Κυματιστοί σχεδιασμοί που αναπαριστούν τις κινήσεις του νερού, ένα επίμηκες πλακόστρωτο στην παράδοση των πορτογαλικών δαπέδων, ανάπλαση του παλιότερου της δεκαετίας του '30, αλλά με μεγαλύτερο πλάτος, και επαναλαμβανόμενο σε όλο το μήκος και παράλληλα με την πλαζ, ενώ στην απέναντι πλευρά «τρέχει» ο κύριος πεζοδρόμος, με εντελώς abstrait μοτίβα, που πουθενά δεν είναι ακριβώς ίδια στα 4 χιλιόμετρα περίπου που εκτείνεται η διάσημη παραλιακή διαδρομή.
Η εμβληματική προμενάντ της Κοπακαμπάνα αποτέλεσε το πλέον διάσημο έργο του θρυλικού σήμερα Βραζιλιάνου αρχιτέκτονα κήπων Ρομπέρτο Μπουρλέ Μαρξ, τον οποίο οι συμπατριώτες του, όχι μόνο δεν ξεχνάνε, αλλά τίμησαν στην τελετή λήξης της Ολυμπιάδας του Ρίο με χορευτές ντυμένους τροπικά δέντρα και λουλούδια σε απίθανους σχεδιασμούς, όπως ήταν και οι δικοί του στους περισσότερους από τους 2.000 κήπους ακραίου μοντερνισμού και αφηρημένης τέχνης που δημιούργησε στην πολύχρονη καριέρα του.
Ζωγράφος, γλύπτης, συλλέκτης έργων τέχνης, αρχιτέκτονας τοπίου, δημιουργός κατασκευών εκπληκτικής ομορφιάς, σχεδιαστής κοσμημάτων, κοστουμιών και σκηνικών για το θέατρο, αλλά και ταπισερί, murals και πλακιδίων, βοτανολόγος, πιονέρος οικολόγος, μουσικός και υπέροχος μάγειρας, ένας απολαυστικός μπονβιβέρ που εμφυσούσε το joie de vivre σε όποιον τον συναναστρεφόταν. Αυτοαποκαλούνταν «ποιητής του εαυτού του», που όχι απλώς άφησε το στίγμα του όπου εργάστηκε, αλλά ήταν σαν να επανεφεύρισκε όποιον τόπο του ανέθεταν να διαμορφώσει. Το Ρίο, πάντως, του οφείλει μία από τις ωραιότερες παραλίες, και ίσως τη διασημότερη του κόσμου!
Μοντερνιστής και αβανγκάρντ καλλιτέχνης, απορρίπτει μετά βδελυγμίας τη συμμετρία, αποδεικνύει τη λατρεία του για την ελεύθερη φόρμα, επηρεάζεται από τον κυβισμό, επιστρατεύει τη βραζιλιάνικη λαϊκή τέχνη, από την οποία δανείζεται μοτίβα τόσο για την τέχνη του, όσο και για τον σχεδιασμό των κήπων του, όπου φυτά και κτίρια αλληλοσυμπληρώνονται.
Γεννημένος στο Σάο Πάολο στις αρχές του 20ού αιώνα, τον Αύγουστο του 1909, και μεγαλωμένος σε ευκατάστατο περιβάλλον, χάρη στη μητέρα του Σεσίλια Μπουρλέ, γαλλικής καταγωγής μεγαλοαστή, και στον πατέρα του Γερμανο-εβραίο Βίλχελμ Μαρξ, στάλθηκε στο Βερολίνο το 1928 για να σπουδάσει ζωγραφική. Εκεί ανακαλύπτει τον βοτανικό κήπο του Βερολίνου, και ειδικότερα τη βλάστηση της πατρίδας του, κι έτσι, επιστρέφοντας πίσω, εισάγεται στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών του Ρίο ντε Τζανέιρο και στρέφει όλο του το ενδιαφέρον στη βοτανολογία, ιδιαίτερα σε ό,τι αναπτύσσεται στον τόπο του. Ουδόλως τον ενδιαφέρουν τα εισαγόμενα φυτά κι έτσι ξεκινάει, με τη συντροφιά φίλων βοτανολόγων, τις εξερευνήσεις του. Γενικότερα, συνδέεται με ανθρώπους που στο μέλλον θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην αισθητική και στην αρχιτεκτονική της Βραζιλίας, όπως ο καθηγητής και γείτονάς του μοντερνιστής αρχιτέκτονας Λούτσιο Κόστα, ο μετέπειτα δημιουργός της Μπραζίλια, ο οποίος του αναθέτει το 1933 τον πρώτο του κήπο για την οικία Σβαρτς. Μαζί θα πορευτούν σε μια σειρά από πρότζεκτ, ενώ λίγο αργότερα η γνωριμία του με τον Όσκαρ Νίεμαϊερ, τον άλλο εμπνευστή της Μπραζίλια, έχει επίσης θαυμαστά αποτελέσματα. Έτσι, το 1937 προσελκύει την προσοχή της διεθνούς αρχιτεκτονικής κοινότητας χάρη στο roof garden που δημιουργεί στο νέο υπουργείο Παιδείας, σε συνεργασία με τον Νίεμαϊερ, που σχεδιάζει παίρνοντας μεγάλες ελευθερίες, αλλά και χάρη στη συνεργασία του με τον Λε Κορμπιζιέ για το υπουργείο Υγείας.
Το 1949 αγοράζει με ένα από τα τέσσερα αδέλφια του μια έκταση 365.000 τετραγωνικών μέτρων στην τοποθεσία Sítio de Santo Antonio da Bica στην περιοχή Μπάρα ντε Κουαρατίμπα, δύο ώρες από το Ρίο. Για το υπόλοιπο της ζωής του αποτέλεσε το ορμητήριο απ' όπου ξεκινούσε όλες του τις αποστολές με άλλους βοτανολόγους και επιστήμονες για την εξερεύνηση της βραζιλιάνικης τροπικής βλάστησης. Στον προσωπικό του επίγειο παράδεισο τα χρόνια που ακολουθούν φυτεύει 3.500 είδη φυτών από ολόκληρη τη Βραζιλία, ενώ ανακαλύπτει 50 μη καταγραμμένα είδη, τα οποία σήμερα φέρουν το όνομά του. Παράλληλα, γίνεται ένα είδος ακτιβιστή, μιλώντας δημόσια για την προστασία των τροπικών δασών, την απαγόρευση της αποδασοποίησης και τον περιορισμό της εμπορικής εκμετάλλευσης της μπανάνας, του καουτσούκ και άλλων καρποφόρων δέντρων.
Το 1955 ιδρύει την εταιρεία του Burle Marx & Cia και παράλληλα ανοίγει γραφείο και στο Καράκας της Βενεζουέλας. Ταξιδεύει και εργάζεται σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική, από την Αργεντινή έως τη Χιλή, αλλά και στις ΗΠΑ, στη Γαλλία και στη Νότια Αφρική. Όλα αυτά τα χρόνια δεν σταματάει να ζωγραφίζει και να εκθέτει, επιστρέφοντας πάντα στο Ρίο, την πόλη που επηρεάζει με τις δημιουργίες και την αισθητική του περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη. Μοντερνιστής και αβανγκάρντ καλλιτέχνης, απορρίπτει μετά βδελυγμίας τη συμμετρία, αποδεικνύει τη λατρεία του για την ελεύθερη φόρμα, επηρεάζεται από τον κυβισμό, επιστρατεύει τη βραζιλιάνικη λαϊκή τέχνη, από την οποία δανείζεται μοτίβα τόσο για την τέχνη του όσο και για τον σχεδιασμό των κήπων του, όπου φυτά και κτίρια αλληλοσυμπληρώνονται. Δίνει έμφαση στη φύση και δεν μπλέκει τους χρωματισμούς των λουλουδιών, πετυχαίνοντας αποτελέσματα που φέρνουν στον νου μοντέρνα ζωγραφική, καθώς έχει το ιδιαίτερο ταλέντο να εκμεταλλεύεται ακόμα και τη γλυπτική του κάθε φυτού. Γνωρίζοντας τον ιδιότυπο χαρακτήρα κάθε διαφορετικού λουλουδιού, διαμορφώνει ανάλογα τον κάθε κήπο, ενώ δίνει σημασία και στη σχέση τους με τα ζώα που έρχονται σε επαφή μαζί τους.
Η έξυπνη χρήση του φωτός και οι αντανακλάσεις του στο νερό στα μεγάλης κλίμακας πρότζεκτ του εντυπωσιάζουν. Ο ίδιος αναφέρεται συχνά στην παρουσία του ηλιακού φωτός αλλά και στο φεγγαρόφωτο στο πλαίσιο της διαμόρφωσης ενός υπαίθριου χώρου και λατρεύει εξίσου το υγρό στοιχείο. Στους κήπους του όλα δένουν οργανικά μεταξύ τους, ενώ χειρίζεται τις δενδροφυτεύσεις με τρόπο φιλικό τόσο προς τους ανθρώπους όσο και το ζωικό βασίλειο. Μονοπάτια, λοφίσκοι για την ξεκούραση των περιπατητών και λιμνούλες εντάσσονται στο φυσικό τοπίο, το οποίο όμως στη φαντασία του είναι ένα υπερμέγεθες έργο τέχνης. Οι στόχοι του είναι διαχρονικοί και ο ίδιος, ως τελειομανής, προβλέπει κάθε λεπτομέρεια στα πάρκα του. Εξού και οι καταπληκτικοί χρωματισμοί που δημιουργεί στα δάπεδα. Η πιο διάσημη εκδοχή τους είναι επί της Avenida Atlantica του Ρίο στην παραλία Κοπακαμπάνα, όπου το μοντέρνο μωσαϊκό κάθε τόσο εμπλουτίζεται από συστάδες δέντρων που αντέχουν στη θαλασσινή αύρα και από φοίνικες. Χάρη σε αυτό το έργο, το οποίο ολοκληρώθηκε το 1970, του ανέθεσαν το Biscayne Boulevard στο Μαϊάμι της Φλόριντα, το οποίο ολοκληρώθηκε μετά τον θάνατό του το 1994.
Η φυτεία του στην Μπάρα ντε Κουαρατίμπα μετονομάστηκε σε Sítio Roberto Burle Marx και από το 1985 ανήκει στο κράτος, το οποίο το έχει ανακηρύξει εθνική κληρονομιά. Όπως και το περίφημο Parque Burle Marx του Σάο Πάολο, ένας ανεκτίμητης αξίας εθνικός κήπος, ο οποίος σχεδιάστηκε ώστε να προστατευθεί η άγρια ζωή και η τροπική βλάστηση. Στα 108.000 τετραγωνικά μέτρα συμπεριλαμβάνονται ιστορικά κτίρια του 19ου αι., ένα αρχοντικό κατασκευής του Νίεμαϊερ και οι υπέροχες επεμβάσεις του Μπουρλέ Μαρξ, όπως μια λίμνη-καθρέφτης, γλυπτά, βασιλικοί φοίνικες και μια εκπληκτική πέργκολα η οποία κοιτάζει ένα δίχρωμο γκαζόν που μιμείται το σκάκι. Καταφύγιο πτηνών και ζώων σε ένα από τα ελάχιστα δάση του Ατλαντικού σε αστικό περιβάλλον.
Αυτό το διάστημα το Εβραϊκό Μουσείο της Νέας Υόρκης τιμά τον Ρομπέρτο Μπουρλέ Μαρξ με μια αναδρομική έκθεση με ζωγραφικούς πίνακες, μακέτες, σχέδια και αντικείμενα, αναδεικνύοντας έναν σπουδαίο καλλιτέχνη του μοντερνισμού που αξίζει να αναγνωριστεί και έξω από τα σύνορα της Βραζιλίας. Κι όντως η έκθεση, μετά τον Οκτώβριο, θα συνεχιστεί στο Deutsche Bank KunstΗalle του Βερολίνου για να καταλήξει στο Museu de Arte do Rio.
