Μπορεί η Gondwana να ήταν μια προϊστορική υπερ-ήπειρος, από την οποία προήλθαν η Ανταρκτική, η Νότια Αμερική και η Αυστραλία, αλλά στον χώρο της τζαζ “Gondwana” είναι η περίφημη 47λεπτη σύνθεση του Miles Davis, από το εκπληκτικό ιαπωνικό fusion άλμπουμ του «Pangaea» [CBS / Sony, 1975].
Περαιτέρω, από το 2008 και μετά, δρα στον χώρο και η βρετανική εταιρεία της σύγχρονης τζαζ Gondwana Records (AN Music), που έβαλε εμπρός ο τρομπετίστας και συνθέτης Matthew Halsall (με ονομασία επηρεασμένη προφανώς από την σύνθεση του Miles Davis), κατορθώνοντας μέσα σε λίγα χρόνια να δημιουργήσει μεγάλο δεδομένο, υπογράφοντας με κορυφαία συγκροτήματα, όπως με τους Portico Quartet και τους Mammal Hands, προβάλλοντας συνεχώς πολλά και ενδιαφέροντα νέα ονόματα. Γι’ αυτά θα γράψουμε στη συνέχεια...
Πέρα από τους Portico Quartet, την Hania Rani, τους Mammal Hands, την Caoilfhionn Rose και τον Matthew Halsall υπάρχουν κι άλλα ονόματα, που ηχογραφούν τώρα ή έχουν ηχογραφήσει στο πρόσφατο παρελθόν για την Gondwana Records.
PORTICO QUARTET
Οι Portico Quartet είναι μία από τις πιο σημαντικές σύγχρονες ευρωπαϊκές τζαζ μπάντες. Αν και, για την περίπτωσή τους, είναι κάπως παρακινδυνευμένο να τους αποκαλέσεις σκέτο «τζαζ», γιατί οι Portico ξεπερνούν με άνεση διαχωριστικές γραμμές, ταμπέλες κ.λπ., προσφέροντας αληθινά πρωτότυπη μουσική, με έντονο και το ηλεκτρονικό στοιχείο.
Τα πιο πρόσφατα άλμπουμ των Portico Quartet προέρχονται από το 2021 και είναι τα «Monument» και «Terrain».
Στο πρώτο, ένα 2LP/CD δέκα συνθέσεων, απολαμβάνουμε τους Duncan Bellamy σε ντραμς, μπάσο, κρουστά, σύνθια, πιάνο, φωνή και Jack Wyllie σε σαξόφωνα, πιάνο, σύνθια, ενώ υπάρχουν και σοβαρές βοήθειες από την τσελίστρια Francesca Ter-Berg και την βιολίστρια Simmy Singh.
Μπορεί να μην αποτελεί έκπληξη πια το ύφος των Portico Quartet, αυτός ο εντελώς θαυμαστός συνδυασμός τζαζ και ηλεκτρονικών, όμως από την άλλη δεν γίνεται να μην εκτιμηθεί η, με την δημιουργική έννοια, «εμμονή» τους σ’ αυτό το ίδιο και απαράλλαχτο σκηνικό, που στήνουν χρόνια τώρα, χωρίς ιδιαίτερες διαφοροποιήσεις και με πάντα ψηλά την μελωδική τους στόφα.
Γιατί την έχουν στο αίμα τους την μελωδία οι Portico Quartet, γνωρίζοντας κιόλας –πολύ σημαντικό αυτό– πώς να την κάνουν να ακούγεται διαφορετική από δίσκο σε δίσκο, χωρίς να αλλάζουν, την ίδιαν ώρα, το δικό τους αισθητικό πλάνο.
Λέμε για τζαζ και ηλεκτρονικά. Στην πράξη, όμως, εκείνο που κυριαρχεί και σ’ αυτή την δουλειά τού βρετανικού σχήματος είναι ένα είδος εκλεπτυσμένης ποπ. Η ψαγμένη ποπ, που δεν αποκλείει τις όποιες παρασπονδίες, προς πιο «σοβαρά» genres (τον μινιμαλισμό ας πούμε), προκειμένου να καταγραφούν, για μιαν ακόμη φορά, σπουδαίες και ανεπανάληπτες στιγμές.
Προφανώς το άλμπουμ είναι καταπληκτικό, προφανώς ακούγεται ολάκερο, με τη σειρά, χωρίς κανένα από τα tracks να είναι υποδεέστερο του άλλου, προφανώς και είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις κάποια από τα θέματα, γιατί όλα λειτουργούν, βασικά, «ενωτικά», κινούμενα σε υψηλότατα επίπεδα – αν κι εμείς θα επιχειρήσουμε να γράψουμε για το «A.O.E.» ή για το «Ultraviolet», δύο από τις συνθέσεις των Portico, που σε αναγκάζουν να τις ακούς, κυριολεκτικά, με ανοιχτό το στόμα.
Portico Quartet - A.O.E
Ηχογραφημένο στο Λονδίνο το «Terrain» (το δεύτερο περυσινό άλμπουμ τους), από τους Duncan Bellamy ντραμς, μπάσο, κρουστά, σύνθια, πιάνο, φωνή, σάμπλερ, βιμπράφωνο και Jack Wyllie σαξόφωνα, πιάνο, σύνθια, σάμπλερ, και με σοβαρές βοήθειες από τους Francesca Ter-Berg τσέλο, Simmy Singh βιολί και Pete Bennie κοντραμπάσο, περιέχει μόλις τρία tracks υπό τους τίτλους “Terrain: I”, “II” και “III”, διάρκειας 19:20, 9:17 και 10:12 λεπτών.
Και εδώ οι Portico Quartet επιχειρούν να συνδέσουν όψεις της τζαζ με τα ηλεκτρονικά (τα ηλεκτρονικά τού Michael Oldfield και τα πλήκτρα των Pink Floyd για παράδειγμα), κατορθώνοντας άλλοτε ν’ ακούγονται σαν ένα πρωτίστως «ηλεκτρονικό» συγκρότημα, και άλλοτε σαν ένα περισσότερο τζαζ.
Οι συνθέσεις τους εδώ είναι μακροσκελείς, διακρίνονται και για την επαναληπτικότητά τους, διατηρούν την βασική «αναπτυξιακή» προβληματική τού ηλεκτρονικού ήχου (θυμηθείτε άλμπουμ των Tangerine Dream, του Klaus Schulze κ.ά.), ρυθμίζοντας, οι Portico Quartet, με τέτοιο τρόπο το πλαίσιο, ούτως ώστε να έρθουν και να «κουμπώσουν», πάνω σ’ αυτό, οι τζαζ αναφορές τους, τις οποίες μεταφέρει πρωτίστως ο Wyllie με το σαξόφωνό του.
Τώρα, βεβαίως, υπάρχουν και επιμέρους επιδράσεις, στα passages και αναφερόμαστε κυρίως στις ethnic παρασπονδίες (με φορέα το σοπράνο σαξόφωνο του Wyllie ή τα κρουστά του Bellamy), που είναι πάντα «λεπτές» και σωστά ραφιναρισμένες, μα και στους ambient / new-age υπαινιγμούς, με τα πλήκτρα να γεμίζουν κάθε μικρή ή μεγάλη διάσταση τού ήχου τού γκρουπ.
Μα και τα υπόλοιπα άλμπουμ των Portico Quartet στην Gondwana Records είναι πολύ σημαντικά, όπως τα «Memory Streams» (2019), «Untitled (AITAOA #2)» (2018) και «Art in the Age of Automation» (2017).
Στο πρώτο οι Portico Quartet χτίζουν πάνω στο corpus των Esbjörn Svensson Trio (e.s.t.). Μπορεί να είναι... λιγότερο τζαζ από εκείνους, είναι όμως περισσότερο οραματιστές σε σχέση με το πώς βλέπουν την σύγχρονη πλευρά τής τζαζ και την επικοινωνία της με τα ηλεκτρονικά. Όχι τα λεγόμενα... δημιουργικά ηλεκτρονικά, τα live electronics, στα οποία οφείλονται οι γνωστές μας αδιαπέραστες improv καταστάσεις, αλλά εκείνα τα ηλεκτρονικά που βοηθούν και στην διατύπωση των μελωδιών, και στο «γέμισμα» του background, δίχως να αποκλείονται και οι κατά τόπους πιο abstract παρεμβάσεις τους.
Στο άλμπουμ «Untitled (AITAOA #2)» φάνηκε ίσως περισσότερο από ποτέ πως η τζαζ αποτελεί μία πολύ συγκεκριμένη ή και περιορισμένη επιρροή για το κουαρτέτο και πως εκείνο που υπερισχύει είναι οι ηλεκτρονισμοί, που διατηρούν στοιχεία από την ambient και το new age.
Λέμε, λοιπόν, για ένα πάντα ξεχωριστό σχήμα, που μπορεί να ενδιαφέρει ακροατές από τελείως διαφορετικούς χώρους (ακόμη και τους νεο-ρομαντικούς της 4AD – ανθρώπους, δηλαδή, που μπορεί ν’ ακούν Dead Can Dance και Clan of Xymox).
Το «Art in the Age of Automation», από το 2017, ήταν το πρώτο άλμπουμ των Portico Quartet στην Gondwana Records – ένα άλμπουμ που έχει τον τρόπο να σε κερδίζει με τον τζαζ εκλεκτισμό του. Μια τάση βασικά μέσα στις άλλες, σε όλες τις άλλες, που στριμώχνονται κάτω από μια συνεχή και απέραντη ηλεκτρονική ομπρέλα.
Και πάντως δεν βρίσκεις λόγια, και εδώ, για να περιγράψεις κομμάτια σαν τα «A luminous beam», «Lines glow» και «Beyond dialogue», που έχουν τον τρόπο να σε αφήνουν άναυδο με τον τρόπο που ενορχηστρώνονται και αναπτύσσονται.
(Φυσικά, οι Portico Quartet έχουν εμφανισθεί live και στην Αθήνα και όχι μόνο μια φορά).
Portico Quartet - A Luminous Beam
HANIA RANI
Η Hania Rani είναι μια νεαρή ακόμη πολωνή συνθέτρια και πιανίστρια (έχει γεννηθεί στο Gdańsk το 1990), που έχει συνδέσει μεγάλο μέρος της δισκογραφικής διαδρομής της με την Gondwana Records.
Εμφανίστηκε εκεί με το άλμπουμ «Esja» (2019), για να ακολουθήσουν τα «Home» (2020) και «Music for Film and Theatre» (2021).
Μέσω του «Esja» η Hania Rani είχε προτείνει δέκα συνθέσεις της για πιάνο, που τις απέδιδε η ίδια, τα βασικά χαρακτηριστικά των οποίων παρέπεμπαν στον Σοπέν – αν και υπήρχαν και άλλες αναφορές, folk ας πούμε, που ίσως είχαν να κάνουν με την επιρροή που έχει ασκήσει επάνω της ένας άλλος πολωνός συνθέτης, μεταγενέστερος του Σοπέν, ο Witold Lutosławski (λόγια του οποίου σε σχέση με τη σιωπή, τον ήχο κ.λπ. καταγράφονται στο ένθετο).
Το «Esja» είναι ένα άλμπουμ λιτό μεν, αξιώσεων δε. Σε κερδίζει, εννοούμε με την απλότητά του, όπως και με την ουσία του, που έχει να κάνει με αυτή την κάπως… πονεμένη σειρά μελωδιών, οι οποίες σε κάνουν να μελαγχολείς διακριτικά, δίχως να μεταπίπτεις στην απάθεια.
Στο άλμπουμ «Home» η Hania Rani, που κινείται πάντα μεταξύ Βαρσοβίας και Βερολίνου, δεν φαίνεται να ξεφεύγει απ’ αυτές τις βασικές αναφορές της, παρότι εδώ ασχολείται και με το τραγούδι.
Σαν άλμπουμ το «Home» είναι πιο βαρύ, κινούμενο μέσα σ’ αυτό το κλίμα τού αδιόρατου πεσιμισμού, που αφήνει όμως δυνατότητες διαφυγής. Εν αντιθέσει με το «Esja» εδώ δεν υπάρχει μόνον πιάνο, που βεβαίως κυριαρχεί, μα και άλλα όργανα, πληκτροφόρα ας πούμε (τα οποία χειρίζεται η Rani) και ακόμη κοντραμπάσο κι άλλα σύνθια, ντραμς, συν ένα κουαρτέτο με έγχορδα (βιολί, βιόλα, τσέλο, κοντραμπάσο), που προσθέτει κι αυτό τις «πινελιές» του στην ενορχήστρωση.
Το «Music for Film and Theatre», τώρα, που είναι η πιο πρόσφατη κυκλοφορία τής Hania Rani, απαρτίζεται από μουσικές της για σάουντρακ κατά βάση, από ταινίες και θεατρικά, για τα οποία δεν γνωρίζουμε αν έχουν προβληθεί ή ανεβεί στην Ελλάδα (δυσκολότερο το δεύτερο).
Μερικοί τίτλοι: «xAbo: Father Boniecki» (2020) της Aleksandra Potoczek, «I Never Cry» (2020) του Piotr Domalewski, «Waiting» (2020) του Jan Paweł Matuszyński, «Truth in Fire» (2020) του Tim Georgeson, «Soleil Pâle» του Neels Castillon κ.ά.
Η ουσία είναι πως το άλμπουμ, παρότι αποτελείται από θέματα που αφορούν σε διαφορετικά έργα, στην πράξη έχει ενότητα και ύφος. Είναι, με άλλα λόγια, σαν ν’ ακούς ένα δίσκο, που έχει φτιαχτεί επί τούτου και όχι μια κάποια συλλογή –γιατί περί αυτού πρόκειται– με κομμάτια επιλεγμένα από ποικίλα πρότζεκτ.
Hania Rani - Trip to Ireland (from I Never Cry)
MAMMAL HANDS
Άλλη μία μπάντα, που έχει συνδέσει την παρουσία της με την Gondwana Records είναι και οι Mammal Hands (τους έχουμε δει κι αυτούς στην Αθήνα).
Με τέσσερα άλμπουμ στο βρετανικό label, τα «Animalia» (2014), «Floa» (2016), «Shadow Work» (2017) και «Captured Spirits» (2020), οι Mammal Hands, αποτελούν, μαζί με τους Portico Quartet, δύο από τα πιο επιδραστικά, αυτή τη στιγμή, βρετανικά τζαζ / και πέραν της τζαζ σχήματα.
Μένοντας στον πιο πρόσφατο δίσκο τους, το «Captured Spirits», θα λέγαμε πως οι Mammal Hands (δηλαδή οι Jesse Barrett ντραμς, τάμπλα, Jordan Smart τενόρο, σοπράνο, μπάσο κλαρίνο, ηλεκτρονικά και Nick Smart πιάνο) αποδίδουν μια τζαζ, που σπανίως θα την ακούσεις στην Αμερική, μα όλα και πιο συχνά πλέον στην Ευρώπη.
Είναι μια τζαζ αρκετά απομακρυσμένη από τις... Γραφές, πιο προσωπική, πιο εσωστρεφής, περισσότερο «περιβαλλοντική», πιο «στρογγυλή», με μελωδικές επιρροές που μπορεί να έχουν για αφετηρία τους τον νεορομαντισμό ή την παράδοση (το folk τραγούδι), με σταθερές αναφορές στον μινιμαλισμό, διαθέτοντας περαιτέρω και μια new age αύρα.
Φυσικά, οι e.s.t. επηρέασαν αποφασιστικά και αυτή την κατεύθυνση, και υπαινιγμούς από την τζαζ τού σουηδικού γκρουπ μπορείς ν’ ακούσεις και στο «Captured Spirits», ένα άλμπουμ με τα δικά του, οπωσδήποτε, προτερήματα.
Συνθετικώς, λοιπόν, οι Mammal Hands κινούνται σε υψηλό επίπεδο, με όλα τα tracks να διακρίνονται γι’ αυτό ακριβώς – για την συνθετική και περαιτέρω την εκτελεστική επάρκειά τους. Βεβαίως είναι κάπως... παγερά, βεβαίως απαιτούν την προσοχή τού ακροατή, προκειμένου να γίνουν πιο κατανοητά και προσπελάσιμα στην πορεία, αλλά αυτό αποτελεί κι ένα μέρος της γοητείας τους.
Mammal Hnads - Floating World
CAOILFHIONN ROSE
Δεν ξέρουμε πόσοι μπορεί να θυμούνται την Caoilfhionn Rose από τη συνεργασία της με τους Durutti Column, το 2014, στο άλμπουμ τους «Chronicle XL», όμως τα τελευταία χρόνια την έμαθαν πολλοί μέσω των άλμπουμ της στην Gondwana Records.
Το πρώτο απ’ αυτά είχε τίτλο «Awaken», είχε κυκλοφορήσει το 2018 και περιλάμβανε δεκατρία τραγούδια, οι στίχοι των οποίων ήταν όλοι της Caoilfhionn Rose Birley (όπως είναι το πλήρες όνομά της), που τραγουδούσε και χειριζόταν ακουστικές κιθάρες, πιάνο και ηλεκτρονικά – με τις μουσικές να ανήκουν στην ίδια, όπως και στο υπόλοιπο γκρουπ, δηλαδή τους Rich Williams κιθάρες, ηλεκτρονικά, κρουστά, Joshua Cavanagh-Brierley μπάσο και Dan Wiebe ντραμς, κρουστά.
Η τραγουδοποιία της Rose είναι συμπαθητική, με καλές μελωδίες και ακόμη καλύτερους στίχους. Στίχοι που δεν είναι σώνει και καλά… αστικοί και που περιστρέφονται γύρω από θέματα, που σχετίζονται και με το φυσικό στοιχείο. Τη συνύπαρξή μας, εννοούμε, με το φυσικό στοιχείο, που βάλλεται από τον τρόπο της σύγχρονης ζωής (στην πόλη).
Αυτή η θεματολογία, χοντρικώς, υπαγορεύει περαιτέρω τις μουσικές και τις ενορχηστρώσεις στο άλμπουμ, που κινείται, γενικώς, στο χώρο της pop-folk. Δίχως να είναι, πάντως, κάτι από τα δύο. Απ’ αυτή την άποψη, ως ήχος, το “Awake” «στέκεται» – με τις όποιες επεκτάσεις του προς το folk-psych των late 60s-early 70s ή την folktronica των 90s να προσθέτουν κι άλλα, επιμέρους, vibes.
Τώρα, στο πιο πρόσφατο «Truly» (2021) η Caoilfhionn Rose παρουσιάζει μια σειρά από αργόσυρτες συνθέσεις, με πολλές ποπ, folk και folk-rock αναφορές, και η αλήθεια είναι πως κάποια απ’ αυτές, σαν την «Paths» για παράδειγμα, κατορθώνουν να προξενήσουν έκπληξη.
Το κλείσιμο με το ακουστικό (μόνο κιθάρα) «All that light» δείχνει πως η Rose θα άξιζε να κάνει ένα δίσκο με τα λιγότερα δυνατά όργανα ή μάλλον μόνον με την κιθάρα της. Η φωνή της, εξάλλου, σε τέτοιες καταστάσεις παραπέμπει.
Caoilfhionn Rose - All That Light
MATTHEW HALSALL
Ο Matthew Halsall δεν είναι απλώς ο ιδρυτής της Gondwana Records, αλλά κι ένας ξεχωριστός μουσικός (τρομπετίστας) και συνθέτης, με δική του δισκογραφία.
Ένα από τα πιο πρόσφατα άλμπουμ τού Matthew Halsall ήταν και το «Oneness» (2019), που περιλαμβάνει εγγραφές του από τον Σεπτέμβριο του 2008. Μπορεί να έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε, αλλά ό,τι ακούμε εδώ δεν φανερώνει με τίποτα το «παλαιότερο» της ηχογράφησης, καθώς τούτη παραμένει σίγουρη και ακμαία. Και κυρίως πολλάκις ενδιαφέρουσα. Όπως διαβάζουμε και στο bandcamp τού βρετανού μουσικού:
«Eίναι αξιοσημείωτο πως οι συνθέσεις που ακούγονται στο «Oneness» ήταν όλες κτισμένες γύρω από έναν απλό βόμβο που προέρχεται από την ινδική tanpura, ένα όργανο το οποίον ο Halsall το άκουσε για πρώτη φορά στο LP τής Alice Coltrane “Journey In Satchidananda” και αργότερα σε μια συναυλία των Arun Ghosh (κλαρινέτο) και John Ellis (πιάνο). “Μου άρεσε ο τρόπος με τον οποίο το συγκεκριμένο όργανο δημιουργούσε ένα είδος διαλογιστικού ατμοσφαιρικού παλμού, ώστε να μπορούν να δουλέψουν πάνω σ’ εκείνον οι μουσικοί, προκαλώντας ένα όμορφο συναίσθημα συνεννόησης, κι έτσι, μετά τη συναυλία, πήγα κι αγόρασα ένα Raagini Shruti box, που περιείχε ψηφιακό βόμβο από tanpura, αρχίζοντας να τοποθετώ την τρομπέτα μου πάνω του, γράφοντας διάφορα θέματα και μελωδίες”».
Το αποτέλεσμα στο «Oneness» είναι μαγικό, εκπληκτικό, εντυπωσιακό! Οι συνθέσεις του Halsall δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τα μεγάλα επιτεύγματα της spiritual jazz των σίξτις-σέβεντις, με όλους τους μουσικούς (ανάμεσα ο Nat Birchall σαξόφωνα, ο Adam Fairhall πιάνο κ.ά.) να δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους, υπηρετώντας, με τον καλύτερο τρόπο τούτες τις πανέμορφες μελωδίες που διαμορφώνει ο βρετανός συνθέτης.
Το 2019, εν τω μεταξύ, είχαν κυκλοφορήσει και πάλι τα πρώτα άλμπουμ του Matthew Halsall στην Gondwana Records – το «Sending my Love» (2008) και το «Colour Yes» (2009). Μάλιστα, το «Sending my Love», επανεκδόθηκε τόσο σε CD, όσο και σε 2LP, προσφέροντας κι ένα bonus track, που διαρκούσε δέκα λεπτά.
Σ’ αυτές τις εγγραφές συνοδεύουν τον Matthew Halsall ορισμένοι μουσικοί, που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο, όλα αυτά τα χρόνια, στην επανεκκίνηση της british jazz. Λέμε λοιπόν για τους Roger Wickham φλάουτο, άλτο & τενόρο σαξόφωνο, Nat Birchall σοπράνο σαξόφωνο, Adam Fairhall πιάνο, Jon Thorne μπάσο, Gavin Barras μπάσο και Gaz Hughes ντραμς. Ο Birchall βεβαίως είναι γνωστός και αγαπητός και στην Ελλάδα, όπως και οι Fairhall, Barras και Hughes (υποθέτουμε), που έχουν υπάρξει μέλη των συγκροτημάτων του.
Παρά ταύτα θα λέγαμε πως το «Sending my Love» δεν έχει και τόσο spiritual αφήγηση ή μάλλον δεν έχει μόνον spiritual αφήγηση. Είναι κάπως πιο «γήινο» και όχι τόσο «κολτρεϊνικό», φέρνοντας στη μνήμη δίσκους του Yusef Lateef και του Roland Kirk κυρίως, από την περίοδό τους στην Atlantic (τέλη ’60-αρχές ’70).
Φυσικά, αυτό δεν το λέμε για να υποτιμήσουμε το «Sending my Love», μα απλώς για να δείξουμε το προς τα πού «κοιτάζει» αισθητικώς. Εξάλλου, η μουσική που περιέχεται εδώ είναι καταπληκτική, καθώς έχει και ύφος, και ποιότητα, και εντυπωσιακά παιξίματα, όπως και μια σιγουριά στην αφήγησή της, δείχνοντας τα βαθύτερα ηχητικά πιστεύω του δημιουργού της.
Στις κορυφαίες στιγμές θα συγκαταλέγαμε το αργό «Sachi», ένα αληθινό spiritual διαμάντι και το bonus «This time», που αναπτύσσεται στο ίδιο κλίμα.
Η μουσική στο Colour Yes» τώρα είναι, για μιαν ακόμη φορά, εντυπωσιακή. Και για τούτο δεν ευθύνονται μόνον οι εξαιρετικές συνθέσεις του Matthew Halsall, όπως και οι ενορχηστρώσεις του, αλλά και οι παικταράδες που τον συνοδεύουν (Birchall, Fairhall και λοιποί), και οι οποίοι, άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο έχουν την ιστορία τους.
Φυσικά, ο ίδιος ο Halsall ως τρομπετίστας έχει βασική θέση στο team, που... με τα λίγα με τα λιγότερα πετάει φωτιές. Και μάλιστα όχι μόνον στα γρήγορα tracks σαν το «Mudita», αλλά και στα πιο αργά, νωχελικά και σαν-προσευχή κομμάτια, όπως το «I’ve been here before», που είναι ένα spiritual διαμάντι, με την τρομπέτα του Halsall σε αρχικό πρώτο ρόλο και με το τενόρο του Birchall σ’ έναν δεύτερο.
Το ίδιο εντυπωσιακά είναι όμως και τα δύο bonus κομμάτια, στο τέλος του τωρινού «Colour Yes» – το «It’s what we do» και το «Ai». Πιο έντονο, πιο σκληροπυρηνικό το πρώτο, αλλά με το ίδιο μαγικό μελωδικό άπλωμα, πιο μυστηριακό, πιο πνευματικό το δεύτερο, αποτελούν αμφότερα ύπατα δείγματα σύγχρονης spiritual jazz, που τοποθετείται αυθωρεί στη μεγάλη «κολτρεϊνική» παράδοση.
Mathew Halsall - Mudita
ΑΛΛΑ ΟΝΟΜΑΤΑ
Πέρα από τους Portico Quartet, την Hania Rani, τους Mammal Hands, την Caoilfhionn Rose και τον Matthew Halsall υπάρχουν κι άλλα ονόματα, που ηχογραφούν τώρα ή έχουν ηχογραφήσει στο πρόσφατο παρελθόν για την Gondwana Records.
Ένα πρώτο γκρουπ είναι οι Forgiveness –Richard Pike κυκλώματα, Joe Quirke προγραμματισμός, Jack Wyllie (από τους Portico) φλάουτο, σαξόφωνο– και το άλμπουμ τους «Next Time Could Be Your Last Time» (2022).
Αν και είναι δύσκολο να περιγράψεις με μια-δυο λέξεις αυτό που ακούς στο «Next Time Could Be Your Last Time», εντούτοις δεν είναι καθόλου δύσκολο να αντιληφθείς πως εδώ υπάρχει κάτι σοβαρό, κάτι ξεχωριστό, που έρχεται να προστεθεί, σαν ιδιαιτερότητα, ανάμεσα στα υπόλοιπα τούτης της εκλεκτικής ετικέτας.
Οι Forgiveness ναι μεν επιχειρούν να δημιουργήσουν, αρχικώς, ένα «απλωμένο» οργανικό πλαίσιο, αλλά, εντός αυτού, δεν παραλείπουν να τοποθετήσουν με επιστημονικό τρόπο (και) τις διάφορες εκτροπές του(ς) – που κινούνται άλλοτε προς ethnic κατευθύνσεις (“Mountain top”), άλλοτε προς το περιβαλλοντικό new-age («Lost fawn»), άλλοτε προς την electronic music («Transparent»), άλλοτε προς την τζαζ («Orangeade sky») κ.λπ.
Το αποτέλεσμα συγκλίνει βεβαίως, γιατί το πλαίσιο παραμένει πάντοτε το ίδιο – με τις εκάστοτε περιπτώσεις να δημιουργούν, απλώς, τις εντυπωσιακές επιμέρους διαδρομές.
Νέα βρετανίδα συνθέτρια, και φλαουτίστρια-άλτο σαξοφωνίστρια της τζαζ, η Jasmine Myra έχει τώρα το ντεμπούτο άλμπουμ της στην Gondwana Records που αποκαλείται «Horizons» (2022).
Οι συνθέσεις της Myra είναι κοντά στο κλίμα που δημιουργούν, τα τελευταία χρόνια, άλλα σχήματα της εταιρείας (Mammal Hands, Portico Quartet), παρότι, στην περίπτωση του «Horizons», δεν υπάρχουν ηλεκτρονικά, με τις μελωδίες να ακούγονται «πλούσιες» και ευφάνταστες, με κάπως ρομαντικές απολήξεις, ενώ σε άλλες περιπτώσεις εξωτερικεύονται μέσω ενός αβίαστου deep feeling.
Οπωσδήποτε το άλμπουμ, συνθετικώς, στέκεται σε καλό επίπεδο, ενώ και οι ενορχηστρώσεις, με τις διακριτικές και γόνιμες χρήσεις όλων των οργάνων, είναι, σίγουρα, ένα από τα ατού του δίσκου.
Καινούριο σχήμα και οι Vega Trails, δηλαδή οι Milo Fitzpatrick (από Portico Quartet) κοντραμπάσο, πιάνο, πλήκτρα, κρουστά, ηλεκτρονικά, λούπες και Jordan Smart (από Mammal Hands, Sunda Arc) σοπράνο & τενόρο σαξόφωνα, μπάσο κλαρίνο, νέι, λούπες, που με την βοήθεια του Brett Cox ηλεκτρονικά, samples, κυκλοφορούν τώρα το πρώτο άλμπουμ τους, που αποκαλείται «Tremors in the Static» (2022) και το οποίο είναι ηχογραφημένο σε κάποια εκκλησία. Η επιλογή του τόπου ηχογράφησης λογικώς δεν είναι τυχαία...
Θέλουμε να πούμε πως από τις πρώτες κιόλας νότες αντιλαμβάνεσαι πως η αντήχηση ενός κάποιου χώρου, ειδικού, παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη της εγγραφής, η οποία, και σε κάθε περίπτωση, δεν κρύβει την «πνευματικότητά» της. Όχι με την έννοια, που είχε αυτή στην τζαζ του John Coltrane και του Albert Ayler, μα με μία (έννοια) περισσότερο ευρωπαϊκή ή βορειοευρωπαϊκή.
Δεν είναι τυχαία εξάλλου η αναφορά, στο bandcamp των Vega Trails, του ιστορικού άλμπουμ «Jazz på Svenska» (1964) του σουηδού πιανίστα Jan Johansson, ως μια άμεση (και μάλλον προφανή θα προσθέταμε) επιρροή, μαζί με κάποια νανουρίσματα ηχογραφημένα από την ισπανίδα σοπράνο Montserrat Figueras, αλλά και δίσκων όπως το «Closeness» (1976) του Charlie Haden.
Με τέτοιες βάσεις οι τρεις μουσικοί, Fitzpatrick, Smart και Cox, δεν μπορεί παρά να εντυπωσιάζουν.
Για το καταπληκτικό «The Cradle» (2022) των Phi-Psonics έχουμε ξαναγράψει στο LiFO.gr, σε κείμενο της 12ης Ιουν. 2022, οπότε εδώ ας πούμε μόνον πως πρόκειται για ένα κουαρτέτο, που διαπερνά την τζαζ φυσικά, εμφανίζοντας, όμως, μία spiritual και, κυρίως, μία ψυχεδελική αύρα στις συνθέσεις του – με τις επιρροές να κατευθύνονται (και) προς το folk ή και το «ψαγμένο» ροκ (κι ας μην υπάρχει εδώ ηλεκτρική κιθάρα και ηλεκτρικό μπάσο), μα ακόμη και προς κάποιες όψεις της «κλασικής μουσικής», όπως και της world music.
Τέλος, να πούμε λίγα λόγια και για τους Sunda Arc (μέλη τους είναι τα αδέλφια Nick και Jordan Smart, γνωστά από την παρουσία τους στους Mammal Hands) και για το άλμπουμ τους «Tides» (2020), που είναι καθαρώς ηλεκτρονικό.
Είναι λίγο περίεργο το «σύμπαν» που προτείνει τούτο το βρετανικό σχήμα Άλλοτε πιο χαμηλών τόνων και minimal, στην παράδοση ενός Terry Riley, ενώ άλλοτε πιο... aggressive, πιο μπητάτο, πιο κοντά στην EDM των 90s. Αυτό το δισυπόστατο δίνει ένα διαφορετικό ξεπέταγμα στους Sunda Arc, και τους κάνει οπωσδήποτε να ξεχωρίζουν.
Ανάμεσα στα tracks υπάρχει κάποιο που αποκαλείται «Cluster» (ίσως μιαν αναφορά στους γερμανούς πιονιέρους του krautrock), ένα που εμφανίζει και ethnic αναφορές («Collapse»), καθώς ακούγεται κλαρίνο, μα και ένα που τιτλοφορείται «Thessaloniki»!
Sudna Arc - Thessaloniki
KAI MIA ΓΙΟΡΤΗ
Την Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου 2022, από το πρωί έως το βράδυ, η AN Music, που αντιπροσωπεύει στην Ελλάδα την Gondwana Records, θα γιορτάσει την εξαετή συνεργασία της με την βρετανική εταιρεία, στο δισκοπωλείο / αίθουσα Τέχνης Underflow Art Gallery, Καλλιρρόης 39, στην Αθήνα.
Ξεκινώντας από τις 18:00, DJs θα παίζουν μουσική επιλέγοντας κομμάτια από τον κατάλογο της εταιρείας ενώ θα υπάρχει και διαδικτυακή σύνδεση με Αγγλία, ώστε οι προσερχόμενοι να συνομιλήσουν, ζωντανά, με καλλιτέχνες της Gondwana Records, που θα παρουσιάσουν κομμάτια των νέων δίσκων τους σε παγκόσμια πρώτη! Μάλιστα, κάποιοι από τους δίσκους αυτούς δεν έχουν κυκλοφορήσει επίσημα ακόμη και θα βρίσκονται αποκλειστικά στο Underflow Art Gallery.
Επίσης όλος ο κατάλογος της Gondwana Records, σε LP και CD, θα είναι διαθέσιμος στους μουσικόφιλους και θα προσφέρεται με έκπτωση έως και 30% – στο πλαίσιο της γιορτής πάντα.
Phi-Psonics - Like Glass
