ΚΑΠΟΤΕ, ΤO SECOND-HAND shopping σήμαινε βόλτες σε thrift stores και ψαχούλεμα ανάμεσα σε κρεμάστρες. Σήμερα, αρκεί ένα swipe σε apps όπως το Vinted, το Vestiaire Collective και το Depop για να βρεις από vintage Levi’s μέχρι designer τσάντες σε μισή τιμή. Η ιδέα της κυκλικής μόδας ακούγεται ιδανική: πουλάς τα ρούχα που δεν φοράς, αγοράζεις second-hand ευκαιρίες, βοηθάς το περιβάλλον και βγάζεις και μερικά χρήματα.
Όμως, μήπως η αίσθηση του «θησαυρού» που μπορεί να κρύβεται πίσω από κάθε refresh γίνεται μανία; Η Αναστασία Ανδράλη είναι φανατική χρήστρια του Vinted και παραδέχεται πως πλέον δεν ψωνίζει μόνο από ανάγκη αλλά γιατί έχει εθιστεί στη διαδικασία του scrolling και του κυνηγιού της ευκαιρίας. «Σαν να είμαι σε ένα ατελείωτο παιχνίδι εύρεσης του καλύτερου deal», λέει.
Και δεν είναι η μόνη. Όλο το ίντερνετ μιλάει για τα «finds» του και όλο και περισσότεροι ανεβάζουν stories τύπου «check my closet». Ποια είναι η λογική και η ψυχολογία πίσω από αυτά τα apps και πώς η επιθυμία για εξοικονόμηση ή κέρδος μπορεί να γίνει μια νέα μορφή καταναλωτικής εμμονής;
Από την άλλη, η Αναστασία Τσαμουχλίδου έχει αναλύσει σε βάθος το Vestiaire Collective, έχει βρει τα μυστικά του και προσπαθεί να κάνει όσο πιο μελετημένη χρήση μπορεί.
Αναστασία Ανδράλη
H Αναστασία Ανδράλη θα έλεγε κανείς πως είναι heavy user του Vinted. Κατά μέσο όρο το budget που έχει για τη συγκεκριμένη πλατφόρμα αγγίζει τα 50 ευρώ. «Για μένα αυτή η πλατφόρμα thrifting λειτουργεί περισσότερο ως παζάρι. Μην παρεξηγηθώ, αγαπώ τα παζάρια. Ουσιαστικά, εάν είσαι στη θέση του αγοραστή, πρέπει να ψάξεις και να ξεσκαρτάρεις το feed σου, όπως θα έκανες σε ένα κανονικό παζάρι με εκατοντάδες ράγες.
Αν, πάλι, είσαι από την άλλη πλευρά, δηλαδή ο πωλητής, ανεβάζεις τα ρούχα που θέλεις να πουλήσεις ψιλο-fairly priced ιδανικά και ελπίζεις για το καλύτερο. Το αγαπημένο μου part στην πλατφόρμα αυτή είναι το κομμάτι της εξατομίκευσης του feed. Η δυνατότητα δηλαδή που σου δίνεται, μέσω της δραστηριότητάς σου, να δημιουργήσεις έναν τομέα που να προτείνεται για σένα, ο οποίος πραγματικά να ανταποκρίνεται στο στυλ και στις ανάγκες σου.
Θεωρώ ότι οποιοδήποτε μέσο χρησιμοποιείται για second hand αγορές είναι αρωγός στην κυκλική μόδα και στην ανακύκλωση των ρούχων, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για μια πλατφόρμα online που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όποια γωνιά της Ελλάδας κι αν βρίσκεσαι και που στη συντριπτική πλειονότητα οι τιμές της ανταποκρίνονται πράγματι στην κατάσταση και στο brand του προϊόντος που πωλείται. Δηλαδή, πέρα από ελάχιστες, θέλω να πιστεύω, εξαιρέσεις, δεν έχω εικόνα αισχροκέρδειας στην εφαρμογή.
«Είναι τρελό dopamine hit μέσα στη μέρα μου η ειδοποίηση ότι ένα από τα αγαπημένα μου είδη είναι σε προσφορά. Δυστυχώς, δεν έχω πουλήσει τίποτα ακόμα για να ξέρω πώς είναι κι αυτό το συναίσθημα».
Πιστεύω φουλ αυτό που λέει ότι τα σκουπίδια ενός είναι θησαυρός κάποιου άλλου. Χρησιμοποιώ την εφαρμογή πολύ συχνά, λίγο περισσότερο από το φυσιολογικό ίσως. Είμαι στοχοπροσηλωμένη, θέλω η όλη διαδικασία να είναι κομμένη και ραμμένη στο στυλ και στην αισθητική μου. Το κάνω και για οικονομία, καθώς τα περισσότερα προϊόντα που επιλέγω να αγοράσω είναι σε πολύ χαμηλότερη από την αρχική τους τιμή ή από την τιμή στην οποία βρίσκω αυτήν τη στιγμή κάτι αντίστοιχο καινούργιο στα μαγαζιά, είτε επειδή πρόκειται για παλιότερες συλλογές είτε επειδή είναι μεταχειρισμένα.
Βέβαια, σε αυτήν τη φάση είναι και κάπως trend το vintage shopping και το thrifting αλλά και οι τιμές έχουν εκτοξευτεί, ειδικά σε φυσικά vintage καταστήματα. Το Vinted ουσιαστικά κόβει αυτό κόστος του middle man που τα εντοπίζει. Το κάνω, βέβαια, και για το fun του reselling/thrifting. Έχει πολύ ενδιαφέρον να βλέπεις τι επιλέγει ο κόσμος να πουλήσει. Μπορεί στο ίδιο προφίλ στο Vinted κάποιος να πουλάει τα πιο edgy και trendy κομμάτια μαζί με vintage σακάκια της γιαγιάς τους, ας πούμε.
Την εφαρμογή αυτήν τη λατρεύω, την τσεκάρω με την ίδια συχνότητα που τσεκάρω το Instagram γιατί όντως μου δίνει την αίσθηση ότι είναι για μένα. Όπως και στο Instagram και στο Tik Tok, που, σύμφωνα με αυτά που ψάχνεις και κάνεις favorite, δημιουργείται το FYP σου, έτσι ακριβώς και στο Vinted δημιουργώ το FYP μου και κάθε φορά που μπαίνω μου δείχνει νέα πράγματα. Με εμπνέει, με έναν τρόπο.
Προφανώς, μου αρέσει πολύ να βρίσκω χαμηλές τιμές ‒ σε ποιον δεν αρέσει; Δηλαδή αν κάτι το θέλω πολύ, το ψάχνω φουλ μέχρι να το βρω σε μια ικανοποιητική τιμή. Αν δεν το βρω, φυσικά υπάρχει δυνατότητα να κάνω προσφορά στον πωλητή, κάτι που κάνω πολλές φορές, άλλοτε με επιτυχία κι άλλοτε όχι. Δεν το βάζω κάτω όμως. Μου αρέσει πολύ να ψωνίζω, είμαι πιο πολύ στην αγοραστική πλευρά της πλατφόρμας. Παρόλο που έχω ανεβάσει κάποια κομμάτια προς πώληση, με κερδίζει η αγορά συνήθως. Δεν το κάνω τόσο με πρόθεση την ανανέωση της γκαρνταρόμπας μου όσο για το χτίσιμό της, σιγά σιγά, με κομμάτια που είναι απόλυτα εγώ.
Είναι τρελό dopamine hit μέσα στη μέρα μου η ειδοποίηση ότι ένα από τα αγαπημένα μου είδη είναι σε προσφορά. Δυστυχώς, δεν έχω πουλήσει τίποτα ακόμα για να ξέρω πώς είναι κι αυτό το συναίσθημα. Οποιαδήποτε πλατφόρμα προσφέρει πληροφορία και εικόνα σε αυτό το φορμάτ έχει αυτό το ρίσκο του doomscrolling. Σε όλα τα social, πάνω κάτω, συναντάμε αυτό το μοτίβο. Στο Vinted θέλει λίγο έξτρα προσοχή γιατί μπαίνει και ο παράγοντας “χρήματα” στην εξίσωση.
Με επηρεάζει, φυσικά, όπως κάθε αγορά, είτε γίνεται online είτε γίνεται φυσικά. Δημιουργεί ένα παραπάνω άγχος η αγορά στο Vinted γιατί παράλληλα με μένα βλέπουν το προϊόν κι άλλοι, αλλά, σε αντίθεση με το online shopping από μαγαζιά, εδώ δεν υπάρχει stock που τους εξυπηρετεί όλους. Αυτό μου δημιουργεί ένα αίσθημα ανασφάλειας, γιατί νιώθω ότι πρέπει να βιαστώ, ότι δεν έχω τον απαραίτητο χρόνο να σκεφτώ αν κάτι το θέλω πράγματι ή αν το θέλω επειδή το βλέπω σε χαμηλή τιμή και ενδέχεται να μην προλάβω να το πάρω. Από την άλλη, όταν κάνω μια πετυχημένη αγορά για την οποία νιώθω σίγουρη είμαι τόσο ενθουσιασμένη που κάθε τρεις ώρες πατάω “παρακολούθηση πακέτου”.
Νομίζω η χαρά μου είναι εμφανής σε όλα τα unboxings μου. Το χρησιμοποιώ ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, μου αρέσει να τσεκάρω τι ανεβαίνει γενικά και όχι απλώς όταν χρειάζομαι κάτι συγκεκριμένο. Μάλιστα, έχω βρει και κοπέλες που μου αρέσει πολύ η αισθητική και το στυλ τους, τις οποίες ακολουθώ. Επίσης, ακολουθώ όλα τα fashion girlies που ακολουθώ και στο Instagram. Η λογική είναι ότι ακόμα κι αν ανεβάσουν κάτι που εκείνη τη στιγμή δεν θέλω ή μου φαίνεται πολύ ακριβό, μπορεί να πάρω έμπνευση και να ψάξω κάτι παρόμοιο αργότερα.
Έχω δύο αγαπημένες αγορές: ένα ζευγάρι kitten heels που βγάζει την inner Carrie Bradshaw μου, τα οποία λόγω καιρού δεν έχω καταφέρει να φορέσω ακόμα, αλλά ήταν η πρώτη αγγελία που είδα πατώντας την αναζήτηση “λεοπάρ παντόφλες”, και ήταν και στο νούμερό μου, αφόρετα. Τα πήρα αστραπιαία γιατί είχαν γίνει παντού sold out (μεταξύ μας, τα πήρα σχεδόν full price, αλλά δεν πειράζει). Η δεύτερη αγαπημένη μου είναι η πρώτη ever αγορά που έκανα στο Vinted: ένα μίνι φουστάκι μαύρο για το οποίο έδωσα το εξωπραγματικό ποσό των 3 ευρώ, και το έχω λιώσει.
Εάν έπρεπε οπωσδήποτε να πουλήσω κάτι από την ντουλάπα μου, θα πουλούσα είτε κάτι ultra basic, όπως ένα λευκό πουκάμισο, είτε κάτι ultra funky, φουλ στο print και το χρώμα. There is no in between».
Τα καλύτερα tips που έχω είναι:
• Κάνε την προσφορά: Αν κάτι σου φαίνεται υπερβολικά ακριβό, στείλε ένα μήνυμα στον πωλητή με μια προτεινόμενη τιμή (σε λογικό πλαίσιο πάντα), ποτέ δεν ξέρεις τι γίνεται.
• Google translate is your best friend: Επειδή μιλάμε για μια πλατφόρμα που δεν περιορίζεται στην Ελλάδα, η αναζήτηση γίνεται στα αγγλικά, για να σου δείξει προϊόντα άλλων χωρών. Αλλά έχω δει ότι τα αποτελέσματα είναι πιο στοχευμένα όταν η αναζήτησή γίνεται στη γλώσσα της χώρας που θες να εμφανιστεί. Στην Ελλάδα έχουμε πρόσβαση στη Ρουμανία και την Ουγγαρία, οπότε google it και Sok szerencsét».
Αναστασία Τσαμουχλίδου
Η Αναστασία Τσαμουχλίδου αγαπάει τα ρούχα, είναι στυλίστρια και χαρακτηρίζει τον εαυτό της ως fashion storyteller. Μας εξηγεί πως το Vestiaire Collective είναι μια παγκόσμια πλατφόρμα μεταπώλησης second-hand ρούχων, αξεσουάρ και πολυτελών ειδών μόδας. Προσφέρει τη δυνατότητα στους χρήστες να αγοράζουν και να πωλούν αυθεντικά designer κομμάτια, προωθώντας τη βιωσιμότητα και την κυκλική μόδα.
«Θυμάμαι την πρώτη φορά που ένιωσα την ανάγκη να κατεβάσω το Vestiaire Collective. Ήταν όταν είδα τη φίλη μου να διασχίζει τον δρόμο με μια baguette Fendi bag. Μου άρεσε τόσο πολύ που νομίζω ότι είδα πρώτα την τσάντα και μετά τη φίλη μου. Όταν μου είπε ότι τη βρήκε στο Vestiaire Collective σε εξαιρετική τιμή, κατάλαβα ότι δεν υπήρχε πλέον λόγος να αναβάλω τη λήψη της εφαρμογής.
Για μήνες δίσταζα να τη χρησιμοποιήσω. Με τρόμαζε το γεγονός ότι δεν υπήρχε σταθερή τιμή και πως έπρεπε να διαπραγματευτώ. Η αλήθεια είναι ότι η πλατφόρμα απαιτεί εμπειρία και προσωπική έρευνα, αν θέλεις να πληρώσεις μια δίκαιη τιμή. Όμως, αυτό από μόνο του είναι μια νίκη: δεν αγοράζεις στα τυφλά αλλά ενημερώνεσαι για τη μόδα και το προϊόν που σε ενδιαφέρει.
«Η μόδα κάνει κύκλους και το κομμάτι που αποχωρίζεσαι σήμερα μπορεί να επιστρέψει στο προσκήνιο αύριο. Η λύση δεν είναι να αγοράζουμε λιγότερο “κακό” fast fashion αλλά να αγοράζουμε λιγότερο γενικά».
Επιπλέον, η απουσία πολιτικής επιστροφών σε κάνει πιο προσεκτικό. Όταν αποκτάς κάτι second-hand, το παντρεύεσαι. Πριν πουλήσεις τα ρούχα σου στο Vinted, αναρωτήσου γιατί δεν τα θέλεις πια. Η μόδα κάνει κύκλους και το κομμάτι που αποχωρίζεσαι σήμερα μπορεί να επιστρέψει στο προσκήνιο αύριο. Η λύση δεν είναι να αγοράζουμε λιγότερο “κακό” fast fashion αλλά να αγοράζουμε λιγότερο γενικά. Η πραγματική βιωσιμότητα δεν έρχεται μέσα από έξυπνες αγορές αλλά μέσα από τη μείωση της ίδιας της κατανάλωσης.
Για να πετύχεις τις καλύτερες αγορές στο Vestiaire Collective, υπάρχουν μερικά βασικά tips:
• Σύγκρινε τιμές: Αναζήτησε παρόμοια προϊόντα που πουλήθηκαν στην πλατφόρμα, για να έχεις μια εικόνα της αγοραίας τους αξίας.
• Έλεγξε την ημερομηνία ανάρτησης: Ένα προϊόν που έχει παραμείνει προς πώληση για έναν χρόνο είναι πιθανό να επιδέχεται διαπραγμάτευση.
• Ψάξε για «non signé» προϊόντα: Αυτά είναι no-name κομμάτια με εξαιρετική ποιότητα.
• Λάβε υπόψη τη ζήτηση: Οι τιμές αντικατοπτρίζουν τη δημοτικότητα ενός αντικειμένου. Όταν αγόρασα τη Rock τσάντα της Zadig & Voltaire ήταν περιζήτητη και την πλήρωσα πιο ακριβά από ό,τι αν την αγόραζα σήμερα.
Παρόλο που το Vestiaire Collective υποστηρίζει την κυκλική μόδα, κρύβει και κινδύνους:
• Η αίσθηση ότι μια προσφορά είναι μοναδική μπορεί να οδηγήσει σε παρορμητικές αγορές.
• Το κυνήγι του επόμενου θησαυρού μπορεί να σε κρατήσει με τις ώρες στην εφαρμογή.
• Όσο περισσότερο ψάχνεις, τόσο περισσότερες «μοναδικές ευκαιρίες» βλέπεις.
• Η σωστή αγορά απαιτεί υπομονή και συνειδητότητα. Αυτά ακριβώς είναι τα ζητήματα που θίγω στη νέα μου σειρά στο TikTok, «Η φιλοσοφία του ψωνίζειν», γιατί, στην πραγματικότητα, το shopping είναι τέχνη και μπορείς να εκπαιδευτείς σε αυτό.
Η πραγματική ηθική πλευρά της μόδας
Στην αρχή χρησιμοποιούσα το Vestiaire Collective για να βρίσκω designer κομμάτια σε καλή τιμή. Στην πορεία, προσπάθησα να ψωνίζω πιο ποιοτικά και οικολογικά. Τελικά, όμως, κατάλαβα ότι και αυτό μπορεί να είναι μια παγίδα. Όπως είπε ένας καθηγητής μου στο UAL College: «Any consumption is still consumption». Που θα πει ότι η κατανάλωση παραμένει κατανάλωση. Αυτό είναι το βασικό μήνυμα που θέλω να περάσω στους αναγνώστες: ο μόνος πραγματικά ηθικός τρόπος να ψωνίζεις είναι να μην ψωνίζεις καθόλου ή, τουλάχιστον, να μειώσεις τις αγορές σου στο ελάχιστο.
Η second-hand αγορά ως νέα τάση
Καλώς ή κακώς, πίσω από κάθε μήνυμα ή κίνημα κρύβεται το κέρδος. Το μεγαλύτερο trend της εποχής μας είναι να μην ακολουθούμε τα trends – και αυτό αντικατοπτρίζεται ξεκάθαρα στις second-hand πλατφόρμες. Παρόλο που πολλοί τις βλέπουν ως μέσο για μια πιο βιώσιμη και διαχρονική γκαρνταρόμπα, στην ουσία εξακολουθούν να λειτουργούν ως μέρος του ίδιου συστήματος κατανάλωσης.
Decluttering: Η παγίδα της «καθαρής» ντουλάπας
Το decluttering είναι μία ακόμα τάση που γίνεται όλο και πιο δημοφιλής. Μας ενθαρρύνει να ξεφορτωθούμε ρούχα – αλλά ποιος ωφελείται από αυτό; Το Vestiaire Collective και το Vinted, αφού παίρνουν προμήθεια από κάθε πώληση. Μπορεί η Emma Chamberlain να έμεινε με ένα τζιν και ένα T-shirt, αλλά αυτό είναι rich girl privilege – αν θέλει, μπορεί να τα αντικαταστήσει αύριο. Εγώ δεν μπορώ να ξεφορτώνομαι και να αντικαθιστώ ρούχα συνεχώς. Αντίθετα, προσπαθώ να βρίσκω νέους τρόπους να τα φορέσω ξανά, κάτι που δείχνω και στη σειρά μου «How to Style». Κάποια από τα ρούχα που χρησιμοποιώ είναι δέκα χρόνων και βάλε.
