Η ΜΑΡΙΑ ΜΠΟΤΗ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ από εμπορική οικογένεια της Λάρισας και μέχρι πριν από λίγα χρόνια δεν είχε καμία επαφή με αγροτικές δουλειές. Όπως χαρακτηριστικά μου είπε, δεν είχε ούτε λάστιχο για να ποτίσει την τριανταφυλλιά στον κήπο της.
Σήμερα όμως είναι μια πρωτοπόρα αγρότισσα, με όραμα και στόχο να επαναφέρει το κεχρί στην ελληνική διατροφή και να προσφέρει στους Έλληνες καταναλωτές φαγώσιμα χωρίς γλουτένη. Όλα αυτά αφού εγκαταστάθηκε στον τόπο καταγωγής του πατέρα της, τη Δεσκάτη, μια ορεινή κωμόπολη στον νομό Γρεβενών.
«Η Δεσκάτη είναι μια ορεινή κωμόπολη των Γρεβενών, στα 860μ. στο νοτιότερο σημείο της Μακεδονίας. Μπορώ να πω πως είναι μια αυτάρκης περιοχή, απομακρυσμένη από μεγαλουπόλεις, όπου είναι αρκετά ανεπτυγμένη η κτηνοτροφία, η γεωργία και το εμπόριο. Υπάρχουν σχολεία όλων των βαθμίδων και αρκετά παιδιά συνεχίζουν στο πανεπιστήμιο. Όμως πολλοί νέοι επιλέγουν να παραμείνουν στον τόπο τους και συνεχίζουν τη δουλειά των γονιών τους.
Τα σχέδιά μου είναι να παραχθούν τρόφιμα ελληνικής παραγωγής από κεχρί. Ήδη υπάρχει αλεύρι από κεχρί και ξεκινάμε με ολόκληρη επιστημονική ομάδα τη μελέτη για μακαρόνια, μείγματα ψωμιού, γλυκίσματα και μπίρα από κεχρί.
Μένω στη Δεσκάτη τα τελευταία δέκα χρόνια. Πάντα είχα επαφή με το χωριό μου λόγω συγγενών και φίλων και πάντα αγαπούσα ιδιαιτέρως την πατρίδα του πατέρα μου. Η επαγγελματική μου ενασχόληση με τη γη ήταν και ο λόγος για να εγκατασταθώ στη Δεσκάτη.
Ξεκίνησα την καλλιέργεια αμυγδάλου στη Χάλκη Λάρισας, οπότε υπήρχε η πρώτη επαφή με το αγροτικό επάγγελμα. Από την πρώτη στιγμή κατάλαβα πως μου αρέσει η ενασχόληση με τη γη, αλλά πάντα έψαχνα κάποια εναλλακτική καλλιέργεια.
Κάποια στιγμή βρέθηκα σε μια παρέα συγχωριανών και όταν μου προτάθηκε να νοικιάσω ένα χωράφι απάντησα αμέσως θετικά. Λίγο καιρό αργότερα, σε μια άλλη συζήτηση με φίλους μου, έμαθα πως δεν είναι εύκολο να βρουν ελληνικά προϊόντα χωρίς γλουτένη. Έτσι ανέτρεξα στο διαδίκτυο και μετά από πολλές ώρες έρευνας "ανακάλυψα" το κεχρί, ένα δημητριακό που είναι από τη φύση του χωρίς γλουτένη.
Το κεχρί έχει υψηλά ποσοστά φυτικών πρωτεϊνών, αντιοξειδωτικές ουσίες, βιταμίνες, πολυφαινόλες και μέταλλα, που το κάνουν να κατέχει ιδιαίτερη θέση στη διατροφική πυραμίδα. Έχει αντιφλεγμονώδη, αντιδιαβητική και αντικαρκινική δράση, μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων και βοηθά τις γυναίκες που θηλάζουν.
Τα σχέδιά μου είναι να παραχθούν τρόφιμα ελληνικής παραγωγής από κεχρί. Ήδη υπάρχει αλεύρι από κεχρί και ξεκινάμε με ολόκληρη επιστημονική ομάδα τη μελέτη για μακαρόνια, μείγματα ψωμιού, γλυκίσματα και μπίρα από κεχρί.
Το χαρακτηριστικό του τόπου μου είναι οι αντίξοες συνθήκες τις οποίες πάντα έχει ένα ορεινό μέρος. Δύσκολος ο χειμώνας, "μικρό" το καλοκαίρι και η παράμετρος των άγριων ζώων που βρίσκονται στα κοντινά δάση δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Η μορφολογία του εδάφους είναι επίσης ένας παράγοντας που κάνει τη ζωή μας και τη δουλειά μας πολύ πιο δύσκολη, σε σύγκριση, για παράδειγμα, με τους μεγάλους κάμπους άλλων περιοχών.
Μου έχουν μεταφέρει και αξίζει να το αναφέρω, για να δείξουμε πώς έχουν αλλάξει τα πράγματα, ότι παλαιότερα που δεν υπήρχε η άνεση της μετακίνησης πολλοί άνθρωποι δεν ήξεραν πώς είναι η θάλασσα.
Παρ' όλα αυτά, ή ίσως εξαιτίας αυτών, η φιλοξενία είναι ένα ακόμα βασικό χαρακτηριστικό της Δεσκάτης. Είμαστε αγνοί άνθρωποι που πάντα καλοδέχονται τον επισκέπτη. Η παραδοσιακή κουζίνα με τα μυρωδάτα φαγητά και τις χειροποίητες πίτες από τις νοικοκυρές κερδίζουν και τους μεγαλύτερους διαγωνισμούς γεύσεων.
Ο επισκέπτης θα βρει ένα όμορφο, περιποιημένο χωριό με καλαίσθητα μαγαζιά εστίασης. Μπορεί να περπατήσει στο βουνό και να βρει τα πιο όμορφα μανιτάρια, να επισκεφτεί το καταφύγιο του χωριού μας και να αναπνεύσει καθαρό οξυγόνο με μια υπέροχη θέα από έλατα, καθώς επίσης και να επισκεφτεί τη γηραιότερη βελανιδιά της Ευρώπης, η οποία μετρά 1.300 χρόνια ζωής.
Λόγω του ότι είμαστε κλειστή κοινωνία, υπάρχει αυτή η όμορφη οικειότητα μεταξύ των κατοίκων. Συχνά πειράζουμε ο ένας τον άλλον και φυσικά δεν λείπουν τα παρατσούκλια, που πάντα βγαίνουν από συνήθειες κάποιων ανθρώπων.
Η τοπική διάλεκτος περιλαμβάνει λέξεις που κάποιοι δεν τις καταλαβαίνουν και αυτό πάντα προκαλεί αφορμή για πειράγματα και γέλια. Όταν λες "κοχλάκα", για παράδειγμα, πώς να καταλάβει ο άλλος ότι είναι η πέτρα;
Αν είχα τη δυνατότητα να αλλάξω κάτι, θα έκανα έναν μικρό εκσυγχρονισμό του μέρους. Από τη μία φυσικά και μας αρέσει η αυθεντική ομορφιά του τόπου, αλλά από την άλλη, επειδή πλέον υπάρχει εξέλιξη σε όλο τον πλανήτη, θα πρέπει και οι νέοι που αποφασίζουν να μείνουν να είναι σε έναν τόπο όσο το δυνατόν πιο σύγχρονο.
Οι συντοπίτες μου νιώθουν αποκομμένοι από τις σύγχρονες κοινωνίες. Οι άνθρωποι σε αυτά τα μέρη νιώθουν αδικημένοι και αυτό προκαλεί την ερημοποίηση της υπαίθρου. Είναι απαραίτητη η καθημερινή επαφή με αυτούς τους ανθρώπους και πρέπει σε κάθε μέρος να είναι εξασφαλισμένη η περίθαλψη.
Θα έδινα επίσης προτεραιότητα και στην ανάπτυξη του αγροτουρισμού, ώστε να μπορεί ο κόσμος να φιλοξενείται και να έρχεται σε επαφή με τις εργασίες της υπαίθρου. Φυσικά η γεωργία και η κτηνοτροφία πρέπει να αναπτυχθούν κι άλλο, ώστε ο τόπος να συνεχίσει να είναι αυτάρκης.
Η αγαπημένη μου συνήθεια είναι τον χειμώνα που μαζευόμαστε σε καλύβες. Οι καλύβες είναι τα μικρά σπιτάκια που είχαν σε αγρούς ή σε μαντριά οι πρόγονοί μας, με παραδοσιακά τζάκια και έπιπλα. Εκεί μαζευόμαστε μεγάλες παρέες, ψήνουμε και τραγουδάμε μέχρι αργά.
Άλλωστε, πάντα το λέω πως ο άνθρωπος γεννήθηκε για τα απλά και τα όμορφα. Εμείς δυσκολέψαμε τη ζωή μας και δεν μας φτάνει τίποτα και όλο ψάχνουμε το περισσότερο, χάνοντας το νόημα της παρέας, της οικογένειας και όσων μας έφεραν σε αυτήν τη ζωή.
Από τη μεγαλούπολη μού λείπει η ευχέρεια των επιλογών. Μπορείς να επιλέξεις σχολείο, διασκέδαση, άθληση και ό,τι άλλο μπορεί να έχει η πόλη. Από την άλλη, όταν μαθαίνεις και στα λιγότερα, τότε συνηθίζεις και ίσως είσαι και πιο ευτυχισμένος.
Για να μεταβεί κανείς από τη μεγαλούπολη στο χωριό πρέπει να το ζυγίσει πολύ. Άλλο να το λες και άλλο να το κάνεις… Όμως αν υπάρχει καθημερινή απασχόληση και αποφέρει ποιοτική ζωή, τότε σίγουρα η απόφαση γίνεται ευκολότερη.
Εγώ με τη συγκεκριμένη καλλιέργεια δίνω αρκετή δουλειά στους συντοπίτες μου, νιώθω δημιουργική και φυσικά το επόμενο βήμα των φαγώσιμων και πόσιμων ειδών από κεχρί θα φέρει νέες θέσεις εργασίας και θα αναγνωριστεί περισσότερο ο τόπος μου.
Ήδη φιλοξενήθηκα στον ΠΑΟ, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας, όπου μίλησα για την ελληνική παραγωγή κεχριού. Η σημερινή αγρότισσα είναι σύγχρονη και ενημερωμένη. Όμως ο άνθρωπος που θέλει να πάει μπροστά πρέπει να θυμάται από πού ξεκίνησε.
Είμαι περήφανη που ξεκίνησα το όραμά μου στην πατρίδα του πατέρα μου, τη Δεσκάτη. Είμαι ευγνώμων στους συγχωριανούς μου διότι χωρίς την αγάπη τους και τη στήριξή τους τίποτα δεν θα ήταν ίδιο».
