Με την πλατφόρμα της ΔΕΗ που προσκαλεί καλλιτέχνες απ’ όλο το φάσμα της καλλιτεχνικής δημιουργίας σε έναν ανοιχτό διαγωνισμό πειραματισμού που άνοιξε στις 22 Ιουνίου και στόχο να δεχτούν οι δημιουργοί την πρόσκληση και πρόκληση να δημιουργήσουν με τον μεγάλο αυτόν φορέα έργα τέχνης, εμπνεόμενοι από τα στοιχεία της εταιρικής ταυτότητας, που συμβολίζει πολλά και σημαντικά για την Ελλάδα αλλά και για κάθε Έλληνα, συναντήσαμε την ιστορικό τέχνης και επιμελήτρια εκθέσεων κ. Κατερίνα Κοσκινά, πρόεδρο της Επιτροπής Αξιολόγησης που δημιουργήθηκε γι’ αυτόν τον λόγο, για να μιλήσουμε για την ταυτότητα του διαγωνισμού, τους νέους καλλιτέχνες και τη σύνδεσή τους με τη ΔΕΗ, την πόλη και την κοινωνία.
— Κυρία Κοσκινά, μιλήστε μας γι’ αυτή την πρωτοβουλία.
Η πρωτοβουλία είναι της ΔΕΗ, δηλαδή μιας μεγάλης δημόσιας επιχείρησης, που, όπως οι περισσότερες μεγάλες επιχειρήσεις σήμερα, αλλάζει, προσαρμοζόμενη στις απαιτήσεις της νέας εποχής. Αυτό την καθιστά, κατά τη γνώμη μου, πολύ ενδιαφέρουσα. Είναι ωστόσο αναμενόμενο, αφού ο κόσμος αλλάζει, υπάρχει επιτέλους ενδιαφέρον για τη σύγχρονη καλλιτεχνική έκφραση και κυρίως η ΔΕΗ έχει ενδιαφερθεί για την τέχνη και τα παράγωγά της σχεδόν από την ίδρυσή της. Σήμερα, οι καταστατικοί της στόχοι, που τέθηκαν πριν από εξήντα χρόνια, έχουν υλοποιηθεί. Ούσα και παραμένουσα η μεγαλύτερη επιχείρηση της χώρας, δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τις αντίστοιχες εταιρείες παροχής ρεύματος στην Ευρώπη και τον κόσμο. Είναι σε όλους γνωστό πως η συγκεκριμένη εταιρεία από τη δεκαετία του ’50 και μετά έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο αλλάζοντας, και λόγω της γεωγραφικής κατάστασης της χώρας, ριζικά τη ζωή των πολιτών της. Το έκανε αυτό με την ηλεκτροδότηση, φέρνοντας έτσι στους Έλληνες καταναλωτές μια προοπτική ζωής πολύ πιο κοντινή σε αυτήν του Ευρωπαίου, του Δυτικού, αν θέλουμε να το πούμε έτσι, πολίτη. Τον έκανε να ονειρεύεται και ακόμη καλύτερα να έχει πρόσβαση σε μια βελτιωμένη πραγματικότητα, «εφάμιλλη», όπως έλεγαν, «της ευρωπαϊκής».
Χρειαζόμαστε όλοι μια επανεκκίνηση ένα νέο ξεκίνημα και ένα βάπτισμα του πυρός που μπορεί να φέρει ελπίδα, ευκαιρίες και συνέχεια. Ελπίζω ότι όλα θα πάνε καλά, γιατί πιστεύω ότι η ΔΕΗ ως ιστορία, δίκτυο και δυνατότητα έχει και μπορεί να προσφέρει πολλά. Το ίδιο ασφαλώς ισχύει και για την τέχνη.
Αυτή η αλλαγή έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο και καθόρισε σε μεγάλο βαθμό αυτό που είμαστε σήμερα. Ταυτόχρονα με την καταστατική δουλειά, σε μια εποχή που τίποτε δεν ήταν αυτονόητο, ειδικά για δημόσιες εταιρείες, έδειξε ότι είχε μια πρωτοποριακή πολιτική σε ό,τι αφορά και τον πολιτισμό και την τέχνη και τη διαφήμιση και το γραφιστικό κομμάτι. Αν ανατρέξουμε στο παρελθόν, θα θυμηθούμε ότι ήταν εντυπωσιακά μπροστά στη σχέση της με το κοινό, είτε επρόκειτο για τα φιλμάκια της τηλεόρασης, είτε για τις καταχωρίσεις στον Τύπο, είτε για τα δελτία της. Προσωπικά, εντυπωσιάστηκα πολύ από τα περίπτερά της, τα οποία φιλοτεχνούσαν καλλιτέχνες σημαντικότατοι, π.χ. ο ζωγράφος Σπύρος Βασιλείου ή ο σπουδαίος γλύπτης Χρήστος Καπράλος, από τη διακόσμηση ακόμα και των γραφείων της διοίκησης, αλλά και από τους σημαντικούς καλλιτέχνες που δούλευαν στη ΔΕΗ, για παράδειγμα ο φωτογράφος Κώστας Μπαλάφας. Οπότε, όπως τεκμαίρεται ιστορικά, η Επιχείρηση έχει μια οργανική σχέση με την τέχνη. Θέλοντας, λοιπόν, η νέα διοίκηση να ανανεώσει τη σχέση της με τους πολίτες, να προσεγγίσει και νεότερο κόσμο, που δεν έχει εικόνες και μνήμες από το παρελθόν, να επανενεργοποιήσει παλιά επιτυχημένα μοντέλα προβολής, αβίαστα στράφηκε στην τέχνη και τη σύγχρονη έκφραση και αισθητική. Mε τη συνδρομή της DDB Athens έκανε ένα σημαντικό βήμα επανασύνδεσης με τους καλλιτέχνες και τον σύγχρονο κόσμο.
— Με ποιον τρόπο συνδεθήκατε μαζί τους;
Κάναμε μια πολύ φιλική και ευχάριστη συζήτηση και καταλήξαμε ότι ο χώρος της δημιουργίας είναι ο κατάλληλος. Ζήτησα να δω αρχειακό υλικό και εντυπωσιάστηκα τόσο από τις εκδόσεις όσο και από το υλικό που υπάρχει ψηφιακά. Αυτό που κατάλαβα και η πρώτη σκέψη που έκανα είναι ότι οι καλλιτέχνες, βλέποντάς το και μόνο, θα εμπνευστούν. Δεν είναι απαραίτητο να τα χρησιμοποιήσουν όλα, τα έργα τέχνης, τη διαφήμιση, τα δελτία, τις καταχωρίσεις, αλλά, μέσω αυτών, θα τους δοθούν ερεθίσματα και θα δημιουργηθεί ένα νέο πεδίο διάδρασης και καλλιτεχνικής παραγωγής, ακόμη και σε πειραματικό επίπεδο. Θέλουμε, λοιπόν, να έρθουμε σε επαφή με ανθρώπους απ’ όλο το φάσμα της δημιουργίας, όχι αποκλειστικά με καλλιτέχνες, αλλά και με ντιζάινερ και μουσικούς, γιατί η ΔΕΗ έχει και πολύ ενδιαφέροντα ηχητικά πεδία, και φωτογράφους και σκηνοθέτες κ.λπ. Ετσι, μπήκαμε στη λογική μιας ανοιχτής πρόσκλησης προς τους δημιουργούς. Πρότεινα τη δημιουργία μιας επιτροπής με άτομα έμπειρα και ενεργά σχετικά με τον χώρο της τέχνης, από διαφορετικούς τομείς όμως, για να μελετήσουν και να κρίνουν τα έργα που θα κατατεθούν. Συγκροτήθηκε η επιτροπή αποτελούμενη από τους κ. Νίκο Ναυρίδη, καθηγητή της Καλών Τεχνών, Πάνο Κοκκινιά, αναπληρωτή καθηγητή Φωτογραφίας στη Σχολή Καλών Τεχνών, τον εικαστικό Ηλία Παπαηλιάκη, τον γραφίστα και ιδρυτή της BeetrootDesignGroup Γιάννη Χαραλαμπόπουλο, τον σκηνοθέτη Τάσο Μπουλμέτη και την ιστορικο-βιομηχανική αρχαιολόγο Μαρία Μαυροειδή. Αναρτήθηκε στο site ο διαγωνισμός και ο χρόνος τρέχει ήδη. Όσο για τη διαδικασία, θα γίνει μια πρώτη αξιολόγηση διαδικτυακά, ύστερα θα μπούμε στη διαδικασία της εκ του σύνεγγυς μελέτης των φακέλων και από κει και πέρα στόχος είναι οι διαγωνιζόμενοι να αξιοποιήσουν ακόμα και πρωτότυπο υλικό της ΔΕΗ, δηλαδή όπου υπάρχει δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί.
— Μου λέτε ένα παράδειγμα;
Ξέρετε, οι καλλιτέχνες μας εκπλήσσουν. Δεν μπορώ να προβλέψω το αποτέλεσμα. Πιστεύω ότι όλοι θα θέλαμε να εκπλαγούμε θετικά και το περιμένουμε. Τι να σας πω; Θα μπορούσε κάποιος να βασιστεί στο παλιό σήμα της ΔΕΗ, να εμπνευστεί ακόμα και ένα έπιπλο από εξαρτήματα ή βιομηχανικά αντικείμενα. Επίσης, τα μηχανήματα και οι χώροι της ΔΕΗ μπορούν να δώσουν έμπνευση. Εμείς προχωρούμε στη λογική να υπάρχει όχι μόνο η εικόνα αλλά και η ιδέα της ανάπτυξης, της παραγωγής, ακόμα και η προοπτική του εκσυγχρονισμού της ΔΕΗ. Θέλουμε οι διαγωνιζόμενοι να κινούνται ελεύθερα στο πλαίσιο της δημιουργίας,διατηρώντας συγχρόνωςτην πρωτοτυπία της ιδέας και τη γενικότερη αρτιότητα της πρότασης.
— Ο στόχος ποιος είναι;
Καταρχάς, η υποστήριξη των νέων ιδεών, της τέχνης και της δημιουργικής έκφρασης. Η δημιουργία του νέου από το παλιό. Η σχέση του παρελθόντος με το μέλλον. Η έκπληξη από την επανάχρηση. Για να υποστηριχτεί αυτό ως χειρονομία θα γίνει μια έκδοση, ένα site, μια έκθεση, εφόσον καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τα ζητήματα που έχει θέσει η συνθήκη. Επίσης, σημαντικό κομμάτι είναι τα βραβεία ως κίνητρο, όχι τόσο οικονομικό, όσο παραγωγικό, ως ένδειξη πίστης. Ελπίζουμε σε αυτόν τον καλλιτεχνικό διαγωνισμό να έχουμε γνωστούς αλλά και νέους ενεργούς ή και σε στάδιο πειραματισμού καλλιτέχνες που μέσα από το έργο τους θα «φωτίσουν» με έναν νέο τρόπο τον ρόλο και την ιστορία της ΔΕΗ και των καταναλωτών της σε μια πολύ πιο δημιουργική σχέση από αυτήν που ισχύει σήμερα. Χρειαζόμαστε όλοι μια επανεκκίνηση ένα νέο ξεκίνημα και ένα βάπτισμα του πυρός που μπορεί να φέρει ελπίδα, ευκαιρίες και συνέχεια. Ελπίζω ότι όλα θα πάνε καλά, γιατί πιστεύω ότι η ΔΕΗ ως ιστορία, δίκτυο και δυνατότητα έχει και μπορεί να προσφέρει πολλά. Το ίδιο ασφαλώς ισχύει και για την τέχνη.
Μπείτε στο art.dei.gr για περισσότερες πληροφορίες για τον διαγωνισμό και την υποβολή των συμμετοχών.