Η «Λάμψη» του Kubrick πήρε καιρό για να λάμψει… Facebook Twitter
Θεωρίες προσπάθησαν να συνδέσουν την ταινία του Κιούμπρικ με το Ολοκαύτωμα, την γενοκτονία των Ινδιάνων και την «ψεύτικη προσελήνωση»

Η «Λάμψη» του Kubrick πήρε καιρό για να λάμψει…

0

Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός. Ακόμα και η “Λάμψη” (The Shining, 1980), το δημοφιλέστερο φιλμ τρόμου που σκηνοθέτησε ο  Stanley Kubrick πάνω στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Steven King με πρωταγωνιστή τον Jack Nickolson, - ίσως η πιο δημοφιλής ταινία τρόμου μετά το Ψυχώ του Hitchcock -  δεν τύφλωσε με την προσδοκόμενη επιτυχία της ούτε τους κριτικούς της εποχής, ούτε τους φαν του βιβλίου. Τουλάχιστον για αρχή. Μέχρι ο χρόνος - που είναι και ο μόνος αντικειμενικός κριτής όταν μιλάμε για ένα έργο τέχνης - να την τοποθετήσει στο πάνθεον των καλύτερων ταινιών όλων των εποχών, η “Λάμψη” όχι μόνο δεν έλαμψε, αλλά ξεκίνησε το ταξίδι στον δρόμο της έβδομης τέχνης με δύο υποψηφιότητες για “Χρυσό Βατόμουρο”: Χειρότερης γυναίκας ηθοποιού για την Shelley Duvall και Χειρότερης Σκηνοθεσίας για τον ίδιο τον Stanley Kubrick. 

 

“Το μυθιστόρημα δεν είναι σε καμία περίπτωση ένα έργο με λογοτεχνικές αξιώσεις”, δήλωνε τότε ο Kubrick στον Γάλλο κριτικό κινηματογράφου Michel Ciment, “αλλά η πλοκή είναι εξαιρετικά δουλεμένη, πράγμα που είναι το πιο σημαντικό για μια ταινία”. Κάπως έτσι ο σκηνοθέτης υπερασπιζόταν τον τίτλο του “ελεύθερου πνεύματος” που ήθελε να συνοδεύει τη φήμη του και να δικαιολογήσει στους εκατομμύρια πιστούς αναγνώστες του  King γιατί άφησε έξω απ’ το κινηματογραφικό σενάριο, που συνυπέγραφε με τη  Daiane Johnson, σημαντικά στιγμιότυπα του best seller βιβλίου.

 

Από μία άποψη αυτή η ελευθερία λειτούργησε θετικά, αφού για πρώτη φορά σε ταινία χρησιμοποιήθηκε Stedicam, από την άλλη εξόργησε τον King, ο οποίος περίμενε μια αυτούσια μεταφορά του μυθιστορήματός του στην μεγάλη οθόνη, όπου η ιστορία του ημίτρελου συγγραφέα που αναλαμβάνει τη φροντίδα ενός ξενοδοχείου μετακομίζοντας εκεί με την οικογένεια του, να μην παρεκλίνει στο ελάχιστο. Βέβαια, φρόντισε να πάρει την “εκδίκηση” του γράφοντας το 1997 το ριμέικ της ταινίας σε τηλεοπτική σειρά αλλά και το σίκουελ βιβλίο “Doctor Sleep” το 2013. Και μπορεί πολλοί να ήθελαν να μάθουν τι απέγινε τελικά ο Danny Torrance, ο μικρός γιος της οικογένειας με τις παράξενες ικανότητες και τον φανταστικό φίλο που μιλάει συνεχώς με το δάχτυλο του, τόσο η σειρά όσο και το βιβλίο απεδείχθησαν πιο προβλέψιμα απ’ όσο αναμενόταν. 

 

Η «Λάμψη» του Kubrick πήρε καιρό για να λάμψει… Facebook Twitter

 Η "Λάμψη" ξεκίνησε το ταξίδι στον δρόμο της έβδομης τέχνης με δύο υποψηφιότητες για "Χρυσό Βατόμουρο": Χειρότερης γυναίκας ηθοποιού για την Shelley Duvall και Χειρότερης Σκηνοθεσίας για τον ίδιο τον Stanley Kubrick

 

Με το πέρασμα, βέβαια, του χρόνου η ταινία του Kubrick άρχισε να εκτιμάται σε σχέση με το τι πραγματικά ήταν, παρά για το τι δεν ήταν. Μπορεί, δηλαδή, ο διάσημος σκηνοθέτης να παρέλειψε αναφορές στα “ζωάκια”, το “σφυρί” ή τον “καυστήρα”, έντυσε όμως το φιλμ του μ’ έναν σπάνιο αινιγματικό τρόπο που εξερέθισε την προσοχή και την φαντασία του θεατή του. Μπορεί εν τέλει η σκηνή της ταινίας όπου ο  σπουδαίος Jack Nickolson σκοτώνει ως επιστάτης Jack Torrance τον σεφ Dick Hallorann (που ερμήνευε ο Scatman Crothers) να έμοιαζε σα να λέει στους αναγνώστες “σας έχω γραμμένους” -τη στιγμή που στο μυθιστόρημα ο ήρωας τη γλιτώνει -, ήταν όμως μία απ’ τις πολλές και διαφορετικές σκηνές που δίνουν ποικιλομορφία στο φιλμ, το οποίο δύσκολα κατατάσσεις μόνο στο είδος του θρίλερ.

 

Χρειάστηκε σχεδόν μια δεκαετία, απ’ το 1980 που γυρίστηκε η ταινία, για να πέσουν οι τόνοι και οι φανατικοί του King να γίνουν και φανατικοί... Κιουμπρικικοί. Απόδειξη ότι η “Λάμψη” έγινε ακόμα και αντικείμενο θεωριών συνομωσίας όταν το 2012 βγήκε στις αίθουσες το “Δωμάτιο 237” (πρωτοπαρουσιάστηκε στις τότε Νύχτες Πρεμιέρας στην Αθήνα). Το ντοκυμαντέρ απέσπασε θερμές κριτικές και αποτέλεσε το κλειδί που επιχείρησε να ξεκλειδώσει όλα τα κρυμμένα μυστικά του σκοτεινής και ιντριγκαδόρικης σκηνοθετικής προσέγγισης. Θεωρίες προσπάθησαν να συνδέσουν την ταινία του Κιούμπρικ με το Ολοκαύτωμα, την γενοκτονία των Ινδιάνων και την ψεύτικη προσελήνωση, αποδεικνύοντας κατ’ ουσίαν ένα πράγμα: Πόσο διαχρονικά παρόντα και ελκυστικά μπορεί να είναι ένα προς ένα όλα τα κομμάτια που συνθέτουν ένα λαμπρό έργo τέχνης. 

 

Με στοιχεία από τη Guardian

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γιάννης Μπακογιαννόπουλος

Οι Αθηναίοι / Γιάννης Μπακογιαννόπουλος: «Η δημοσιότητα που έχω είναι μεγαλύτερη από την αξία μου»

Τη δεκαετία του '50 έβγαλε το πιο φτηνό εισιτήριο, βρέθηκε στο Παρίσι και κοιμόταν στο πάτωμα, προκειμένου να γνωρίσει το «μαγικό σύμπαν» του κινηματογράφου. Ο Βούλγαρης τον φωνάζει ακόμα «δάσκαλο», ενώ κάποτε του έλεγαν ότι οι κριτικές του έμοιαζαν να απευθύνονται μόνο στους φίλους του. Όμως εκείνος παρέμεινε πιστός στον δικό του δρόμο. Και είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
10 όχι και τόσο προβλέψιμες ερωτικές ιστορίες για streaming

Οθόνες / 10 όχι και τόσο προβλέψιμες ερωτικές ιστορίες για streaming

Ξεψαχνίσαμε τον κατάλογο που προσφέρουν οι πλατφόρμες streaming και σας παρουσιάζουμε δέκα ταινίες κατάλληλες για την πιο αγαπησιάρικη μέρα του χρόνου, ώστε να μη χρειαστεί να καταφύγετε ξανά στις συνηθισμένες επιλογές.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Oscar Stories: Οσκαρικό σκάνδαλο, χωρίς ελαφρυντικά

Pulp Fiction / Κάρλα Σοφία Γκασκόν: Οσκαρικό σκάνδαλο, χωρίς ελαφρυντικά

Οι οσκαρικές φιλοδοξίες του Netflix για το Emilia Pérez έπεσαν στο κενό, καθώς η πρώτη τρανς υποψήφια στην ιστορία του θεσμού κατηγορείται για πολιτική ανορθογραφία και εξοστρακίζεται.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κάρλα Σοφία Γκασκόν: Πώς μια ιστορική πρωτιά μετατράπηκε σε ιστορικό εφιάλτη

Οθόνες / Κάρλα Σοφία Γκασκόν: Πώς μια ιστορική πρωτιά μετατράπηκε σε ιστορικό εφιάλτη

Το να είσαι τρανς είναι ζήτημα προσωπικής ταυτότητας, όχι πολιτικών πεποιθήσεων. Και το να προϋποθέτουμε ότι τα τρανς άτομα είναι μονολιθικά στις απόψεις τους ή ανίκανα να έχουν συντηρητικές ή αντιδραστικές απόψεις, είναι απλά παράλογο.
THE LIFO TEAM
Μαύροι Πίνακες: Σίριαλ κίλερ κουλτουριάρης, αστυνομικοί ευφυέστατοι

Νέα στήλη/ Κριτική τηλεόρασης / Μαύροι Πίνακες: Σίριαλ κίλερ κουλτουριάρης, αστυνομικοί ευφυέστατοι

Κριτική της Πόπης Διαμαντάκου για το αστυνομικό θρίλερ του Star, για μια ελληνική παραγωγή που προσπαθεί να ανεβάσει τον πήχη και να συγκριθεί με ξένες παρόμοιες.
ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ
«Θολός βυθός», μια ταινία για τις παιδουπόλεις της Φρειδερίκης

Οθόνες / Οι παιδουπόλεις της Φρειδερίκης γίνονται ταινία

Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Γιάννη Ατζακά, η νέα ταινία της Ελένης Αλεξανδράκη «Θολός Βυθός» είναι μια βουτιά στις ζωές των παιδιών που έγιναν έρμαια της προπαγάνδας και πιόνια σε έναν πόλεμο που δεν καταλάβαιναν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Στη Νέα Υόρκη με τον Γκόντφρεϊ Ρέτζιο

Εικαστικά / Το θρυλικό «Koyaanisqatsi» αναβιώνει στη Νέα Υόρκη μέσω της τεχνητής νοημοσύνης

Το ψηφιακό έργο του Τζον Φιτζέραλντ «The Vivid Unknown», μια από τις φετινές συμμετοχές του Ιδρύματος Ωνάση στο φεστιβάλ «Under the Radar», συνομιλεί εκ νέου με την εμβληματική ταινία του Γκόντφρεϊ Ρέτζιο.
ΒΑΡΒΑΡΑ ΔΟΥΚΑ
10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Ertflix

Οθόνες / 10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Ertflix

Δέκα ξεχωριστές οικιακές προβολές, από το διαχρονικό μυστήριο του «Ονόματος του Ρόδου» ως τον ξεσηκωτικό χορό του «Αnother Round» κι από τις weird κωμικές αναζητήσεις του «Chevalier» ως το τρυφερό ντοκιμαντέρ για τον Γιάννη Σπανό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
67α Grammy: Βεντέτες, βραβεία που άργησαν και ομιλίες που δεν έκαναν γκελ

Μουσική / 67α Grammy: Βεντέτες, βραβεία που άργησαν και ομιλίες που δεν έκαναν γκελ

Η Beyoncé έδειξε να εκπλήσσεται όταν άκουσε το όνομά της από τα χείλη τής πάλαι ποτέ country artist και νυν βασίλισσας της pop, Τέιλορ Σουίφτ, ενώ όλοι οι υπόλοιποι έμειναν έκπληκτοι από μια γυμνή εμφάνιση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ