Κάτι μαγικό και εθιστικό και σπουδαίο έκατσε κι έφτιαξε ο Ίθαν Χοκ όσο καιρό διαρκούσαν τα λοκντάουν. Λίγο πριν κλειστούμε μέσα, τον είχαν προσεγγίσει κάποια από τα παιδιά του Πολ Νιούμαν και της Τζοάν Γούντγουορντ (Τζοάν είναι, όχι Τζόαν, ας της αποδώσουμε σωστά το όνομα, έστω και καθυστερημένα), ζητώντας του να κάνει ένα ντοκιμαντέρ για τους δύο μεγάλους σταρ – διάσημους όχι μόνο από την καριέρα τους στην κινηματογραφική οθόνη και στο θεατρικό σανίδι, αλλά και ως τα δύο στιβαρά σκέλη της πιο υποδειγματικής γαμήλιας ένωσης όλων των εποχών, στο σύμπαν του Χόλιγουντ τουλάχιστον.
Στην πορεία προέκυψε και ο χαμένος θησαυρός μιας σειράς από βαθιές συνεντεύξεις που με πρωτοβουλία του Νιούμαν είχε πάρει από τον ίδιο, τη σύζυγό του και άλλους ο σεναριογράφος (του «Επαναστάτη χωρίς αιτία» μεταξύ άλλων) Στιούαρτ Στερν για ένα προσωπικό πρότζεκτ του ηθοποιού που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.
Ο Χοκ είχε την εξαιρετική (όπως απεδείχθη εκ του αποτελέσματος) ιδέα να προσκαλέσει, μέσω Zoom, επιφανείς συναδέλφους του να «ερμηνεύσουν» τα αποκαλυπτικά αυτά κείμενα, υποδυόμενος διαφορετικό πρόσωπο ο καθένας. Την Τζοάν Γούντγουορντ ανέλαβε η Λόρα Λίνεϊ και τον Πολ Νιούμαν ο Τζορτζ Κλούνι. Το λες και ιδανικό καστ.
«Ένας ευτυχισμένος γάμος δεν είναι κάτι που συμβαίνει έτσι απλά, πρέπει να δημιουργηθεί πρώτα. Καλός γάμος σημαίνει να στέκεστε μαζί αντιμέτωποι με τον κόσμο. Δεν σημαίνει να αναζητάς την τελειότητα στον άλλον. Σημαίνει να καλλιεργείς την ευελιξία, την υπομονή και την ενότητα. Να κάνει πράγματα ο ένας για τον άλλον όχι από αίσθηση αυτοθυσίας ή καθήκοντος αλλά από χαρά».
Τα λόγια των δύο μεγάλων σταρ (ή των δύο «τελευταίων σταρ», σύμφωνα με τον τίτλο αυτού του επικού ντοκιμαντέρ που υπάρχει διαθέσιμο στην πλατφόρμα του HBO max) μαζί με τις καταθέσεις των οικείων τους σε βάθος δεκαετιών, σε συνδυασμό με το πλούσιο αρχειακό υλικό και τα εκτενή αποσπάσματα από τις ταινίες τους, που μοιάζουν να λένε τη δική τους αλήθεια για τις προσωπικότητές τους, αλλά και τη σύγχρονη συζήτηση που διεξάγεται εξ αποστάσεως ανάμεσα στον Χοκ και τους συναδέλφους του, ηθοποιούς και σκηνοθέτες, συνθέτουν ένα υβριδικό και σαγηνευτικά εθιστικό αριστούργημα μακράς πνοής.
Κυριολεκτικά μακράς πνοής, αφού διαρκεί γύρω στις εξίμισι ώρες και είναι χωρισμένο σε έξι επεισόδια / κεφάλαια με τους εξής τίτλους: «Ορφανά του σύμπαντος», «Ένα αστέρι γεννιέται», «Ο θρύλος του Πολ Λέοναρντ Νιούμαν», «Πληρώνοντας το τίμημα», «Αντιμέτωποι με τον ουρανό» και «Η τύχη είναι τέχνη».
Λειτουργώντας συγχρόνως ως ένα οριστικό και υπερπλήρες ντοκιμαντέρ για τους δύο κορυφαίους σταρ και την κοινή τους πορεία, ως ένα συλλογικό θεατρικό πρότζεκτ-φόρος τιμής και ως μια διαχρονικώς καίρια πραγματεία για τον γάμο, τις σχέσεις, τη συμβίωση, την οικογένεια και όλα τα ναρκοπέδια ανάμεσά τους, το ντοκιμαντέρ μας υπενθυμίζει, εκτός των άλλων, ότι, αντίθετα από έναν μύθο που τους θέλει να γεννήθηκαν σχεδόν παντρεμένοι μεταξύ τους, εκείνος είχε ήδη μια γυναίκα και τρία παιδιά και πέρασαν πέντε χρόνια από την ημέρα που γνωρίστηκε με την Τζοάν (στα παρασκήνια του Μπρόντγουεϊ) το 1953 μέχρι να χωρίσει. Ή ότι εκείνη είχε γίνει σταρ πριν από εκείνον, μετά όμως η ισορροπία άλλαξε.
«Η Τζοάν με έκανε σεξουαλικό ον» ακούγεται να λέει (με τη φωνή του Τζορτζ Κλούνι) ο Πολ Νιούμαν, ενώ παραδέχεται επίσης ότι ποτέ δεν διέθετε τη δική της άμεση προσωπικότητα.
Ο Πολ έκανε άλλα τρία παιδιά με την Τζοάν, θα έχανε όμως με τραγικό τρόπο τον γιο του Σκοτ από τον πρώτο του γάμο, που πέθανε το 1978 από υπερβολική δόση. Ο ίδιος ήταν για χρόνια, όπως και διάφοροι άλλοι σταρ της εποχής, ένας «λειτουργικός αλκοολικός». Μέχρι που του έδειξε την πόρτα η Τζοάν (κι αυτός, όπως θα έλεγε αργότερα, δεν είχε πού να πάει).
«Δεν είμαι φυσική μητέρα», ακούγεται να λέει εκείνη στην ταινία με τη φωνή της Λόρα Λίνεϊ. «Ελπίζω τα παιδιά μου να καταλαβαίνουν ότι καθένα τους το λάτρεψα, αν όμως έπρεπε να το ξανακάνω όλο από την αρχή, μπορεί και να μην έκανα παιδιά. Οι ηθοποιοί δεν γίνονται καλοί γονείς».
Παρότι, όπως παραδέχονται και οι δύο, δεν είχαν κανένα κοινό ενδιαφέρον, η έλξη ανάμεσά τους ήταν ηλεκτρική: «Η υπόσχεση των πάντων ήταν εκεί από την αρχή-αρχή της γνωριμίας».
Και βέβαια, γίνεται λόγος και για την περίφημη ατάκα που είχε ξεστομίσει κάποτε ο Πολ Νιούμαν και έγινε παροιμιώδης, καθιερώνοντάς τον ως το απόλυτο υπόδειγμα συζυγικής πίστης, παρά την έντονη δυσανεξία που η φράση προκάλεσε στη γυναίκα του: «Γιατί να πάω έξω να φάω φαστ φουντ όταν έχω μπριζόλα στο σπίτι;». «Εγώ είμαι η μπριζόλα;» ήταν η αντίδραση της Τζοάν. «Όχι τίποτε άλλο, είμαι και χορτοφάγος».
Το 2007, η Τζοάν διαγνώστηκε με Αλτσχάιμερ. Εννιά μέρες αργότερα ο γιατρός του Πολ του είπε ότι έχει προχωρημένο καρκίνο στον πνεύμονα. Ο Πολ Νιούμαν έφυγε από τη ζωή στα 83 του, τον Σεπτέμβριο του 2008. Η Τζοάν Γούντγουορντ είναι ακόμα εδώ, όπως όμως λέει με πικρία ο ένας εγγονός τους (φτυστός ο παππούς του), «είναι σα να την έχουμε χάσει προ πολλού».
Μαζί όμως έζησαν μια πολύ γεμάτη και δημιουργική ζωή. Δεν υπάρχει τέλειος γάμος ούτε και τέλειο ζευγάρι. Τέσσερις δεκαετίες μετά τον γάμο τους, ο Πολ Νιούμαν και η Τζοάν Γούντγουορντ αποφάσισαν να «ανανεώσουν τους γαμήλιους όρκους τους», απαγγέλοντας στην τελετή τα παρακάτω λόγια, που ίσως μοιάζουν προφανή, δεν είναι καθόλου όμως, όπως καλά ξέρουμε…
«Ένας ευτυχισμένος γάμος δεν είναι κάτι που συμβαίνει έτσι απλά, πρέπει να δημιουργηθεί πρώτα. Καλός γάμος σημαίνει να στέκεστε μαζί αντιμέτωποι με τον κόσμο. Δεν σημαίνει να αναζητάς την τελειότητα στον άλλον. Σημαίνει να καλλιεργείς την ευελιξία, την υπομονή και την ενότητα. Να κάνει πράγματα ο ένας για τον άλλον όχι από αίσθηση αυτοθυσίας ή καθήκοντος αλλά από χαρά. Να μπορεί να συγχωρεί και να λησμονεί. Να βρίσκει χώρο για πνευματική δραστηριότητα. Σημαίνει μια κοινή αναζήτηση για το καλό και για το ωραίο. Το ζήτημα δεν είναι μόνο να παντρευτείς τον σωστό σύντροφο αλλά να είσαι εσύ ο σωστός σύντροφος».
