«Κρύβεσαι πίσω από μια γραφομηχανή» λέει σε μια σκηνή λεκτικής διαμάχης στην ταινία «Χοντρός και Λιγνός» ο Όλιβερ Χάρντι στον Σταν Λόρελ, σχετικά με την προσωπική προσφορά του καθενός στο κωμικό δίδυμο που έχτισαν. Ο πρώτος ήταν ένας τέλειος εκτελεστής, όμως ο Λόρελ ήταν ουσιαστικά ο εγκέφαλος του διδύμου, καθώς έγραφε και μετά επέβλεπε τη σκηνοθεσία όλων σχεδόν των σκετς που το έκανε διάσημο. Και όντως έγραψε πολλές χιλιάδες λέξεις στη γραφομηχανή του για να φτιάξει αυτή την καριέρα, όμως δεν ήταν ο μοναδικός λόγος που τον κρατούσε αμέτρητες ώρες στο γραφείο του.
«Αν ακολουθούσα άλλη καριέρα στη ζωή μου και δεν γινόμουν ηθοποιός, θα ήθελα να έχω ένα κατάστημα με είδη γραφικής ύλης και να το τρέχω μόνος μου. Δε ξέρω γιατί, αλλά η αγαπημένη μου συνήθεια έξω από τη δουλειά μου είναι να επισκέπτομαι τέτοια καταστήματα» είπε κάποια στιγμή ο Λόρελ στον άνθρωπο που έγραψε την πρώτη βιογραφία των boys, τον Τζον ΜακΚέιμπ.
Ο ίδιος υπήρξε ένας από τους ελάχιστους διάσημους ηθοποιούς της εποχής του που με έναν εμμονικό τρόπο προσπάθησε να διατηρήσει προσωπική επαφή με τους θαυμαστές του, απαντώντας ο ίδιος σε όσο το δυνατόν περισσότερα γράμματα μπορούσε. Η συνήθεια αυτή δεν ήταν απλά ένας τρόπος να ξοδεύει τις ώρες του όταν πια η καριέρα του τελείωσε, αλλά ξεκίνησε από τα πρώτα του βήματα στο Χόλιγουντ λόγω της αγάπης του για το γράψιμο και την εξ αποστάσεως επικοινωνία.
Η ευγένεια της γραφής του Λόρελ και η φροντίδα του για την τυπικότητα κάθε απάντησης αποκαλύπτει ένα σχεδόν γαλήνιο μυαλό που είχε ανάγει τη γραπτή επικοινωνία σε ένα είδος προσωπικής θεραπείας.
Μετά τον θάνατό του, το 1965, άρχισαν να κυκλοφορούν σε αγορές για συλλέκτες γράμματα που έστελνε σε θαυμαστές του, τα οποία δεν είχαν την αντίστοιχη ταρίφα σε σχέση με άλλους ηθοποιούς της εποχής του, καθώς μόνο σπάνια δεν τα έλεγε κάποιος.
Στη δεκαετία του '80, ένας Αμερικανός που μεγάλωσε με τις ταινίες τους και μάζευε ήδη memorabilia από την καριέρα τους, ο Μπέρνι Χότζι, είχε εντυπωσιαστεί από την ευκολία με την οποία έβρισκε γράμματα του Λόρελ και η συλλογή του μεγάλωσε σχετικά γρήγορα. Πριν από 10 χρόνια περίπου, έχοντας πλέον μια ισχυρή βάση, προχώρησε στη δημιουργία του lettersfromstan.com, με σκοπό να συνεχίσει μέσω διαδικτύου αυτό που είχε ξεκινήσει προσωπικά, να συλλέξει δηλαδή όσο περισσότερα γράμματα μπορούσε και να τα ταξινομήσει χρονικά, δημιουργώντας ένα είδος εναλλακτικής αυτοβιογραφίας του Λόρελ.
Το site σήμερα ένωσε τους οπαδούς των δύο κωμικών σε όλο τον κόσμο και το αποτέλεσμά του είναι μια συλλογή με πάνω από 1.700 απαντήσεις του Λόρελ σε γράμματα φίλων και θαυμαστών του, αρχειοθετημένες χρονολογικά, με υπομνήματα και πληροφορίες για τη ζωή του ηθοποιού σε κάθε περίοδο, ώστε να γίνονται περισσότερο κατανοητά. Η ευγένεια της γραφής του Λόρελ και η φροντίδα του για την τυπικότητα κάθε απάντησης αποκαλύπτει ένα σχεδόν γαλήνιο μυαλό που είχε αναγάγει τη γραπτή επικοινωνία σε ένα είδος προσωπικής θεραπείας.
Μέσα στη βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε υπάρχουν βιογραφικά των ανθρώπων με τους οποίους επικοινωνούσε περισσότερο, από συναδέλφους του των πρώτων χρόνων του στην κινηματογραφική βιομηχανία ως μια νέα φουρνιά κωμικών με τους οποίους είχε επαφή από τη δεκαετία του 50 και έπειτα.
Η πιο συναισθηματικά φορτισμένη περίοδος τον Αύγουστο του 1957 και έπειτα, τη στιγμή δηλαδή που πεθαίνει ο Όλιβερ Χάρντι, με πολλά συλλυπητήρια γράμματα θαυμαστών να καταφθάνουν και τον Λόρελ να μιλά με γλυκά συναισθήματα για τον επί χρόνια φίλο και συνεργάτη του.
Βρήκαμε τον συλλέκτη και δημιουργό του project, Μπέρνι Χότζι, ο οποίος μιλά για τις απαρχές αυτής της ιδέας, την αγάπη του για το δίδυμο Λόρελ-Χάρντι με τις ταινίες του οποίου μεγάλωσε αλλά και τη γνώμη του για την ταινία «Χοντρός και Λιγνός» που κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους.
— Πότε μάθατε για πρώτη φορά αυτή την εμμονή του Λόρελ με την αλληλογραφία και πως αποφασίσατε να ξεκινήσετε αυτό το project;
Είμαι φανατικός των Λόρελ και Χάρντι σχεδόν σε όλη μου τη ζωή και μάζευα αντίγραφα αλλά και αυθεντικά γράμματά του Λόρελ για πάρα πολύ καιρό. Άρχισα να μαζεύω αντίγραφα πριν από 4 δεκαετίες, πολύ πριν από την εποχή του Ίντερνετ, όπου μπορούσες να βρεις κάτι τέτοιο μόνο σε καταλόγους δημοπρασιών, σε λίστες από εμπόρους αυτογράφων ή σε events που σχετίζονταν με κινηματογραφικά memorabilia. Τότε ήταν που παρατήρησα ότι ο Λόρελ έγραφε πραγματικά πολλά γράμματα. Και τονίζω τη λέξη πολλά!
Πριν μερικά χρόνια, άνοιξα το Αρχείο Αλληλογραφίας του Σταν Λόρελ, στη διεύθυνση www.lettersfromstan.com και είχα πολύ μεγάλη υποστήριξη από φίλους και θαυμαστές του. Η ιδέα ήταν να συλλέξω και να ταξινομήσω χρονικά την αλληλογραφία του Λόρελ, καθώς είχα πλέον αντιληφθεί πως απαντούσε σχεδόν σε κάθε γράμμα που λάμβανε.
Ήταν ένας αξιόλογος άνθρωπος και το site είναι ένας φόρος τιμής στη ζωή και το κωμικό του μεγαλείο, αλλά και το δώρο μου στον ίδιο για τα τόσα χρόνια γέλιου και ψυχαγωγίας που μου έχει χαρίσει.
— Διαβάζοντας κάποιος τα γράμματα, πιστεύετε πως μπορεί να γνωρίσει καλύτερα τον Λόρελ; Θεωρείτε δηλαδή πως όλο το υλικό που έχει μαζευτεί μοιάζει με ένα είδος εναλλακτικής αυτοβιογραφίας;
Ο Λόρελ δεν έγραψε ποτέ την αυτοβιογραφία του, οπότε αν κάποιος σήμερα θέλει να μάθει λεπτομέρειες της ζωής και της καριέρας του θα πρέπει να βασιστεί σε γνώμες τρίτων. Τα γράμματά του όμως είναι ένας μοναδικός τρόπος να διαβάσουμε ένα μέρος της ζωής του με βάση τις δικές του λέξεις. Συχνά τοποθετούσε αστεία, μιλούσε για την πολιτική αλλά και τις αναμνήσεις του από το παλιό Χόλιγουντ, με έναν τρόπο που κανείς ως σήμερα που ασχολήθηκε με τη ζωή του δεν θα μπορούσε να γράψει.
— Υπάρχει κάποιο από τα γράμματα της συλλογής σας που δεν δημοσιεύσατε ποτέ επειδή περιέχει πολύ προσωπικές πληροφορίες;
Υπάρχουν μερικά γράμματα που επέλεξα να μην τα δημοσιεύσω. Αρχικά δε μου είχε περάσει από το μυαλό κάτι τέτοιο, όμως με τα χρόνια βρήκα κάποια που τα θεωρώ πολύ προσωπικά ώστε να βρίσκονται σε ένα ανοιχτό αρχείο. Τα έχω ψηφιοποιήσει και αυτά, αλλά τα κρατώ σε έναν προστατευμένο χώρο του site.
— Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο γράμμα που έχει ιδιαίτερη συναισθηματική αξία για σας;
Υπάρχουν 1.775 γράμματα αυτήν τη στιγμή στο αρχείο και είναι δύσκολο να χαρακτηρίσω κάποιο ως αγαπημένο. Με συγκινούν όμως περισσότερο αυτά στα οποία μιλά για τον Χάρντι και εκφράζουν την αγάπη που είχε για τον συνεργάτη του.
Για παράδειγμα, στις 29 Απριλίου του 1961, λίγο μετά τη βράβευση του Λόρελ με τιμητικό Όσκαρ, απάντησε σε ένα γράμμα φίλου που ήθελε να τον συγχαρεί λέγοντας «δεν χρειάζεται να σου πω πόσο ενθουσιασμένος είμαι για μια τόσο μεγάλη τιμή (το Όσκαρ), μόνο που θα ήθελα να ήταν μαζί μου ο Μπέιμπ (το χαϊδευτικό του Χάρντι) και να το μοιραζόμασταν, μια που βοήθησε τόσο γι' αυτό.»
— Ποια είναι η δική σας σχέση με τις ταινίες των Λόρελ και Χάρντι; Θεωρείτε πως η αγάπη που υπάρχει ως σήμερα γι' αυτές μπορεί να μεταφερθεί στη νεότερη γενιά;
Έχω όλες τις ταινίες τους στη συλλογή μου και κατά καιρούς τις ξαναβλέπω, όποτε βρίσκομαι στην ανάλογη διάθεση. Για μένα, οποιοδήποτε φιλμ τους υπερτερεί σε σύγκριση με ό,τι άλλο θα μπορούσα να δω. Έγινα φανατικός των δύο μέσω του πατέρα μου, που τους έβλεπε μαζί μου όταν ήμουν παιδί. Κόλλησα από την αρχή και η αγάπη μου γι' αυτούς παραμένει ως σήμερα. Έχω δύο παιδιά τα οποία μεγάλωσαν και αυτά βλέποντας τις ταινίες τους μαζί μου, αλλά δεν μπορώ να πω πως βλέπω ανάμεσά μας την ίδια ατμόσφαιρα που υπήρχε μεταξύ εμού και του πατέρα μου. Υποθέτω πως είναι θέμα της γενιάς τους. Ελπίζω πως η ταινία Stan & Ollie να το αλλάξει λίγο αυτό.
— Ποια είναι η γνώμη σας για την ταινία;
Νομίζω πως ήταν πολύ συγκινητική. Αν και ανησυχούσα για μια πιθανή διαστρέβλωση των αληθινών γεγονότων, κατέληξα να τη βλέπω και να μη θέλω να τελειώσει. Για τις ερμηνείες, κάποια στιγμή πραγματικά ξέχασα πως υπήρχε ηθοποιός που έπαιζε τον Όλι, ο Τζον Σι Ράιλι ήταν τόσο καλός. Ο Κούγκαν ήταν μεν εξαιρετικός ως Λόρελ εκτός σκηνής, όταν όμως έπρεπε να μιμηθεί τις κινήσεις του πάνω στη σκηνή, δεν ήταν τόσο πειστικός.
Υπάρχουν κάποια σημεία όπως η σκηνή με τα αυγά στο σκετς του County Hospital, με την οποία γελάω όποτε την βλέπω, όμως στην ταινία δεν μπορούσα να γελάσω. Ίσως κάτι να τέτοιο να δείχνει το πόσο σπουδαιότερος κωμικός ήταν ο Λόρελ σε σύγκριση με τον Κούγκαν. Το φιλμ πάντως ήταν ένα σπουδαίο επίτευγμα και ελπίζω ότι θα γνωρίσει σε πολλούς τις ταινίες του διδύμου. Χάρηκα πολύ που είδα τους τίτλους τέλους να συνοδεύονται από clips και φωτογραφίες τους.
Το τρέιλερ της ταινίας «Stan & Ollie»
Info
Το περιεχόμενο του lettersfromstan.com είναι δωρεάν διαθέσιμο προς το κοινό.
Σε περίπτωση που κάποιος έχει στην κατοχή του κάποιο γράμμα του Σταν Λόρελ, μπορεί να επικοινωνήσει στο [email protected].
σχόλια