Δε θα μπορούσε άλλο μουσείο παρά το Whitney Museum of American Art να οργανώσει μεγαλύτερη έκθεση για τον Έντουαρντ Χόπερ. Όχι μόνο γιατί ο Αμερικανός καλλιτέχνης πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, από το 1913 μέχρι το θάνατό του το 1967, ζώντας και δουλεύοντας σε ένα διαμέρισμα στον τελευταίο όροφο της Washington Square North 3 στο Greenwich Village, μόλις λίγα τετράγωνα από το σημείο όπου βρίσκεται σήμερα το Whitney, αλλά και γιατί η συλλογή του μουσείου διαθέτει πάνω από 3.100 έργα του Χόπερ, περισσότερα από οποιοδήποτε άλλο μουσείο στον κόσμο.
Το σύνολο της καλλιτεχνικής του περιουσίας - 2.500 πίνακες, ακουαρέλες, χαρακτικά και σχέδια, το κληροδότησε στο μουσείο το 1968 η χήρα του, η καλλιτέχνιδα Τζότζεφιν Νίβισον Χόπερ.
Η έκθεση «Edward Hopper's New York» θα εγκαινιαστεί στις 19 Οκτωβρίου 2022 στο Whitney Museum of American Art και θα διαρκέσει έως τις 5 Μαρτίου 2023 με περισσότερους από 200 πίνακες ζωγραφικής, ακουαρέλες, χαρακτικά και σχέδια και συμπληρώνεται με δάνεια από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές, καθώς και αρχειακό υλικό, όπως έντυπα εφήμερα, αλληλογραφία, φωτογραφίες και σημειωματάρια. Στην έκθεση θα παρουσιαστούν διάσημοι πίνακες, όπως τα έργα Automat (1927), Early Sunday Morning (1930), Room in New York (1932), New York Movie (1939) και Morning Sun (1952), ενώ θα προστεθούν και λιγότερο γνωστές αλλά κρίσιμα σημαντικές συνθέσεις, όπως μια σειρά από ακουαρέλες με στέγες και γέφυρες της Νέας Υόρκης και ο πίνακας City Roofs (1932).
Πρωταγωνιστεί φυσικά η πόλη στην οποία ο Χόπερ έζησε για έξι δεκαετίες και υπήρξε μια από τις δυο βασικές πηγές των θεμάτων του, που ήταν τα κοινά χαρακτηριστικά της αμερικανικής ζωής και οι κάτοικοί της και τα θαλάσσια και αγροτικά τοπία.
Η Νέα Υόρκη γοήτευσε αδιάλειπτα τον Χόπερ που την παρατηρούσε να αλλάζει, να κατεδαφίζεται και να επανευφερίσκει τον εαυτό της ξανά και ξανά. Ωστόσο ο ίδιος μπόρεσε να καταγράψει και όσα δεν άλλαζαν, όσα συνέβαιναν «χαμηλά» δημιουργημένα μέσα στο τοπίο της φαντασίας του, σε ανθρώπινη κλίμακα, σε χώρους ρεαλιστικούς, σχεδόν οικείους που επιτρέπουν στον θεατή το ρόλο του ηδονοβλεψία και την κατασκευή ενός δικού του σύμπαντος με φιγούρες που αλληλοεπιδρούν αδιόρατα με το περιβάλλον τους και φανερώνουν συναισθήματα: μοναξιά, λύπη, πλήξη και παραίτηση, σε γραφεία, σε δημόσιους χώρους, σε θέατρα, σε διαμερίσματα, στο δρόμο, σαν να τους έχει απαθανατίσει ο δημιουργός τους λίγο πριν ή λίγο μετά την κορύφωση μιας θεατρικής ή κινηματογραφικής σκηνής.
Η πόλη μέσα στα έργα του Χόπερ ήταν αποφασιστικά μη εικονική, μακριά από την κορυφή κάθε νέου ουρανοξύστη και σε μεγάλο βαθμό ριζωμένη σε ένα παρελθόν που δεν είχε συμβαδίσει με το παρόν, η πόλη είναι το σκηνικό των συναισθημάτων. Αποφεύγοντας σκόπιμα τον διάσημο ορίζοντα και τα γραφικά ορόσημα, όπως η γέφυρα του Μπρούκλιν και το Empire State Building, ο Χόπερ έστρεψε την προσοχή του σε αφανείς χρηστικές κατασκευές και απομακρυσμένες γωνιές, προσελκύοντας τις συγκρούσεις του νέου και του παλιού, του αστικού και του οικιστικού, του δημόσιου και του ιδιωτικού που αποτύπωναν τα παράδοξα της μεταβαλλόμενης πόλης.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο που η έκθεση οργανώνεται τώρα, καθώς η Νέα Υόρκη ανακάμπτει μετά από δύο δύσκολα χρόνια παγκόσμιας πανδημίας, οι επιμελητές λένε ότι «λειτουργεί ως βαρόμετρο της εποχής μας».
Ο Χόπερ ήταν ο πιο δημοφιλής καλλιτέχνης μόλις ξέσπασε η πανδημία, τα σόσιαλ μίντια γέμισαν εικόνες ανθρώπων μόνων, σχεδόν ηττημένων, πλημμύρισαν από μοναχικές μορφές μέσα σε αστικά τοπία, γυναίκες καθισμένες να βλέπουν τον ορίζοντα, άλλες να σκύβουν στο περβάζι του παραθύρου τους. Μέχρι την πανδημία ενσάρκωναν τη μοναξιά και την αποξένωση της σύγχρονης ζωής, κάτι που έμοιαζε μακριά από το αληθινό, ή μας έδινε την εντύπωση ότι δε θα μπορούσε ποτέ να είναι κάτι το τόσο ρεαλιστικό, δίνοντας στο έργο του Χόπερ μια ποιητική διάσταση.
«Είμαστε οι πίνακες του Χόπερ», έγραψε ο Τζόναθαν Τζόουνς στον Γκάρντιαν, επισημαίνοντας αυτό στο οποίο αναφερόμασταν όλοι από την αρχή της πανδημίας του κορονοϊού. Τη νέα και πολύ τρομακτική σημασία του έργου του μέσα σε μια συνθήκη επιβεβλημένης μοναξιάς, όταν στο δρόμο συναντούσες ανθρώπους μόνους, ανήσυχους και απορημένους, σχεδόν τρομαγμένους που δεν άκουγαν πια το θόρυβο της πόλης, τους ήχους των αυτοκινήτων, τις κόρνες , τη δυνατή μουσική, μια παρέα που γελούσε περνώντας κάτω από το ανοιχτό παράθυρο.
Ζήσαμε πολύ καιρό μέσα στο κάδρο του Χόπερ, αναγκασμένοι να είμαστε πρωταγωνιστές της σκηνής μια ερημικής πόλης, πρωταγωνιστές της ερημιάς για να σωθεί η ζωή μας και ίσως σε κάποιους επόμενους, θα μπορούσαμε να περιγράψουμε την καραντίνα δείχνοντας έναν πίνακα του Χόπερ, αυτό που συνέβη όταν η αλληγορία των έργων του έγινε παρόν, πραγματικότητα.
Τώρα που δεν είμαστε πια αυτοί οι ήρωες του εγκλεισμού, αλλά οι επιζώντες στις σκληρές πόλεις, πάλι, μπορούμε να διαβάσουμε το έργο του διαφορετικά, μέσα από τα θεμελιώδη για την τέχνη του αστικά μοτίβα εμπνευσμένα από τη Νέα Υόρκη - θέατρα, εστιατόρια, γραφεία και κατοίκους της πόλης.
Με μια δραματική χρήση του φωτός ο Χόπερ βάζει τους ήρωές του κοντά σε παράθυρα, ένα διαχρονικό μοτίβο των έργων του, ένα ρευστό όριο μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού χώρου σε μια πόλη όπου όλες οι πτυχές της καθημερινής ζωής -από τα εμπορεύματα σε μια βιτρίνα καταστήματος μέχρι τις στιγμές σε ένα καφέ- είναι εξίσου εκτεθειμένες και φαντάζεται απεριόριστες συνθετικές και αφηγηματικές δυνατότητες των παραθυρόφυλλων της πόλης, τη δυνατότητα να κοιτάζει κανείς και να τον κοιτάζουν, καθώς και την ανησυχητική επίγνωση του να είσαι μόνος μέσα στο πλήθος.
Οι συνθέσεις του αγγίζουν τις αστικές αισθήσεις, αντανακλώντας την επιθυμία του, όπως σημειώνει στο προσωπικό του ημερολόγιο "Notes on Painting", να δημιουργήσει μια "ρεαλιστική τέχνη από την οποία μπορεί να αναπτυχθεί η φαντασία".
Σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του ο Χόπερ εξερευνούσε την Νέα Υόρκη με ένα μπλοκ σκίτσων στο χέρι, καταγράφοντας τις αγαπημένες τοποθεσίες του, σε πολλές από τις οποίες επέστρεφε ξανά και ξανά προκειμένου να αποτυπώσει διαφορετικές εντυπώσεις που θα μπορούσε αργότερα να εξερευνήσει στον καμβά.
Ειδικά σε αυτή την έκθεση υπάρχει μια ολόκληρη αίθουσα που διερευνά το πάθος του Χόπερ για τη σκηνή με τους θεατρικούς χώρους και τη σκηνογραφία να επηρεάζουν τις συνθέσεις του. Ο ίδιος, ένας ήσυχος εσωστρεφής άνθρωπος με ευγενική αίσθηση του χιούμορ και ειλικρινή συμπεριφορά επηρέασε όσο λίγοι τους ανθρώπους της τέχνης και το πιο διάσημο έργο του Nighthawks, είναι από τα πιο αναγνωρίσιμα της ποπ κουλτούρας. Ο ντε Κούνινγκ και ο Ρόθκο τον αναφέρουν ως επιρροή, το πρώιμο έργο του Ρόθκο «Composition», είναι μια «άμεση παράφραση» του «Chop Suey» του Χόπερ.
Ο Χόπερ διέσχισε την Αμερική πέντε φορές από το 1941 έως το 1955, ζωγραφίζοντας μοναχικούς και αινιγματικούς ανθρώπους, λυπημένους και σκεπτικούς ανθρώπους, τοπία που λούζονται σε ένα κινηματογραφικό φως, δεν είναι τυχαίο ότι θεωρείται ο πιο κινηματογραφικός ζωγράφος.
Ο Άλφρεντ Χίτσκοκ επηρεάστηκε στο «Ψυχώ» από τον πίνακα «House by the Railroad», με το εμβληματικό σπίτι, το ίδιο σπίτι αναφέρεται ως επιρροή στην ταινία «Days of Heaven» του Τέρενς Μάλικ. Ο Βέντερς χρησιμοποιεί το «Nighthawks» στις ταινίες «Pennies from Heaven» και «The End of Violence» και ο Ντάριο Αρτζέντο αναδημιουργεί τον ίδιο πίνακα ως μέρος ενός σκηνικού για την ταινία του «Deep Red». Ο ίδιος πίνακας επηρέασε τον Ρίντλεϊ Σκοτ στο «Blade Runner», ενώ το έργο «New York Movie» καθόρισε τους φωτισμούς της ταινίας του Σαμ Μέντες «Road to Perdition». Η επιρροή του Χόπερ μεταφέρεται και στη μουσική σκηνή, ο Τομ Γουέιτς γράφει το «Nighthawks at the Diner», η Μαντόνα εμπνεύστηκε από το «Girlie Show» στην ομώνυμη περιοδεία της, το συγκρότημα The Weakerthans κυκλοφόρησε άλμπουμ με τραγούδια εμπνευσμένα από πίνακες του, ενώ ποιητές και οι Orchestral Manoeuvres in the Dark τον αναφέρουν ως επιρροή σε πολλές ηχογραφήσεις τους.
Γεννημένος στις 22 Ιουλίου 1882, στο Νάιακ της Νέας Υόρκης, ο Χόπερ πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια σε αυτή τη μικρή επαρχιακή πόλη. Προερχόταν από μια μεσοαστική οικογένεια εμπόρων Βαπτιστών, με πατέρα που τον έμαθε να αγαπά τη ρωσική και γαλλική κουλτούρα, ενώ και οι δύο γονείς του τον ενθάρρυναν να ασχοληθεί με τις τέχνες. Στο νοικοκυριό κυριαρχούσαν οι γυναίκες: η μητέρα του Χόπερ, η γιαγιά του, η αδελφή του και η οικιακή βοηθός. Η γενέτειρά του και το πατρικό του σπίτι συμπεριλήφθηκε στο Εθνικό Μητρώο Ιστορικών Τόπων το 2000.
Ο Χόπερ άρχισε για πρώτη φορά να υπογράφει και να χρονολογεί τα σχέδιά του σε ηλικία δέκα ετών. Τα πρώτα από αυτά τα σχέδια περιλαμβάνουν σκίτσα με κάρβουνο γεωμετρικών σχημάτων, όπως ένα βάζο, ένα μπολ, ένα κύπελλο και κουτιά και η λεπτομερής εξέταση του φωτός και της σκιάς που συνεχίστηκε σε όλη την υπόλοιπη καριέρα του μπορεί ήδη να βρεθεί σε αυτά τα πρώιμα έργα.
Στην εφηβεία του, δούλευε με στυλό και μελάνι, κάρβουνο, ακουαρέλα και λάδι -σχεδιάζοντας από τη φύση, καθώς και κάνοντας πολιτικές γελοιογραφίες. Το 1895, δημιούργησε την πρώτη του υπογεγραμμένη ελαιογραφία, «Rowboat in Rocky Cove». Ο Χόπερ ήταν ένας ψηλός και ήσυχος έφηβος, η φαρσική αίσθηση του χιούμορ του βρήκε διέξοδο στην τέχνη του, μερικές φορές σε απεικονίσεις μεταναστών ή γυναικών που κυριαρχούσαν και σε άνδρες σε κωμικές καταστάσεις.
Στο γυμνάσιο (αποφοίτησε από το Λύκειο Nyack το 1899) ονειρευόταν να γίνει ναυπηγός, αλλά μετά την αποφοίτησή του δήλωσε την πρόθεσή του να ακολουθήσει καλλιτεχνική καριέρα.
Ο Χόπερ ξεκίνησε τις καλλιτεχνικές σπουδές του με μαθήματα αλληλογραφίας το 1899. Σύντομα μετεγγράφηκε στη Σχολή Τέχνης και Σχεδιασμού της Νέας Υόρκης, τον πρόδρομο του Parsons TheNew School for Design. Εκεί σπούδασε για έξι χρόνια, με δασκάλους μεταξύ των οποίων και ο Ουίλιαμ Μέριτ- Τσέις, και από νωρίς διαμόρφωσε το στυλ του σύμφωνα με τον Τσέις και τους Γάλλους ιμπρεσιονιστές Εντουάρ Μανέ και Εντγκάρ Ντεγκά ενώ το σκιτσάρισμα με ζωντανά μοντέλα αποδείχθηκε πρόκληση και σοκ για τον συντηρητικά μεγαλωμένο Χόπερ.
Ο δάσκαλός του Ρομπέρ Ανρί τον ενθάρρυνε λέγοντας "Δεν είναι το θέμα που μετράει, αλλά αυτό που αισθάνεστε γι' αυτό" και "Ξεχάστε την τέχνη και ζωγραφίστε εικόνες από ό,τι σας ενδιαφέρει στη ζωή." Καθόλου τυχαίο ότι η πρώτη σωζόμενη ελαιογραφία του Χόπερ που παραπέμπει στη χρήση των εσωτερικών χώρων ως θέμα ήταν το «Solitary Figure in a Theater», το θέατρο ήταν ένα από τα πάθη του.
Το 1905, ο Χόπερ βρήκε μερική απασχόληση σε διαφημιστικό γραφείο, όπου έκανε σχέδια εξωφύλλων για εμπορικά περιοδικά, κάτι που συνέχισε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1920.
Το 1906, σε ηλικία 24 ετών, έφυγε για το Παρίσι. Ο νεαρός εικονογράφος γνώρισε την ποίηση του Μπωντλαίρ, τα έργα του οποίου έμελλε να διαβάζει και να απαγγέλλει σε όλη την υπόλοιπη ζωή του. Περνούσε μεγάλο μέρος του χρόνου του ζωγραφίζοντας σκηνές δρόμων και καφέ και πηγαίνοντας στο θέατρο και την όπερα. Σε αντίθεση με πολλούς από τους συγχρόνους του που μιμούνταν τα αφηρημένα κυβιστικά πειράματα, ο Χόπερ έλκεται από τη ρεαλιστική τέχνη. Επηρεάστηκε όσο κανένας άλλος ομότεχνος της εποχής του από την ευρωπαϊκή ζωγραφική και από την τεχνοτροπία ζωγράφων, όπως Βελάσκεθ και Γκόγια. Τον εντυπωσίασε ιδιαίτερα ο Ρέμπραντ, ιδιαίτερα η «Νυχτερινή Περίπολος», για την οποία είπε ότι ήταν «το πιο υπέροχο πράγμα του που έχω δει».
Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ ήρθε αντιμέτωπος με μια κοινωνία που του φάνηκε «τρομακτικά σκληρή και ωμή». Ξεκινά να αποτυπώνει τη μοναξιά του ανθρώπου των αρχών του 20ού αιώνα με έναν τρόπο πολύ διαφορετικό από τους καλλιτέχνες της εποχής του. Νοίκιασε ένα στούντιο στη Νέα Υόρκη, όπου αγωνίστηκε να καθορίσει το δικό του στυλ. Συνέχισε να κάνει εικονογραφήσεις αλλά σαν ελεύθερος επαγγελματίας ήταν αναγκασμένος να χτυπά πολλές πόρτες, γραφείων περιοδικών και πρακτορείων για να βρει δουλειά, κάτι που τον βύθισε σε μια καταθλιπτική συναισθηματική κατάσταση, με μεγάλες περιόδους αδράνειας.
Το 1912 συμπεριλήφθηκε στην έκθεση των Ανεξάρτητων μια ομάδα καλλιτεχνών με πρωτοβουλία του Ρομπέρ Ανρί, αλλά δεν πούλησε κανένα έργο, κάτι που συνέβη την επόμενη χρονιά στο Armory Show. Κέρδισε 250 δολάρια όταν πούλησε τον πρώτο του πίνακα, «Sailing».
Ήταν τριάντα ενός ετών, αλλά η καριέρα του δεν είχε ξεκινήσει ουσιαστικά, αυτό θα συνέβαινε χρόνια αργότερα, ωστόσο συνέχισε να συμμετέχει σε ομαδικές εκθέσεις. Το 1913, ο Χόπερ μετακόμισε στο διαμέρισμα της Washington Square North 3 στο Greenwich Village του Μανχάταν, όπου θα ζούσε για το υπόλοιπο της ζωής του.
Η επόμενη παραγγελία αφορούσε τη δημιουργία κινηματογραφικών αφισών και ως ισόβιος λάτρης κινηματογράφου και του θεάτρου, τις αντιμετώπισε ως θέματα για τους πίνακές του. Από ανάγκη, με τις ελαιογραφίες του απούλητες, στράφηκε στη χαρακτική και μέχρι το 1923 είχε δημιουργήσει τα περισσότερα από τα περίπου 70 έργα του σε αυτό το μέσο, πολλά από τα οποία απεικόνιζαν αστικές σκηνές τόσο του Παρισιού όσο και της Νέας Υόρκης, έργα που άρχισαν να τυγχάνουν δημόσιας αναγνώρισης, μέσα σε χρόνια που τα χαρακτήριζε η απογοήτευση για την εξέλιξη της καριέρας του.
Το 1923 συνάντησε την Josephine Nivison, καλλιτέχνιδα και πρώην μαθήτρια του Ρομπέρ Ανρί κατά τη διάρκεια ενός καλοκαιρινού ταξιδιού ζωγραφικής στο Gloucester της Μασαχουσέτης. Ήταν αντίθετοι: εκείνη ήταν κοντή, ανοιχτός άνθρωπος, κοινωνική και φιλελεύθερη, ενώ εκείνος ήταν ψηλός, μυστικοπαθής, ντροπαλός, ήσυχος, εσωστρεφής και συντηρητικός.
Παντρεύτηκαν ένα χρόνο αργότερα και η Τζο -όπως τη φώναζαν-, άφησε την καριέρα της και μοιράστηκε μαζί του τον απομονωμένο τρόπο ζωής του. Η υπόλοιπη ζωή τους περιστρεφόταν γύρω από το διαμέρισμα που είχαν στην πόλη και το σπίτι τους στο South Truro στο Cape Cod που περνούσαν τα καλοκαίρια. Εκείνη διαχειριζόταν την καριέρα του και τις συνεντεύξεις του, ήταν το κύριο μοντέλο του και η σύντροφος της ζωής του.
Με τη βοήθειά της έξι από τις ακουαρέλες του έγιναν δεκτές σε μια έκθεση στο Μουσείο του Μπρούκλιν το 1923. Οι κριτικοί εκστασιάστηκαν με το έργο του, για τη ζωντάνια, τη δύναμη και την αμεσότητά του και ο Χόπερ πούλησε όλες τις ακουαρέλες του σε μια ατομική έκθεση τον επόμενο χρόνο και αποφάσισε τελικά να αφήσει πίσω του την εικονογράφηση. Το έργο του αναγνωρίστηκε, αλλά ο ίδιος εξακολούθησε να τρέφει πικρία για την καθυστερημένη αναγνώριση της καριέρας του, απορρίπτοντας αργότερα εμφανίσεις και βραβεία.
Με την οικονομική του σταθερότητα εξασφαλισμένη από τις πωλήσεις, ο Χόπερ έζησε μια απλή, σταθερή ζωή και συνέχισε να δημιουργεί τέχνη με το προσωπικό του στυλ για τέσσερις ακόμη δεκαετίες.
Όταν το 1927 πούλησε για 1.500 δολάρια το έργο του «Two on the Aisle» αγόρασε ένα αυτοκίνητο και έκανε ταξίδια σε απομακρυσμένες περιοχές της Νέας Αγγλίας. Τα επόμενα χρόνια και όλα τα καλοκαίρια της ζωής τους, οι Χόπερ τα περνούσαν στο εξοχικό τους στο Σάουθ Τρούρο, στο Κέιπ Κοντ. Δυο χρόνια αργότερα ο συλλέκτης Στίβεν Κλαρκ δώρισε το «House by the Railroad» στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, την πρώτη ελαιογραφία του Χόπερ που απέκτησε για τη συλλογή του το μουσείο.
Μέσα στη Μεγάλη Ύφεση ο Χόπερ είδε το κύρος του να αυξάνεται. Μεγάλα μουσεία, συμπεριλαμβανομένου του Μουσείου Αμερικανικής Τέχνης Whitney και του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης, πλήρωσαν χιλιάδες δολάρια για τα έργα του. Από το 1932 μέχρι το τέλος της ζωής του συνέχισε να εκθέτει σε κάθε ετήσια έκθεση του μουσείου Whitney και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του έκανε την πρώτη αναδρομική του 1933.
Ο Χόπερ ήταν πολύ παραγωγικός τη δεκαετία του 1930 και στις αρχές της δεκαετίας του 1940, δημιουργώντας μεταξύ πολλών σημαντικών έργων τα «New York Movie» (1939), «Girlie Show» (1941), «Nighthawks» (1942), «Hotel Lobby» (1943) και «Morning in a City» (1944). Στα τέλη της δεκαετίας του 1940, ένιωθε ότι είχε κουραστεί, η υγεία του κλονίστηκε, και υποβλήθηκε σε αρκετές επεμβάσεις. Τα σημαντικά του έργα όμως συνεχίστηκαν να δημιουργούνται και στις δεκαετίες του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του 1960, όπως το «First Row Orchestra» (1951)- καθώς και τα «Morning Sun» και «Hotel by a Railroad», και τα δύο το 1952- και το «Intermission» το 1963.
Πάντα απρόθυμος να συζητήσει για τον εαυτό του και την τέχνη του, ο Χόπερ έλεγε απλά: «Η απάντηση βρίσκεται εκεί, στον καμβά». Αυτός ο εμπνευσμένος από έναν εμβληματικό, αντι-αφηγηματικό συμβολισμό καλλιτέχνης ήταν στωικός και μοιρολάτρης και όπως έγραψε ο κριτικός τέχνης Lloyd Goodrich, ήταν «ένας κατεξοχήν ντόπιος ζωγράφος, ο οποίος περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον έβαζε στους καμβάδες του την περισσότερη από την ποιότητα της Αμερικής».
Ήταν συντηρητικός σε πολιτικά και κοινωνικά θέματα, ωστόσο πολιτισμένος και εκλεπτυσμένος, ήταν καλά διαβασμένος και σε πολλούς πίνακές του απεικονίζονται μορφές που διαβάζουν. Στο «Excursion into Philosophy» (1959) ένας μεσήλικας άνδρας κάθεται καταβεβλημένος στην άκρη ενός κρεβατιού. Δίπλα του βρίσκεται ένα ανοιχτό βιβλίο και μια μισοντυμένη γυναίκα. Η Τζο Χόπερ σημείωσε στο ημερολόγιό τους: «Το ανοιχτό βιβλίο είναι ο Πλάτων, που ξαναδιαβάστηκε πολύ αργά».
Αν και ο Χόπερ ισχυριζόταν ότι δεν ενσωμάτωνε συνειδητά ψυχολογικά νοήματα στους πίνακές του, τον ενδιέφερε βαθιά ο Φρόιντ και η δύναμη του υποσυνείδητου. Έγραψε το 1939: «Τόσο μεγάλο μέρος κάθε τέχνης είναι μια έκφραση του υποσυνείδητου που μου φαίνεται ότι οι περισσότερες από όλες τις σημαντικές ιδιότητες τοποθετούνται εκεί ασυνείδητα. Ελάχιστα σημαντικά (τοποθετούνται) από τη συνειδητή διάνοια».
Η πιο συστηματική δήλωση του Χόπερ για τη φιλοσοφία του ως καλλιτέχνη γράφτηκε το 1953 στο περιοδικό Reality και ανάμεσα σε άλλα γράφει: «Η μεγάλη τέχνη είναι η εξωτερική έκφραση μιας εσωτερικής ζωής του καλλιτέχνη, και αυτή η εσωτερική ζωή θα έχει ως αποτέλεσμα το προσωπικό του όραμα για τον κόσμο. Καμία επιδέξια εφεύρεση δεν μπορεί να αντικαταστήσει το ουσιαστικό στοιχείο της φαντασίας. Μια από τις αδυναμίες πολλών έργων αφηρημένης ζωγραφικής είναι η προσπάθεια να αντικατασταθεί μια προσωπική φανταστική σύλληψη από τις εφευρέσεις της ανθρώπινης διάνοιας. Η εσωτερική ζωή του ανθρώπου είναι ένα τεράστιο και ποικίλο πεδίο και δεν ασχολείται μόνο με τις διεγερτικές ρυθμίσεις του χρώματος, της μορφής και του σχεδίου. Ο όρος ζωή που χρησιμοποιείται στην τέχνη είναι κάτι που δεν πρέπει να περιφρονείται, διότι περιλαμβάνει όλη την ύπαρξη και ο ρόλος της τέχνης είναι να αντιδρά σε αυτήν και όχι να την αποφεύγει. Η ζωγραφική θα πρέπει να ασχοληθεί πληρέστερα και λιγότερο λοξά με τη ζωή και τα φαινόμενα της φύσης πριν μπορέσει να ξαναγίνει σπουδαία».
Ο Χόπερ πέθανε από φυσικά αίτια στο στούντιό του το 1967. Η σύζυγός του πέθανε δέκα μήνες αργότερα και θάφτηκε μαζί του.
Ο καλλιτέχνης που μέσα στο ρυθμό του μεσοπολέμου και των ξέφρενων πάρτι, μέσα στις πολύβουες πόλεις και τους ουρανοξύστες, επέμενε στην καταγραφή της ανθρώπινης μοναξιάς και της μελαγχολίας, αυτός που μπόρεσε να συλλάβει την ανία της επαρχίας μέσα σε ένα λαμπρό φως χωρίς κανένα συναισθηματισμό είναι περιζήτητος και σήμερα, αφού τα έργα του σπάνια εμφανίζονται στην αγορά. Ζωγράφισε μόνο 366 καμβάδες, ενώ στη δεκαετία του 1950, δημιουργούσε περίπου πέντε πίνακες το χρόνο. Το 2018, το Chop Suey (1929) πουλήθηκε για 92 εκατομμύρια δολάρια, και έγινε το πιο ακριβό έργο του Χόπερ που αγοράστηκε ποτέ σε δημοπρασία.
