ΠIΣΩ ΣΤΟ 1972, ο παγκοσμίου φήμης σκηνοθέτης Andrei Tarkovsky συνάντησε τον κριτικό κινηματογράφου Leonid Kozlov περίπου την ίδια εποχή που βγήκε στους κινηματογράφους η 5η μεγάλου μήκους ταινία του, Solaris. Ο Kozlov ζήτησε από τον Ρώσο σκηνοθέτη να μοιραστεί δέκα κορυφαίες αγαπημένες του ταινίες.
Με μεγάλη προσήλωση και σκέψη, ο θρυλικός σκηνοθέτης κατέγραψε πρόχειρα σε ένα κομμάτι χαρτί τις ταινίες που πιθανότατα είχε απολαύσει και έμαθε πολλά από αυτές, αλλά λαμβάνοντας υπόψη και την φιλοσοφία του για την 7η τέχνη, είναι πιθανό να θεωρούσε ότι οι ταινίες αυτές συνέβαλαν συνολικά στον κινηματογράφο.
Για τον ίδιο ο κινηματογράφος ήταν κάτι παραπάνω από ωραία αισθητική και καλό σενάριο. Ήταν ένας τρόπος να συμβιβάσει την ατέλεια, την ομορφιά και το θαύμα της ζωής. Ο ορισμός της τέχνης όπως την είχε στο μυαλό του ο Tarkovsky είναι το σημείο όπου συναντώνται αυτά τα τρία.
Η δεκάδα στη λίστα του Tarkovsky, θα μπορούσε ίσως να διδάσκεται ως μάθημα στις σχολές κινηματογράφου. Οι επιλογές του σκηνοθέτη ουσιαστικά αντλήθηκαν από τη φιλοσοφία του για την τέχνη. Για τον ίδιο ο κινηματογράφος ήταν κάτι παραπάνω από ωραία αισθητική και καλό σενάριο. Ήταν ένας τρόπος να συμβιβάσει την ατέλεια, την ομορφιά και το θαύμα της ζωής. Ο ορισμός της τέχνης όπως την είχε στο μυαλό του ο Tarkovsky είναι το σημείο όπου συναντώνται αυτά τα τρία. Αυτό θέλησε να κάνει μέσα από τις ταινίες του. Να δημιουργήσει αρμονία σε έναν ετερόκλητο κόσμο.
Ο Andrei Tarkovsky δίνει συμβουλές σε νέους σκηνοθέτες
Ο Kozlov περιγράφει την συνάντηση με τον Tarkovsky σε άρθρο του:
«Σε κάποιο σημείο ρώτησα τον Tarkovsky αν μπορούσε να κάνει μια λίστα με τις δέκα αγαπημένες του ταινίες. Πήρε την πρόταση μου πολύ σοβαρά και για λίγα λεπτά κάθισε σκυμμένος πάνω από ένα κομμάτι χαρτί. Τότε άρχισε να γράφει μια λίστα με ονόματα σκηνοθετών -Buñuel, Mizoguchi, Bergman, Bresson, Kurosawa, Antonioni, Vigo. Ένα ακόμα, αυτό του Dreyer, ακολούθησε μετά από μια παύση. Στη συνέχεια έκανε μια λίστα με ταινίες και τις έβαλε προσεκτικά σε σειρά. Ο κατάλογος, φάνηκε έτοιμος, αλλά ξαφνικά και απροσδόκητα ο Tarkovsky πρόσθεσε ακόμη μία ταινία. Το City Lights.»
Το top ten στη λίστα του Tarkovsky παρακάτω:
Le Journal d'un curé de campagne
Robert Bresson, 1951
Winter Light
Ingmar Bergman, 1963
Nazarin
Luis Buñuel, 1959
Wild Strawberries
Ingmar Bergman, 1957
City Lights
Charlie Chaplin, 1931
Ugetsu Monogatari
Kenji Mizoguchi, 1953
Seven Samurai
Akira Kurosawa, 1954
Persona
Ingmar Bergman, 1966
Mouchette
Robert Bresson, 1967
Woman in the Dunes
Hiroshi Teshigahara, 1964
Είναι εύκολο να υποθέσουμε ότι ο Tarkovsky συμπεριέλαβε τις ταινίες που τον έκαναν να διασκεδάσει, τον ενέπνευσαν ή τον καθοδήγησαν. Ωστόσο, ο Kozlov πιστεύει ότι η λίστα του κρύβει κάτι μεγαλύτερο:
«Όπως και άλλες λίστες σκηνοθετών που βλέπουμε σε περιοδικά ή εφημερίδες, η λίστα του Tarkovsky είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτική. Κύριο χαρακτηριστικό του σκηνοθέτη είναι η σοβαρότητα της επιλογής. Με εξαίρεση το City Lights, δεν έχει καμία άλλη ταινία του βωβού κινηματογράφου ή οποιαδήποτε από τη δεκαετία του '30 και του '40».
Ο λόγος είναι ότι ο Tarkovsky αντιλήφθηκε ότι τα πρώτα 50 χρόνια του κινηματογράφου ήταν ένα προοίμιο για το τι θεωρείται πραγματικός κινηματογράφος. Και αν και είχε σε μεγάλη εκτίμηση τόσο τον Dovzhenko όσο και τον Barnet, η πλήρης απουσία σοβιετικών ταινιών από τη λίστα του είναι ίσως ενδεικτική ότι έβλεπε "αλλού" τον αληθινό κινηματογράφο.
Για τον Tarkovsky, το ζήτημα δεν έγκειται στο πόσο όμορφη μπορεί να είναι η τέχνη του σκηνοθέτη, αλλά στο πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει αυτή η τέχνη.
Γεννήθηκε το 1932 στο χωριό Zavraje και ήταν γιος του σημαντικού ποιητή Arseniy Tarkovsky. Σπούδασε μουσική, ζωγραφική, γλυπτική και αραβικά, ενώ από το 1956 παρακολούθησε μαθήματα στο Ινστιτούτο κινηματογράφου της Σοβιετικής Ένωσης. Η διεθνής αναγνώριση του Tarkovsky ήρθε με την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν (1962), η οποία κέρδισε τρεις "Χρυσούς Λέοντες" στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας, μεταξύ των οποίων το βραβείο σκηνοθεσίας και καλύτερης ταινίας.
Οι ταινίες του:
Θυσία (Offret, 1986)
Νοσταλγία (Nostalghia, 1983)
Tempo di viaggio (1983) -- τηλεπαραγωγή
Στάλκερ (Stalker, 1979)
Ο Καθρέφτης (Zerkalo, 1975)
Σολάρις (Solaris, 1972)
Αντρέι Ρουμπλιόφ (Andrei Rublyov, 1969)
Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν (Ivanovo detstvo, 1962)
Ο οδοστρωτήρας και το βιολί (Katok i skripka, 1960)
Πέθανε στις 29 Δεκεμβρίου του 1986 στη Γαλλία από καρκίνο. Ήταν μόλις 54 ετών.
σχόλια