Ο Ντύλαν στα 80

bob dylan Facebook Twitter
Νομίζαμε ότι είχαμε ξεμπερδέψει με τον Ντύλαν. Πλάνη οικτρά, ως απεδείχθη.
0



ΟΣΟΙ ΑΠΟ ΜΑΣ ΞΕΚΙΝΗΣΑΜΕ την επαφή μας με την σύγχρονη μουσική ως έφηβοι της δεκαετίας του ’80, ήταν πολύ δύσκολο να βρούμε χρόνο και συμπάθεια (για αγάπη ούτε λόγος) για το έργο του Μπομπ Ντύλαν, ειδικά εκείνης της περιόδου. Ο «προσηλυτισμένος» Ντύλαν της δημιουργικής παρακμής ήταν ο πιο εύκολος στόχος, ο πιο άκυρος από όλους τους δεινόσαυρους που είχαμε βιαστεί τότε να σβήσουμε ως αντιδραστικά απολιθώματα άλλων εποχών. Ακόμα και πολλοί από τους παλιούς θαυμαστές του, που κάποτε έπιναν νερό και ορκίζονταν στο όνομά του, φαίνονταν να τον έχουν ξεγράψει ως αβάσταχτα και αμετάκλητα «πρώην», ακόμα και ως «πουλημένο» (ό,τι κι αν σήμαινε αυτό), χαρακτηρισμός που κατά καιρούς εκτοξευόταν εναντίον του από τα ‘60s ακόμα, όταν έμοιαζε άτρωτος κι ανίκητος, πριν από εκείνο το καθοριστικό ατύχημα με την μοτοσυκλέτα.    

Νομίζαμε ότι είχαμε ξεμπερδέψει με τον Ντύλαν. Πλάνη οικτρά, ως απεδείχθη. Καθώς περνούσαν τα χρόνια κι αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε πρόσωπα και  πράγματα και να ξεκολλάμε από κάποια δόγματα, γοητευτικά και μεγαλειώδη αλλά επίσης ισοπεδωτικά και ψευδή, γινόταν όλο και πιο φανερό ότι ο Ντύλαν ήταν πανταχού παρών, σαν θεότητα που άφηνε παντού τα σημάδια της ύπαρξής της, παραμένοντας όμως άπιαστη και φευγαλέα. Αρχικά συνειδητοποιήσαμε ότι πολλά αγαπημένα μας κομμάτια από άλλες φωνές, ήταν δικά του και στη συνέχεια εντρυφήσαμε στην δισκογραφία του, άνιση αλλά με τόσα εκπληκτικά τραγούδια, ακόμα και στα άγονα και αφιλόξενα για τον ίδιο, 80s. Και μετά, άρχισε να βγάζει ξανά σημαντικούς δίσκους και να επανέρχεται δυναμικά στον αφρό της σύγχρονης κουλτούρας, είτε ως δημιουργός είτε ως ιδιότυπος επιμελητής της αμερικανικής μουσικής παράδοσης. Στο τέλος πήρε και το Νόμπελ, προκαλώντας ατέρμονες και πληκτικές συζητήσεις για τα όρια της λογοτεχνίας και για το αν θα πρέπει να θεωρείται ποιητής ένας τραγουδοποιός, ακόμα και ο πιο ιδιοφυής και ο πιο επιδραστικός εξ αυτών, δηλαδή ο Ντύλαν. 

Αρχικά συνειδητοποιήσαμε ότι πολλά αγαπημένα μας κομμάτια από άλλες φωνές, ήταν δικά του και στη συνέχεια εντρυφήσαμε στην δισκογραφία του, άνιση αλλά με τόσα εκπληκτικά τραγούδια, ακόμα και στα άγονα και αφιλόξενα για τον ίδιο, 80s.

Όπως είχε όμως γράψει σ’ ένα κείμενό του στους New Yοrk Times, ο επιφανής κριτικός και συγγραφέας το 2016, τον καιρό της απονομής του βραβείου, «το αν ο Μπομπ Ντύλαν είναι ποιητής ποτέ δεν ήταν ένα ενδιαφέρον ερώτημα. Ο Ντύλαν συσκευάζει τα λόγια του σε δοχεία τόσο πολυδιάστατα που δεν μπορούν να αναλυθούν στα επιμέρους  στοιχεία τους: σε τραγούδια δηλαδή. Εν προκειμένω, σε τραγούδια που ακτινοβολούν ζωντάνια φορτισμένη από το μένος της δημιουργίας, της ανακάλυψης και του πειραματισμού, με την κατάληξη κάθε στροφής να αγγίζει τα άκρα της επιμονής, του χιούμορ και της ισχύος, έτσι ώστε η επόμενη πρέπει να υπερβεί αυτά τα άκρα ή να πεθάνει». 

Κάποτε δήλωνε ο Ντύλαν, με το οικείο σαρδόνιο υφάκι του και με το πονηρό του βλέμμα, ότι δεν ήταν παρά ένας απλός εκπρόσωπος του μουσικοχορευτικού είδους, στο “Chronicles” πάντως, το απολαυστικό του βιβλίο απομνημονευμάτων που κυκλοφόρησε το 2004 (ακόμα περιμένουμε την συνέχεια), καταθέτει έναν λιγότερο ταπεινόφρονα και περισσότερο γλαφυρό αυτοπροσδιορισμό: «Ποτέ δεν ήμουν κάτι παραπάνω από αυτό που ήμουν – ένας φολκ μουσικός που αντίκρυσε την γκρίζα ομίχλη με δακρυσμένα μάτια και σκαρφίστηκε τραγούδια που επέπλεαν σε μια λαμπερή αχλή». Στο ίδιο βιβλίο γράφει ότι «η δημιουργικότητα σχετίζεται απόλυτα με την εμπειρία, την παρατήρηση και τη φαντασία, κι αν κάποιο από τα τρία αυτά στοιχεία - κλειδιά απουσιάζει, το πράγμα δε λειτουργεί». Απλά πράγματα. 

Ένα από τα αποσπάσματα που μου είχαν κάνει την μεγαλύτερη εντύπωση στο βιβλίο, και ενδεχομένως να εξηγεί κάτι από την αντιφατική ή «αινιγματική» προσωπικότητά του συγγραφέα του, ο οποίος σήμερα 24 Μαΐου του 2021, κλείνει αισίως τα 80 του χρόνια στον πλανήτη, έχει να κάνει με τον θαυμασμό του δημιουργού ενός τραγουδιού σαν το “Masters of War” για το διάσημο εγχειρίδιο «Περί Πολέμου» που είχε γράψει ο Πρώσος στρατηγός Καρλ φον Κλάουζεβιτς μετά τους Ναπολεόντειους πολέμους: 

«Μπορεί να θεωρείται ξεπερασμένο αλλά περιέχει μπόλικη αλήθεια και διαβάζοντάς το κατανοείς πολλά για τις συμβάσεις της ζωής και τις πιέσεις του άμεσου περιβάλλοντος. Όταν ο Κλάουζεβιτς ισχυρίζεται ότι η πολιτική έχει υποκαταστήσει την ηθική –  και η πολιτική είναι μια βίαιη δύναμη –  δεν αστειεύεται... Δεν υπάρχει ηθική τάξη, ξεχάστε το. Δε θα έρθει ποτέ η ηθική ως από μηχανής θεός για να οδηγήσει την πολιτική στην υπέρβαση. Έτσι είναι ο κόσμος, τίποτα δε θα τον αλλάξει, και πρέπει να τον κοιτάξεις στα μάτια. Ο Κλάουζεβιτς είναι, κατά κάποιο τρόπο, ένας προφήτης. Χωρίς να το συνειδητοποιείς, κάποια πράγματα στο βιβλίο του, μπορούν να διαμορφώσουν σημαντικά τις ιδέες σου. Αν νομίζεις ότι είσαι ονειροπόλος, διάβασε το βιβλίο και θα διαπιστώσεις ότι δεν είσαι ικανός ούτε να ονειρευτείς καν. Τα όνειρα είναι επικίνδυνα. Διαβάζοντας Κλάουζεβιτς, μαθαίνεις να μην παίρνεις τις σκέψεις σου τόσο σοβαρά».    

Daily
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα νέο μουσείο αφιερωμένο στον Μπομπ Ντίλαν στην Τάλσα της Οκλαχόμα

Πολιτισμός / Ένα νέο μουσείο αφιερωμένο στον Μπομπ Ντίλαν στην Τάλσα της Οκλαχόμα

Στο μουσείο θα εκτεθεί και το αρχείο Μπομπ Ντίλαν, μια διάσημη μυστηριώδης συλλογή προσωπικών αντικειμένων που κάποιοι πιστεύουν ότι είναι το κλειδί για το έργου του τραγουδιστή.
THE LIFO TEAM
Μπομπ Ντίλαν: «Νομίζω ότι η πανδημία είναι προάγγελος κάτι άλλου που θα συμβεί»

Μουσική / Μπομπ Ντίλαν: «Νομίζω ότι η πανδημία είναι προάγγελος κάτι άλλου που θα συμβεί»

Με αφορμή την κυκλοφορία νέου πρωτότυπου υλικού μετά από αρκετά χρόνια, ο Ντύλαν παραχώρησε στους New York Times μία από τις σπανιότατες συνεντεύξεις του και μιλά μεταξύ άλλων για την πανδημία, την θνητότητα και το τέλος του κόσμου όπως τον ξέραμε «εμείς οι κάποιας ηλικίας».

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το θέμα με τον Καζαντζίδη

Daily / Το θέμα με τον Καζαντζίδη

Έχει προ πολλού περάσει στην περιοχή των συμβόλων, πάνω στα οποία προβάλλονται αμφίσημα και αντιφατικά πράγματα, σαν αυτά που εξέφραζε κατά καιρούς και ο ίδιος. Μουσικά όμως, είναι αδύνατον να τον αρνηθείς, όσο κι αν θα το ήθελες ίσως.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Yacht Rock»: Το πιο απολαυστικό μουσικό ντοκιμαντέρ της χρονιάς 

Daily / «Yacht Rock»: Το πιο απολαυστικό μουσικό ντοκιμαντέρ της χρονιάς 

Από τους Steely Dan, τους Toto και τον Kenny Loggins μέχρι τον Questlove, τον Thundercat και τον Mac De Marco, τo ντοκιμαντέρ του HBO συνδέει τις κουκίδες ενός φαινομένου που αποτελεί λιγότερο ένα μουσικό είδος και περισσότερο μια αίσθηση, μια ιδέα, ένα vibe.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Το αιώνιο μεγαλείο του Λεονάρντο ντα Βίντσι

Daily / Το αιώνιο μεγαλείο του Λεονάρντο ντα Βίντσι

Στο νέο ντοκιμαντέρ του σπουδαίου Αμερικανού κινηματογραφιστή Κεν Μπερνς ξετυλίγεται η ζωή και το έργο του ανθρώπου που εκτός από το μεγαλειώδες εικαστικό έργο του, πρόλαβε πριν από μισή χιλιετία να αντιληφθεί, να ανακαλύψει, να εφεύρει ή να προβλέψει τα πάντα σχεδόν, από τη βαρύτητα μέχρι τον κινηματογράφο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Beatles ’64: Πριν από εξήντα χρόνια, κάτι μαγικό κι ανεπανάληπτο

Daily / Beatles ’64: Πριν από εξήντα χρόνια, κάτι μαγικό κι ανεπανάληπτο

Βασισμένο σ’ ένα εκπληκτικό πρωτότυπο υλικό, αυτό το εξαίρετο ντοκιμαντέρ του Disney+ σε παραγωγή του Μάρτιν Σκορσέζε μάς μεταφέρει με μοναδικό τρόπο σ’ αυτό που βίωσαν τα μέλη του θρυλικού συγκροτήματος όταν πάτησαν για πρώτη φορά το πόδι τους σε μια Αμερική που έμοιαζε να τους έχει απόλυτη ανάγκη.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η «παλιά, ωραία Αθήνα» της νεανικής ασφυξίας  

Daily / Η «παλιά, ωραία Αθήνα» της νεανικής ασφυξίας  

Περί της νοσταλγίας για «τα παλιά», με αφορμή τον θάνατο του ηθοποιού Θάνου Παπαδόπουλου που έπαιξε σε εκατοντάδες ταινίες αλλά θα μείνει αξέχαστος για την εμφάνισή του ως διαπομπευόμενος «τεντιμπόις» στην ταινία «Νόμος 4000».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Say Nothing: Μια καθηλωτική σειρά με φόντο το βίαιο δράμα της Βόρειας Ιρλανδίας

Daily / Say Nothing: Μια καθηλωτική σειρά με φόντο το βίαιο δράμα της Βόρειας Ιρλανδίας

Η αυτοτελής σειρά κατορθώνει να λειτουργεί συγχρόνως ως ιστορική αναπαράσταση, ως συνταρακτικό δράμα, ως καθηλωτικό θρίλερ, ακόμα και ως δραματοποιημένο true crime, ειδικά για τους θεατές που δεν είναι εξοικειωμένοι με τις πολυσύνθετες πτυχές του ένοπλου αγώνα στη Βόρεια Ιρλανδία.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Από πού έρχεται και πού πάει η κριτική κινηματογράφου;

Daily / Από πού έρχεται και πού πάει η κριτική κινηματογράφου;

Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται το πρώτο μεγάλο συνέδριο για την κινηματογραφική κριτική στην Ελλάδα, που θα διεξαχθεί από την Πέμπτη ως και το Σάββατο στο Πάντειο Πανεπιστήμιο με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ