«Σινεμάς» είναι, μην τρελαθούμε: Ιστορική μυθοπλασία και ιστορική μνήμη

καλάβρυτα 1943 ταινία Facebook Twitter
Κατανοητές εν μέρει οι ευαισθησίες των ανθρώπων που ζουν σε μια περιοχή την οποία σκιάζει ακόμα έντονα και εξακολουθεί να της προκαλεί φρίκη και δέος ο απόηχος εκείνης της μαζικής σφαγής αθώων.
0

Δεν έχω δει την ταινία «Καλάβρυτα 1943», που πριν ακόμα βγει στις αίθουσες έχει προκαλέσει έντονα εχθρικές αντιδράσεις (και απειλές μηνύσεων) από τοπικούς φορείς και συλλόγους απόγονων των θυμάτων της σφαγής (ή του Ολοκαυτώματος) των Καλαβρύτων, οι οποίοι καταγγέλλουν τους υπευθύνους της ταινίας (που αν μη τι άλλο θα κατοχυρωθεί στα τεφτέρια και ως η τελευταία εμφάνιση του Μαξ Φον Σίντοφ στο πανί) για «παραχάραξη των ιστορικών γεγονότων και αναβίωση μύθων που εξυπηρετούν αλλότριους σκοπούς».

Κύρια αιτία των αντιδράσεων, η αναβίωση μέσω της αφήγησης της ταινίας του μύθου (ο οποίος εν συνεχεία αποδομήθηκε) του καλού Αυστριακού στρατιώτη των Ναζί που ξεκλείδωσε με δική του πρωτοβουλία την πόρτα του φλεγόμενου δημοτικού σχολείου για να σώσει τα γυναικόπαιδα.

Ενδεχομένως τσιγκλάει επίσης το γεγονός ότι στην πλοκή της ταινίας, που ακροβατεί ανάμεσα στο τότε και στο σήμερα, δεσπόζει και ο χαρακτήρας μιας εκπροσώπου της γερμανικής κυβέρνησης που κινείται εναντίον της ελληνικής αξίωσης για τις πολεμικές αποζημιώσεις της κατοχής. 

Κατανοητές εν μέρει οι ευαισθησίες των ανθρώπων που ζουν σε μια περιοχή την οποία σκιάζει ακόμα έντονα και εξακολουθεί να της προκαλεί φρίκη και δέος ο απόηχος εκείνης της μαζικής σφαγής αθώων.

Νομικά πάντως δεν νομίζω ότι μπορεί να έχουν καμία τύχη από τη στιγμή που πρόκειται για ταινία μυθοπλασίας, ασχέτως αν βασίζεται σε ιστορικά γεγονότα για τα οποία έχει κατοχυρωθεί ένα αφήγημα στην κοινή συνείδηση και συνεπώς οι τυχόν παρεκκλίσεις ενοχλούν, ακόμα κι όταν γίνονται «ποιητική αδεία».

Θυμάμαι ακόμα τις κατάρες των ελληνορθόδοξων ταλιμπάν (που σήμερα, δυστυχώς, μοιάζουν λιγότερο γραφικοί από τότε) έξω από τα σινεμά που έπαιζαν τον Τελευταίο Πειρασμό, ενάντια στον «Αντίχριστο Σκοτσέζε» (ναι, χωρίς ρ, το θυμάμαι το πανό που βαστούσαν κάτι βλοσυροί μοναχοί με σμιχτά φρύδια).

Ελπίζει πάντως κανείς να μην κλιμακωθούν οι αντιδράσεις και να ζήσουμε ευτράπελες καταστάσεις έξω από τις αίθουσες που θα παιχτεί η ταινία του Νικόλα Δημητρόπουλου, αντίστοιχες με εκείνες που είχαν συνοδεύσει κάποτε τις προβολές της («αντικομμουνιστικής») Ελένης (1985) ή του («βλάσφημου») Τελευταίου Πειρασμού (1988), και μπορώ να τις ανακαλέσω από τα βάθη της εφηβείας.

Θυμάμαι ακόμα τις κατάρες των ελληνορθόδοξων ταλιμπάν (που σήμερα, δυστυχώς, μοιάζουν λιγότερο γραφικοί από τότε) έξω από τα σινεμά που έπαιζαν τον Τελευταίο Πειρασμό, ενάντια στον «Αντίχριστο Σκοτσέζε» (ναι, χωρίς ρ, το θυμάμαι το πανό που βαστούσαν κάτι βλοσυροί μοναχοί με σμιχτά φρύδια), παρότι ο διάσημος σκηνοθέτης δήλωνε πάντα καθολικός χριστιανός.  

ο τελευταίος πειρασμός Facebook Twitter
Το συγκεντρωμένο πλήθος στην Ακαδημίας, έξω από τον κινηματογράφο Όπερα, διαμαρτύρεται για τον «βλάσφημο» «Τελευταίο Πειρασμό» του 1988.

Με αφορμή αυτό το «αλλότριους σκοπούς» σχετικά με την ταινία του Νικόλα Δημητρόπουλου, αναζήτησα με κάποια νοσταλγία την (προβλέψιμα απολαυστική) ανακοίνωση  που είχε εκδώσει το μακρινό 1985 η ΚΝΕ κατά της προβολής της ταινίας «Ελένη», η οποία είχε βασιστεί στο ομώνυμο μπεστ σέλερ του Ελληνοαμερικανού δημοσιογράφου Νικόλα Γκατζογιάννη (Νικ Γκέιτζ), με «βάση» την τραγική μοίρα της μάνας του στον εμφύλιο (στην ταινία, που είχε σκηνοθετήσει ο Πίτερ Γιέιτς, πρωταγωνιστεί ο Τζον Μάλκοβιτς στο ρόλο του ίδιου του Γκατζογιάννη).

Ανέφερε λοιπόν τότε, μεταξύ άλλων, η ανακοίνωση και τα εξής πατριωτικά:       

«…Το γεγονός ότι [η ταινία] γυρίστηκε και ότι "λυτοί και δεμένοι’"μπήκαν στο "χορό" της υποστήριξής της δείχνει ότι ήταν πολιτική απόφαση αντιδραστικών κέντρων να παιχτεί αυτή η ταινία στην Ελλάδα… Οι Αμερικανοί, όπως με τα Ράμπο και τα Ρόκι επιδιώκουν να φουντώσουν τον ψυχρό πόλεμο, έτσι και με την "Ελένη" προωθούν τον αντικομμουνισμό στην πιο χυδαία του μορφή. Η ΚΝΕ καλεί τους νέους αγωνιστές του σήμερα να αποκαλύψουν την πολιτική πρόκληση της "Ελένης" και να πουν όχι στην υποτέλεια των υποστηρικτών της. Η αντίθεση στην "Ελένη" της συμμορίας Ρίγκαν – Γκέιτζ είναι αγώνας ενάντια στους Αμερικανούς και τις πολιτιστικές βάσεις τους». 

Και η (κωμικοτραγική) πλάκα είναι ότι τέσσερις δεκαετίες αργότερα, είναι τέτοιο το κλίμα νεο-σκοταδισμού, εχθροπάθειας και παλινδρόμησης σε έριδες, πάθη και μισαλλοδοξίες του περασμένου αιώνα, που δεν μοιάζουν και τόσο vintage, γραφικές και παρωχημένες τέτοιες αντιδράσεις ενάντια σε προϊόντα καλλιτεχνικής μυθοπλασίας, ασχέτως του ιστορικού τους περιβλήματος.

Daily
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το Netflix ανακοίνωσε τις ταινίες και τις σειρές του που έχουν απαγορευτεί σε διάφορα μέρη του πλανήτη

TV & Media / Το Netflix ανακοίνωσε τις ταινίες και τις σειρές του που έχουν απαγορευτεί σε διάφορα μέρη του πλανήτη

Ανάμεσα στις χώρες που έχουν πετύχει να απομακρυνθούν συγκεκριμένα προγράμματα από το περιεχόμενο της πλατφόρμας είναι η Σιγκαπούρη, το Βιετνάμ, η Σ. Αραβία αλλά και η Γερμανία!
10 βιβλία που απαγορεύτηκαν στην Ελλάδα

Βιβλίο / 10 βιβλία που απαγορεύτηκαν στην Ελλάδα

10 επιλογές από τη θλιβερή ιστορία της εκδοτικής ελευθερίας, βιβλία που κυκλοφόρησαν με εμπόδια στη χώρα τα τελευταία 90 χρόνια και γνώρισαν, σε μεγάλο ή μεγαλύτερο βαθμό, την μήνιν των ελέω Θεού «προστατών» μας.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Daily / Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Συμπονά κανείς όχι μόνο τους γονείς που μετά την παρακολούθηση της δραματικής μίνι σειράς του Netflix θα ψάχνουν μάταια απαντήσεις στα «ιερογλυφικά» μηνύματα που κρύβονται στα κινητά των παιδιών τους, αλλά και τα ίδια τα παιδιά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η αλεπού στο παζάρι κι ο «Γατόπαρδος» στο Netflix  

Daily / Η αλεπού στο παζάρι κι ο «Γατόπαρδος» στο Netflix  

Έξι δεκαετίες μετά από την κλασική ταινία του Βισκόντι, το ιταλικό έπος του Τζουζέπε Τομάζι ντι Λαμπεντούζα αναβιώνει στο Netflix, σε μια άρτια και πολυτελή σειρά έξι επεισοδίων, λουσμένη στο σικελικό φως 
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Daily / Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Μια εικοσαετία μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου, κυκλοφορεί ξανά σε αναθεωρημένη μορφή, η ενθουσιώδης, στοχαστική, λυρική μελέτη του έργου του σπουδαίου όσο και «πολωτικού» Έλληνα τραγουδοποιού από τον Δημήτρη Καράμπελα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
‘CHAOS: The Manson Murders’: Ο Μάνσον βρίσκεται ακόμα μέσα στο κεφάλι μας 

Daily / «CHAOS: The Manson Murders». Ο Μάνσον βρίσκεται ακόμα μέσα στο κεφάλι μας 

Το νέο ντοκιμαντέρ του σπουδαίου Έρολ Μόρις επιχειρεί ένα διαφορετικό προφίλ του «σατανικού μεσσία», φωτίζοντας κάποιες από τις λιγότερο ίσως προβεβλημένες εκδοχές, αιτιάσεις και εικασίες γύρω από μια υπόθεση που μοιάζει με σταυροδρόμι του Κακού.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
The Face: Τότε που κάθε σελίδα ήταν πολύτιμη

Daily / The Face: Τότε που κάθε σελίδα ήταν πολύτιμη

Με αφορμή μια μεγάλη έκθεση στο Λονδίνο για το μυθικό βρετανικό περιοδικό και την επίδρασή του στη σύγχρονη κουλτούρα, θυμήθηκα το πρώτο τεύχος του που έπεσε στα χέρια μου, πριν από σαράντα χρόνια, όταν ήμουν μαθητής.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Sly Lives!: Τα μπλουζ του (ψυχεδελικού) πρίγκηπα

Daily / «Sly Lives!»: Τα μπλουζ του (ψυχεδελικού) πρίγκιπα

Ένα εξαιρετικό μουσικό ντοκιμαντέρ στο Disney+ για τη διαστημική άνοδο και την αργόσυρτη πτώση του ιδιοφυούς Sly Stone, ηγέτη της πιο εντυπωσιακά πολυμορφικής μπάντας όλων των εποχών, τόσο ηχητικά όσο και εμφανισιακά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
The White Lotus: Spa και διαλογισμός μετά φόνου στον τρίτο κύκλο της «καυτής» σειράς

Daily / The White Lotus: Spa και διαλογισμός μετά φόνου στον τρίτο κύκλο της «καυτής» σειράς

Σ’ ένα πολυτελές θέρετρο στην Ταϊλάνδη μεταφέρεται ο νέος κύκλος της επιτυχημένης σειράς που μόλις ξεκίνησε, φανερώνοντας κάποια σημεία κόπωσης, παρά το πάντα εντυπωσιακό στήσιμό της.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ