο, τη ζωή και τον θάνατο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ