Στο πλοίο που μας μεταφέρει νωρίς το πρωί από το Uig (στα βόρεια του Isle of Skye) μέχρι το Tarbet, στη νότια άκρη του Lewis, διαβάζω για τα «μαύρα σπίτια» και την σκληρή, στερημένη ζωή των φτωχών ανθρώπων, κυρίως ψαράδων, που ζούσαν εκεί μέχρι την δεκαετία του ’50, σε συνθήκες πρωτόγονες: Η οικογένεια έμενε στο ίδιο σπίτι με τα ζώα και κοιμόταν όλη στο ίδιο δωμάτιο, έτρωγαν μικροί-μεγάλοι από το ίδιο πιάτο και έκαναν την ανάγκη τους στην εξοχή, ή σε καθίκια -που επίσης μοιράζονταν–ακριβώς όπως και στην ελληνική επαρχία μέχρι να φτάσει ο πολιτισμός.
Η συγκεκριμένη διαδρομή είναι η πιο σύντομη για να περάσεις από το ένα νησί στο άλλο -οι άλλες δύο χρειάζονται διπλάσιο χρόνο, πάνω από 3 ώρες. Το καλοκαίρι έχει πιο συχνά δρομολόγια, αλλά για να ταξιδέψεις με το πλοίο που φεύγει το χάραμα πρέπει να έχεις βγάλει εισιτήριο για το αυτοκίνητο μήνες πριν. Για το πρώτο πρωινό πλοίο από το Uig και το τελευταίο βραδινό πλοίο από το Tarbet γίνεται χαμός, γιατί αν βρεις θέση μπορείς να κάνεις το ταξίδι στο Lewis ημερήσια εκδρομή.
Στο Lewis το σκηνικό είναι ίδιο όπως και στα υπόλοιπα Χάιλαντς: χερσότοποι, πράσινοι λόφοι, ρείκια, νερά, βράχια και απότομες πλαγιές που καταλήγουν στη θάλασσα. Εδώ όμως η ιστορία που χάνεται πίσω στο χρόνο είναι πιο έντονη από παντού, 5.000 χρόνια μέσα από σπαρμένα μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους σε όλη τη διαδρομή, από το νότο μέχρι το βορρά. Και ακούς ελάχιστα αγγλικά, η κύρια γλώσσα στο νησί είναι η γαελική (που σημαίνει ότι πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός με το χάρτη, γιατί πολλά μέρη έχουν διαφορετικά ντόπια ονόματα).
Οι περισσότεροι ντόπιοι έχουν μια μανία με την κουλτούρα τους, τις «εθνικές αξίες» και οτιδήποτε φολκλόρ -το καταλαβαίνεις από τις ιστορίες που διηγούνται τα παραδοσιακά τραγούδια τους που δεν κατάφερα ποτέ να τα συμπαθήσω
Το νησί έχει μόνο μία πόλη, την παραλιακή πρωτεύουσα του συμπλέγματος, το Στόρνογουεϊ (την μόνη αληθινή πόλη σε όλο το αρχιπέλαγος), αλλά, κυρίως, έχει μαζεμένα μερικά από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της Σκοτίας: το Gearrannan, το χωριό-μουσείο με συντηρημένα «μαύρα σπίτια», το Dun Carloway, ένα άριστα διατηρημένο κυκλικό σπίτι ηλικίας 2.000 χρόνων (η ενισχυμένη πέτρινη κατοικία της Εποχής του Σιδήρου που οι Σκοτσέζοι ονομάζουν broch και υπήρχε μόνο εδώ) και τις πιο διάσημες όρθιες πέτρινες κολώνες της Βρετανίας μετά το Stonehenge, τις Callanais Standing Stones.
Υπάρχει ένα (φρικτό) τραγούδι του Κάλουμ Κένεντι που λέει «Make Your Way To Stornoway», το οποίο ήταν κάτι ανάλογο με το «ήταν ένα μικρό καράβι» για μια ολόκληρη γενιά Σκωτσέζων: το τραγουδούσαν από μικρά παιδιά στις σχολικές εκδρομές με λεωφορείο και τους έχει αφήσει τραύματα αθεράπευτα. Εντάξει, δεν μιλούσε για κανίβαλους που έτρωγαν ο ένας τον άλλο (όπως το «μικρό καράβι» που έριχναν κλήρο για να δούνε ποιος θα φαγωθεί), αλλά δίνει ένα σωρό παραπλανητικές πληροφορίες για το Στόρνoγουεϊ, του τύπου «είναι μια πόλη όπου χτυπάει η καμπάνα κάθε μέρα, σημαίνοντας ότι ο παράδεισος είναι κάπου παραδίπλα». Εκεί, λοιπόν, κατά τον Κάλουμ, «ο κόσμος είναι στ’ αλήθεια τόσο καλόκαρδος που όλα τα αφήνεις πίσω σου κι όλα τα ξεχνάς».
Το Στόρνoγουεϊ δεν είναι ακριβώς άσχημο, αλλά είναι μια παραθαλάσσια πόλη εντελώς αδιάφορη, με δρόμους ζικ-ζακ που όλοι διασταυρώνονται μεταξύ τους, με μαγαζιά που μυρίζουν από μακριά επαρχία, ένα νεο-γοτθικό κάστρο (το Lews Castle), γκαράζ που επισκευάζουν κάθε είδους μηχανές, μια βιβλιοθήκη, ένα μουσείο, κι ένα πανεπιστήμιο όπου μπορείς να σπουδάσεις ναυπηγική μηχανολογία, κέλτικες γλώσσες, θεολογία και κομμωτική. Κιτς ρομαντισμός; Όπως και να τον πεις είναι διάχυτος παντού στα Χάιλαντς.
Οι περισσότεροι ντόπιοι έχουν μια μανία με την κουλτούρα τους, τις «εθνικές αξίες» και οτιδήποτε φολκλόρ -το καταλαβαίνεις από τις ιστορίες που διηγούνται τα παραδοσιακά τραγούδια τους που δεν κατάφερα ποτέ να τα συμπαθήσω (είμαι από αυτούς που την γκάιντα και τους σκωτσέζικους ήχους τα θεωρούν κατάλληλα μόνο για βασανιστήρια).
Στις Εβρίδες (το σύμπλεγμα των νησιών της δυτικής Σκωτίας) οι άνθρωποι είναι θρήσκοι σε βαθμό απελπιστικό. Τις Κυριακές, την ώρα της λειτουργίας, όλο το Lewis ερημώνει γιατί οι κάτοικοί του συγκεντρώνονται στις εκκλησίες για να προσευχηθούν και πρέπει να είναι το μοναδικό μέρος στο Ηνωμένο Βασίλειο που στις 10 το πρωί της Κυριακής γίνεται μποτιλιάρισμα, γιατί όλοι πάνε οδικώς στην εκκλησία. Φανατικοί προτεστάντες που ακολουθούν κατά γράμμα το Sabbath, αφιερώνουν την Κυριακή σε εκκλησιασμό, προσευχή και διάβασμα της Βίβλου και μέχρι πριν από μερικά χρόνια τα πάντα ήταν κλειστά, δεν έβρισκες ανοιχτό ούτε καν βενζινάδικο. Τώρα οι απαγορεύσεις έχουν κάπως χαλαρώσει γιατί τα νησιά έχουν αρκετούς τουρίστες. Στη αρχή όλο αυτό σου φαίνεται αλλόκοτο, αλλά όταν βλέπεις και ξαναβλέπεις το παλιό ρητό «God’s Providence is Our Inheritance», καταλαβαίνεις ότι δεν αστειεύονται.
Τέλος πάντων, οι κάτοικοι του Στόρνoγουεϊ το μισούν αυτό το τραγούδι αλλά όσο πιο πολύ γνωρίσεις τα Χάιλαντς, τόσο πιο πολύ πείθεσαι ότι οι άνθρωποι των νησιών είναι βαθιά προσκολλημένοι στην παράδοσή τους και ότι ελάχιστα έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια.
Στο λιμάνι της πόλης, απέναντι από το κάστρο και μπροστά από τα αραγμένα καΐκια, παρατηρούμε μια φώκια να κάνει χαρές με τη βάρκα ενός νεαρού ψαρά (στα πλάγια γράφει «Our Louise»), ο οποίος την ταΐζει ψάρια. Αυτή κάνει βουτιές και μετά πετάγεται με φόρα έξω από το νερό, βγάζοντας έναν ήχο που θυμίζει γουρούνι. Όση ώρα περιμένουμε να ανοίξει το εστιατόριο που προτείνουν όλοι ως το καλύτερο του Lewis, το Digby Chick, κάνουμε βόλτες στους έρημους δρόμους και χαζεύουμε τις αμέτρητες επιλογές για γιαούρτια (τουλάχιστον 23) στα ράφια ενός τεράστιου σουπερμάρκετ που εξυπηρετεί όλο το νησί. Σχεδόν οι μισοί από τους 18 χιλιάδες κατοίκους που έχει συνολικά, ζουν μέσα και γύρω από το Στόρνογουεϊ.
Στις 5.30 ακριβώς, κι ενώ έχουμε διαλέξει τι ακριβώς θα παραγγείλουμε από το early bird menu που υπάρχει κολλημένο στο τζάμι, ο μετρ μας ανακοινώνει εντελώς ψυχρά ότι δεν έχουν τραπέζι, είναι όλα κλεισμένα μέχρι αργά το βράδυ. Κι ενώ είχαμε ορκιστεί ότι δεν θα ξαναφάμε fish & chips, χωρίς άλλη επιλογή, καταλήγουμε στο πρώτο ψαρο-φαστφούντ που βρίσκουμε μπροστά μας για τηγανητό μπακαλιάρο.
Το Cameron’s Chip Shop, εντελώς τυχαία, ήταν ένα από τα βραβευμένα μαγαζιά με το «Fish & Chip Quality Award» -που θα πρέπει να είναι κάτι αξιόλογο, γιατί το είχαν κορνιζαρισμένο φόρα-παρτίδα μαζί με την επιγραφή: «Ένα από τα 65 καλύτερα φαγάδικα του Ηνωμένου Βασιλείου». Φάγαμε ανθυγιεινά αλλά νόστιμα haddock και cod (που είναι δύο διαφορετικά ψάρια αλλά και τα δύο στα ελληνικά μεταφράζονται ως «μπακαλιάρος») με onion rings, πατάτες και μανιτάρια με σκορδάτη μαγιονέζα.
Η μερίδα ήταν τόσο μεγάλη που χόρτασαν και τους γλάρους που όρμησαν πάνω μας, εκλιπαρώντας απελπισμένα για μια πατάτα. Αργότερα έμαθα ότι είναι πολύ επικίνδυνο να ταΐζεις τους γλάρους όταν εμφανίζονται ομαδικά, ειδικά όταν κουβαλάς κάτι φαγώσιμο. Στο δισέλιδο μιας τοπικής εφημερίδας που είχαν κολλήσει σε ένα μαγαζί με είδη αλιείας έγραφε για μια ομάδα γλάρων που γέμισε με πληγές από τσιμπήματα έναν άτυχο ψαρά που προσπάθησε να προστατέψει το κολατσιό του. Και μη χειρότερα.
Στο δρόμο για το Gearrannan όπου βρίσκεται το χωριό με τα black houses και περνώντας από τον οικισμό Barraid An Duin, υπάρχει το «σπίτι με την αψίδα», ένα αγροτόσπιτο κρυμμένο πίσω από ψηλούς θάμνους με μια τεράστια αψίδα στην είσοδο της αυλής του, η οποία είναι φτιαγμένη από τα κόκαλα μια φάλαινας, νομίζω από το σαγόνι. Είναι ένα απομεινάρι μακάβριο από μια εποχή όχι και τόσο μακρινή, όταν τα κήτη ήταν το βασικό κυνήγι στη θάλασσα και όχι το θέαμα για τις τουριστικές βόλτες με τις ψαρόβαρκες. Σήμερα τα δελφίνια και οι φάλαινες είναι η κύρια ατραξιόν για τις ημερήσιες κρουαζιέρες με καΐκι στον Ατλαντικό. Παρατηρώντας το «μνημείο» θυμήθηκα τον Μόμπι Ντικ και ότι δεν κατάφερα ποτέ να τον διαβάσω μέχρι το τέλος.
Οι Callanish Standing Stones είναι πολύ κοντά στο παραθαλάσσιο χωριό με τα μαύρα σπίτια, στην κορυφή ενός λόφου με θέα στην Loch Roag και σε ένα καταπράσινο τοπίο που μου δημιουργούσε συνεχώς την εντύπωση ότι ήμουν στο Σούνιο. Μυστικιστικές και μυστήριες οι Callanish Standing Stones είναι από τα πολύ ατμοσφαιρικά προϊστορικά μνημεία και από τους πιο πλήρεις κύκλους με πέτρες στη Βρετανία. Συνολικά είναι 13 μενίρ τοποθετημένα γύρω από έναν μονόλιθο 4,5 μέτρων από την νεολιθική περίοδο και μάλλον χρησιμοποιούνταν ως χώρος τελετουργιών μέχρι την εποχή του Χαλκού.
Στο Lewis έχει διάσπαρτα πολλά ανάλογα μνημεία (πάνω από 20), με μικρές και μεγάλες πέτρες που ξεφυτρώνουν στη μέση του πουθενά. Η ημερομηνία κατασκευής τους είναι άγνωστη, από 5.000 μέχρι 3.800 χρόνια πριν και θεωρούνται περίπου σύγχρονες των πυραμίδων της Αιγύπτου. Οι θρύλοι που σχετίζονται με τις πέτρες είναι πάρα πολλοί, κι αν μιλήσεις με ντόπιο διαπιστώνεις ότι είναι τόσο συνδεδεμένοι με τη ζωή τους που έχουν καταλήξει να τους πιστεύουν ως αληθινούς.
Από όλα τα αξιοθέατα του νησιού (που τα βλέπεις όλα σε μια απίθανη τρίωρη βόλτα με το αυτοκίνητο) αυτό που βρίσκεται στο πιο όμορφο μέρος είναι το Dun Carloway (Dùn Chàrlabhaigh για τους ντόπιους), το πιο καλοδιατηρημένο broch της Σκοτίας, χτισμένο σε μια κοιλάδα μαγευτική που από τη μια μεριά βλέπει στη λίμνη και από την άλλη καταλήγει σε μια από τις πιο όμορφες παραλίες των Χάιλαντς. Ο τρόπος που ήταν χτισμένη η είσοδός του, σκαμμένη μέσα στο έδαφος, στην άκρη μιας μακριάς υπόγειας σκάλας, προστάτευε τους ανθρώπους από τους ανέμους και τον χιονιά, ενώ η τεράστια καλύβα που θυμίζει τις πέτρινες καλύβες των βοσκών που έβρισκες στην ελληνική επαρχία μέχρι πριν από μερικά χρόνια, είχε δύο ξεχωριστούς χώρους. Στο κέντρο του μεγάλου δωματίου υπήρχε η εστία με τη φωτιά και κοντά στον τοίχο μια ξύλινη υπερυψωμένη κατασκευή όπου βρίσκονταν τα κρεβάτια της οικογένειας. Ο μικρός χώρος ήταν μάλλον αποθήκη τροφίμων.
Ο άνθρωπος που την διαχειρίζεται, ο οποίος για τρεις λίρες έκανε μια δεκάλεπτη ξενάγηση περιγράφοντας την ζωή του ανθρώπου του πρώτου αιώνα π.Χ., έλεγε πολλές λεπτομέρειες που μου φαίνονταν πολύ εντυπωσιακές για έναν άνθρωπο της εποχής του Σιδήρου, αλλά τσεκάροντας στο google κατάλαβα ότι αναφερόταν στην ρωμαϊκή εποχή. Αυτό δεν έκανε λιγότερο σημαντική την καλύβα, αλλά, συγκριτικά, την ίδια περίοδο στις χώρες της Μεσογείου η πολυτέλεια των κατοικιών ήταν εξωφρενική.
Το Lewis είναι ένα νησί που περιέργως αλλάζει όνομα όταν φτάσεις στο βραχώδες νότιο άκρο του, εκεί το λένε Harris, οπότε η «νήσος Harris» και η «νήσος Lewis» είναι το ίδιο νησί, μόνο που με το κάθε όνομα αναφέρεσαι σε διαφορετικό σημείο του. Τα βράχια του Harris χρησιμοποιήθηκαν από τον Κιούμπρικ για να απεικονίσει την επιφάνεια του Δία στην Οδύσσεια του Διαστήματος και έχουν γίνει το σκηνικό για ένα σωρό σειρές και ταινίες, με πιο πρόσφατο νομίζω το Castaway. Το Tarbet εκτός από τα αποστακτήρια ουίσκι φημίζεται για τα μάλλινα και τα πλεκτά και τα τουίντ σε κυνηγούν σε κάθε σου βήμα. Το πρώτο πράγμα που βλέπεις μόλις κατέβεις από το πλοίο είναι πλεκτήρια μαλλιού.
Το Skye είναι το πιο μεγάλο νησί των Εβρίδων και σίγουρα το πιο δημοφιλές, επειδή το συνδέει πλέον δρόμος με την ενδοχώρα μέσω του Kyle of Lochalsh και έτσι πας πολύ εύκολα με το αυτοκίνητο. Λένε ότι είναι και το πιο όμορφο νησί του Αρχιπελάγους (σίγουρα είναι το πιο τουριστικό), όμως δεν έχει ούτε την αγριάδα του Mull ούτε τα μνημεία του Lewis. Η αλήθεια είναι ότι το είδαμε βιαστικά νωρίς το πρωί διασχίζοντας το πιο μεγάλο μέρος του, από το Kyle of Lochalsh μέχρι τη βόρεια άκρη του, στο Uig, και όσο προλάβαμε την επόμενη μέρα στο ταξίδι στη νότια πλευρά του.
Η οροσειρά του Cullins σχηματίζει έναν από τους πιο δραματικούς ορεινούς όγκους της Σκωτίας και προσελκύει ορειβάτες από όλο τον κόσμο, οι οποίοι έρχονται για να τεστάρουν τις ικανότητές τους στις δύσκολες συνθήκες ανάβασης σε μια από τις πιο γραφικές διαδρομές της Γης.
Η πιο ψηλή κορυφή του, το Sgurr Allasdair, είναι βασικός πόλος έλξης για το νησί και μεγάλη πρόκληση για την αντοχή των ορειβατών, όπως και το Old Man of Storr, ένας βράχος 49 μέτρων, λεπτός σαν στήλη, που βρίσκεται πάνω από την πρωτεύουσα του νησιού, το Portree –ένα από τα πολύ δημοφιλή αξιοθέατα της Βρετανίας (για όποιον έχει όρεξη να περπατήσει μέχρι εκεί).
Ο θρύλος του νησιού, ο Bonnie Prince Charlie, πέρασε μερικές εβδομάδες κρυμένος στο Skye μετά τη μάχη του Culloden το 1746 και το όνομά του ακούγεται παντού, αλλά αν δεν είσαι Σκωτσέζος δεν σε ενδιαφέρει και πολύ να ακολουθήσεις τα βήματά του. Ωστόσο, έχει ειδικό ενδιαφέρον γιατί σχετίζεται με το πιο διάσημο από τα ποτά του νησιού, που δεν είναι ούτε το ουίσκι ούτε η μπίρα. Φεύγοντας από το νησί άφησε πίσω του τη μυστική συνταγή για το λικέρ Drambuie, «το ποτό που ικανοποιεί» κατά τους ντόπιους («an Dram Buidheach») -το οποίο θα έκοβα το κεφάλι μου ότι είναι γαλλικής προέλευσης. Το 1746 την έδωσε ως ευχαριστήριο δώρο στον John MacKinnon, επειδή τον πέρασε με τη βάρκα από το νησί στην ενδοχώρα, έτσι η οικογένειά του John άρχισε να παράγει μαζικά το ξακουστό λικέρ από το τέλος περίπου του 19ου αιώνα μέχρι και πολύ πρόσφατα που πουλήθηκε η εταιρία. Το Drambuie εμφιαλώθηκε για δημόσια κατανάλωση από την οικογένεια του MacKinnon στο Broadford Inn, στο νότιο Skye, το 1893.
Οι ντόπιοι τον Bonnie Prince Charlie τον θεωρούν κάτι σαν τον Κολοκοτρώνη, μέγα ήρωα, και όσους συνδεόνται μαζί του τους έχουν επίσης περί πολλού. Έτσι, την Φλόρα Μακντόναλντ που τον βοήθησε να το σκάσει στη Γαλλία μετά τη μάχη του Culloden την τιμούν ιδιαίτερα και τον τάφο της στο λόφο πάνω από το Kilmuir (ένα πολύ όμορφο κοιμητήριο) τον έχουν ως αξιοθέατο. Μάλιστα, την αρχική ταφόπλακά της την έκοψαν κομματάκι-κομματάκι λες και ήταν το τίμιο ξύλο και την πήραν οι φανατικοί οπαδοί της για σουβενίρ. Σήμερα υπάρχει εκεί ένας κέλτικος σταυρός και η μια επιγραφή στη βάση του που λέει για την Φλόρα: «Ένα όνομα που θα αναφέρεται στην ιστορία, και αν το θάρρος και η πίστη είναι αρετές, τότε θα αναφέρεται με τιμή».
Στο κάστρο του Dunvegan, το πιο παλιό κάστρο της Σκωτίας που εξακολουθεί να κατοικείται από την ίδια οικογένεια από τότε που χτίστηκε, τον 13ο αιώνα, δεν πήγαμε, πρώτον επειδή ήταν πολύ βόρεια, και δεύτερον (και κυριότερο) επειδή είχε δημοσιευτεί ένα άρθρο στην Guardian λίγο πριν ξεκινήσουμε για το νησί που έλεγε ότι «οι κάτοικοι του Skye έκαναν επείγουσα έκκληση για βοήθεια για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τα πλήθη των τουριστών που συρρέουν σε μερικά από τα πιο διάσημα σημεία του νησιού, μετά από την φετινή τουριστική έκρηξη».
Οι νησιώτες παραπονιούνταν ότι οι στενοί μονόδρομοι μπλόκαραν από τα βαν, τα τουριστικά λεωφορεία και τα αυτοκίνητα που κινούνταν με απελπιστικά μικρή ταχύτητα, ενώ οι επισκέπτες έκαναν την ανάγκη τους σε όλη τη διαδρομή, βρομίζοντας τους υπαίθριους χώρους. Ήταν λογικό με τόσο κόσμο να πιάσει τους μαγαζάτορες πανικός και να κλείσουν άρον-άρον τις τουαλέτες των μπαρ και των εστιατορίων τους για όσους δεν είναι πελάτες, ενώ οι αρχές των Χάιλαντς αναγκάστηκαν να κλείσουν τις δημόσιες τουαλέτες, στέλνοντας τους επισκέπτες να κάνουν την ανάγκη τους στην ύπαιθρο.
Σημεία όπως οι fairy pools, οι κρυστάλλινες λίμνες που σχηματίζονται από καταρράκτες κοντά στο Glen Brittle, ο φάρος στο Neist Point που έχει θέα στα νησιά Uist και το Old Man of Storr είχαν καταντήσει τον φετινό Αύγουστο μέρη ταλαιπωρίας. «Η πρωτοφανής συρροή Αμερικάνων μετά από δεκαετίες πληθυσμιακής μείωσης και απομόνωσης έφερε στο νησί εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες, οι οποίοι σε 48 ώρες θέλουν να δουν όλα τα αξιοθέατα, προκαλώντας αδιανόητους συνωστισμούς στα τέσσερα-πέντε πιο γνωστά σημεία» έλεγε το άρθρο. «Το βίντεο του Harry Styles (του σταρ από το boy band One Direction που κάνει σόλο καριέρα) στο οποίο πετάει πάνω από το Skye, διαφημιστικά όπως της Volvo που έχουν γυριστεί σε εντυπωσιακά σημεία όπως το Quiraing, η καμπάνια του τουριστικού πρακτορείου VisitScotland και το πρόμο πολλών σταρ του Χόλιγουντ που ξαφνικά αγάπησαν πολύ τα Χάιλαντς έφεραν στο νησί τόσο κόσμο που δεν μπορεί να τον αντέξει το νησί.
Αυτό που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει ήταν ένα τουριστικό λεωφορείο το οποίο πάρκαρε σε ένα νεκροταφείο την ώρα που γινόταν μια κηδεία κοντά στο Uig, προκαλώντας ένταση ανάμεσα στους τουρίστες που έβγαζαν σέλφι με φόντο την κηδεία και στα μέλη της οικογένεις που πενθούσαν τον άνθρωπό τους. Ένας από αυτούς έγραψε στην εταιρία που έκανε τις ξεναγήσεις, ζητώντας αυστηρά να μην ξαναπατήσουν το πόδι τους στο Skye.
Εκτός από την απίστευτη ταλαιπωρία στους δρόμους που έκανε αδύνατη την μετακίνηση ακόμα και των συνεργείων διασωστών που δεν μπορούσαν να πάνε στα κεντρικά σημεία κοντά στο Glen Brittle για τη βάρδιά τους, η μεγάλη ζήτηση των σπιτιών έφερε και τρομερές αυξήσεις στα ενοίκια και τα δωμάτια στο Airbnb: από 54 λίρες το καλοκαίρι του 2015 έφτασαν τις 360 το φετινό καλοκαίρι! Νοικιάζονταν ακόμα και καλύβες, παρκαρισμένα τροχόσπιτα που ήταν σε αχρηστία χρόνια, ακόμα και σπίτια παλιά και ακατάλληλα, χωρίς κουζίνα και μπάνιο. Ο υπερβολικός αριθμός επισκεπτών που πάρκαραν όπου να ’ναι και περπατούσαν κατά εκατοντάδες στα μονοπάτια των περιπατητών τα γέμισε λάσπη και μπλόκαρε τις διόδους ανάγκης που έχουν οι κάτοικοι της περιοχής για μέρες».
Διαβάζοντας όλα αυτά δεν τολμήσαμε να ξαναπάμε βόρεια. Από το Broadford κατεβήκαμε στο Elgol, σε μια χερσόνησο με καταπληκτικά μέρη, όπου οδηγώντας σε υπερβολικά στενούς δρόμους συναντάς μερικές από τις πιο όμορφες εικόνες της Σκωτίας. Η διαδρομή που ξεκινάει από το Broadford, περνάει από το Strath Suardal και μια μικρή ερειπωμένη εκκλησία σε τοπίο που σε μεταφέρει στη Βικτοριανή εποχή, δίπλα σε ένα παλιό νεκροταφείο, γίνεται κινηματογραφική με εκθαμβωτική θέα στο βουνό Bla Bleinn και καταλήγει στο Elgol, ένα παραλιακό μέρος με αποβάθρα που βλέπει στο Isle of Rum και το νησάκι Soay. Γενικά, τα νεκροταφεία των Χάιλαντς είναι πολύ ελκυστικά μέρη για τους τουρίστες και τα αγαπούν πολύ τα οργανωμένα τουρ, σχεδόν σε όλα βρίσκαμε σταματημένους επισκέπτες.
Το πιο πολυφωτογραφημένο κάστρο των Χάιλαντς είναι σίγουρα το Eilean Donan Castle που είναι πολύ κοντά στο Skye, μόλις πατήσεις το πόδι σου στην ενδοχώρα και αφήσεις πίσω σου το Kyle of Lochalsh. Βρίσκεται δίπλα στο Dornie, στη συμβολή τριών λιμνών (τις lochs Long, Alsh και Duich) και σε ένα από τα πιο όμορφα τοπία της Βρετανίας, με δεκάδες οδηγούς να ψάχνουν απεγνωσμένα χώρο στο πάρκινγκ από το πρωί μέχρι τη δύση του ήλιου.
Είναι σίγουρα το πιο δημοφιλές από όλα τα κάστρα στο Instagram και το πιο γραφικό, ο νούμερο ένα κράχτης στα τουριστικά διαφημιστικά φυλλάδια και πολύ αναγνωρίσιμο σκηνικό επειδή έχει εμφανιστεί σε ένα σωρό ταινίες του Χόλιγουντ και τηλεοπτικές σειρές. Δεν μπήκαμε μέσα γιατί γινόταν χαμός απ’ τον κόσμο, αλλά και απ’ έξω την αξίζει την επίσκεψη.
Μετά το κάστρο κάναμε μια στάση στο Plockton, το χωριό που γυρίστηκε ένα μέρος από το Wicker Man, η ταινία τρόμου που σκηνοθέτησε το 1973 ο Robin Hardy, -ένα περίεργο μέρος που βλέπει στον Ατλαντικό, με τεράστια γιούκα φυτεμένα κατά μήκος της παραλίας, τα οποία το κάνουν να μοιάζει με τροπικό νησί, παρόλο που είχε 14 βαθμούς Κελσίου αυγουστιάτικα. Από κει κατευθυνθήκαμε στο Fort William που ήταν εντελώς νεκρό μετά τις 6 το απόγευμα. Το μόνο που θυμάμαι από τη μικρή και εντελώς βαρετή πόλη είναι ένα βιβλιοπωλείο που είχε ένα σωρό βιβλία για τη Σκωτία και ένα μαγαζί με fudge και καραμέλες, όπου δοκίμασα το πιο ωραίο fudge με σταφίδες και ρούμι σε όλο το ταξίδι.
Από εκεί αρχίσαμε το ταξίδι της επιστροφής προς το Εδιμβούργο. Νομίζω ότι η τελευταία στάση που κάναμε, αφήνοντας πίσω μας τα Χάιλαντς, ήταν στο Doune Castle. Το πολύ καλοδιατηρημένο μεσαιωνικό κάστρο του 13ου αιώνα κοντά στο χωριό Doune, 13 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Στέρλινγκ, σε ένα πολύ όμορφο σημείο όπου ο ποταμός Teith χύνεται στον ποταμό Forth, είναι από τα πιο δημοφιλή της Σκωτίας, επειδή έχει αρκετές φορές χρησιμοποιηθεί ως σκηνικό για ταινίες και σίριαλ -από τον Ιβανόη του 1952 με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ και την πιο πρόσφατη τηλεοπτική διασκευή για το BBC το 1996, μέχρι το Game of Thrones.
Το κάστρο των Winterfell στο πρώτο επεισόδιο της σειράς έρχονται να το επισκεφτούν πάνω από 25.000 φαν του Game of Thrones κάθε χρόνο, κυρίως για αυτόν τον λόγο. Ήταν το σκηνικό και για την τηλεοπτική σειρά Outlander, αλλά τα τελευταία 40 χρόνια έγινε περισσότερο γνωστό επειδή στους χώρους του γυρίστηκε η κλασική ταινία των Μόντι Πάιθον, το Monty Python and the Holy Grail (το 1975). Κάθε χρόνο υπάρχει και Monty Python Day, ενώ η ακουστική ξενάγηση στους χώρους του γίνεται με τη φωνή του Terry Jones. Για άλλη μια φορά, πιο πολύ εντυπωσιάστηκα από το μέρος που επέλεξαν για να το χτίσουν (έναν καταπράσινο λόφο δίπλα στο ποτάμι με δάσος από δέντρα και θάμνους και στις δυο όχθες του) και την βόλτα στην εξοχή, παρά από το ίδιο το κάστρο.
