Η Τίνα Μαρινάκη αγαπάει το σινεμά του Γουές Άντερσον και τους πίνακες του Έντουαρντ Χόπερ. Αγαπάει επίσης την τεχνολογία, αυτό είναι προφανές από τον τρόπο που δουλεύει τις εικόνες της, χρησιμοποιώντας εργαλεία όπως τα DALL-E 2, Midjourney και Stable Diffusion που επιτρέπουν σε ερασιτέχνες να δημιουργήσουν ολόκληρους φανταστικούς κόσμους απλώς πληκτρολογώντας μερικές λέξεις. Στον λογαριασμό της στο Instagram, athens_surreal, δημιουργεί ένα δικό της σύμπαν εξαιρετικής αισθητικής και ιδιαίτερου χιούμορ με πρωταγωνίστρια την Αθήνα, ένα περιβάλλον που της επιτρέπει να σχολιάσει με εικόνες, να εκφραστεί, να πειραματιστεί με την τρέλα και την ομορφιά που έχει αυτή η πόλη σε κάθε γειτονιά της. Η Τίνα ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη.
«Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα, στο Παλαιό Φάληρο, μέχρι που μετακόμισα για να σπουδάσω αρχιτεκτονική στην Πάτρα. Εργάστηκα σε κάποια αρχιτεκτονικά γραφεία στην Αθήνα και, παράλληλα, ασχολήθηκα με τη σκηνογραφία και για κάποια χρόνια ήμουν αρχισυντάκτρια στο αρχιτεκτονικό online περιοδικό Archisearch.gr. Στη Νέα Υόρκη μετακόμισα το καλοκαίρι της πανδημίας για να ξεκινήσω το μεταπτυχιακό μου στην αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο Columbia. Πλέον διανύω τον τρίτο χρόνο στη Νέα Υόρκη, όπου εργάζομαι σε αρχιτεκτονικό γραφείο.
Οραματίζομαι την Αθήνα του μέλλοντος ως μια πόλη που σέβεται την ιστορία, τους κατοίκους της και το τοπίο της και δεν έχει μετατραπεί σε Disneyland για τους τουρίστες. Θα ήθελα να έχει διατηρήσει τον αυθορμητισμό, το χιούμορ και την αλήθεια της, τις νεραντζιές και τα θερινά της.
Ξεκίνησα να εξερευνώ και να πειραματίζομαι με τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης στη δημιουργία εικόνων προκειμένου να καταλάβω τι ακριβώς είναι και πώς λειτουργεί. Δοκίμασα να δημιουργήσω εικόνες της Αθήνας όπως θα τις φανταζόταν ο Γουές Άντερσον και χωρίς πολλή σκέψη ξεκίνησα να μοιράζομαι τα αποτελέσματα στον λογαριασμό athens_surreal, καθώς αντιλήφθηκα ότι τελικά ήταν και μια ιδιότυπη μελέτη της Αθήνας και των εργαλείων αναπαράστασης και αναπαραγωγής της εικόνας, που ούτως ή άλλως ερευνητικά με ενδιαφέρει πολύ.
Δεν είχα κάποιο συγκεκριμένο πλάνο, ωστόσο, για τον λογαριασμό. Εξελίχθηκε στην πορεία – άλλωστε πριν από δύο χρόνια δεν είχα καν προσωπικό λογαριασμό στο Instagram. Η επιλογή της Αθήνας αποτέλεσε το χωρικό πλαίσιο που σκέφτηκα αυθόρμητα εξαρχής όταν δοκίμασα να δημιουργήσω την πρώτη εικόνα με τεχνητή νοημοσύνη.
Το σουρεάλ στοιχείο ήταν κάτι που προέκυψε χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη και το προνόμιο που προσφέρει στη γρήγορη αναπαράσταση της πιο τρελής ιδέας. Η ανατροπή ή επανερμηνεία των χωρικών χαρακτηριστικών της Αθήνας είναι κάτι που ούτως ή άλλως εξετάζει η αρχιτεκτονική, οπότε μου φάνηκε αυτονόητη μια τέτοια κατεύθυνση.
Οι πηγές έμπνευσής μου προέρχονται κυρίως από τον χώρο του κινηματογράφου, της αρχιτεκτονικής ασφαλώς, της φωτογραφίας, της τέχνης και της ζωγραφικής. Κάποια ονόματα που μου έρχονται στο μυαλό είναι σίγουρα οι Γουές Άντερσον, Ντενί Βιλνέβ, Ρόμπερτ Μέιπλθορπ, Άλεξ Γουέμπ, Μαγκρίτ, Έντουαρντ Χόπερ. Ένα ποίημα, επίσης, μπορεί να με εμπνεύσει για να δημιουργήσω μια εικόνα καθώς φαντάζομαι τα συναισθήματα, την ατμόσφαιρα ή μια σκηνή στον χώρο.
Κάποιες αναφορές, επίσης, προκύπτουν συνειδητά ή ασυνείδητα από στοιχεία που μου τραβούν την προσοχή στην καθημερινότητα ή από κάτι που θα διαβάσω. Σίγουρα ο κόσμος της γεωμετρίας, της συμμετρίας και των παστέλ χρωμάτων έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τον ΑΙ κόσμο της Σουρεάλ Αθήνας. Ο κόσμος του Γουές Άντερσον προσφέρει μια κρυφή ματιά σε έναν ρετρό, παραμυθένιο κόσμο και ποιος δεν θα ήθελε να ζει εκεί;
Τα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης για τη δημιουργία εικόνων χρειάζονται τα λεγόμενα prompts, δηλαδή την πληκτρολόγηση παραμέτρων ή λέξεων, οι οποίες προσπαθούν να εξηγήσουν στο μηχάνημα την τελική απεικόνιση. Καθημερινά καταναλώνουμε τόσες πολλές εικόνες σε ασύλληπτους χρόνους που πιθανότατα ούτε μπορούμε να ανατρέξουμε σε αυτές ούτε να τις περιγράψουμε με ακρίβεια και με τις σωστές λέξεις.
Αυτή η αντίθεση με τα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης και το γεγονός ότι πρέπει να βρεις τις σωστές λέξεις ή, μάλλον, τις λέξεις με τις οποίες μπορείς να εξηγήσεις σε ένα μηχάνημα αυτό που θες να οπτικοποιήσεις, μου φάνηκε εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
Το αποτέλεσμα, αν και δημιουργείται από μια μηχανή με έναν αλγόριθμο καθορισμένης τυχαιότητας, εξακολουθεί να καθοδηγείται από την ανθρώπινη φαντασία και αποτελεί μια διαδικασία συνεχών δοκιμών – για παράδειγμα, τοποθετώντας τις παραμέτρους σε διαφορετική σειρά, προσθέτοντας και αφαιρώντας λέξεις, λαμβάνει κανείς διαφορετικά οπτικά αποτελέσματα.
Το να δουλεύεις με AI Generators δεν είναι όσο εύκολο μπορεί να πιστεύει κανείς, γιατί κάτι που θες να αναπαραστήσεις χάνεται στη μετάφραση. Πολλές φορές έχω αποτύχει πλήρως σε κάτι που είχα αρχικά στο μυαλό μου γιατί αποτυγχάνω να το "μεταφράσω" σε μια περιγραφή που να μπορεί να την αντιληφθεί η ΑΙ και άλλες φορές μέσα από αυτήν τη διαδικασία έχω οδηγηθεί σε ένα τελικό αποτέλεσμα που ξεπερνά τις προσδοκίες μου.
Είναι απαραίτητο να δημιουργήσουμε μια υγιή σχέση με την ΑΙ και να θέσουμε το νωρίτερο δυνατό το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα προστατεύει την κοινωνία από ζητήματα πολιτικής προπαγάνδας και διάδοσης ψευδών ειδήσεων, πειρατείας ή στερεοτύπων και αλγοριθμικής μεροληψίας. Τότε η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορεί να αποτελέσει ένα παντοδύναμο εργαλείο τεχνολογίας αιχμής στη διάθεση πρωτίστως της ιατρικής και της επιστήμης. Στο ζήτημα της δημιουργίας, όπως η φωτογραφική μηχανή στα smartphone δεν μας καθιστά αυτόματα όλους φωτογράφους, έτσι θεωρώ ότι και η χρήση της ΑΙ δεν αντικαθιστά σε καμία περίπτωση τον φωτογράφο ή τον καλλιτέχνη.
Νομίζω ότι δεν μπορούμε ακόμα να αντιληφθούμε τα πραγματικά αποτελέσματα της τεχνητής νοημοσύνης και το ποια θα είναι η πραγματική προσφορά της. Στην αρχιτεκτονική μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πηγή έμπνευσης ή πεδίο πειραματισμού για την απεικόνιση των σχεδίων και να συμβάλει σημαντικά στη βελτιστοποίηση δεδομένων στον κατασκευαστικό τομέα.
Η Αθήνα αποτελεί μια κατεξοχήν σουρεάλ πόλη, ως συνονθύλευμα διαφορετικών αφηγήσεων και χωρικών ιχνών. Το Athens surreal επιχειρεί να αναζητήσει χαρακτηριστικά της Αθήνας, τα τοπόσημα και τις συνήθειες των κατοίκων της, να επανερμηνεύσει τις χωρικές συνθήκες και να αναδείξει πώς θα ήταν αν ανατρέπονταν. Αποτελεί μια αστική σκηνογραφία, με κυρίαρχη την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα στο φόντο, όπου διαδραματίζεται ένα σύγχρονο θεατρικό δράμα και μια σύνθετη ποιητική δημιουργία με έντονα πάθη και συγκρούσεις, άλλοτε προσεγγίζοντας τις ιδιότητες της τραγωδίας και άλλοτε της κωμωδίας. Ανάμεσα στις αγαπημένες μου σουρεαλιστικές εικόνες είναι η Αθήνα πλημμυρισμένη από μπαλόνια, τα πλωτά θερινά σινεμά και το φουσκωτό θαλάσσης σε σχήμα Παρθενώνα.
Οραματίζομαι την Αθήνα του μέλλοντος ως μια πόλη που σέβεται την ιστορία, τους κατοίκους της και το τοπίο της και δεν έχει μετατραπεί σε Disneyland για τους τουρίστες. Θα ήθελα να έχει διατηρήσει τον αυθορμητισμό, το χιούμορ και την αλήθεια της, τις νεραντζιές και τα θερινά της. Αυτό που θα πρέπει να αλλάξει άμεσα είναι η λανθασμένη κατεύθυνση προς αυτό που παρουσιάζεται ως ανάπτυξη, ο επαναπροσδιορισμός των προτεραιοτήτων και της καθημερινής ζωής.
Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω πάρει τόσο στα σοβαρά τον λογαριασμό και την εξέλιξή του. Με ενδιαφέρει ο πειραματισμός με περισσότερες τεχνικές και συνθέσεις, αλλά είναι κάτι που δημιουργήθηκε αυθόρμητα, χωρίς ιδιαίτερο σχέδιο, μόνο και μόνο για να δούμε την Αθήνα λίγο διαφορετικά».
— Υπάρχουν εικόνες που έχουν πιστέψει οι followers σου ότι είναι αληθινές;
Ναι! Ενώ δεν παριστάνω ότι οι εικόνες είναι αληθινές –μάλλον το αντίθετο θα έλεγα–, υπάρχουν followers που έχουν πιστέψει ότι είναι αληθινές. Τις περισσότερες φορές στον λογαριασμό μου, όπου νομίζω ότι υπάρχει θετική προδιάθεση, ρωτούν πού είναι μία σουρεάλ σκηνή. Κάποιες άλλες, σε αναδημοσιευμένες εικόνες μου εκτός πλαισίου και σε άλλους λογαριασμούς, διαβάζω πιο αρνητικά σχόλια γιατί θεωρούν ότι οι εικόνες προσβάλλουν τον Παρθενώνα και την Ακρόπολη ή θεωρούν ότι αυτό που απεικονίζει η εικόνα είναι ψευδές. Το αγαπημένο μου σχόλιο είναι η επιστημονική απόδειξη με θερμοκρασίες ότι δεν είναι δυνατό να τηγανιστούν τα αυγά στην άσφαλτο, που δεν είμαι σίγουρη αν ήταν σοβαρό ή τρολ.
Καταλαβαίνω ότι στην εποχή μας υπάρχει μεγάλη αναπαραγωγή ψευδών ειδήσεων, αλλά θεωρώ πως ο περισσότερος κόσμος μπορεί να αντιληφθεί ότι οι εικόνες δεν είναι αληθινές, κι ότι απλώς αποσκοπούν στη φαντασία.
www.instagram.com/athens_surreal
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
