Το τέλος της (μουσικο)κριτικής;

Το τέλος της (μουσικο)κριτικής; Facebook Twitter
Oι μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες άρχισαν να επενδύουν τεράστια ποσά στην απόκτηση των δικαιωμάτων παλιών τραγουδιών και ολόκληρων καταλόγων του έργου γνωστών καλλιτεχνών.
0


ΤΑ ΜΑΝΤΑΤΑ ΗΤΑΝ ΔΥΣΟΙΩΝΑ
για τις προοπτικές της μουσικοκριτικής (αλλά και της κριτικής γενικότερα) στο σύγχρονο σύμπαν των αλγόριθμων, των πλατφορμών, της αέναης ανακύκλωσης και της αδιάκριτης κατανάλωσης της μουσικής, πολύ πριν σκάσει η είδηση του «τελειώματος» του Pitchfork, του πιο γνωστού μέσου παρουσίασης και κριτικής νέων κυκλοφοριών στο σύμπαν της σύγχρονης μουσικής.

Πολλά γράφτηκαν με αφορμή την είδηση, σχετικά με το εξαιρετικά αβέβαιο μέλλον της μουσικοκριτικής, αλλά μπορεί να ξεχωρίσει κανείς τα πρόσφατα κείμενα δύο εκ των πιο επιφανών μουσικοκριτικών – και συγγραφέων πολλών και σημαντικών βιβλίων– όλων των εποχών. Το πρώτο δημοσιεύτηκε στο «Yale Review», το υπογράφει ο Greil Marcus και έχει τίτλο «Γιατί γράφω» («Why I write»). Εκεί θυμάται μια από τις πρώτες κριτικές του, το 1969 για το άλμπουμ «Let It Bleed» των Rolling Stones

«Έπρεπε να διευρύνω το συν-κείμενο της μουσικής όσο περισσότερο μπορούσα. Έπρεπε να γράψω για τη φωτογραφία, τον κινηματογράφο, τη μυθοπλασία και κάθε μορφή πολιτιστικού λόγου που τροφοδοτούσε το άλμπουμ και ξεχείλιζε από μέσα του. Γράφοντας εκείνο το κομμάτι, πήρα μια ιδέα για το τι είναι και τι θα μπορούσε να είναι η κριτική. Ήταν μια ανάλυση της αντίδρασης σε κάτι που υπήρχε στον κόσμο, στην προκειμένη περίπτωση ένα LP που κόστιζε τότε 3,98 δολάρια. Γιατί αντιδρώ σ’ αυτό τόσο έντονα; Γιατί με κάνει να χαμογελάω και να τρομάζω ταυτόχρονα;… Αν μπορώ να συγκινήσω κάποιον, αν μπορώ να του μεταδώσω έστω και ένα κλάσμα αυτού που ένιωσα, αν μπορώ να πυροδοτήσω την ίδια αίσθηση μυστηρίου, δέους και έκπληξης, τότε δεν χάνω τον χρόνο μου».

Οι οπαδοί του streaming δεν φαίνεται να δίνουν πια μεγάλη σημασία στη νέα μουσική. Και αν οι άνθρωποι δεν ακούνε νέα μουσική, δεν χρειάζονται μουσικοκριτικές. Και τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα.

Θυμάται πολύ έντονα επίσης μια άλλη σκηνή, είκοσι χρόνια αργότερα, όταν μπήκε στο ραδιόφωνο ένα κομμάτι από εκείνο τον δίσκο, το «Gimme Shelter», την ώρα που οδηγούσε σ' έναν αυτοκινητόδρομο με κατεύθυνση το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ.

«Αναρωτιόμουν τι ήταν αυτό που το κρατούσε στον αέρα επί είκοσι χρόνια, τι ήταν αυτό που το έκανε να μοιάζει απολύτως καινούργιο, να μοιάζει ανήκουστο με την πιο ισχυρή έννοια της λέξης, αποφασίζοντας ότι, όταν θα πήγαινα σπίτι, θα έπρεπε να προσπαθήσω να γράψω κάτι γι' αυτό, όταν ένα αυτοκίνητο έκοψε ξαφνικά μπροστά μου και για να μην το χτυπήσω έπρεπε να αλλάξω λωρίδα χωρίς να κοιτάξω, και καθώς η καρδιά μου επέστρεψε στο στήθος μου όταν συνειδητοποίησα ότι η λωρίδα ήταν ελεύθερη, σκέφτηκα ότι αν έπρεπε να φύγω ξαφνικά από τη ζωή, υπήρχαν και χειρότεροι τρόποι».

Πιο ευθύς ο Ted Gioia, στο κομμάτι με τίτλο «Why Is Music Journalism Collapsing?» («Γιατί καταρρέει η μουσική δημοσιογραφία;») που ανέβασε στο προσωπικό του ιστολόγιο (The Honest Broker) απαριθμεί μερικά από τα δεινά της σύγχρονης μουσικής βιομηχανίας, ή αυτού που έχει απομείνει από αυτή, η οποία «αποφάσισε ότι μπορεί να ζήσει μια χαρά σερβίροντας ξαναζεσταμένη μουσική σε παθητικούς ακροατές»…

Έτσι, οι μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες (και οι επενδυτικοί όμιλοι) άρχισαν να επενδύουν τεράστια ποσά στην απόκτηση των δικαιωμάτων παλιών τραγουδιών και ολόκληρων καταλόγων του έργου γνωστών καλλιτεχνών. Οι οπαδοί του streaming δεν φαίνεται να δίνουν πια μεγάλη σημασία στη νέα μουσική. Και αν οι άνθρωποι δεν ακούνε νέα μουσική, δεν χρειάζονται μουσικοκριτικές. Και τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα. Ακόμη και οι άνθρωποι που έλαβαν αυτές τις αποφάσεις θα την πληρώσουν εν τέλει – επειδή το να ζει κανείς στο παρελθόν δεν αποτελεί ποτέ μια έξυπνη επιχειρηματική στρατηγική.

«Η μόνη ελπίδα αυτού που γράφει για μουσική», καταλήγει ο Gioia, «είναι η απευθείας σύνδεση με τους ακροατές και τους αναγνώστες – αλλά και τους μουσικούς τους ίδιους. Όλα τα άλλα είναι σκέτος θόρυβος».

Daily
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Pitchfork: Πώς η Condé Nast αγόρασε και κατέστρεψε το εμβληματικό μουσικό site μιας ολόκληρης γενιάς

Μουσική / Pitchfork: Πώς η Condé Nast αγόρασε και κατέστρεψε το εμβληματικό μουσικό site μιας ολόκληρης γενιάς

Οι άγριες περικοπές, οι σχεδόν συνεχείς εταιρικές αναδιαρθρώσεις και αποχωρήσεις και κυρίως οι δραματικές αλλαγές στα ψηφιακά μέσα είχαν αρχίσει να διαβρώνουν το Pitchfork από την αρχή της ένταξής του στον εκδοτικό κολοσσό.
THE LIFO TEAM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Από πού έρχεται και πού πάει η κριτική κινηματογράφου;

Daily / Από πού έρχεται και πού πάει η κριτική κινηματογράφου;

Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται το πρώτο μεγάλο συνέδριο για την κινηματογραφική κριτική στην Ελλάδα, που θα διεξαχθεί από την Πέμπτη ως και το Σάββατο στο Πάντειο Πανεπιστήμιο με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Παραπονεμένα λόγια: Είναι σκληρό να ζεις καθημερινά στο πετσί σου την «τυραννία της μειοψηφίας» 

Daily / Παραπονεμένα λόγια: Είναι σκληρό να ζεις καθημερινά στο πετσί σου την «τυραννία της μειοψηφίας» 

Η επανεκλογή του Τραμπ έχει αλλάξει ξαφνικά τον τόνο της δημόσιας συζήτησης, κάνοντάς την πολύ πιο φιλική ως προς τις θέσεις της «λαϊκίστικης δεξιάς».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Έκανε τελικά κακό στην Κάμαλα Χάρις η κουστωδία των διάσημων που την στήριξαν;

Daily / Έκανε τελικά κακό στην Κάμαλα Χάρις η κουστωδία των διάσημων που τη στήριξαν;

Στην Ελλάδα, πάντως, οι διασημότητες συχνά δεν κάνουν τον κόπο καν να δηλώσουν επίσημα την εκλογική στήριξή τους. Απλά, βάζουν υποψηφιότητα οι ίδιοι και οι ίδιες και εκλέγουν απευθείας τους εαυτούς τους σε θέσεις βουλευτών και ευρωβουλευτών.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Το «πογκρόμ» στο Άμστερνταμ και οι λέξεις που χάνουν το νόημά τους

Daily / Το «πογκρόμ» στο Άμστερνταμ και οι λέξεις που χάνουν το νόημά τους

Μια συντονισμένη απόπειρα να παρουσιαστούν οι φανατικοί οπαδοί της Μακάμπι ως αθώα θύματα ή και ήρωες ακόμα, παρά τις επιθέσεις και τις προκλήσεις στις οποίες προέβησαν πριν και κατά τη διάρκεια του αγώνα της ομάδας τους εναντίον του Άγιαξ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντος μας

Daily / Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντός μας

«Μετά από 50 χρόνια στον δρόμο, είναι πολύ αργά για να σταματήσουμε τώρα», δηλώνει μ’ ένα διακριτικό μειδίαμα ο 75χρονος ροκ σταρ σ’ ένα νέο ντοκιμαντέρ που παρακολουθεί από απόσταση αναπνοής την πρόσφατη περιοδεία του Μπρους Σπρίνγκστιν και της θρυλικής μπάντας του.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ελληνικές σειρές των 90s: comfort zone ή ζώνη του λυκόφωτος;

Daily / Ελληνικές σειρές των '90s: Comfort zone ή ζώνη του λυκόφωτος;

Οι τηλεοπτικές σειρές της πρώτης δεκαετίας των ιδιωτικών καναλιών φαίνονται να έχουν υποκαταστήσει σ’ ένα μεγάλο κοινό τον ρόλο που έπαιζαν για μισό αιώνα σχεδόν οι ελληνικές ταινίες της ακμής του βιομηχανικού σινεμά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Στο μεταξύ, η Γάζα πεθαίνει 

Daily / Στο μεταξύ, η Γάζα πεθαίνει 

«Το Ισραήλ πάνω απ' όλα», έγραψε με εθνικοσοσιαλιστικό ρίγος, αν και ιστορικός του Ολοκαυτώματος, ο Αριέλ Λεκαδίτης αμέσως μετά (και παρά) την ανακοίνωση του εκδοτικού του οίκου ότι διακόπτει τη συνεργασία τους εξαιτίας «των χυδαίων αναρτήσεών του».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η παλιά παραλιακή και η σύγχρονη «Αθηναϊκή Ριβιέρα»

Daily / Η παλιά παραλιακή και η σύγχρονη «Αθηναϊκή Ριβιέρα»

Μια ονομασία που μοιάζει συγχρόνως νεοπλουτίστικη και φτωχομπινέδικη, ειδικά σε όσους από εμάς μεγαλώσαμε στα Νότια και δεν νιώσαμε ποτέ ότι υπήρχε ανάγκη ούτε για τόσο ισοπεδωτική «ανάπλαση» ούτε και για τέτοιους τουριστικούς ευφημισμούς.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ