Επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, αστικές αναπλάσεις, κατασκευαστικά έργα, στρατηγικές παρεμβάσεις, επενδυτικά σχέδια, αξιοποιήσεις εκτάσεων και νέες συγκοινωνιακές λειτουργίες διαμορφώνουν το νέο πρόσωπο της Θεσσαλονίκης και φιλοδοξούν να δώσουν νέα πνοή στη φυσιογνωμία της πόλης. Το τελευταίο διάστημα σε πολλά κεντρικά σημεία παρατηρείται έντονη δραστηριοποίηση, η οποία αναμένεται να επηρεάσει το αστικό περιβάλλον της, μετατρέποντάς την σε ένα απέραντο εργοτάξιο.
Είναι γνωστό ότι η Θεσσαλονίκη κουβαλά πολλές πληγές του παρελθόντος, ενώ οι κάτοικοί της πολύ συχνά αναφέρουν ότι τα περισσότερα έργα δεν ολοκληρώνονται και παραπένουν απλώς σχέδια και ανακοινώσεις. Γι’ αυτό όλοι ευελπιστούν ότι τα έργα που ξεκινούν που ανακοινώνονται τώρα ή ολοκληρώνονται θα υλοποιηθούν στ' αλήθεια και θα αλλάξουν προς το καλύτερο την εικόνα της πόλης.
Παρά τα σοβαρά προβλήματα που ακόμη δεν έχουν επιλυθεί και τα πολυάριθμα εμπόδια που ναρκοθετούσαν εδώ και χρόνια το αναπτυξιακό μοντέλο της, η Θεσσαλονίκη επιδιώκει να εξελιχθεί σε μια σύγχρονη πόλη με ιδιαίτερη δυναμική, σε έναν αναβαθμισμένο τουριστικό προορισμό πολλαπλών στάσεων.
Τα μεγάλα έργα
Μέτρο Θεσσαλονίκης
Το μετρό της Θεσσαλονίκης αποτελεί το μεγαλύτερο συγκοινωνιακό έργο της πόλης που με τη λειτουργία του αναμένεται να αλλάξει ουσιαστικά την καθημερινότητα των πολιτών. Μετά από πολυάριθμες αντιδράσεις, εμπόδια, διαφωνίες, αστοχίες και ατελείωτη ταλαιπωρία βρίσκεται επιτέλους στην τελική ευθεία. Έτσι, το συγκεκριμένο έργο, το οποίο κάποια στιγμή έγινε ανέκδοτο, καθώς κανείς δεν περίμενε ότι θα υλοποιούνταν, τουλάχιστον σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, προβλέπεται ότι μέχρι το τέλος του 2023 θα έχει παραδοθεί προς χρήση.
Όπως σημειώνει μιλώντας στη LiFO ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό Α.Ε. Νίκος Ταχιάος: «Για περισσότερα από τριάντα χρόνια το έργο του μετρό της Θεσσαλονίκης στοιχειώνει την ατζέντα της πόλης, ενώ για περίπου δεκαπέντε οι λαμαρίνες που περιέβαλλαν τα εργοτάξια σημάδεψαν την εικόνα και το σώμα της της. Τώρα, πλέον, το μεγαλύτερο μέρος των δημόσιων χώρων της βασικής γραμμής έχει απελευθερωθεί και αποκατασταθεί ως αποτέλεσμα της ταχύτατης προόδου των εργασιών. Οι υπηρεσίες της Αττικό Μετρό έχουν μετεγκατασταθεί ήδη στο Αμαξοστάσιο της Πυλαίας, όπου λειτουργεί το υπερσύγχρονο Κέντρο Ελέγχου και, το σημαντικότερο, στις σήραγγες και τους σταθμούς μεταξύ Σιντριβανίου και Νέας Ελβετίας πραγματοποιούνται οι επιβαλλόμενες δοκιμές των δεκαοκτώ συρμών, ώστε το μετρό να λειτουργεί με απόλυτη ασφάλεια. Αυτή είναι το άλφα και το ωμέγα του σχεδιασμού».
Όσον αφορά τον σταθμό Βενιζέλου, ο κ. Ταχιάος επισημαίνει: «Πρακτικά, το μόνο εργοτάξιο της βασικής γραμμής που μπορεί να επιβαρύνει το κέντρο της πόλης είναι αυτό του σταθμού Βενιζέλου. Κι εκεί όμως η πρόοδος είναι θεαματική. Μετά την προσωρινή απομάκρυνση των αρχαιοτήτων, έχουν κατασκευαστεί οι πλάκες του δεύτερου και του τρίτου υπογείου του σταθμού και πλέον προχωρούν οι εργασίες για την ολοκλήρωση της εκσκαφής με παράλληλη κατεδάφιση των σηράγγων και την ολοκλήρωση της αποβάθρας. Έχοντας κερδίσει ήδη ενάμιση μήνα στο εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, στις αρχές της άνοιξης θα είμαστε σε θέση να κινούμε τους συρμούς σε όλο το μήκος της γραμμής και να ξεκινήσουμε την επαναφορά των ευρημάτων και την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου. Έτσι, μπορούμε να πούμε με ασφάλεια πως στο τέλος της επόμενης χρονιάς θα παραδώσουμε ένα από τα πιο σύγχρονα μετρό και έξι μήνες αργότερα την επέκταση των πέντε σταθμών της Καλαμαριάς, που με την παραλαβή των πρώτων από τους επόμενους δεκαπέντε συρμούς που περιμένουμε θα επιτρέπει στους χρήστες, σε ώρες αιχμής, να έχουν στη διάθεσή τους κάποιον από αυτούς ανά ενενήντα δευτερόλεπτα».
Ανάπλαση της πλατείας και του άξονα της Αριστοτέλους
Νέα ταυτότητα αναμένεται να αποκτήσει ένα από τα πιο εμβληματικά τοπόσημα της Θεσσαλονίκης, η πλατεία Αριστοτέλους. Πρόκειται για ένα έργο το οποίο φιλοδοξεί να δώσει νέα πνοή στη περιοχή, ανακτώντας την παλιά της αίγλη. Μια αστική παρέμβαση στο πλαίσιο της οποίας θα χρησιμοποιηθούν σύγχρονα βιοκλιματικά υλικά, θα ενισχυθεί το πράσινο και θα διατηρηθεί η ιστορική φυσιογνωμία του άξονα της Αριστοτέλους.
Η συγκεκριμένη ανάπλαση βρίσκεται στη διαδικασία ανάθεσης της μελέτης από τον δήμο Θεσσαλονίκης ενώ υπολογίζεται ότι τα έργα θα έχουν ξεκινήσει το αργότερο ως τα τέλη του 2024. Σύμφωνα με την πρόταση που κέρδισε το πρώτο βραβείο, επιχειρείται να αναδειχθεί η οδός Αριστοτέλους ως η κεντρική αρτηρία προβολής της σύγχρονης μητροπολιτικής ζωής και εικόνας της πόλης αλλά και να εξελιχθεί σε μια περιοχή διασύνδεσης με τη νεότερη ιστορία της.
Αναμφίβολα, μιλάμε για έναν τόπο αναφοράς, είτε για τους κατοίκους είτε για τους επισκέπτες της πόλης. Η ενσωμάτωση μέρους των ιχνών του αστικού ιστού προ της πυρκαγιάς του 1917 στην πρόταση λειτουργεί ως υπενθύμιση μέρους της ιστορίας της πόλης που έχει χαθεί στο πέρασμα του χρόνου. Συγχρόνως, η πρόταση της ανάπλασης δίνει ιδιαίτερη σημασία στο υγρό στοιχείο, προβλέπει πως θα φυτευτούν νέα αειθαλή και φυλλοβόλα δέντρα, ενώ η πλατεία θα μετασχηματιστεί σε καθρέφτη της πόλης που θα αντανακλά διαφορετικές εκδοχές της, ανάλογα με την εποχή.
Παράλληλα, στην πλατεία επί της Εγνατίας διαμορφώνεται ενιαία βατή επιφάνεια που περιλαμβάνει χώρο στον οποίο θα κυριαρχούν οι ψηλοί φοίνικες και η χαμηλή φύτευση. Το μικρό αυτό άλσος με τους ψηλούς κατακόρυφους κορμούς δημιουργεί έναν τόπο απόδρασης από τον θόρυβο της οδού Εγνατίας. Φυσικά, έντονο θα είναι και το στοιχείο του χρόνου, αφού η πρόταση φιλοξενεί το διατηρητέο ρολόι επί της οδού Τσιμισκή, το οποίο αποτελεί ιστορικό σημείο συνάντησης για τους κατοίκους της πόλης. Το ρολόι ανασχεδιάζεται ως καθιστικό-γλυπτό και η επιφάνειά του θα περιλαμβάνει φιλμ νερού που διοχετεύεται στην περίμετρο του. Η ενότητα αυτή ορίζει επιπλέον και την περιοχή που θα μπορεί να περιλαμβάνει περιοδικές εκθέσεις γλυπτικών εγκαταστάσεων.
Τέλος, για τη σκίαση των υπαίθριων τμημάτων των καταστημάτων εκατέρωθεν της πλατείας Αριστοτέλους προτείνεται ενιαίας μορφολογίας ελεύθερο στέγαστρο, ενώ η επέκταση της δαπεδόστρωσης της πλατείας προς τη θάλασσα, πέραν της λεωφόρου Νίκης, δημιουργεί μια απόληξη με σκαλιά-καθιστικά προς τη θάλασσα και τον Όλυμπο.
Η πρόταση που έλαβε ομόφωνα το πρώτο βραβείο ανάμεσα σε δεκατρείς συμμετοχές κατατέθηκε από την Αριάδνη Βοζάνη και την Εβίτα Φανού με συνεργάτες αρχιτέκτονες τους Γρηγόρη Βουτουφιανάκη-Πετρόπουλο, Ντορέτ Παναγιωτοπούλου και τον Γιώργο Ρέτσο, φοιτητή αρχιτεκτονικής. «Η κεντρική αρτηρία-πεζοδρόμος του άξονα, καταλήγοντας στην ομώνυμη πλατεία, αποτελεί έναν “ποταμό” κίνησης από και προς το απόλυτο θέαμα της πόλης, τη θάλασσα του Θερμαϊκού. Κανένα εμπόδιο, φυσικό ή τεχνητό, δεν πρέπει να εμποδίζει τη θέα προς τον ορίζοντα. Η πρότασή μας έρχεται να υπηρετήσει τα χαρακτηριστικά και τις ποιότητες του εμβληματικού αυτού δημόσιου χώρου χωρίς ιδιαίτερες ανατροπές, εντάσσοντας μόνιμα ή εφήμερα στοιχεία που θα τον αναδείξουν εκ νέου μέσω ενός σύγχρονου σχεδιασμού», λέει στη LiFO η αρχιτέκτονας και καθηγήτρια στο ΕΜΠ Αριάδνη Βοζάνη.
Από την πλευρά της η αρχιτέκτονας Εβίτα Φανού αναφέρει: «H πλατεία Αριστοτέλους είναι μία από τις σημαντικότερες πλατείες όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Περιβάλλεται από εμβληματικές όψεις που της προσδίδουν έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα και βρίσκεται στο κέντρο μιας πόλης με πολλές στρώσεις Ιστορίας. Η πρόταση προσπαθεί να αναδείξει αυτό το παλίμψηστο της Θεσσαλονίκης, δηλαδή όλες αυτές τις πόλεις που συνυπάρχουν παράλληλα, σε αντιπαράθεση αλλά και σε διάλογο μεταξύ τους, φιλοδοξώντας να γίνει κι αυτή μέρος της πόλης που εξελίσσεται».
Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά
Με ταχείς ρυθμούς προχωρούν οι εργασίες για το μελλοντικό Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά, το οποίο θα δώσει σημαντική ανάσα στη δυτική πλευρά της πόλης. Αποτελεί ένα έργο-ορόσημο για τη Θεσσαλονίκη, το οποίο θα δημιουργήσει έναν μεγάλο πνεύμονα πρασίνου και αναψυχής και θα συμβάλει στην αναβάθμιση της δυτικής Θεσσαλονίκης. Αν τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα, αυτή τη ανάπλαση θα είναι έτοιμη το φθινόπωρο του 2023 και θα μεταμορφώσει το πρώην στρατόπεδο των 340 στρεμμάτων σε έναν χώρο προσβάσιμο και φιλικό σε όλους. Σύμφωνα με την κεντρική ιδέα, σκοπός της ανάπλασης είναι να αντιμετωπιστεί το πρώην στρατόπεδο ως ένας μεγάλος ενιαίος χώρος πρασίνου που θα αναπτύσσεται δίπλα στα εναπομείναντα κτίρια, sτα κεντρικά και στα δευτερεύοντα μονοπάτια, στις εισόδους με τα εμβληματικά μεταλλικά στέγαστρα, στα καθιστικά, στις πέργκολες, στα αναψυκτήρια και στα χωροθετημένα πάρκινγκ.
Για το πώς θα διαμορφωθεί ο χώρος όταν ολοκληρωθεί το έργο, o σύμβουλος αρχιτεκτονικής μελέτης του πρώην στρατοπέδου Πρόδρομος Νικηφορίδης επισημαίνει στη LiFO: «Το μελλοντικό ΜΠΠΜ είναι ένας χώρος περιπάτου, ανάπαυσης, αθλητισμού, πολιτισμού, κοινωνικοποίησης, δράσεων πολλαπλών μορφών και πάνω απ’ όλα ένας τόπος απόδρασης από τη δύσκολη καθημερινότητα της πόλης μας. Είναι όμως και ένας χώρος εκπαίδευσης και μάθησης για όλους, μικρούς και μεγάλους. Είναι ένα μητροπολιτικό εργαστήρι για τη φύση, τον άνθρωπο, τα ζώα, τη συνύπαρξη και την ειρήνη και οπωσδήποτε τη μνήμη του τόπου και της κοινωνίας μας.
Ένας χώρος οριοθετημένος με ισχυρή θέση και υπόσταση, με 1.200 υφιστάμενα δέντρα και 2.500 που θα φυτευτούν, ένας χώρος πρασίνου που ανάλογός του δεν υπάρχει στη Θεσσαλονίκη. Περίπατοι στη φύση, ποδηλατόδρομοι και πεζόδρομοι, πέργκολες και καθιστικά δημιουργούν ένα πλέγμα διαδρομών και στάσεων. Υφιστάμενοι πευκώνες και σχεδιαζόμενοι ελαιώνες και οπωρώνες με πολλά καλλωπιστικά είναι ο μελλοντικός πλούτος του Μητροπολιτικού Πάρκου. Ελιές, δαμασκηνιές, καρυδιές, κερασιές, μουσμουλιές, αμυγδαλιές, συκιές και κυδωνιές θα δημιουργήσουν οικεία τοπία της ελληνικής φύσης.
Το ΜΠΠΜ είναι ένας χώρος μνήμης και ιστορικής συνέχειας. Ένα οθωμανικό στρατόπεδο με εξαιρετικά κτίρια που μνημονεύονται για την αρχιτεκτονική τους από Ευρωπαίους περιηγητές στις αρχές του εικοστού αιώνα. Ένα στρατόπεδο-φυλακή για πολλούς πατριώτες την περίοδο της γερμανικής κατοχής, τόπος εκτελέσεων. Οθωμανικά κτίρια, η φυλακή, νεότερα κτίρια, αποθήκες και μηχανουργεία είναι σήμερα το κτιριακό δυναμικό του μελλοντικού ΜΠΠΜ. Μουσεία, μνημεία, δημοτικά κτίρια και κτίρια υποστήριξης της λειτουργίας του πάρκου είναι απαραίτητα και έχουν προβλεφθεί.
Όλος ο ανοιχτός χώρος του είναι διαθέσιμος σε οποιαδήποτε δραστηριότητα έχει χαρακτηριστικά κοινής αποδοχής. Όμως οι ανάγκες δεν περιορίζονται στους υπαίθριους χώρους, χρειάζονται και χώροι πολιτισμού όχι μόνο για τη φιλοξενία θεαμάτων αλλά και για την έκφραση νέων και μεγαλύτερων, χώροι συνύπαρξης όλων, χωρίς εξαιρέσεις ή διακρίσεις. Ένα καταφύγιο για όλους, μια στέγη δημιουργίας και έκφρασης, ένας χώρο εκμάθησης και κοινωνικοποίησης, ένα στέκι για μικρούς και μεγάλους, αυτό είναι το ζητούμενο».
Thess INTEC - Το πρώτο νέας γενιάς Ελληνικό Πάρκο Τεχνολογίας και Καινοτομίας
Στα 760 στρέμματα που εκτείνονται σε προνομιακή τοποθεσία μπροστά στην παραλία του Θερμαϊκού ανάμεσα στο αεροδρόμιο και την Περαία θα αναπτυχθούν 230.000 τ.μ. στεγασμένων χώρων, αφιερωμένων στην καινοτομία, στην τεχνολογία, στην έρευνα και στη συνεργασία. Θα δημιουργηθούν 7.000 νέες θέσεις εργασίας ‒ οι πρώτες χίλιες θα καλυφθούν από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του Πάρκου. Το Thess INTEC θα συγκεντρώσει στον ίδιο χώρο πανεπιστημιακά εργαστήρια, ερευνητικά ιδρύματα και καινοτόμες επιχειρήσεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό, συγκροτώντας μια δυναμική κυψέλη που θα παράγει εφαρμοσμένη έρευνα και καινοτομία μέσω της συνεργασίας και των μεταξύ τους συνεργειών. Βάσει του προγραμματισμού, εντός του 2023 θα ξεκινήσουν οι εργασίες υποδομών (αποστραγγιστικά, αποχετευτικά, χωματουργικά, δρόμοι, δίκτυα κ.λπ.), με την έναρξη λειτουργίας του Thess INTEC να προβλέπεται για το καλοκαίρι του 2025.
Υπερσύγχρονος flyover αυτοκινητόδρομος
Λύση στο κυκλοφοριακό χάος της Θεσσαλονίκης αναμένεται να δώσει ο νέος υπερσύγχρονος flyover αυτοκινητόδρομος. Δεκατρία χιλιόμετρα έργου, εννέα ανισόπεδοι κόμβοι, τέσσερα χιλιόμετρα συνεχόμενης γέφυρας flyover, οκτώ νέες γέφυρες και τρεις νέες σήραγγες συνθέτουν το μεγάλο έργο του νέου υπερσύγχρονου εναέριου αυτοκινητόδρομου, στόχος του οποίου είναι να κάνει τις μετακινήσεις πιο γρήγορες και ασφαλείς και να μειώσει δραστικά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στον αστικό ιστό της πόλης.
Με απόφαση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, το έργο του οποίου θα αναλάβει ως ανάδοχος το σχήμα ΑΒΑΞ-ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ, εντάχθηκε στο ΤΠΑ 2021-2025 με χρηματοδότηση 478 εκατ. ευρώ. Να θυμίσουμε ότι σήμερα εξυπηρετεί 5.000-5.500 οχήματα ανά ώρα και ανά κατεύθυνση, ενώ τα επόμενα χρόνια αναμένεται να εξυπηρετεί περίπου 10.000 οχήματα. Επίσης, υπολογίζεται πως μέχρι το τέλος του 2026 θα έχει ολοκληρωθεί, αν δεν υπάρξουν άλλα εμπόδια κατά τη διάρκεια της κατασκευής.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται η κατασκευή υπερυψωμένης ταχείας λεωφόρου 2+2 λωρίδων κυκλοφορίας, διαπλάτυνση κατά μία λωρίδα και βελτίωση των λειτουργικών χαρακτηριστικών. Το έργο μπορεί να έχει συνολικό μήκος δεκατρία χιλιόμετρα, αλλά ένα τμήμα του γύρω στα τέσσερα χιλιόμετρα θα είναι υπέργειο κι αυτός είναι ο λόγος που ονομάστηκε flyover, καθώς στα μάτια του οδηγού που θα κινείται στον υφιστάμενο δρόμο θα φαίνεται σαν να ίπταται ένας επιπλέον άξονας.
Αστικές Αναπλάσεις
ConFExPark
Καταλυτικά αναμένεται να αλλάξει το πρόσωπο της Θεσσαλονίκης μετά την ανάπλαση της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης που θα επηρεάσει σημαντικά την ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης, της Βόρειας Ελλάδας και της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, τα έργα προβλέπεται να ξεκινήσουν στις αρχές του 2024, προκειμένου μετά από δύο χρόνια η Έκθεση να γιορτάσει τα εκατό της χρόνια στον ανακαινισμένο εκθεσιακό κόμβο για τη Μεσόγειο και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Θεωρείται άλλωστε η σημαντικότερη υποδομή που θα αποκτήσει η πόλη από τη Μεταπολίτευση και μετά, αφού θα αποτελέσει το νέο Διεθνές Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο.
Το έργο περιλαμβάνει και τη δημιουργία ενός ανοιχτού χώρου πρασίνου 60 περίπου στρεμμάτων, κατάλληλου για αναψυχή και υπαίθριες πολιτιστικές χρήσεις. Αυτός ο «πνεύμονας» πρασίνου που σήμερα δεν υφίσταται θα μεταβάλει ριζικά και σε θετική κατεύθυνση τις περιβαλλοντικές ισορροπίες της Θεσσαλονίκης. Επίσης, σχεδιάζεται η κατασκευή ενός σύγχρονου ξενοδοχείου 12.000 τ.μ με 150 δωμάτια, εμπορικών χώρων 6.500 τ.μ, γραφείων 5.000 τ.μ και μιας αίθουσας πολλαπλών χρήσεων 2.000 τ.μ.
Στη βόρεια πλευρά του ακινήτου θα δημιουργηθεί το Business Center, που θα αποτελείται από τέσσερα κτίρια (ξενοδοχείο, δύο εμπορικά κτίρια, ένα πολλαπλών χρήσεων). Παράλληλα θα διατηρηθούν το Παλέ Ντε Σπορ, ο Πύργος του ΟΤΕ, το κτίριο του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και της Πύλης του Τόξου στην πλευρά της ΧΑΝΘ αλλά και το πρώην περίπτερο Esso Pappas.
Τέλος, τα εκθεσιακά περίπτερα θα είναι τοποθετημένα σαν συνδεδεμένα νησιά που θα αιωρούνται σε μια θάλασσα τοπίου ενώ το εκθεσιακό κέντρο θα μετατραπεί σε έναν ελκυστικό πολυλειτουργικό χώρο. Φυσικά, έχει προβλεφθεί και η χρήση των βιοκλιματικών high-tech στεγάστρων τα θα αξιοποιούν το βρόχινο νερό και τα ηλιακά ενεργειακά συστήματα. Όσο για τη μορφή που θα πάρει το νέο εκθεσιακό κέντρο, τα πρώτα δείγματα έχουν φανεί από την προμελέτη που κατέθεσε η ομάδα των Sauerbruch Hutton (Γερμανία), Gustafson Porter, Bowman (Βρετανία) και Έλενας Σταυροπούλου (Ελλάδα), η οποία και κέρδισε τον σχετικό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.
Πλατεία Ελευθερίας
Η συγκεκριμένη πλατεία αποτελεί έναν δημόσιο αστικό χώρο με έντονο ιστορικό φορτίο. Μετά από σωρεία αντιδράσεων όσον αφορά την κατασκευή πάρκινγκ, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας προχώρησε σε αναδίπλωση και πλέον εγκρίθηκε η αρχική ιδέα που προέβλεπε ότι θα γίνει πάρκο μνήμης και όχι χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων. Φυσικά, ακόμη δεν έχει ξεκαθαριστεί αν θα γίνει υπόγειο πάρκινγκ, αφού σε επικοινωνία που είχαμε με τον δήμο Θεσσαλονίκης μάς ενημέρωσαν ότι έχει δρομολογηθεί η διερεύνηση της διπλής αξιοποίησης της πλατείας με την κατασκευή ενός υπόγειου σταθμού αυτοκινήτων και την επιφανειακή αξιοποίηση με την κατασκευή πάρκου μνήμης. Αρκετοί υποστηρίζουν ότι ο συγκεκριμένος σχεδιασμός για την κατασκευή υπόγειου πάρκινγκ είναι ανέφικτος, ότι το έργο πιθανόν θα καταστεί μη βιώσιμο καθώς και ότι θα καταλήξει σε αδιέξοδο.
Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης είχε δηλώσει μιλώντας στη LiFO: «Σε περίπτωση που, κατόπιν όλων των παραπάνω ενεργειών, η κατασκευή υπόγειου σταθμού αυτοκινήτων αποδειχθεί αδύνατη ή μη βιώσιμη, θα προχωρήσουμε μόνο στην επιφανειακή διαμόρφωση της πλατείας ως πάρκου μνήμης και αναψυχής». Πάντως, πριν λίγες μέρες κατέστησε σαφές πως το βέβαιο είναι ότι η πλατεία θα αξιοποιηθεί ως «πάρκο μνήμης των αδικοχαμένων Εβραίων συμπολιτών μας».
Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με τη μελέτη των αρχιτεκτόνων Θεμιστοκλή Χατζηγιαννόπουλου και Κωνσταντίνου Χαραλαμπίδη το Μνημείο Ολοκαυτώματος προβλέπεται ότι θα μεταφερθεί από το νοτιοανατολικό άκρο του υπαίθριου πάρκινγκ όπου είναι σήμερα προσωρινά τοποθετημένο σε νέα κεντρική θέση προβολής, ενώ προβλέπεται η ανάδειξή του και κατά τη διάρκεια της νύχτας με την τοποθέτηση ειδικού φωτισμού. Στη θέση του θα τοποθετηθεί ένας τεράστιος πυλώνας 30 μέτρων ο οποίος θα λειτουργεί ως ηλιακό ρολόι.
Στοά Μοδιάνο
Η εμβληματική αγορά της Θεσσαλονίκης ετοιμάζεται να ανοίξει τις πύλες της ανανεωμένη και άκρως εντυπωσιακή. Η Στοά Μοδιάνο είναι μια σκεπαστή αγορά που σχεδιάστηκε από τον Ελί Μοδιάνο το 1925, με σκοπό να στεγάσει την Κεντρική Αγορά Τροφίμων της Θεσσαλονίκης. Χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το 1995 από το υπουργείο Πολιτισμού, καθώς αποτελεί «χαρακτηριστικό δείγμα κτιρίων αγοράς με στοά».
Τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της, η ανακαινισμένη αγορά υπολογίζεται ότι έχει αποτελέσει πόλο έλξης για περίπου τέσσερα εκατομμύρια επισκέπτες, τουρίστες και καταναλωτές, οι οποίοι εντός της τριετίας εκτιμάται ότι θα προσεγγίσουν τα επτά εκατομμύρια.
Όσον αφορά τα χαρακτηριστικά των καταστημάτων που θα λειτουργούν εντός της νέας αγοράς, θα είναι στο σύνολό τους επτά, οκτώ και δέκα τετραγωνικών μέτρων, αλλά θα δίνεται η δυνατότητα συνένωσης δύο, που όμως δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τα 20 τ.μ. Η αγορά θα είναι εσωτερικά οργανωμένη σε γειτονιές, ανάλογα με τα είδη τροφίμων (κρέατα, ψαρικά και οπωρολαχανικά) αλλά και εθνικότητας (ελληνική, ιταλική ή ελβετική γωνιά).
Τέλος, για το νέο πρόσωπο της αγοράς υπεύθυνοι είναι ο Δημήτρης Τριάντος, μηχανικός της Έμμετρον, και η αρχιτέκτονας Μόρφω Παπανικολάου του Sparch Architects, ενώ η Ελευθερία Ντεκώ υπογράφει το design του φωτισμού.
Εμπορικοί δρόμοι
Νέα ταυτότητα αποκτούν δέκα εμπορικοί δρόμοι σε όλες τις δημοτικές κοινότητες της Θεσσαλονίκης μέσα από ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την οικονομική ανασυγκρότηση και την αστική αναζωογόνησή τους το οποίο έχει προχωρήσει ο δήμος Θεσσαλονίκης. Για το μεγάλο αυτό αναπτυξιακό πρότζεκτ η δημοτική αρχή εξασφάλισε χρηματοδότηση 30 εκατ. ευρώ. Οι δρόμοι που εντάσσονται στον σχεδιασμό είναι: Ολύμπου (Α΄ Δημοτική Κοινότητα), Κολωνιάρη και Παναγίας Φανερωμένης (Β΄ Δημοτική Κοινότητα), Κλαυθμώνος (Γ’ Δημοτική Κοινότητα), Κλεάνθους (Δ΄ Δημοτική Κοινότητα), Μάρκου Μπότσαρη και 25ης Μαρτίου (Ε΄ Δημοτική Κοινότητα), Βενιζέλου και Ελευθερίας (Δημοτική Ενότητα Τριανδρίας).
Ντεκ παλιάς παραλίας
Σε τροχιά υλοποίησης είναι και το έργο της ανάπλασης της παλιάς παραλίας. Ουσιαστικά, πρόκειται για την επέκταση του ξύλινου ντεκ των πέντε έως και δέκα μέτρων, ώστε η παλιά παραλία από την πρώτη προβλήτα του λιμανιού μέχρι τον Λευκό Πύργο να αποκτήσει χαρακτηριστικά ασφαλούς μετακίνησης. Με τη δημιουργία του διευρύνεται ο αστικός κοινόχρηστος χώρος προς τη θάλασσα, δημιουργείται ένας εξώστης κοινωνικής επαφής και αναψυχής, λύνονται πολλά λειτουργικά προβλήματα και προσφέρεται σε κατοίκους και επισκέπτες μια νέα, μοναδική εμπειρία περιπάτου. Σύμφωνα με την ενημέρωση που είχαμε από τον δήμο Θεσσαλονίκης, το τελικό αποτέλεσμα θα προκύψει από τη σύμπτυξη των τριών πρώτων βραβείων του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού. Το πρώτο βραβείο απονεμήθηκε στην πρόταση που υπογράφεται από τον αρχιτέκτονα μηχανικό Γεώργιο Δημόπουλο και την πολιτικό μηχανικό Βασιλική Παναγιωτοπούλου. Η πρόταση που απέσπασε το δεύτερο βραβείο υπογράφεται από τους αρχιτέκτονες μηχανικούς Ιωάννη Βλάχο και Απόστολο Πάνο, τον πολιτικό μηχανικό Παράσχο Δασκαλούδη και τον μηχανολόγο μηχανικό Κωνσταντίνο Σαρρόπουλο. Τέλος, το τρίτο βραβείο υπογράφεται από τους αρχιτέκτονες μηχανικούς Δημήτριο Στεφανάκη και Αθανάσιο Μουσμουλίδη και τον πολιτικό μηχανικό Δημήτριο Σκόρδα.
Στάβλοι Παπάφη
Οι πρώην στάβλοι Παπάφη (στο οικοδομικό τετράγωνο Παπάφη - Αλοννήσου - Μυκόνου - Άνδρου - Σιδηροκάστρου), συνολικής επιφάνειας 4.775 τ.μ., πρόκειται να μετατραπούν σε έναν ζωντανό και δημιουργικό πολυχώρο, που θα συνδυάζει πράσινο, κοινωνικές δομές, δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού. Με τις παρεμβάσεις που προγραμματίζονται αναμένεται να ικανοποιηθούν σε μεγάλο ποσοστό οι ανάγκες της περιοχής, να αναβαθμιστεί αισθητικά και λειτουργικά το αστικό περιβάλλον και η Τούμπα να αποκτήσει το δικό της νέο σημείο αναφοράς. Για την υλοποίηση του έργου υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Τέλος, στον διαγωνισμό που είχε διεξαχθεί είχαν υποβληθεί 34 συμμετοχές, ενώ το πρώτο βραβείο είχαν αποσπάσει οι αρχιτέκτονες Ειρήνη-Ελένη Μαρκαντωνάτου και Αριστείδης Ντάλας του αρχιτεκτονικού γραφείου Fiore Architects.
Μουσείο Ολοκαυτώματος
Η ανέγερση του Μουσείου Ολοκαυτώματος υπολογίζεται ότι θα προσελκύσει περισσότερους από 500.000 Εβραίους επισκέπτες απ' όλο τον κόσμο, αφού θα αποτελέσει έναν τόπο μνήμης και μαρτυρίας καθώς και ένα διεθνές σύμβολο ενάντια στον ρατσισμό και στις διακρίσεις κάθε είδους. Αν και έχουν περάσει σχεδόν δέκα χρόνια από τη σύλληψη της ιδέας, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα η κατασκευή του υπολογίζεται να ξεκινήσει εντός του 2023. Η καθυστέρηση οφείλεται σε γραφειοκρατικά εμπόδια σχετικά με το πολύπλοκο καθεστώς της χωροθέτησης του μουσείου.
Πλέον, ο δήμος παραχώρησε έκταση δέκα στρεμμάτων, ώστε να αρθούν εμπόδια ετών και να ανοίξει επιτέλους ουσιαστικά ο δρόμος για την κατασκευή του Μουσείου Ολοκαυτώματος. Με τη λύση που δόθηκε –μέσα από την ανταλλαγή εκτάσεων μεταξύ δήμου και ΟΣΕ– το Μουσείο Ολοκαυτώματος αποκτά μεγαλύτερη προβολή, αφού χωροθετείται σε κεντρικότερο σημείο, ενώ την ίδια ώρα αναβαθμίζονται η προσβασιμότητα και η λειτουργικότητά του, καθώς διασφαλίζονται οι αναγκαίες προσβάσεις προς το κτίριο αλλά και η δημιουργία του απαραίτητου χώρου στάθμευσης για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών του.
Μέσα από το έργο της δημιουργίας του Μουσείου Ολοκαυτώματος η Θεσσαλονίκη τιμά το παρελθόν και μετατρέπει έναν τόπο μνήμης και μαρτυρίου σε ένα διεθνές σύμβολο ενάντια στον ρατσισμό.
Το κόστος του έργου θα πλησιάσει τα 30 εκατ. ευρώ, με το υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας να προσφέρει τα 10 εκατ. ευρώ, ενώ 10 εκατ. ευρώ θα δώσει και το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Μάλιστα, στους δωρητές προστέθηκε και ο CEO της Pfizer Άλμπερτ Μπουρλά, ο οποίος ανακοίνωσε δημόσια ότι θα δωρίσει το βραβείο Genesis 2022, αξίας 1 εκατομμυρίου δολαρίων που του απονεμήθηκε προ ημερών, υπέρ του Μουσείου Ολοκαυτώματος της Ελλάδας. Τα σχέδια του Μουσείου Ολοκαυτώματος Ελλάδος έχουν γίνει από τα αρχιτεκτονικά γραφεία: Efrat-Kowalsky Architects, 3 Levontin St. Tel-Aviv, Israel (υπεύθυνη αρχιτέκτονας: Meira Kowalsky), Heide & Von Beckerath, Kantstraße 152 10623 Berlin, Germany (υπεύθυνοι αρχιτέκτονες: Time Heide και Verena von Beckerath).
Πάρκο για όλους
Το πρώτο πρότυπο «Πάρκο για Όλους», που σχεδιάστηκε με βάση την αρχή της ίσης πρόσβασης, κατασκευάζεται στην περιοχή της Τούμπας, στον χώρο του πρώην ορφανοτροφείου «Μέγας Αλέξανδρος». Το υπερσύγχρονο «Πάρκο για Όλους» πρόκειται να κατασκευαστεί μεταξύ των οδών Γρηγορίου Λαμπράκη, Παυσιλίπου και Ολυμπίας, σε χώρο που παραχωρήθηκε προς τον δήμο Θεσσαλονίκης από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων προκειμένου να αποδοθεί στους πολίτες ως ένας χώρος συνύπαρξης κι ως ένας νέος «πνεύμονας» πρασίνου. Το έργο προχωρά στο πλαίσιο προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του δήμου Θεσσαλονίκης και του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Διάνοιξη οδού Ψελλού - Πολυτροπικός σταθμός μετεπιβίβασης
Ένα έργο μητροπολιτικής κλίμακας θεωρείται η διάνοιξη της οδού Ψελλού μετά την εξασφάλιση της χρηματοδότησης των 12 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του υπουργείου Εσωτερικών για τις αναγκαίες απαλλοτριώσεις. Έτσι, μιλάμε για μια δημόσια γη έκτασης 24 στρεμμάτων γύρω από τον σταθμό «Νέα Ελβετία» του μετρό Θεσσαλονίκης, η οποία θα αξιοποιηθεί στο πλαίσιο και του ευρύτερου masterplan για την ανάδειξη της λεγόμενης νοτιοανατολικής πύλης της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα με τη διάνοιξη της Ψελλού και την εξασφάλιση πρόσβασης στον σταθμό του μετρό, δημιουργείται ένας «πνεύμονας» πρασίνου, αφού μεγάλες ζώνες θα αξιοποιηθούν ως πάρκα. Στην Ψελλού σχεδιάζεται πολυτροπικός σταθμός μετεπιβίβασης, ενώ θα δημιουργηθεί και χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων χωρητικότητας περίπου χιλίων θέσεων.
Νέες αφίξεις – Επενδυτικές πρωτοβουλίες
Hub26
Επί των οδών 26ης Οκτωβρίου, Φρίξου και Ουρανού Νικηφόρου, η DIMAND δημιουργεί ένα business hub 21.000 τ.μ., που θα αποτελέσει το πρώτο αειφόρο επιχειρηματικό πάρκο της Θεσσαλονίκης –το Hub26–, με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης το χρονικό διάστημα 2023-2024.
Πρόκειται για έναν μεγάλης κλίμακας, βιοκλιματικό χώρο εργασίας που θα αναπτυχθεί σε τέσσερα κτίρια των πέντε ορόφων με κοινό υπόγειο πάρκινγκ δύο επιπέδων. Επιπλέον, η DIMAND απέκτησε μέσω πλειστηριασμού γειτονικό ακίνητο 1.500 τ.μ., και πλέον στο οικοδομικό τετράγωνο θα αναπτυχθεί και πέμπτο κτίριο μεικτών χρήσεων που θα προσθέσει ακόμα 4.000 τ.μ. νέας δόμησης.
Επόμενη μεγάλη παρέμβαση της DIMAND είναι η ανακατασκευή του πρώην ζυθοποιείου Fix, το οποίο βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το Hub26. Στη θέση του παλαιού εργοστασίου πρόκειται να αναπτυχθεί ένα υψηλών προδιαγραφών συγκρότημα μεικτών χρήσεων. Τα νέα κτίρια θα αφορούν νέα δόμηση τουλάχιστον 35.000 τ.μ. Κάπως έτσι δημιουργούνται νέες επιχειρηματικές περιοχές που θα λειτουργήσουν ως πόλος έλξης και ανάπτυξης για τη μέχρι πρότινος αναξιοποίητη και κακόφημη δυτική είσοδο της πόλης.
Συγχρόνως, η εταιρεία προχωράει και σε άλλες μεγάλες επενδυτικές κινήσεις στη Βόρεια Ελλάδα, όπως στην ανάπτυξη περιαστικών υποδομών Logistics μεγάλης κλίμακας και υψηλής προστιθέμενης αξίας. Πριν λίγο διάστημα απέκτησε εκτάσεις επιφάνειας περίπου 355 στρεμμάτων στο 15ο χιλιόμετρο Θεσσαλονίκης - Έδεσσας, πρώην ιδιοκτησίας της εταιρείας ΒΑΛΚΑΝ ΑΚΙΝΗΤΑ Α.Ε., για να δημιουργήσει τον μεγαλύτερο κόμβο Logistics στη Βόρεια Ελλάδα. Το μέγεθος της επένδυσης, που εκτιμάται σε 150 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία τουλάχιστον 100.000 τ.μ., δείχνει την πίστη της εταιρείας στις προοπτικές ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης σε διαβαλκανικό εμπορικό κόμβο.
MonAsty Autograph
Ένα νέο πολυτελές ξενοδοχείο στην καρδιά της Θεσσαλονίκης άνοιξε τις πύλες του στην πλατεία Αριστοτέλους και σε απόσταση αναπνοής από τον Θερμαϊκό Κόλπο. Η SWOT Hospitality ανακοίνωσε το άνοιγμα του MonAsty Autograph Collection by Marriott International, του πρώτου ξενοδοχείου με διεθνές εμπορικό σήμα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Το πολυτελές ξενοδοχείο διαθέτει 100 δωμάτια και σουίτες ενώ η αρχιτεκτονική του είναι εμπνευσμένη από τη βυζαντινή κληρονομιά της πόλης. Το χαρακτηριστικό του design, σε συνδυασμό με το υψηλών προδιαγραφών επίπεδο υπηρεσιών, το καθιστά τον απόλυτο προορισμό διαμονής και high-end διασκέδασης. Με αφετηρία την κληρονομιά της πόλης, στην εσωτερική διακόσμηση του ξενοδοχείου έχουν αξιοποιηθεί ρετρό στοιχεία συνδυασμένα με μοντέρνες λεπτομέρειες μοναστηριακού design. Τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του ξενοδοχείου υπογράφουν οι D2C2 Architects & Engineers και οι DelBlu Architetti. Το interior design επιμελήθηκαν οι Not A Number Architects σε συνεργασία με τους D2C2 Αrchitects & Engineers, ενώ τη μελέτη φωτισμού ανέλαβε η διακεκριμένη Ελευθερία Ντεκώ.
Ξενοδοχείο LIGHTHOUSE
Δύο νέα πολυτελή ξενοδοχεία, τα οποία θα στεγαστούν σε υφιστάμενα ιστορικά κτίρια της πόλης, αναμένεται να κατασκευαστούν από τον ισραηλινό όμιλο Brown στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για δύο διατηρητέα κτίρια, εκ των οποίων το πρώτο βρίσκεται επί των οδών Ναυμαχίας Λήμνου 13 και Δωδεκανήσου 14 και το όμορό του, το οποίο βρίσκεται επί των οδών Ναυμαχίας Λήμνου 11 & Ολ. Διαμαντή 5.
Τα δύο κτίρια είναι γνωστά ως «Καπναποθήκαι Μ. Σακκά – Α. Μιχαηλίδου», ανεγέρθηκαν το 1937 σε σχέδια του μελετητή Α. Νικόπουλου και εκ σχεδιασμού αποτελούσαν ένα ενιαίο αισθητικά αλλά και λειτουργικά σύνολο. Τα κτίρια των καπναποθηκών αποτελούν ένα μοναδικό παράδειγμα ανάπτυξης μιας οικονομικής δραστηριότητας που επί σειρά ετών διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στη Θεσσαλονίκη. Το γεγονός αυτό αποδίδει επιπλέον ιστορικό ενδιαφέρον στα κτίρια και την ανάγκη της διατήρησής τους, πέραν της αισθητικής τους αξίας.
H αρχιτεκτονική πρόταση για την ανακαίνιση των κτιρίων επιδιώκει τη λειτουργική τους συνένωση, όπως άλλωστε λειτούργησαν και αμέσως μετά την ανέγερσή τους, τη μετατροπή τους σε ξενοδοχείο 4 αστέρων και condo hotel, καθώς και την ανάδειξη της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής τους ταυτότητας. Μετά την ολοκλήρωση του έργου, το νέο ξενοδοχείο θα διαθέτει 138 δωμάτια και 50 διαμερίσματα, εστιατόριο, καφέ, μπαρ, γυμναστήριο, κέντρο ευεξίας, κέντρο πολλαπλών χρήσεων, καθώς και roof garden με ανοικτό μπαρ.
Ξενοδοχείο «ΒΙΕΝΝΗ»
Το ιστορικό κτίριο «Βιέννη», που σήμερα βρίσκεται στην οδό Εγνατία 2-4, χτίστηκε στη θέση του ναού της Αγίας Κυριακής, την περίοδο 1929-1931, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Γεωργίου Καμπανέλλου. Αποτελούνταν αρχικά από 3 ορόφους και 55 δωμάτια, ενώ υπήρξε από τα πιο δημοφιλή ξενοδοχεία της εποχής, φιλοξενώντας σημαντικές προσωπικότητες της πολιτικής αλλά και καλλιτεχνικής ζωής.
Κατά την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το κτίριο επιτάχθηκε από τους Γερμανούς και στεγάστηκε εκεί η Κομαντατούρ, ενώ τα υπόγεια του κτιρίου έγιναν τόπος βασανιστηρίων. Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το κτίριο καταλήφθηκε για λίγο καιρό από τον ΕΛΑΣ, ο οποίος το χρησιμοποίησε για αρχηγείο. Το 1995 μετατράπηκε σε κτίριο γραφείων, ενώ από το 2012 έως και το 2020 στο εμβληματικό κτίριο στεγάζονταν ιδιωτικό κολλέγιο.
Η αρχιτεκτονική μελέτη ανακαίνισης του κτιρίου επιδιώκει τόσο την επαναφορά της αρχικής χρήσης του ως ξενοδοχείου, όσο και την ανάδειξή του ως αρχιτεκτονικό και ιστορικό μνημείο της ευρύτερης περιοχής της δυτικής εισόδου της Θεσσαλονίκης. Με την ολοκλήρωση του έργου, το νέο ξενοδοχείο «Βιέννη», συνολικής επιφάνειας 3.000 τ.μ., θα διαθέτει 82 δωμάτια, εστιατόριο, καφέ, μπαρ, γυμναστήριο και κέντρο ευεξίας, κέντρο πολλαπλών χρήσεων, καθώς και roof garden με ανοικτό μπαρ.
Κέντρο Ψηφιακής Καινοτομίας Pfizer
Υπερσύγχρονες και άκρως εντυπωσιακές είναι οι εγκαταστάσεις έκτασης τουλάχιστον 9.000 τ.μ. του Κέντρου Ψηφιακής Καινοτομίας της Pfizer (CDI) στη Θεσσαλονίκη. Το πιο σημαντικό αυτής της επένδυσης είναι το οικονομικό αποτύπωμα που αφήνει στην πόλη αφού, όπως επισήμανε σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου ο επικεφαλής του κέντρου Nico Gariboldi, κάθε μία θέση εργασίας στο CDI θα αποδίδει 2,3 θέσεις στην ελληνική οικονομία. Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνα που έχει διενεργηθεί από το ΙΟΒΕ, οι θέσεις εργασίας μέχρι το 2030 θα ξεπερνούν τις 8.000, ενώ η συμβολή του κέντρου θα είναι της τάξης των 486 εκατ. ευρώ στο ΑΕΠ της χώρας.
