The Architect Show 2022_Fast forward : Ποιο θα είναι το πρόσωπο της αρχιτεκτονικής το 2050;
Αυτό ήταν το θέμα της τέταρτης - εξαιρετικά επιτυχημένης - διοργάνωση “Architect show 2022” που πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο 10 και 11 Δεκεμβρίου στο Metropolitan Expo σπάζοντας ρεκόρ προσέλευσης.
Το εκθεσιακό κέντρο Metropolitan EXPO συγκέντρωσε πάνω από 6.000 επισκέπτες, σημαντικούς αρχιτέκτονες, μηχανικούς και κατασκευαστές καθώς και δεκάδες εκπροσώπους εταιρειών που εκτός από την έκθεση γέμισαν και την αίθουσα που φιλοξένησε τις ομιλίες.
Η αίθουσα των ομιλών του The Architect Show 2022_Fast forward ήταν από την αρχή μέχρι το τέλος πλημμυρισμένη με κοινό που έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την συζήτηση η οποία επικεντρώθηκε στην πραγματικότητα και τις οπτικές για το μέλλον μιας αρχιτεκτονικής η οποία με τη σειρά της θα πρέπει να μεγιστοποιήσει την προσφορά της στους ανθρώπους.
Το Σάββατo 10 Δεκεμβρίου στο επίκεντρο βρέθηκαν τα βήματα προς την επόμενη μέρα σε ποικίλους τομείς της που απασχολούν την αρχιτεκτονική. Η βιωσιμότητα και τα υλικά της, η τεχνολογία και η διάδραση με το σπίτι που αποκτά τη δική του προσωπικότητα, το place branding και οι διαδικασίες πριν το σχεδιασμό της κατοικίας και του ξενοδοχείου, οι επενδύσεις και το value engineering, ο δημόσιος χώρος μέσα από την αντιπαραβολή ελληνικών και ξένων πόλεων είναι ορισμένα από τα ζητήματα που θα συζητηθούν.
Την Κυριακή 11 Δεκεμβρίου η συζήτηση συνεχίστηκε και αφορούσε το ελληνικό καλοκαίρι και την ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού. Η διαφύλαξη και εξέλιξη της τοπικής κουλτούρας εξετάστηκε στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης και του κινητηρίου μοχλού της ελληνικής οικονομίας.
Το creative direction και η επιμέλεια περιεχομένου της διοργάνωσης ανήκει στην Design Ambassador και το Archisearch. Το The Architect Show διοργανώνεται από την εταιρεία MEDEXPO A.E.
ΣΑΒΒΑΤΟ 10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
Η πρώτη ημέρα ξεκίνησε με το panel: “Η αρχιτεκτονική πέρα από την αφαίρεση. REUSE-SUSTAINABILITY” Μία συζήτηση μεταξύ των αρχιτεκτόνων Μαρίας Καλτσά και Ηλία Μεσσίνα, Ιδρυτή της ECOWEEK.
Οι νέες φιλοδοξίες της αρχιτεκτονικής συνδέονται με το γήινο περιεχόμενό της λαμβάνοντας υπόψιν την οικολογία, την κοινωνιολογία και τη γεωπολιτική. Τι σημαίνει η δημιουργική επανάχρηση στην κλίμακα της καθημερινότητας;
Η εξοικονόμηση ενέργειας στα κτήρια αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση της αρχιτεκτονικής κοινότητας σύμφωνα με το μότο: «Η πιο πράσινη ενέργεια είναι αυτή που δεν καταναλώνεται ποτέ». Το 2050 το πρόσωπο της αρχιτεκτονικής θα σχετίζεται άμεσα με την τεχνητή νοημοσύνη, το διαμοιρασμό της γνώσης και την διεπιστημονικότητα.
Το πρώτο panel διαδέχθηκε ο Νίκος Νικολόπουλος, ο οποίος μίλησε γύρω από τη θεματική “Η σκηνοθεσία της εικόνας”.
Ο Nίκος Νικολόπουλος, lighting artist και ιδρυτής του Creative Lighting στο Λονδίνο ανέβηκε στη σκηνή του tAS4 για να μιλήσει για τη σκηνοθεσία της τρισδιάστατης εικόνας και πως μέσα από μια κινηματογραφική ματιά έχει αναδείξει το σχεδιαστικό ύφος μεγάλων αρχιτεκτονικών γραφείων, παγκοσμίως, όπως τα Foster + Partners, Make Architects, Perkins & Will, EPR Architects και πολλά άλλα. Έχοντας αποκομίσει σημαντική εμπειρία στους τομείς της αρχιτεκτονικής, της διαφήμισης και της φωτογραφίας, ο Νίκος παρουσιάζει τη φιλοσοφία του για την παραγωγή δυνατών εικόνων, με βασικό εργαλείο το φως, ακριβώς όπως θα έκανε ένας ζωγράφος ή ένας κινηματογραφιστής.
“Δημιουργούμε εικόνες που έχουν όραμα, σχεδιάζουμε την ιεραρχία της εικόνας, αντλώντας έμπνευση από τις σωστές αναφορές μέσα από ζωγραφικά και κινηματογραφικά έργα αλλά και έργα τέχνης. Θέλουμε εικόνες που λένε ιστορίες επιλέγοντας τις σωστές τονικότητες, τους σωστούς συνδυασμούς χρωμάτων, το σωστό φωτισμό, δημιουργούμε βάθος και διαφορετικά επίπεδα θέασης“.
To τρίτο panel κινήθηκε γύρω από τη θεματική “Νέες πολυκατοικίες: Φόρμα ή λειτουργία;” Οι νέες πολυκατοικίες έχουν ισχυρή δική τους ταυτότητα. Με πρωτότυπες όψεις και σύγχρονες τυπολογίες εντυπωσιάζουν. Με ποια λογική σχεδιάζονται και ποια νέα μοντέλα ζωής εξυπηρετούν; Στη συζήτηση συμμετείχαν ο Παύλος Χατζηαγγελίδης, από τους 314 Architecture studio, η Μαριαλένα Τσόλκα, από τους Tsolka architects, o Δημήτρης Τσίγκος από το γραφείο Omniview, o Κωνσταντίνος Λαμπρινόπουλος, από τους KLab, η Κατερίνα Καραγιάννη από τους KKMK Architects και Aριστείδης Ντάλας, ιδρυτής του γραφείου Aristides Dallas Architects. Συντονίστρια της συζήτησης ήταν η Δανάη Μακρή.
Η μεγάλη νίκη της νέας γενιάς αρχιτεκτόνων είναι ότι ανακτούν τον έλεγχο στο σχεδιασμό της πόλης και την παραγωγή πολυκατοικιών
Συζητήθηκε πως στο σχεδιασμό των νέων πολυκατοικιών αναζητείται η διαχρονικότητα, το αναπάντεχο, το πρωτοποριακό. Η λειτουργικότητα παραμένει κινητήριος δύναμη ενώ οι μορφές επανασχεδιάζονται υιοθετώντας λιγότερο αυστηρές γεωμετρίες και ενσωματώνοντας οργανικές αναφορές. Το retro future στυλ που συνδυάζει αρμονικά στοιχεία του παρελθόντος και του μέλλοντος κυριαρχεί. Η νέα πολυκατοικία ως καθετοποιημένη βίλα. Σχεδιασμός πολυκατοικιών με άξονα τις αναλογίες του ανθρώπινου σώματος. Προγράμματα τρισδιάστατης μοντελοποίησης και παραμετρικός σχεδιασμός χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να δώσουν τη δυνατότητα παραγωγής νέων αναπάντεχων μορφών και να διευκολύνουν το brainstorming του έργου. High tech design και low tech construction: μια διαδικασία που κάνει τον αρχιτέκτονα και πάλι αρχιμάστορα, τηρεί το έργο εντός budget και δίνει τη δυνατότητα παραγωγής διαχρονικών μορφών. Το αναλογικό κομμάτι αφορά τη σύνθεση ενώ το ψηφιακό κομμάτι διευκολύνει την παραγωγή νέων καινοτόμων μορφών αλλά και υλικών. Η μεγάλη νίκη της νέας γενιάς αρχιτεκτόνων είναι ότι ανακτούν τον έλεγχο στο σχεδιασμό της πόλης και την παραγωγή πολυκατοικιών. Αναζητώνται νέοι θύλακες ζωές στο κέντρο των πόλεων με σκοπό να επανακατοικηθούν από νέους ανθρώπους. Η επόμενη μεγάλη μάχη της αρχιτεκτονικής κοινότητας είναι αυτή που σχετίζεται με τη βιωσιμότητα των κτηρίων και τη μείωση των ρύπων που παράγονται από τη κατασκευή.
Ακολούθησε το panel με θεματική την “Αναγέννηση της κατοικίας”
Εδώ οι: Πάνος Δραγώνας, ιδρυτής του γραφείου Dragonas architecture studio, Τσαμπίκος Πετράς, ιδρυτής των Petras architecture, o Δημήτρης Ποτηρόπουλος, founding partner των Potiropoulos+Partners, η Μάρα Παπαβασιλείου, συνιδρύτρια των Μicromega και ο Γιώργος Μπαδογιαννάκης, εκπρόσωπος των Blue Development, Paradise Quarter συνομίλησαν για το τεχνικό υπόβαθρο και οι υποδομές για κατοικίες που προσφέρουν ποιότητα ζωής είναι πραγματικότητα. Ένα βήμα μπροστά, δεν αποτελεί φουτουριστικό σενάριο ο κόσμος στον οποίο οι κατοικίες θα έχουν δική τους προσωπικότητα, διαδραστική με τον κάτοικο, χάρη στην τεχνολογία. Παράλληλα, οι πολυκατοικίες του ’50, του ’60 και του ’70 αναμένουν να πάρουν ξανά ζωή.
Πιο συγκεκριμένα, με συντονίστρια τη Δανάη Μακρή οι συνομιλητές επικεντρώθηκαν στη σημασία της ενσωμάτωσης των φυσικών στοιχείων στη κατοίκηση. Έμφαση στους ενδιάμεσους χώρους του σπιτιού που μπορούν να αναβαθμίσουν αισθητά την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Στην Ελλάδα, είναι σημαντικό ο δημόσιος τομέας να μπορέσει να συμβαδίσει με την άνθιση της ιδιωτικής κατοικίας ώστε να διαμορφωθεί αποτελεσματικά το πλαίσιο δράσης της αρχιτεκτονικής κοινότητας. Από την πλευρά των επενδυτών, σε προτεραιότητα τίθεται η ευημερία των κατοίκων εντός τεχνολογικά προηγμένων κατοικιών σε προνομιακές τοποθεσίες μέσα στην πόλη. Σημασία έχει να επανεξετάσουμε τον πολιτικό ρόλο της αρχιτεκτονικής και πως μπορεί αυτή να προσαρμοστεί αποτελεσματικότερα στο σύγχρονο κοινωνικό γίγνεσθαι. Η είσοδος της τεχνολογίας στο χώρο της κατοικίας, οδηγεί στο «έξυπνο σπίτι», η κατανόηση της φουτουριστικής φύσης και λειτουργίας του οποίου αποτελεί την απόλυτη πρόκληση για τον αρχιτέκτονα του 21ου αιώνα. Η ευελιξία αποτελεί σημαντική παράμετρο του σύγχρονου αρχιτεκτονικού σχεδιασμού ώστε να μπορεί η κατοικία να ανταποκριθεί στις εναλλασσόμενες ανάγκες των ένοικου της. Αναδεικνύεται έντονα η ανάγκη εξισορρόπησης του ρόλου της κατοικίας ως επενδυτικού προϊόντος και ως χώρου καθημερινής διαβίωσης.
To επόμενο panel κινήθηκε γύρω από τη θεματική “Value engineering, a cost-conscious conversation”
To value engineering βρίσκει έδαφος όταν το κόστος ενός έργου ξεπερνά κατά πολύ τον προϋπολογισμό του, με αποτέλεσμα πλήθος συνεπειών. Σε διεθνές περιβάλλον, είναι ένα θέμα που έρχεται με μεγάλη ταχύτητα. Στη σκηνή του tAS4 συζήτησαν οι: Λυδία Ρεμπή, senior design manager των Hill International, Γιώργος Βίτουλας, partner της Arbitrage Real Estate, Πάνος Μπαστος, partner των Diarchon, Μιχάλης Μαυρολέων, ιδρυτής & CEO του γραφείου Α&Μ Architects και ο Μάρκος Δουρίδας, partner του αρχιτεκτονικού γραφείου R.C.TECH. Συντονιστής ήταν ο Eρρίκος Αρώνες, μέλος των Hellenic Properties
Η συνομιλία επικεντρώθηκε στον άξονα του value engineering, που αποτελεί το τρίπτυχο χρήμα – χρόνος – χαρακτηριστικά με σκοπό να ικανοποιηθούν πλήρως οι ανάγκες του εκάστοτε πελάτη. Το Value engineering ξεκινάει από τα «Big ticket items»: επιδερμίδα κτηρίου – αρχιτεκτονική τοπίου – προμηθευτές και υλικά.
Το έκτο panel είχε κεντρική θεματική: “Υλικά in action, η επόμενη μέρα”
Κτίρια με φέροντα οργανισμό από ξύλο. Η καταγραφή όλων των υλικών που υπάρχουν σε μάντρες και αποθήκες της Αθήνας. Η επόμενη μέρα για το τσιμέντο, ένα black listed αλλά αναγκαίο και απελευθερωτικό υλικό. Με συντονίστρια τη Δανάη Μακρή, συνομίλησαν οι: Mαρία Παπαφίγγου, συνιδρύτρια των ΟΟΑΚ, ο Kωνσταντίνος Πανταζής από τους Point Supreme, ο Aπόστολος Μητρόπουλος και ο Θάνος Ζερβός από τους Tenon Architecture, ο Αλέξανδρος Κιτρινιάρης ιδρυτής του γραφείου KAAF, καθώς και ο Nick McClughin, head of international specification του EGGER Group.
Οι ομιλητές συζήτησαν για την ελληνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική, που υπήρξε ανέκαθεν βιώσιμη εφόσον ήταν στενά συνδεδεμένη με τον τόπο σε επίπεδο υλικών κατασκευής, ενσωμάτωσης στο τοπίο και στο κλίμα του τόπου. Αυτό πρέπει να είναι το απόλυτο παράδειγμα για την αρχιτεκτονική του σήμερα. Απτική σχέση του αρχιτέκτονα με τα υλικά κατασκευής που επιλέγει: ο αρχιτέκτονας ως κατασκευαστής του έργου του, ο αρχιτέκτονας ως ηθοποιός-κάτοικος του σχεδίου που προτείνει. Η επανάχρηση ως διαδικασία που έρχεται μέσα από την αντίληψη, «τα κτήρια του μέλλοντος είναι ήδη εδώ». Όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος του υφιστάμενου κτηριακού αποθέματος. Έχει έρθει η στιγμή η επανάχρηση υλικών να ενταχθεί στην ελληνική κατασκευαστική κουλτούρα.
Το επόμενο panel είχε τον τίτλο “What is green?” με συντονιστή τον Ηλία Μεσσίνα, ιδρυτή της ECOWEEK
Η έννοια της βιωσιμότητας διέπει τα περισσότερα πάνελς, καθώς πλέον επιχειρείται να περάσει στην κουλτούρα των ανθρώπων. Ωστόσο ο κοινός ορισμός και οι παράμετροι που πρέπει να εξετάζονται, διαφέρουν. Ποιες είναι οι διαφορετικές οπτικές της βιωσιμότητας; Απαντήσεις κλήθηκαν να δώσουν οι: Μανώλης Μπόγρης, από τους EB/Architects, Ελεάννα Μακρίδη, από το γραφείο Makridis Associates, ο Αλέξανδρος Βαίτσος, συνιδρυτής των Deca, η Στέλλα Πιερή, από τους Pieris Architects και ο Θάνος Ζακοπουλος, συνιδρυτής των CTRLZAK.
Στη συζήτηση αναφέρθηκε πως οι άνθρωποι είναι η πιο έξυπνη μηχανή που έχουμε για να αναπτύξουμε τη βιωσιμότητα, τη συνεργασία και να προωθήσουμε την εξεύρεση δημιουργικών λύσεων. Αειφορία είναι ο σχεδιασμός ενός έργου σε σύνδεση με το πνεύμα του τόπου, η αναλυτική χαρτογράφηση και καταγραφή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του και η ενδυνάμωση τους μέσα από το νέο σχεδιασμό. Το ΒΙΜ μας βοηθάει να ελέγξουμε το ποσοστό απόδοσης αυτού που σχεδιάσαμε στην υλοποίησή του ώστε να γίνουν οι κατάλληλες διορθώσεις και να επιτευχθεί η απαραίτητη εξοικονόμηση ενέργειας κατά την κατανάλωση.
O πολεοδομικός σχεδιασμός πρέπει να είναι ολιστικός, να εμπλέκει όλες τις κλίμακες και να επικεντρώνεται στις σχέσεις των επιμέρους αστικών στοιχείων μεταξύ τους
Τη σκυτάλη πήρε το panel “Δημόσιος χώρος: Αθήνα – Παρίσι – Λονδίνο – Βαρκελώνη” με συντονίστρια τη Δανάη Μακρή
Σε μία διαφορετική συζήτηση, στην οποία συμμετείχαν οι: Ήβη Νανοπούλου, από το γραφείο Thymio Papayannis and Associates Inc, o Θωμάς Δοξιάδης, ιδρυτής του γραφείου Doxiadis +, ο Γιάννης Αρμεύτης, των Armeftis – Partners architects, o Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος από το γραφείο Tense Architecture Network, καθώς και ο Κώστας Μπακογιάννης, Δήμαρχος Αθηναίων, εξετάστηκαν τα δημόσια έργα στην Αθήνα, τη Λεμεσό και σε άλλες ελληνικές πόλεις, συγκριτικά με μητροπόλεις όπως το Παρίσι το Λονδίνο και η Βαρκελώνη. Τι συμβαίνει στη χώρα μας στο επίπεδο του διαλόγου και της μελέτης; Εξετάζουμε, ακόμα, την επίδραση των έργων που τελικά υλοποιήθηκαν.
Οι συνομιλητές ανέφεραν μεταξύ άλλων πως ο πολεοδομικός σχεδιασμός πρέπει να είναι ολιστικός, να εμπλέκει όλες τις κλίμακες και να επικεντρώνεται στις σχέσεις των επιμέρους αστικών στοιχείων μεταξύ τους. Στις ελληνικές πόλεις λείπει μια κεντρική σχεδιαστική στρατηγική προσέγγιση με όραμα σε επίπεδο μητροπολιτικής πόλης. Ο Δήμαρχος Αθηναίων τόνισε την ανάγκη σύνδεσης του κέντρου της πρωτεύουσας με τα προάστια και το παραλιακό μέτωπο στη λογική της πόλης-κολάζ που οργανώνεται γύρω από τον άνθρωπο και όχι το αυτοκίνητο. Στόχος του αστικού σχεδιασμού της Αθήνας η σύνδεση της πόλης με τη θάλασσα μέσα από έργα όπως το μητροπολιτικό πάρκο Ελληνικού και το παράκτιο μέτωπο Παλαιού Φαλήρου.
Ακολούθησε το panel “Τhe Future of Work” με συντονιστή τον Marcel Cremer, δικηγόρο και σύμβουλο επενδύσεων
Μέρος της νέας παγκόσμιας μεταπανδημικής πραγματικότητας είναι η τηλεργασία. Στην εποχή των digital nomads, που οι άνθρωποι εργάζονται από απόσταση, τι θα συμβεί στους χώρους γραφείων; Γιατί οι εργαζόμενοι θα πηγαίνουν εκεί; Οι εργασιακοί χώροι ανοιχτής κάτοψης θα συνεχίσουν να είναι τάση και αν ναι, θα συνεχίσουν να εξοπλίζονται, κυρίως, με γραφεία; Τι ρόλο θα παίξουν τα co-working spaces; Απαντήσεις μέσα από τη συνομιλίας τους κλήθηκαν να δώσουν: ο Τάσος Γεωργαντζής, founding partner των Urban Soul Project, o Δημήτρης Τραβασαρος, founding partner των Divercity Architects, η Μαρίκα Μαυρολέων, μέλος του γραφείου A&M Architects, o Hλίας Παπαγεωργίου των PILA studio και ο Πάνος Παρθένιος από το γραφείο Parthenios Architects.
Κεντρικός άξονας της συζήτησης ήταν η δημιουργία χωρών γραφείων στο κέντρο της Αθήνας, που θα εξισορροπήσει την τουριστική δραστηριότητα, θα φέρει δημιουργικό κόσμο στη καρδιά της πόλης και θα βοηθήσει στην ανάπτυξη συνεργασιών και στην ενεργοποίηση ανενεργών χωρών ή περιοχών του αστικού ιστού. Η σχέση εργαζόμενου – κτηριακού χώρου ως βιωματική σχέση που χτίζεται επιτόπου και όχι εκ προοιμίου: συμμετοχή των εργαζόμενων στο προσδιορισμό και σχεδιασμό του εργασιακού τους χώρου με βάση την εμπειρία που αποκόμισαν από την τηλεργασία κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
“Wasted. Waste not. Want not. In conversation with the curators of the same-titled project” με συντονιστή τον Ηλία Μεσσίνα
Στα πλαίσια του The Architect Show 4, πραγματοποιήθηκε η έκθεση με τίτλο “Wasted. Waste not. Want not”. Αντικείμενο της έκθεσης, σε παραγωγή και creative direction της Design Ambassador και επιμέλεια του John Veikos, ιδρυτή των Praxis & Special projects director των Mosessian και της Άννας Σμπώκου από τους AS Light είναι η έννοια του “απόβλητου”, όπως αυτό ορίζεται στα πλαίσια διάφορων κλάδων. Στόχος ήταν να παρουσιαστούν οι αναδυόμενες στρατηγικές για την επανάχρηση των αποβλήτων, και ιδιαίτερα του υπάρχοντος δομημένου τοπίου της Αθήνας, να αναδειχθεί η αξία των επαναχρησιμοποιημένων υλικών έναντι της παραγωγής νέων και να αναδειχθούν οι υπάρχουσες πρακτικές για την αντιμετώπιση της δημιουργίας “αποβλήτων”.
Παρουσιάζοντας το έργο τους, οι δημιουργοί ανέφεραν πως υπάρχει μια ιδιαίτερη ομορφιά σε κάθε επαναχρησιμοποιημένο υλικό, που σχετίζεται με την ιστορία του σε βάθος χρόνου, με τις μνήμες και τις συνυποδηλώσεις που αυτό φέρει. Το θετικό πρόσημο της επανάχρησης πηγαίνει πολύ πιο μακριά από τη μείωση του κοστολογίου ενός έργου. Είναι μια ολόκληρη κουλτούρα σχεδιασμού που βασίζεται στη βιωσιμότητα και την κοινωνική συνείδηση.
Το τελευταίο panel της ημέρας είχε κεντρική θεματική “Retail & Experiential Design”, με συντονίστρια τη Δανάη Μακρή
Πέντε διακεκριμένοι συμμετέχοντες ομιλητές, η Αφροδίτη Μπονάτσου από το γραφείο Stones and Walls, η Σοφία Κριμίζη, συνιδρύτρια των Ksestudio, η Εβελίνα Γαραντζιώτη των Post Spectacular Office, η Aγγελική Αθανασιάδου, συνιδρύτρια των AVW και ο Eρμής Αδαμαντίδης, ιδρυτής των Not a Number Architects συνομίλησαν για το σχεδιασμό, τη σκηνοθεσία και τη δημιουργία ατμόσφαιρας στα καθημερινά: χώρους φιλοξενίας, εμπορικά καταστήματα, χώρους εστίασης/αναψυχής, εκδηλώσεις κ.α. Πώς αποκτά ένας εμπορικός χώρος τη δική του ιδιαίτερη ταυτότητα που τον κάνει να ξεχωρίζει και να ενσωματώνεται, στο υπάρχον πλαίσιο, ταυτόχρονα;
Πώς είναι ένας χώρος που σχεδιάζεται για να φιλοξενήσει ένα πάρτι του Ντόριαν Γκρέυ και του Ντέιβιντ Μπόουι; Ο σχεδιασμός της εμπειρίας σχετίζεται με την δημιουργία ατμόσφαιρας και δίνει προτεραιότητα στη συναισθηματική ανταπόκριση του χρήστη. Εξαιρετική σημασία έχει η επιλογή των υλικών με γνώμονα το πως ανταποκρίνονται στην πατίνα του χρόνου ώστε να αποκτά το κάθε έργο διαχρονικότητα. Ο πειραματισμός γίνεται κομμάτι της σχεδιαστικής διαδικασίας με σκοπό την δημιουργία μιας υπαινικτικής πραγματικότητας ανάμεσα στο φαντασιακό και το ρεαλιστικό.
ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
Η δεύτερη ημέρα του the Architect Show 4 ξεκίνησε με τη θεματική “Artificiel. Η επιδερμίδα της Πόλης”
Ο βιομηχανικός σχεδιαστής Γιάννης Γκίκας άνοιξε τη δεύτερη μέρα του tAS4 με μια ομιλία για την επιδερμίδα της πόλης. Με σπουδές στην Επιστήμη Υπολογιστών, ο Γκίκας αναζητά, σταθερά, τη λειτουργικότητα, εφόσον θεωρεί το σχεδιασμό μια διαδικασία ικανοποίησης υλικών και άυλων αναγκών, εξερευνώντας, ταυτόχρονα, προκλητικές αναγνώσεις της σχεδιαστικής αφήγησης.
Αντλώντας έμπνευση από την τεχνική του artificiel, μια χαρακτηριστική τεχνική που συναντάμε στις προσόψεις των αθηναϊκών πολυκατοικιών, ο βιομηχανικός σχεδιαστής Γιάννης Γκίκας, σε συνεργασία με το Myran, αναβιώνει την τεχνική σε σκεύη καθημερινής χρήσης που «μυρίζουν» παλιά Αθήνα.
Ακολούθησε συζήτηση με θεματική “The Ellinikon Case”
O δικηγόρος και σύμβουλος επενδύσεων Marcel Cremer, από το γραφείο Cremer Law συνομιλεί με τον Αλέξανδρο Μουλά, εμπορικό διευθυντή της Lamda Development για το επενδυτικό έργο “The Ellinikon”, μια νέα «πόλη μέσα στην πόλη», πλήρως ενσωματωμένη στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών, που φιλοδοξεί να στεγάσει χιλιάδες μόνιμους κατοίκους.
Έπειτα από εντατικές προσπάθειες για την αξιοποίηση του χώρου του πρώην Διεθνούς Αεροδρομίου του Ελληνικού και με ένα ξεκάθαρο, τολμηρό αλλά και υλοποιήσιμο όραμα, το The Ellinikon γίνεται πραγματικότητα. Μείγμα ελληνικών και διεθνών αρχιτεκτονικών γραφείων αναλαμβάνουν την οικοδόμηση των κατοικιών σε κτήρια πολυκατοικιών και επιμέρους βίλες. Σκοπός του επενδυτικού πλάνου είναι το Ελληνικό να κατοικηθεί, κυρίαρχα, από την εγχώρια κοινότητα, που θα ενεργοποιήσει την περιοχή και θα της δώσει ταυτότητα, και όχι από ξένους επενδυτές. Ένας νέος προορισμός δημιουργείται με σκοπό να αποτελέσει το νέο σημείο αναφοράς ως προς την ποιότητα ζωής, την αειφορία και την οικονομική ανάπτυξη – ένα σύνολο με πολλαπλάσια αξία από τα επιμέρους στοιχεία που το απαρτίζουν. Ένα τοπόσημο. Μια όαση πρασίνου. Ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον για όλους.
Σκοπός του επενδυτικού πλάνου είναι το Ελληνικό να κατοικηθεί, κυρίαρχα, από την εγχώρια κοινότητα, που θα ενεργοποιήσει την περιοχή και θα της δώσει ταυτότητα, και όχι από ξένους επενδυτές
“Eλληνικό καλοκαίρι: Παρόν και μέλλον”
Το ελληνικό καλοκαίρι αποτέλεσε θέμα συζήτησης για τα επόμενα 3 πάνελ. Η συζήτηση άνοιξε με μία παρουσίαση του Στάθη Καλύβα, καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στην Οξφόρδη, ο οποίος ανέλαβε την παρουσίαση και το συντονισμό. Μια συζήτηση που μόλις ξεκίνησε, έχοντας ωστόσο ιδιαίτερη ένταση, ήρθε και στο tAS4. Πώς αναπτύσσεται ο τουρισμός στην Ελλάδα σήμερα; Απειλεί η κατακόρυφη αύξηση του τουριστικού ρεύματος τον θερινό βίο ως στοιχείο της ελληνικής κουλτούρας; Ποιό είναι το ιδανικό μοντέλο ανάπτυξης;
Η συζήτηση ξεκίνησε με τη θεματική “Ελληνικό καλοκαίρι: Τουρισμός και οικονομία”
Στο πρώτο panel για το ελληνικό καλοκαίρι συζήτησαν οι: Θοδωρής Γεωργακοπουλος, διευθυντής περιεχομένου της ΔιαΝΕΟσις, η Ιωάννα Δρέττα, διευθύνουσα σύμβουλος της Marketing Greece, ο Ιάσων Τσάκωνας, ιδρυτής της Oliaros και ο Nίκος Καραφλός, ιδρυτής του Dexamenes Seaside Hotel.
Οι έννοιες αυθεντικότητα – άνθρωπος ορίζουν την μοναδική εμπειρία του ελληνικού καλοκαιριού που το κάνουν να ξεχωρίζει και το καθιστούν ανταγωνιστικό στη διεθνή αγορά. Η μεταβλητότητα που χαρακτηρίζει τη τουριστική βιομηχανία καθιστά επίφοβη την ανακήρυξη της σε πυλώνα της ελληνικής οικονομίας. Χρειάζεται κρατικός μακροπρόθεσμος σχεδιασμός που θα ρυθμίζει τους όρους λειτουργίας και δράσης του ελληνικού τουρισμού, σε ορίζοντα 20ετιας ή 30ετιας, και θα λαμβάνει υπ´οψιν παραμέτρους όπως η κλιματική αλλαγή και η ιδιαίτερη ταυτότητα του κάθε τόπου. Οι νέες ελληνικές επιχειρήσεις θέτουν ως προτεραιότητα την ανταπόδοση και την συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες. Το ελληνικό καλοκαίρι σχεδιάζεται ως μια ολιστική εμπειρία που συστήνει στους επισκέπτες το πνεύμα του κάθε τόπου μέσα από τη γαστρονομία, την τοπιογραφία και τη λαογραφία του.
Ακολούθησε η συζήτηση: “Ελληνικό καλοκαίρι: Ταυτότητα και κοινωνία”
Ο Αρίστος Δοξιάδης, οικονομολόγος και επενδυτής, η Μυρτώ Κιούρτη, αρχιτεκτόνισσα, ο Παναγής Παναγιωτόπουλος, Αν. Καθηγητής Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ, και ο Άγγελος Ρέντουλας, δημοσιογράφος, αρχισυντάκτης του Γαστρονόμου και των γαστρονομικών εκδόσεων της Καθημερινής συζήτησαν για το ελληνικό καλοκαίρι, το οποίο είναι εξ ορισμού δημοκρατικό.
Το ελληνικό καλοκαίρι καταργεί την κοινωνική ιεράρχηση και εντείνει τη συνοχή μεταξύ των ατόμων μέσα σε ένα δωμάτιο, γύρω από ένα τραπέζι. Το πολυτελές καλοκαίρι, που στηρίζεται στη παραγωγή υπεραξίας, είναι ένα καλοκαίρι χωρίς Έλληνες. Η μικρή κλίμακα στον ελληνικό τουρισμό – οι μικρές επιχειρήσεις που προκύπτουν τοπικά και διαχειρίζονται μεταξύ τους τα κοινά – συντηρούν και διαιωνίζουν τις δημοκρατικές αρχές της χώρας. Αυτή είναι η μεταφορά του συστήματος της πολυκατοικίας με τις μικροϊδιοκτησίες στο νησιωτικό πεδίο. Η εμπειρία του ελληνικού τουρισμού δεν είναι εμπειρία κτιριακή όπως ακριβώς η δουλειά των αρχιτεκτόνων δεν είναι να κατασκευάζουν κτήρια αλλά να αλλάζουν τις αισθητικές προτιμήσεις των ανθρώπων. Η αρχιτεκτονική κοινότητα πρέπει να αναλάβει ενεργό ρόλο στη κατασκευή της εμπειρίας του ελληνικού καλοκαιριού με γνώμονα το σεβασμό στην τοπική κουλτούρα, τη βιωσιμότητα, την ελάχιστη κατοίκηση, την ευαίσθητη και συνειδητή απόλαυση του τοπίου και της θάλασσας.
Η μικρή κλίμακα στον ελληνικό τουρισμό – οι μικρές επιχειρήσεις που προκύπτουν τοπικά και διαχειρίζονται μεταξύ τους τα κοινά – συντηρούν και διαιωνίζουν τις δημοκρατικές αρχές της χώρας
Greek Summer: An insider|outsider perspective
Η ματιά των «foreigners»: Amber Charmei, συγγραφέα, Nick Romeo, δημοσιογράφου του New Yorker και Sofka Zinovief, συγγραφέα, που ζουν στην Ελλάδα, για την τουριστική ανάπτυξη της χώρας. Πως θυμούνται τους τόπους που αγάπησαν τόσο ώστε να τους φέρουν στην Ελλάδα και πως τους βιώνουν σήμερα; Η Βαρκελώνη και η Βενετία παρουσιάζονται ως τα απόλυτα «horror stories», παραδείγματα προς αποφυγή για την Αθήνα αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα.
Υπογραμμίζεται η ανάγκη για καθιέρωση και τήρηση συγκεκριμένων περιοριστικών μέτρων με σκοπό τον έλεγχο και τη διαχείριση των ολοένα αυξανόμενων τουριστικών ροών. Η εμπλοκή των «ξένων» στις τοπικές κοινότητες ευαίσθητων οικοσυστημάτων, όπως αυτές των νησιών, μπορεί να τις ενδυναμώσει διευρύνοντας τα όρια τους μέσα από ένα δημιουργικό μπόλιασμα με νέες γνώσεις, τεχνικές και ερεθίσματα.
Ακολούθησε το πρώτο μέρος του “Leisure Architecture: τι προηγείται του σχεδιασμού;” με συντονίστρια τη Δανάη Μακρή
Στη συζήτηση γύρω από την αρχιτεκτονική του τουρισμού και την παραθεριστική κατοικία συμμετείχαν οι: Κωνσταντίνος Καραμπατάκης, συνιδρυτής του γραφείου K-Studio, Ρία Βογιατζή, συνιδρύτρια των Elastic Architects, ο Σωτήρης Ανυφαντής, των A2 Architects, η Μαρίνα Φιλιππίδη από το γραφείο AMK Architects και η Ασπασία Τάκα, ιδρύτρια των Taka+Partners, κυριάρχησε ο προβληματισμός γύρω από τα στοιχεία ταυτότητας που θέλουμε να διατηρήσουμε. Μέσα από ποιές διαδικασίες ορίζονται; Πως καθορίζεται το place branding; Ποια έρευνα κάνει ο αρχιτέκτονας και κατά πόσο αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητά της ο πελάτης;
Δομημένο αρχιτεκτονικό έργο, με χαρακτήρα, που αντανακλά την ομορφιά του τόπου με σεβασμό και αυτοπεποίθηση. Αισθητική – εργονομία – λειτουργικότητα: το ιερό τρίπτυχο του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Να φέρεις το κτήριο στον τόπο μπολιάζοντας, ταυτόχρονα, το brand identity του κτηρίου με ποιότητες του τόπου. Στο ελληνικό τοπίο, η πολυτέλεια του αρχιτεκτονικού έργου οφείλει να περνάει μέσα από την απλότητα της ζωής. Ξενοδοχεία ως πυρήνες αστικών μετασχηματισμών του αθηναϊκού τοπίου.
Ακολούθησε το δεύτερο μέρος του “Leisure Architecture: τι προηγείται του σχεδιασμού;” με συντονίστρια τη Δανάη Μακρή
Στη συζήτηση γύρω από την αρχιτεκτονική του τουρισμού και την παραθεριστική κατοικία, στην οποία συμμετείχαν οι: Aude Mazelin των Mykonos Architects, Βαγγέλης Στυλιανίδης των Vaggelis Stylianidis Architects, Eιρήνη Γιωτοπούλου των DNE Architects, Σωτήρης Τσέργας των Block 722, Κατερίνα Αποστόλου των AKA – Apostolou-Colakis architects κυριαρχεί ο προβληματισμός γύρω από τα στοιχεία ταυτότητας που θέλουμε να διατηρήσουμε. Μέσα από ποιές διαδικασίες ορίζονται; Πως καθορίζεται το place branding; Ποια έρευνα κάνει ο αρχιτέκτονας και κατά πόσο αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητά της ο πελάτης;
Τι σημαίνει παραθεριστική κατοικία; Εδώ είναι επιτακτική η εκπαιδευτική φύση του αρχιτέκτονα: πρέπει να κάνεις τον πελάτη συνεργό στην αρχιτεκτονική δημιουργία. Να εκπαιδευτεί σε διαφορετικές ποιότητες φωτός, τοπιογραφίας. Να υπάρξει διαχωρισμός ανάμεσα στη μόνιμη και την παραθεριστική κατοικία. Η νέα αρχιτεκτονική στις Κυκλάδες οφείλει να προκύπτει μέσα από ενδελεχή έρευνα για το τοπίο, τον τόπο, τα ήθη, τις παραδόσεις. Απαιτείται συνεχής επαναπροσδιορισμός του τι σημαίνει αυθεντικό, παραδοσιακό για να μπορεί η αρχιτεκτονική να συνεισφέρει και να σχολιάσει πάνω σε αυτό.
Στη συνέχεια ο Sandro Marini μίλησε για “Global design trends in 20 minutes”
Με υπόβαθρο στα πεδία της επικοινωνίας, του σχεδιασμού καταστημάτων, του μάρκετινγκ και της καλλιτεχνικής διεύθυνσης, ο Sandro Marini art director MUSA Communication & Arpa Industriale χρειάζεται μόλις 20 λεπτά για να μοιραστεί με το κοινό του tAS4 τον παγκόσμιο χάρτη των σχεδιαστικών τάσεων της εποχής μας.
Έντονα χρώματα, ματ επιφάνειες, ταπετσαρίες από απρόσμενα υλικά, ρίγες σε κάθετο και οριζόντιο προσανατολισμό, βιωσιμότητα και αντοχή, μεταλλικά στοιχεία σε απρόσμενες υφές, μεταβλητά έπιπλα που μεταμορφώνουν μικροσκοπικούς χώρους κατοικιών στις πυκνοκατοικημένες μητροπόλεις του κόσμου. Λειτουργία, αισθητική και βιωσιμότητα: οι 3 πυλώνες που περιγράφουν τις παγκόσμιες σχεδιαστικές τάσεις του σήμερα.
Tη σκυτάλη πήρε το panel “Μεγάλα έργα. Lessons learned”, το οποίο συντόνισε η Δανάη Μακρή
Τα μεγάλα έργα στην Αθήνα βρίσκονται σε φάση υλοποίησης και οι: Θάνος Αθανασόπουλος, των Aeter, Θωμάς Αμαργιανός, principal των Betaplan, Μαρία Δέδα, ιδρύτρια των Deda Architects, Σταύρος Γυφτόπουλος, μέλος του γραφείου Tombazis architects και Γιώργος Τσολάκης των Τsolakis Architects που ασχολούνται με τέτοιου είδους έργα μοιράστηκαν την σπάνια εμπειρία τους. Ποιες διαδικασίες ακολουθούν εσωτερικά για να ανταποκριθούν; Πως κερδίζουμε το στοίχημα με το χρόνο; Τι μπορούμε να βελτιώσουμε;
Ένα μεγάλο έργο καθορίζεται από το κοινωνικό του αποτύπωμα και όχι από το μέγεθος του. Μεγάλο έργο είναι αυτό που σχεδιάζεται με εξωστρέφεια, που δημιουργεί ανοιχτούς ή κλειστούς δημόσιους χώρους όπως ένα μουσείο ή μια βιβλιοθήκη
Ένα μεγάλο έργο καθορίζεται από το κοινωνικό του αποτύπωμα και όχι από το μέγεθος του. Μεγάλο έργο είναι αυτό που σχεδιάζεται με εξωστρέφεια, που δημιουργεί ανοιχτούς ή κλειστούς δημόσιους χώρους όπως ένα μουσείο ή μια βιβλιοθήκη. Ένα μικρό σε μέγεθος έργο, μπορεί να αποτελέσει μεγάλο έργο για την ιστορία της αρχιτεκτονικής εφόσον εισάγει πρωτοποριακές καινοτομίες και λύσεις σε υπαρκτά προβλήματα. Το masterplan είναι το βασικό εργαλείο για το σχεδιασμό έργων μεγάλης κλίμακας καθώς μια διεπιστημονική ομάδα συνεργατών καλείται να συσχετίσει επιμέρους αστικές οντότητες και περιοχές, με διαφορετικές ποιότητες και χαρακτηριστικά. Το στοίχημα για την αποτελεσματική υλοποίηση του κάθε μεγάλου έργου είναι ο εκάστοτε επιμέρους συνεργάτης να αισθάνεται μέρος της ιστορίας του. Ο ρόλος του αρχιτέκτονα σ’ ένα μεγάλο έργο είναι να λειτουργήσει ως σκηνοθέτης-αρχιμάστορας και όχι ως μεμονωμένος δημιουργός. Document control – διαχείριση νέων τεχνολογιών (ΒΙΜ technology) – έλεγχος χρονοδιαγράμματος: 3 καθοριστικοί παράγοντες για την υλοποίηση έργων μεγάλης κλίμακας.
Η ομιλία του Δημήτρη Μανωλά γύρω από τη θεματική “Τhe Business of architecture” ήρθε αμέσως μετά
Επικεφαλής της εταιρείας Precise International, o Operational Efficiency & Productivity expert Δημήτρης Μανωλάς, σε μια δεκάλεπτη ομιλία, με τίτλο “Things they do not teach you at the School of Architecture“, αποκαλύπτει τις επιχειρηματικές συμβουλές που εξασφαλίζουν μέγιστη αποδοτικότητα και παραγωγικότητα. Την ομιλία διαδέχθηκε ένα πεντάλεπτο Q&A.
Η οικονομική διαχείριση του αρχιτεκτονικού έργου. Business development σε ένα αρχιτεκτονικό γραφείο. Έρευνα – στοχοθεσία πελατών – μέθοδοι κοστολόγησης. Η επαγγελματική εκπαίδευση αρχίζει όταν τελειώνει το πανεπιστήμιο. Δεν αρκεί μόνο η αρχιτεκτονική κατάρτιση, ο αρχιτέκτονας χρειάζεται διεπιστημονική γνώση για να σχεδιάσει και να ολοκληρώσει ένα έργο. Ο αρχιτέκτονας και ο πελάτης οφείλουν να χτίσουν μια ισότιμη σχέση συνεργασίας, καθοδήγησης, αλληλοκατανόησης και δίκαιης κοστολόγησης του παραγόμενου έργου. Εξαιρετικά σημαντική η καταγραφή του χρόνου εργασίας στη βάση του ρητού «ο χρόνος είναι χρήμα».
Το διήμερο έκλεισε με το panel “Η αρχιτεκτονική του μαζί: συμπερίληψη, επανάχρηση, συμμετοχή”, το οποίο συντόνισε η Αλεξάνδρα Τηλιγάδη, αρχιτέκτονας & placemaker
Η αρχιτεκτονική ως κοινωνική επιστήμη στο πρώτο μισό του 21ου αιώνα. Τι είναι ο συμπεριληπτικός σχεδιασμός (inclusive design), ο συμμετοχικός σχεδιασμός (participatory design) και ο σχεδιασμός από τα κάτω (bottom-up design); Ο εκδημοκρατισμός του τρόπου που σχεδιάζουμε – και κατά συνέπεια βιώνουμε – το μέσα και το έξω, το ιδιωτικό και το δημόσιο, το κτήριο και την πόλη βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης μεταξύ των: Νατάσσα Δουρίδα, MSc Προστασία Μνημείων και initiator του Communitism project στο Μεταξουργείο, Άννα Βόκαλη & Γεωργίνα Μπούσια των that studio και Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, CEO της Aldemar Resorts, με στόχο μια καλύτερη ποιότητα ζωής για όλ@.
Οι άνθρωποι ως κοινοτοποιοί. Ο αρχιτέκτονας και ο πολίτης σχεδιάζουν το άστυ μαζί, με οδηγό την εμπιστοσύνη, για την παραγωγή μιας συμμετοχικής πόλης όπου μπορούν να είναι ευτυχισμένοι. Πολιτιστική μηχανικός: η τέχνη ως μέσο παραγωγής κοινών τόπων για τον επανασχεδιασμό της εμπειρίας της πόλης. Αρχιτεκτονική και αστική μεταμόρφωση: οι αρχιτέκτονες ως σχεδιαστές νέων εμπειριών σε προϋπάρχοντες χώρους. Δημιουργία ασφαλών χωρών που προάγουν την ενσυναίσθηση, την ηρεμία, την περισυλλογή. Σταδιακή αποκατάσταση ενός εγκαταλελειμμένου κτηρίου από τους χρήστες του, τοποειδικά και αυθόρμητα, σύμφωνα τις καθημερινές ανάγκες και επιθυμίες που προκύπτουν. Δημιουργικά έργα μπορούν να προκύψουν εκεί που οι bottom-up διαδικασίες συναντούν τις top-down πρακτικές, στην τομή των μεθοδολογιών σχεδιασμού όπου οι άνθρωποι συναντιούνται.
