Η «Λάμψη» του Kubrick πήρε καιρό για να λάμψει… Facebook Twitter
Θεωρίες προσπάθησαν να συνδέσουν την ταινία του Κιούμπρικ με το Ολοκαύτωμα, την γενοκτονία των Ινδιάνων και την «ψεύτικη προσελήνωση»

Η «Λάμψη» του Kubrick πήρε καιρό για να λάμψει…

0

Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός. Ακόμα και η “Λάμψη” (The Shining, 1980), το δημοφιλέστερο φιλμ τρόμου που σκηνοθέτησε ο  Stanley Kubrick πάνω στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Steven King με πρωταγωνιστή τον Jack Nickolson, - ίσως η πιο δημοφιλής ταινία τρόμου μετά το Ψυχώ του Hitchcock -  δεν τύφλωσε με την προσδοκόμενη επιτυχία της ούτε τους κριτικούς της εποχής, ούτε τους φαν του βιβλίου. Τουλάχιστον για αρχή. Μέχρι ο χρόνος - που είναι και ο μόνος αντικειμενικός κριτής όταν μιλάμε για ένα έργο τέχνης - να την τοποθετήσει στο πάνθεον των καλύτερων ταινιών όλων των εποχών, η “Λάμψη” όχι μόνο δεν έλαμψε, αλλά ξεκίνησε το ταξίδι στον δρόμο της έβδομης τέχνης με δύο υποψηφιότητες για “Χρυσό Βατόμουρο”: Χειρότερης γυναίκας ηθοποιού για την Shelley Duvall και Χειρότερης Σκηνοθεσίας για τον ίδιο τον Stanley Kubrick. 

 

“Το μυθιστόρημα δεν είναι σε καμία περίπτωση ένα έργο με λογοτεχνικές αξιώσεις”, δήλωνε τότε ο Kubrick στον Γάλλο κριτικό κινηματογράφου Michel Ciment, “αλλά η πλοκή είναι εξαιρετικά δουλεμένη, πράγμα που είναι το πιο σημαντικό για μια ταινία”. Κάπως έτσι ο σκηνοθέτης υπερασπιζόταν τον τίτλο του “ελεύθερου πνεύματος” που ήθελε να συνοδεύει τη φήμη του και να δικαιολογήσει στους εκατομμύρια πιστούς αναγνώστες του  King γιατί άφησε έξω απ’ το κινηματογραφικό σενάριο, που συνυπέγραφε με τη  Daiane Johnson, σημαντικά στιγμιότυπα του best seller βιβλίου.

 

Από μία άποψη αυτή η ελευθερία λειτούργησε θετικά, αφού για πρώτη φορά σε ταινία χρησιμοποιήθηκε Stedicam, από την άλλη εξόργησε τον King, ο οποίος περίμενε μια αυτούσια μεταφορά του μυθιστορήματός του στην μεγάλη οθόνη, όπου η ιστορία του ημίτρελου συγγραφέα που αναλαμβάνει τη φροντίδα ενός ξενοδοχείου μετακομίζοντας εκεί με την οικογένεια του, να μην παρεκλίνει στο ελάχιστο. Βέβαια, φρόντισε να πάρει την “εκδίκηση” του γράφοντας το 1997 το ριμέικ της ταινίας σε τηλεοπτική σειρά αλλά και το σίκουελ βιβλίο “Doctor Sleep” το 2013. Και μπορεί πολλοί να ήθελαν να μάθουν τι απέγινε τελικά ο Danny Torrance, ο μικρός γιος της οικογένειας με τις παράξενες ικανότητες και τον φανταστικό φίλο που μιλάει συνεχώς με το δάχτυλο του, τόσο η σειρά όσο και το βιβλίο απεδείχθησαν πιο προβλέψιμα απ’ όσο αναμενόταν. 

 

Η «Λάμψη» του Kubrick πήρε καιρό για να λάμψει… Facebook Twitter

 Η "Λάμψη" ξεκίνησε το ταξίδι στον δρόμο της έβδομης τέχνης με δύο υποψηφιότητες για "Χρυσό Βατόμουρο": Χειρότερης γυναίκας ηθοποιού για την Shelley Duvall και Χειρότερης Σκηνοθεσίας για τον ίδιο τον Stanley Kubrick

 

Με το πέρασμα, βέβαια, του χρόνου η ταινία του Kubrick άρχισε να εκτιμάται σε σχέση με το τι πραγματικά ήταν, παρά για το τι δεν ήταν. Μπορεί, δηλαδή, ο διάσημος σκηνοθέτης να παρέλειψε αναφορές στα “ζωάκια”, το “σφυρί” ή τον “καυστήρα”, έντυσε όμως το φιλμ του μ’ έναν σπάνιο αινιγματικό τρόπο που εξερέθισε την προσοχή και την φαντασία του θεατή του. Μπορεί εν τέλει η σκηνή της ταινίας όπου ο  σπουδαίος Jack Nickolson σκοτώνει ως επιστάτης Jack Torrance τον σεφ Dick Hallorann (που ερμήνευε ο Scatman Crothers) να έμοιαζε σα να λέει στους αναγνώστες “σας έχω γραμμένους” -τη στιγμή που στο μυθιστόρημα ο ήρωας τη γλιτώνει -, ήταν όμως μία απ’ τις πολλές και διαφορετικές σκηνές που δίνουν ποικιλομορφία στο φιλμ, το οποίο δύσκολα κατατάσσεις μόνο στο είδος του θρίλερ.

 

Χρειάστηκε σχεδόν μια δεκαετία, απ’ το 1980 που γυρίστηκε η ταινία, για να πέσουν οι τόνοι και οι φανατικοί του King να γίνουν και φανατικοί... Κιουμπρικικοί. Απόδειξη ότι η “Λάμψη” έγινε ακόμα και αντικείμενο θεωριών συνομωσίας όταν το 2012 βγήκε στις αίθουσες το “Δωμάτιο 237” (πρωτοπαρουσιάστηκε στις τότε Νύχτες Πρεμιέρας στην Αθήνα). Το ντοκυμαντέρ απέσπασε θερμές κριτικές και αποτέλεσε το κλειδί που επιχείρησε να ξεκλειδώσει όλα τα κρυμμένα μυστικά του σκοτεινής και ιντριγκαδόρικης σκηνοθετικής προσέγγισης. Θεωρίες προσπάθησαν να συνδέσουν την ταινία του Κιούμπρικ με το Ολοκαύτωμα, την γενοκτονία των Ινδιάνων και την ψεύτικη προσελήνωση, αποδεικνύοντας κατ’ ουσίαν ένα πράγμα: Πόσο διαχρονικά παρόντα και ελκυστικά μπορεί να είναι ένα προς ένα όλα τα κομμάτια που συνθέτουν ένα λαμπρό έργo τέχνης. 

 

Με στοιχεία από τη Guardian

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Inland Empire, Κάψε το μετάξι

Pulp Fiction / Inland Empire: Μυστηριώδες και σκοτεινό, όσο αξίζει σε έναν Λιντς

Μία ακόμη παραβολή για τον απόηχο του Χόλιγουντ -πιο υποκειμενική και σουρεαλιστική από εκείνη του Mulholland Drive-, το γλυκόπικρο κλείσιμο του ματιού ενός δημιουργού που τα έκανε όλα μόνος του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Δείτε ολόκληρη την πρώτη συνέντευξη της Björk on camera μετά μια δεκαετία

Μουσική / Δείτε ολόκληρη την πρώτη συνέντευξη της Björk on camera μετά μια δεκαετία

«Μη σταματάτε. Έχουμε αφθονία. Έχουμε λύσεις. Μπορούμε να αρχίσουμε πάλι από την αρχή»: Η Björk παρουσιάζει την προσωπική της ουτοπία με το πρότζεκτ «Cornucopia» και μιλάει μπροστά στην κάμερα, για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό. 
THE LIFO TEAM
Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Δανέζη

Μυθολογίες / «Ήτανε πέναλτι, κύριε Πάνο;»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Δανέζη

Από μια εισπρακτική αποτυχία και απαγορευμένη ταινία του 1932, μέχρι την ωμή βία της Pieta (που δεν ξέρει γιατί την έχει δει επανειλημμένα) και την cult σουρεαλιστική ματιά του Τσιώλη, η σκηνοθέτρια μας χαρίζει μια σπάνια σινεφίλ λίστα που συνδυάζει θράσος και ανθρωπισμό.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
Soundtrack to a Coup d’Etat: Ένα υβριδικό αριστούργημα που βρήκε το δρόμο για τα Όσκαρ 

Daily / Soundtrack to a Coup d’Etat: Ένα υβριδικό αριστούργημα που βρήκε τον δρόμο για τα Όσκαρ

Υποψήφια για το βραβείο καλύτερης ταινίας ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους είναι αυτή η εκπληκτική ταινία που εκθέτει με αποκαλυπτικό τρόπο τη μεταχείριση της αφρόκρεμας της τζαζ μουσικής ως «βιτρίνας» για την καθαίρεση και τη δολοφονία του ηγέτη της ανεξαρτησίας του Κογκό, Πατρίς Λουμούμπα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
125 λεπτά με την Πόπη Διαμαντάκου/ Πόπη Διαμαντάκου: «Δεν με αγγίζουν οι επιθέσεις, δεν κάνω δημόσιες σχέσεις, δεν γλείφω»

Media / «Δεν υπάρχει τηλεκριτική σήμερα, όλα είναι δημόσιες σχέσεις»

Η γνωστή τηλεκριτικός Πόπη Διαμαντάκου μιλά στη LiFO για τη μακρά επαγγελματική της διαδρομή, την τηλεόραση του χθες και του σήμερα και απαντά για πρώτη φορά στα επικριτικά σχόλια που προκαλούν κατά καιρούς τα κείμενα της.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Για μένα αυτό είναι οι ταινίες, μια περιπέτεια έξω και πέρα από την ηθική»

Οθόνες / «Για μένα αυτό είναι οι ταινίες, μια περιπέτεια έξω και πέρα από την ηθική»

Μια μεγάλη κουβέντα με τον σκηνοθέτη και μουσικό Γιάννη Βεσλεμέ που κυκλοφορεί ταυτόχρονα το νέο του άλμπουμ και η ρετροφουτουριστική του ταινία «Αγαπούσε τα λουλούδια περισσότερο». (SPOILER ALERT)
M. HULOT
Οι δέκα αγαπημένες ταινίες του Capétte

Μυθολογίες / «Όταν είδα το "Climax", δεν μπορούσα να συνέλθω για ώρες»: Οι δέκα αγαπημένες ταινίες του Capétte

Τι συνδέει τον Αρονόφσκι με τον Αλμοδόβαρ και τον Λάνθιμο με τον Βούλγαρη; Ο μουσικός Capétte φτιάχνει τη δική του αγαπημένη κινηματογραφική δεκάδα.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
the last showgirl

Οθόνες / Πρεμιέρα προσεχώς: 10 ταινίες που θα ξεχωρίσουν το επόμενο δίμηνο

Η επιστροφή του Βάλτερ Σάλες, ένας στοχαστικός Κώστας Γαβράς, τα φαντάσματα του Γιώργου Ζώη, ο Ντίλαν κατά τον Τιμοτέ Σαλαμέ, το βάπτισμα της Πάμελα Άντερσον στην υποκριτική, ένα χαμηλόφωνο διαμάντι από την Ινδία και η μεγαλόπνοη αλληγορία του Μπρέιντι Κόρμπετ είναι μερικές από τις ταινίες που θα μας απασχολήσουν τον χειμώνα του 2025.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Phyllis Dalton (1925-2025): Η κορυφαία ενδυματολόγος της κινηματογραφικής ιστορίας

Pulp Fiction / Phyllis Dalton (1925-2025): Η κορυφαία ενδυματολόγος της κινηματογραφικής ιστορίας

Πέθανε στα 99 της χρόνια η Βρετανή ενδυματολόγος που έντυσε χιλιάδες πρωταγωνιστές και κομπάρσους, πάντα με το βλέμμα στραμμένο στην αναπαραγωγή της αυθεντικότητας και στην αντίληψη της δραματικότητας του σεναρίου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το υπερβατικό σινεμά του Ντέιβιντ Λιντς διέρρηξε δια παντός την πραγματικότητα

Απώλειες / Το υπερβατικό σινεμά του Ντέιβιντ Λιντς διέρρηξε διά παντός την πραγματικότητα

Το όνομα του Ντέιβιντ Λιντς (1946-2025) έγινε επιθετικός προσδιορισμός και οι ταινίες του μας προσκάλεσαν να βλέπουμε και να αισθανόμαστε αλλιώς τον κόσμο: με τα μάτια μιας απόκοσμης ψευδαίσθησης και την ψυχή της υπέροχης εμμονής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Oι 10 αγαπημένες ταινίες του Αχιλλέα ΙΙΙ

Μυθολογίες / «Μετά το “Blues Brothers” φορούσα μαύρα γυαλιά στην τάξη»: Oι 10 αγαπημένες ταινίες του Αχιλλέα ΙΙΙ

Έχοντας συμπεριλάβει στη λίστα του από τους αδελφούς Μαρξ μέχρι μια ταινία με τον Θανάση Βέγγο, o συγγραφέας πιστεύει πως το τραγικό και το γελοίο συναντιούνται σε κάποιο σημείο, το οποίο δεν είναι πάντα ευδιάκριτο.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ