Η νέα τοιχογραφία του Φίκου είναι ένα έργο 22 μέτρων με οικολογικό μήνυμα, το οποίο έφτιαξε σε πέντε μέρες σε έναν τοίχο στο Μαρόκο, στο πλαίσιο του «Jidar», του φεστιβάλ street art που γίνεται στη Ραμπάτ.
Η 9η διοργάνωση του πολύ επιτυχημένου φεστιβάλ, που έγινε από τις 18-28 Απριλίου με συμμετοχές σημαντικών καλλιτεχνών από ολόκληρο τον κόσμο, τού έδωσε το κίνητρο να φτιάξει ένα έργο μεγάλων διαστάσεων με θέμα τα είδη ζώων που απειλούνται από την ανθρώπινη δραστηριότητα, και συγκεκριμένα τους μακάκους.
Είναι η δεύτερη φορά που ο Φίκος ζωγραφίζει τον συγκεκριμένο τοίχο. Είχε προσκληθεί ξανά το 2017, όταν και ζωγράφισε τις «Εσπερίδες». Λόγω ανάγκης συντήρησης του κτιρίου η προηγούμενη τοιχογραφία έπρεπε να καταστραφεί, κι έτσι τον ξανακάλεσαν για να δημιουργήσει μια νέα.
«Στην πρώτη τοιχογραφία που έκανα το 2017 εστίασα στο μυθιστορικό κομμάτι της περιοχής, ζωγραφίζοντας τον μύθο των Μήλων των Εσπερίδων, τον ενδέκατο άθλο του Ηρακλή, που σύμφωνα με κάποιους (όπως ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος) συνέβη στο Μαρόκο», λέει.
«Για τις ανάγκες της δημιουργίας αυτής της τοιχογραφίας έγραψα ένα ρητό με φιλοζωικό –και άρα οικολογικό– περιεχόμενο, που λέει “It takes nothing away from a human to be kind to animals” ή, σε ελεύθερη μετάφραση: “Δεν χάνεις τίποτα με το να είσαι καλός με τα ζώα”».
«Αυτήν τη φορά ένιωσα την ανάγκη να εστιάσω σε ένα πιο πρακτικό και επίκαιρο θέμα, όπως τα είδη ζώων που απειλούνται από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Είμαι πολύ επιφυλακτικός ως προς την ελευθερία που πρέπει να έχει ένας καλλιτέχνης όταν περνάει τα μηνύματά του στον δημόσιο χώρο, αλλά νομίζω πως η προβολή ενός θέματος σαν αυτό είναι ηθικά και επιστημονικά απαραίτητη.
Ο μακάκος Μπάρμπαρι που παρουσιάζεται στην τοιχογραφία ζει γύρω από την οροσειρά του Άτλαντα και είναι ένα από τα χαρακτηριστικά ζώα του Μαρόκου, αλλά δυστυχώς για τους λάθος λόγους. Εκτός από την απειλή λόγω της καταστροφής του φυσικού του περιβάλλοντος, πολλοί αιχμαλωτίζουν μακάκους και τους κρατάνε με αλυσίδες ως κατοικίδια ή για να βγάζουν φωτογραφίες μαζί τους οι τουρίστες».
«Η μεγαλύτερη απορία όσων θαυμάζουν αυτά τα μεγάλα έργα τέχνης είναι το πώς σχεδιάζει κανείς κάτι τόσο μεγάλο», λέει για την τοιχογραφία. «Δεν υπάρχει μία απάντηση σε αυτό, καθώς o καθένας έχει τον δικό του τρόπο, αλλά εγώ το κάνω με ένα ιδιαίτερο είδος καννάβου που σχηματίζεται με τη χρήση χαρακτήρων του αλφαβήτου ή ενός ρητού που έχει νοηματική σχέση με το έργο. Πιο συγκεκριμένα, με τη βοήθεια προγράμματος στο κινητό κάνω το σχέδιό μου διάφανο, το εφαρμόζω πάνω στο ρητό που έχω γράψει στον τοίχο και ύστερα βλέπω πού πέφτει το κεφάλι, τα μάτια, τα χέρια, κ.λπ., σε σχέση με το κάθε γράμμα.
Για τις ανάγκες της δημιουργίας αυτής της τοιχογραφίας έγραψα ένα ρητό με φιλοζωικό –και άρα οικολογικό– περιεχόμενο, που λέει "It takes nothing away from a human to be kind to animals" ή, σε ελεύθερη μετάφραση: "Δεν χάνεις τίποτα με το να είσαι καλός με τα ζώα". (Προφανώς το ρητό αναφέρεται σε όλα τα ζώα, όχι μόνο στα απειλούμενα ή τα κατοικίδια.)
Μου έκανε μεγάλη εντύπωση ότι, παρά το γεγονός ότι το ρητό αυτό παρέμεινε στον τοίχο μόνο για μία μέρα (τόσο, δηλαδή, ώστε να κάνω το σχέδιο και να προχωρήσω στα χρώματα), συζητήθηκε για πολλές ακόμα μέρες στη γειτονιά, στα τοπικά μέσα ενημέρωσης και στο διαδίκτυο. Μάλιστα, σε μια τοπική εφημερίδα με ανέφεραν ως ακτιβιστή για τα δικαιώματα των ζώων, κάτι το οποίο ίσως να είναι υπερβολικό, αλλά σίγουρα τιμητικό.
Ο κόσμος δέχτηκε αυτή την τοιχογραφία με μεγάλο ενθουσιασμό – ίσως μεγαλύτερο απ' όσο έχω εισπράξει ποτέ. Και αυτό είναι εντυπωσιακό, ιδιαίτερα αν σκεφτούμε ότι μιλάμε για ένα έργο που βασίζεται στη βυζαντινή (άρα για κάποιους συνειρμικά “χριστιανική”) καλλιτεχνική παράδοση, ζωγραφισμένο σε μια αμιγώς μουσουλμανική πόλη και χώρα.
Το παραπάνω, καθώς και το γεγονός πως πάνε πλέον πάνω από δέκα χρόνια που με προσκαλούν σε φεστιβάλ τοιχογραφίας και άλλα καλλιτεχνικά projects στο εξωτερικό, αποδεικνύει έμπρακτα τη δύναμη της παράδοσης (όχι μόνο της ελληνικής, αλλά κάθε παράδοσης), κάτι το οποίο βλέπουμε εξάλλου και με άλλα παραδείγματα τα τελευταία χρόνια, όπως αυτό της Μαρίνας Σάττι στη μουσική».
Η νέα ατομική έκθεση του Φίκου γίνεται στην The Edit Gallery στη Λεμεσό από τις 24/5 μέχρι τις 22/6. Ο καλλιτέχνης, εμπνευσμένος από το τραγούδι του Robbie Williams «Me and My Monkey», εξερευνά τη διαρκή πάλη μεταξύ των σύγχρονων κοινωνικών κανόνων και των αρχέγονων ενστίκτων, επιχειρώντας να εντοπίσει το σημείο όπου ο μοντέρνος άνθρωπος συγκρούεται με αυτό που αποκαλεί «πιθηκάκι», το τμήμα του εγκεφάλου που δεν έχει προσαρμοστεί πλήρως στον σύγχρονο, συχνά αφύσικο τρόπο ζωής.
Η νέα ατομική έκθεση του Φίκου γίνεται στην The Edit Gallery στη Λεμεσό από τις 24/5 μέχρι τις 22/6.