Ο Νάκης Παναγιωτίδης μάς ζητά να νιώσουμε τα έργα του ακόμα και με κλειστά τα μάτια

Ο Νάκης Παναγιωτίδης μάς ζητά να νιώσουμε τα έργα του ακόμα και με κλειστά τα μάτια Facebook Twitter
«Είπα “τέλος οι γκαλερί”, επειδή δεν μπορούσα αυτό το παζάρι με το χρήμα, αλλά και για έναν άλλο λόγο. Ότι θεωρούν “κοινό” τους αυτούς που αγοράζουν». Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
0

Στην είσοδο του Μoυσείου Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή ο Νάκης Παναγιωτίδης και η Fleurette Καραδόντη κοιτάζουν τη θέση στην οποία θα τοποθετηθεί −στον εξωτερικό χώρο του μουσείου− το έργο του με νέον «ΑΓΩΝ/ΔΟΞΑ», με τα γράμματα κρεμασμένα ανάποδα και με ό,τι συμβολίζουν οι λέξεις και η ανάποδη ανάγνωσή τους σήμερα. Το ίδιο έργο έχει τοποθετηθεί στα μουσεία της Βέρνης και της Καράρα και έχει γίνει σύνθημα των πόλεων. Το νέον είναι ένα από τα πολλά υλικά που χρησιμοποιεί για να διαμορφώσει τις δικές του εννοιολογικές συντεταγμένες ο καλλιτέχνης.

Με οδηγό τον πειραματισμό, τα ανορθόδοξα υλικά και τις ασυνήθιστες τεχνικές, ο Νάκης Παναγιωτίδης είναι γνωστός για τις φωτογραφικές απεικονίσεις βιομηχανικών και θαλασσινών τοπίων μεγάλου μεγέθους, τις εικόνες-κείμενα, τα τρισδιάστατα γλυπτά αντικείμενα και τις εγκαταστάσεις που πραγματεύονται φιλοσοφικά υπαρξιακά ερωτήματα από την αρχαιότητα μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Τα σχέδια και οι κατασκευές του λειτουργούν με αμφιλεγόμενο τρόπο, ενώ η αδιαφορία του για την τεχνική αποτελεί μια στρατηγική επιλογή: για εκείνον η τεχνική αποτελεί εμπόδιο σε οποιοδήποτε όραμα υπερβαίνει καθιερωμένες συμβάσεις και προσδοκίες.

«Στην περίπτωσή μου υπήρχε πάντα το εξής “πρόβλημα”: δεν ήθελα και δεν με ενδιέφερε και δεν με ενδιαφέρει μέχρι σήμερα να ενταχθώ πουθενά. Είμαι ελευθεριακός και επαναστατικός και δεν θέλω να καθορίζομαι από την προηγούμενη δουλειά μου. Εν μέρει το έχω καταφέρει».

Λίγες μέρες μας χωρίζουν από την αναδρομική του έκθεση στο Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή με τίτλο «Shut your Eyes and See», που ανοίγει για το κοινό στις 27 Νοεμβρίου 2024 και θα διαρκέσει έως τις 2 Μαρτίου 2025. Είναι μια ευκαιρία να γνωρίσουμε όλες τις πτυχές του πολύπλευρου έργου ενός καλλιτέχνη της διασποράς που, όπως θα μου πει αργότερα, το όνειρό του πάντα ήταν να κάνει τρεις μεγάλες εκθέσεις, στην Αθήνα που τον γέννησε, στη Βέρνη που τον υιοθέτησε, μόνιμο τόπο κατοικίας του από τη δεκαετία του 1970, και στο Τορίνο που τον έκανε καλλιτέχνη, εκεί που θα γίνει η επόμενη έκθεσή του.

Νάκης Παναγιωτίδης Facebook Twitter
Νάκης Παναγιωτίδης, Το δραπετεύον βλέμμα του ποιητή II, 2011. Κάρβουνο και παστέλ σε καμβά με οπίσθιο φωτισμό, 125 × 170 εκ.

Αν και στη Βέρνη κυκλοφορεί με το ποδήλατό του και μέσα σε μια μέρα μπορεί να επισκεφτεί τα εργαστήρια όλων των συνεργατών του, το χάος της Αθήνας το κοιτάζει με διαρκώς ανανεωμένο ενδιαφέρον. Οι σπουδές του στην αρχιτεκτονική τον κάνουν να βλέπει την πόλη με άλλο μάτι, με απροσδόκητη σύνδεση, και σε ένα κείμενό του εξηγεί: «Η αρχιτεκτονική ξεκίνησε από την Ελλάδα, κι εγώ γεννήθηκα στην Αθήνα [...]. Η φύση είναι αυτή που διαμορφώνει την αρχιτεκτονική: η γραμμή του ορίζοντα πάνω από τη θάλασσα, η ακτογραμμή, οι κάθετες γραμμές των βουνών, τα νησιά, αλλά πάνω απ’ όλα η επίδραση του φωτός, το οποίο, δημιουργώντας τις γωνίες της σκιάς, κατασκευάζει τις φόρμες, σκιαγραφεί τον χώρο, σχεδιάζει τις αναλογίες, αναδεικνύει τη διαφορά μεταξύ πληρότητας και κενού, δίνοντας έτσι σχήμα σε αυτό που μας δωρίζει η ίδια η φύση.

Από αυτό το σπουδαίο παιχνίδι των αλληλεπιδράσεων γεννιέται το μεγαλειώδες που αιωρείται ανάμεσα σε τάξη και αταξία, ανάγκη και τυχαιότητα. Η εγγύτητα είναι το προσκήνιο, η λεπτομέρεια· η απόσταση είναι η προοπτική, η διάσταση του όλου. Δεν είναι τυχαίο ότι στη δουλειά μου κάθε χρώμα της χρωματικής κλίμακας εφαρμόζεται με ριζοσπαστική ένταση, ανάλογη της αντίθεσης άσπρο-μαύρο. Το σκοτάδι γεννιέται από το φως».

Η τέχνη του, που προσδιορίζεται από τα δίπολα, φανερώνεται και σε ένα άλλο έργο του μπροστά μας, το οποίο γράφει «Αυτό που βλέπεις είναι μια ιδέα» και μαρτυρά αλληλεπίδραση τάξης και χάους, γεωμετρίας και φύσης, κανονικότητας και απροσδιοριστίας, ότι καμιά ιδέα δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την άλλη.

Με καταγωγή από Κωνσταντινοπολίτες εμπόρους αλεύρων, ο Νάκης Παναγιωτίδης είναι βέρος Κυψελιώτης, γεννημένος στη γειτονιά που ήταν τότε καλλιτεχνικό στέκι και τόπος κατοικίας πολλών ηθοποιών και τραγουδιστών, οι οποίοι, χάρη στον μποέμ πατέρα του, βρίσκονταν συχνά στο σπίτι τους. «Θυμάμαι τον Μαρούδα, τον Ορέστη Μακρή», λέει, «αλλά περισσότερο από όλα θυμάμαι τα θέατρα και τους κινηματογράφους. Είχε γύρω στους εικοσιπέντε “σινεμάδες”, όπως τους λέγαμε, σε μια ακτίνα ενός χιλιομέτρου.

Νάκης Παναγιωτίδης Facebook Twitter
«Το να είσαι ένας απελευθερωμένος άνθρωπος και να κατατάσσεσαι μέσα σε κινήματα καλλιτεχνικά υπήρχε πάντα μέσα μου. Έμενε να το ανακαλύψω». Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Έχω δει ολόκληρο έργο από την κλειδαρότρυπα του Αττικόν», θυμάται. Παθιασμένος ως έφηβος με τον αθλητισμό και το θέατρο, αγάπη που του εμφύσησε ο αδελφός του, γοητευόταν από τα παρασκήνια, τα σπετσάτα με τα ζωγραφισμένα σκηνικά, και αυτή η αγάπη ίσως να αποτελεί και μια πρώτη βάση της δουλειάς του, τη μεταμόρφωση των ευτελών υλικών σε καλλιτεχνικά έργα.

Αποφάσισε να σπουδάσει αρχιτεκτονική στο Τορίνο «γιατί είχα ακούσει ότι εκεί η σχολή είχε τμήμα σχεδιασμού αυτοκινήτου. Με το που έφτασα βρήκα έναν άλλο κόσμο». Εκεί συνδέθηκε με τη σκηνή των νέων καλλιτεχνών, έγινε φίλος με τον αρχιτέκτονα, ζωγράφο και σκηνογράφο Egisto Volterrani και τον γλύπτη και ζωγράφο Mario Molinari, τους οποίους θεωρεί μέντορές του, και στη θρυλική πρωτοποριακή γκαλερί Christian Stein γνώρισε τους καλλιτέχνες της arte povera.

«Το να είσαι ένας απελευθερωμένος άνθρωπος και να κατατάσσεσαι μέσα σε κινήματα καλλιτεχνικά υπήρχε πάντα μέσα μου. Έμενε να το ανακαλύψω. Η ζωή στην Ιταλία ήταν και εύκολη και δύσκολη οικονομικά. Κάνοντας μια ανασκόπηση, δεν θα την άλλαζα, τη θεωρώ καλή και γόνιμη. Εκεί κατάλαβα ότι και η αρχιτεκτονική είναι τέχνη. Έπρεπε να πάρω αποφάσεις, το σπίτι μου πίεζε να βρω μια δουλειά. Δυσκολεύτηκα, αλλά κατάλαβα ότι, με τις αντιλήψεις που είχα, ως αρχιτέκτονας δεν θα έκανα τίποτα».

Έτσι, βρέθηκε στη Ρώμη, στην Ακαδημία Καλών Τεχνών, να σπουδάζει θέατρο και κινηματογράφο, αλλά έναν χρόνο αργότερα επέστρεψε στο Τορίνο. «Στη Ρώμη η ζωή ήταν πιο δύσκολη, έτσι επέστρεψα για να συνεχίσω την αρχιτεκτονική και πήρα ένα ατελιέ από τον Volterrani, που ήταν τότε διευθυντής στο Teatro Stabile στο Τορίνο. Ξέχασα όλα τα άλλα και άρχισα να κάνω τέχνη».

Όταν τον ρωτώ αν θεωρεί τον εαυτό του αυτοδίδακτο, μου λέει μια ωραία έκφραση των Ιταλών: «Το métier δεν το μαθαίνεις, το κλέβεις». «Έτσι λειτουργούσαν και στον μεσαίωνα οι καλλιτέχνες», λέει. «Δεν κόπιαραν τους μαέστρους, τους έκλεβαν και έτσι προχωρούσαν. Έτσι, όταν αγόρασαν το πρώτο μου έργο, σκέφτηκα “αξίζω”. Μου τόνωσε το ηθικό και τον ενθουσιασμό μου αυτή η αγορά».

Νάκης Παναγιωτίδης Facebook Twitter
Νάκης Παναγιωτίδης, Αυτό που βλέπεις είναι μια ιδέα, 2017. Χαρτόνι μαρουφλέ, εποξική ρητίνη, αυτοκόλλητες ταινίες και νέον, 105 × 105 εκ.

Σε ένα περιβάλλον στο οποίο ανθούσαν πολλές τάσεις και με διάχυτες τις επιρροές γύρω του, ο Νάκης Παναγιωτίδης αποφάσισε να ασχοληθεί και να εκθέσει έργα ακραίου μινιμαλισμού. «Μου άρεσε ο μινιμαλισμός, αλλά, όπως λέει ο Φρανσουά Λιοτάρ, “ο καλλιτέχνης δεν κάνει τίποτα άλλο από το να αναπαράγει την παιδική, ίσως και τη βρεφική του ηλικία”. Έτσι κι εγώ επέστρεφα με έναν τρόπο στην αρχιτεκτονική. Αν και είχα πολύ καλές κριτικές και καλές πωλήσεις, σε δυο χρόνια είχα βαρεθεί».

Η ανατροπή είναι μια θέση που είναι πανταχού παρούσα στο έργο του. Ο νεαρός Παναγιωτίδης −που μου λέει ότι είχε γνωρίσει τον Παζολίνι και μάλιστα έπαιξε ποδόσφαιρο με την ομάδα του στη Ρώμη−, με πνεύμα επαναστατικό, αναρχικό, στεκόταν ειρωνικά και με χιούμορ απέναντι στους αυστηρούς κανόνες και την κατηγοριοποίηση της τέχνης, απεχθανόταν τη βία και την τρομοκρατία −ήταν η εποχή της δράσης των Ερυθρών Ταξιαρχιών στην Ιταλία− και αναζητούσε νέους τρόπους έκφρασης.

Εκείνη την εποχή αποφασίζει να οργανώσει μια εκδρομή για Έλληνες φοιτητές στη Βέρνη, προκειμένου να επισκεφθούν τον τάφο του Ρώσου θεωρητικού του αναρχισμού Μιχαήλ Μπακούνιν στο νεκροταφείο Μπρέμγκαρτεν. «Πήγα στη Βέρνη, μόνος μου τελικά, στην Ελβετία δεν κάνουμε επανάσταση, την προετοιμάζουμε», λέει γελώντας. Εκεί γνώρισε την Ελβετίδα γυναίκα του, αλλά είδε και την έκθεση του Harald Szeemann, που θυμάται ότι του έκοψε την ανάσα. «Εγκαταστάθηκα στη Βέρνη και άρχισα να ψάχνομαι. Κανένας δεν ξέρει πώς γεννιούνται οι ιδέες, και αφού ψάχτηκα για μια διετία, άρχισα να καταπιάνομαι με διάφορα υλικά, ό,τι έβρισκα μπροστά μου».

Νάκης Παναγιωτίδης Facebook Twitter
Νάκης Παναγιωτίδης, Ο δικός μου χρόνος δεν είναι ο δικός σου χρόνος, 1989-2014. Μεικτή τεχνική, 60 × 155 × 57 εκ.

Όταν του επισημαίνω την επιρροή της arte povera στο έργο του, μου εξηγεί ότι η καταγωγή του όρου, που πιστώνεται στον Γκερμάνο Τσελάν, προέρχεται από το «φτωχό θέατρο» του Πολωνού σκηνοθέτη και εκ των θεμελιωτών του σύγχρονου θεάτρου Γιέρζι Γκροτόφσκι. «Στην περίπτωσή μου υπήρχε πάντα το εξής “πρόβλημα”: δεν ήθελα και δεν με ενδιέφερε και δεν με ενδιαφέρει μέχρι σήμερα να ενταχθώ πουθενά. Είμαι ελευθεριακός και επαναστατικός και δεν θέλω να καθορίζομαι από την προηγούμενη δουλειά μου. Εν μέρει το έχω καταφέρει».

Άρχισε να πειραματίζεται με τα υλικά, με πρώτο το πισσόχαρτο, που τον συνάρπασε όταν το δούλευε. Σαν ρακοσυλλέκτης, μάζευε ό,τι μπορούσε και το χρησιμοποιούσε.

«Δεν υπάρχει υλικό για πέταμα, τα σέβομαι όλα. Και είναι ένα χρέος μου καλλιτεχνικό να τα εξευγενίζω. Όπως και το ενδιαφέρον μου, για παράδειγμα, για τους ελληνικούς μύθους, για την επικούρεια φιλοσοφία, που είναι μέχρι σήμερα διαρκές, ήταν κάτι που συνδέθηκε και με τη γενιά μου, τους χίπις της εποχής μου. Η μυθολογία με ενδιέφερε για τις αναφορές της, δεν μπορούσα να ζήσω χωρίς αυτούς τους μύθους. Τους βλέπεις όταν πας στο Άργος, στις Μυκήνες, είναι μέρος της πολιτισμικής μου καταγωγής, συνδέονταν με τον λόγο και για μένα ο μύθος δεν σημαίνει παλιό, αλλά είναι αναφορά στο μέλλον μας».

Η Βέρνη εκείνη την περίοδο αποτελούσε κέντρο της διεθνούς σύγχρονης τέχνης. Εκεί γνωρίζεται και με τη Meret Oppenheim, που γίνεται θερμή υποστηρίκτρια της τέχνης του. Κάνει εκθέσεις σε γκαλερί, ενώ αρχίζει να κάνει τις πρώτες του φωτογραφικές εγκαταστάσεις με νέον, θέλοντας να δώσει πνοή στη φωτογραφική αντανάκλαση της πραγματικότητας. Αφού βρίσκει ένα μεγάλο ατελιέ, αρχίζει να δημιουργεί τα μεγάλα του έργα, που τα δείχνει στην Αμερική και στην πρώτη του έκθεση στο Μουσείο της Βέρνης. Χτίζει ένα εικαστικό σύμπαν που καθορίζεται από αντιθέσεις.

Νάκης Παναγιωτίδης Facebook Twitter
Νάκης Παναγιωτίδης, Η αστραπή και η σκιά της, 2023-2024. Μεικτή τεχνική με εποξική ρητίνη και νέον, 90 × 105 εκ.
Νάκης Παναγιωτίδης Facebook Twitter
Νάκης Παναγιωτίδης, Η υπερηφάνεια των τσιγγάνων, 1979. Μεικτή τεχνική, 21 x 10 x 8 εκ.
Νάκης Παναγιωτίδης Facebook Twitter
Νάκης Παναγιωτίδης, VEDO DOVE DEVO, 2014. Συλλογή Kunstmuseum, Βέρνη.
Νάκης Παναγιωτίδης Facebook Twitter
Νάκης Παναγιωτίδης, Αρχιτεκτονική της Μήλου IV, 2006. Παστέλ σε καμβά και παραφίνη, 30 x 36 εκ.

Σύμβολα της πολιτικής και της καταναλωτικής κοινωνίας του 20ού αιώνα μεταβάλλονται σε άλλα αντικείμενα και μορφές, φιγούρες τυλιγμένες σε μπούρκες, ένα μαύρο πουκάμισο, μια σκηνή δρόμου στο Ιράν, οι Μαύροι Πάνθηρες των Ολυμπιακών Αγώνων στο Μεξικό, οι «Δεσποινίδες της Αβινιόν» του Πικάσο μεταφέρονται στη δική του γλώσσα, σε ένα αναστοχαστικό επίπεδο σύνδεσης πολιτικοκοινωνικών γεγονότων και εμβληματικών έργων τέχνης. Οι εικόνες γίνονται καλλιτεχνικό του κτήμα που προσφέρεται στον θεατή με δύναμη, για να τον κάνει να συγκινηθεί ή να αναστοχαστεί απέναντι στο οπτικό μήνυμα.

Όταν τον ρωτώ για τη σχέση του με τον χρόνο, μου λέει «τώρα περνάει πολύ ωραία, ο χρόνος ο δικός μας δεν ανήκει σε άλλους, ευτυχώς. Εγώ έχω ζήσει τη ζωή, έχω χάσει φίλους, έχω δει μεγάλους καλλιτέχνες να μένουν στην ψάθα, καλλιτέχνες να αυτοκτονούν. Η ηλικία μας είναι στα χαρτιά, το πνεύμα δεν έχει ηλικία. Ο χρόνος έχει σχέση και με όσα βιώνουμε, με την πολιτική κατάσταση στον κόσμο, δεν μπορούμε να την παραβλέψουμε εμείς οι καλλιτέχνες. Ο χρόνος μού έμαθε πολλά, με έκανε να καταλάβω ότι για να είσαι καλλιτέχνης πρέπει να είσαι πρώτα άνθρωπος. Αυτό είναι το παν. Έτσι ήταν ο Γιόζεφ Μπόις, ο Μάριο Μερτζ κι ας μη το έδειχνε, ο Μολινάρι. Επειδή με ενδιέφερε αυτό πρωτίστως, ήρθα σε ρήξη με γκαλερίστες. Είπα “τέλος οι γκαλερί”, επειδή δεν μπορούσα αυτό το παζάρι με το χρήμα, αλλά και για έναν άλλο λόγο. Ότι θεωρούν “κοινό” τους αυτούς που αγοράζουν.

Στους άλλους, στο αληθινό κοινό που βλέπει έργα τέχνης και αισθάνεται κάτι πέρα από την καθημερινότητά του, δεν δίνουν καμιά σημασία. Κι εγώ δεν ήθελα να είμαι μέρος αυτής της ιστορίας. Κάνω τη δουλειά μου, τα έργα μου “για να κάνω το πέρασμα του χρόνου πιο ευχάριστο”, όπως έλεγε ο Μπόρχες. Αριστουργήματα δεν υπάρχουν, υπάρχουν καλά και κακά έργα, αριστουργήματα έφτιαξε ίσως μόνο ο Καραβάτζιο.

Οπότε για μένα η ομορφιά δεν υπακούει στον κανόνα της τελειότητας, έχει και είναι κάτι άλλο, κάτι που βλέπεις με την άκρη του ματιού. Νιώθω ότι είμαι παντού ξένος −σαν τον τίτλο της φετινής Μπιενάλε−, αλλά έχει και προνόμια αυτό το συναίσθημα, κεραίες που απλώνονται και δεν γνωρίζουν σύνορα». Για τον Νάκη Παναγιωτίδη μετράει περισσότερο η στάση απέναντι στα πράγματα και όχι η εμβληματική «υπογραφή» του δεξιοτέχνη καλλιτέχνη.

Νάκης Παναγιωτίδης Facebook Twitter
O Νάκης Παναγιωτίδης είναι βέρος Κυψελιώτης, γεννημένος στη γειτονιά που ήταν τότε καλλιτεχνικό στέκι και τόπος κατοικίας πολλών ηθοποιών και τραγουδιστών, οι οποίοι, χάρη στον μποέμ πατέρα του, βρίσκονταν συχνά στο σπίτι τους. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
Νάκης Παναγιωτίδης Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Πριν τον αποχαιρετήσω, ενώ περιηγούμαστε ανάμεσα στα έργα του, με φιλοδωρεί με μια ιστορία για ένα εξώφυλλο της ελληνικής δισκογραφίας που τελικά δεν πραγματοποιήθηκε. Ήταν φίλος με τον Διονύση Σαββόπουλο και προσφέρθηκε να κάνει το εξώφυλλο για την «Εκδίκηση της Γυφτιάς». Αντί για σχέδιο, παρουσίασε μια readymade κατασκευή, αντί για ένα ζωγραφικό έργο με θέμα τους Τσιγγάνους δημιούργησε μια διπλή οδοντοστοιχία, βιδωμένη σε ένα βάθρο, ψεκασμένη με χρυσό μπρούντζο, που παραπέμπει στην καταστολή του λόγου και τη λογοκρισία. Παρουσιάζοντάς τη ως λαμπρό έργο τέχνης έκανε και ένα πολιτικό σχόλιο για το πολιτιστικό κοινό που είχε επιστρέψει μετά τη δικτατορία στην κανονικότητα, ότι «ακόμη και όσοι θα μπορούσαν να έχουν μιλήσει είχαν σφίξει τα δόντια».

Στην έκθεση παρουσιάζονται 45 έργα και συμπεριλαμβάνονται και αυτά της πιο πρόσφατης φάσης της δουλειάς του, εικόνες-κείμενα που δίνουν τροφή για σκέψη και έργα που έγιναν στη διάρκεια της πανδημίας, τοπία και εσωτερικοί χώροι φωτεινοί χωρίς εξωτερικό φωτισμό. Ο Νάκης Παναγιωτίδης εξακολουθεί να πλάθει έναν κόσμο όπου κανένα έργο τέχνης δεν μπορείς να το δεις από μία και μόνο συγκεκριμένη οπτική γωνία. Μας ζητά να μετακινηθούμε έστω και ανεπαίσθητα για να το νιώσουμε ακόμα και με κλειστά τα μάτια.

Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την εικαστική έκθεση «Shut your Eyes and See» εδώ.

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΕΠΕΞ Μια έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά με κύβους, τραπεζοειδή και παραισθητικές πύλες

Εικαστικά / Μια έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά με κύβους, τραπεζοειδή και παραισθητικές πύλες

Η μοναδική οπτική του Λουκά Σαμαρά παρουσιάζεται στο μουσείο Dia Beacon της Νέας Υόρκης, στην πρώτη μεταθανάτια έκθεσή του και τελευταία στην οποία συνεργάστηκε ο ίδιος ο καλλιτέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πέρασμα του Χατζηκυριάκου-Γκίκα από τη Δύση στην Ανατολή μέσα από μια μνημειώδη έκθεση

Εικαστικά / Το πέρασμα του Χατζηκυριάκου-Γκίκα από τη Δύση στην Ανατολή μέσα από μια μνημειώδη έκθεση

Tο Μουσείο Μπενάκη, με αφορμή την επέτειο 30 χρόνων από τον θάνατό του σπουδαίου Έλληνα καλλιτέχνη, διοργανώνει μια έκθεση αφιερωμένη στο ταξίδι του από τη Δύση στην Ανατολή το 1958. Ένα ταξίδι κυριολεκτικό και μεταφορικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Εικαστικά / Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι με πορτρέτα της κόρης του Ανρί Ματίς, Μαργκερίτ, προσφέρει μια νέα οπτική στο έργο του μεγάλου Γάλλου καλλιτέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Εικαστικά / Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Αφρικανική τέχνη, κριτική στην αποικιοκρατία, έργα για τα δικαιώματα των ζώων και εμπνευσμένα από διαστημικά ταξίδια, νέοι καλλιτέχνες και αναδρομικές εκθέσεις σε μουσεία και γκαλερί της Αθήνας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τέσσερις σημαντικοί διεθνείς καλλιτέχνες αποτελούν τον προπομπό της μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ

Εικαστικά / ΕΜΣΤ: Τέσσερις διεθνείς καλλιτέχνες και μία θεματική έκθεση για τα ζώα που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ

Δύο ατομικές εκθέσεις και δύο μεγάλης κλίμακας in situ εγκαταστάσεις φωτίζουν τη σχέση μας με τα ζώα και τις οικολογικές συνέπειες της αποικιοκρατίας ενώ αποτελούν προπομπό μιας μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Εικαστικά / «Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Στην υποβλητική της έκθεση στο ΕΜΣΤ, η εικαστικός Τζάνις Ράφα αναδημιουργεί ένα φανταστικό περιβάλλον άδειων στάβλων για να μιλήσει για τη σχέση του ανθρώπινου και του ζωικού κόσμου, ενώ μας προκαλεί να σκεφτούμε τις έννοιες της φροντίδας και της αγάπης, αλλά και την ανάγκη μας για κυριαρχία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Εικαστικά / Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Το Μουσείο Μπενάκη τιμά με μια σημαντική έκθεση τη μνήμη του σκηνοθέτη, διανοούμενου, ιστοριοδίφη και ερευνητή του λαϊκού μας πολιτισμού, συνδημιουργού του θρυλικού «Παρασκηνίου». Ο επιμελητής της έκθεσης, Γιώργος Σκεύας, μας μιλά γι’ αυτήν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT