Το παζλ της ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ

Το παζλ της ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ Facebook Twitter
Όπως όλα δείχνουν, το πρόσωπο του νέου αρχηγού δεν θα επιλύσει το ζήτημα της έλλειψης ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ.
0


ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ταραγμένες βουλευτικές εκλογές του 1993, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε δηλώσει πως σε περίπτωση ήττας από τον Ανδρέα Παπανδρέου θα παραιτούνταν από την ηγεσία του κόμματος. Η ήττα της ΝΔ ήταν εν τέλει βαριά, καθώς οι εκλογικές δυνάμεις της υποχώρησαν σχεδόν κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες, ενώ το ΠΑΣΟΚ, που κέρδισε τις εκλογές, αύξησε τα ποσοστά του εντυπωσιακά (+8,3%).

Έτσι, ο Ανδρέας Παπανδρέου επανήλθε θριαμβευτικά στη κομματική σκηνή, έχοντας αθωωθεί από το Ειδικό Δικαστήριο και πετυχαίνοντας να επανασυσπειρώσει το ΠΑΣΟΚ που τα προηγούμενα χρόνια βρέθηκε στη δίνη μιας βαθιάς κρίσης κυρίως λόγω του σκανδάλου Κοσκωτά. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με την παραίτησή του άνοιξε τον δρόμο στους καραμανλικούς και έστρωσε άθελά του το χαλί για την επάνοδο του Αντώνη Σαμαρά στη ΝΔ. Αρκετά χρόνια μετά θα ομολογούσε ότι πολιτικά ήταν λάθος η παραίτησή του από την ηγεσία του κόμματος μετά την εκλογική ήττα του 1993.

Οι εκλογικές ήττες των κομμάτων συνοδεύονται συχνά από παραιτήσεις των αρχηγών τους, που ανοίγουν τον δρόμο για την ανανέωση της κομματικής μηχανής και την εκτόνωση των εσωκομματικών αντιδράσεων, ενώ επιπλέον χαράσσουν προοπτικές ενίσχυσης της εκλογικής τους υποστήριξης. Συνήθως αυτό συμβαίνει σε κόμματα που έχουν εκλογικοτροπική νοοτροπία και διαμορφώνουν το προφίλ τους ανάλογα με τα πολιτικά γούστα της μεγάλης μάζας των μετακινούμενων εκλογέων, την υποστήριξη των οποίων επιδιώκουν, αφήνοντας στην άκρη ιδεολογικούς προσανατολισμούς και πολιτικές περιχαρακώσεις.

Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε σε κυβερνητικές θέσεις για τεσσεράμισι χρόνια δεν σημαίνει ότι κατοχύρωσε μια θέση μεταξύ των κομμάτων της διακυβέρνησης.

Είναι προφανές ότι μια τέτοια περιγραφή αφορά πρωτίστως τα κυβερνητικά κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία, αλλά όχι ιδιαίτερα μικρότερους ή εναλλακτικούς κομματικούς σχηματισμούς, οι διακυμάνσεις στην εκλογική δύναμη των οποίων δεν κινητοποιούν απαραίτητα εσωκομματικές διεργασίες για την αλλαγή ηγεσίας. Π.χ. στη Γερμανία οι Πράσινοι έχουν δύο επικεφαλής σε επίπεδο κεντρικού κόμματος, η θητεία των οποίων είναι προσδιορισμένη και δεν αλλάζει επειδή το κόμμα μπορεί να εμφανίζει διακυμάνσεις στην εκλογική του δυναμική. Σε ό,τι αφορά τα κόμματα της ριζοσπαστικής αριστεράς, τα πλέον επιτυχημένα είναι εκείνα οι ηγεσίες των οποίων θεωρούνται «χαρισματικές» και οι επικεφαλής τους προβάλλουν ως περφόρμερ σε αντίθεση με τα αυστηρά δογματικά πρότυπα αριστερών ηγετών προηγούμενων εποχών (L. March, 2008).

Η συζήτηση σε ακαδημαϊκό επίπεδο για το αν όντως υφίσταται μια ιδιαίτερη μορφή κομματικής ηγεσίας στο πλαίσιο της ριζοσπαστικής αριστεράς δεν έχει οδηγήσει ακόμα σε κάποια οριστικά συμπεράσματα. Ωστόσο είναι σαφές ότι και στην κομματική οικογένεια της ριζοσπαστικής αριστεράς η διεκδίκηση αξιωμάτων και η ψηφοθηρία αποτελούν βασικές πολιτικές επιδιώξεις της ηγεσίας της.

Υπό αυτό το πρίσμα μπορεί να ειδωθεί η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή ως αποτέλεσμα της βαθιάς υποχώρησης των εκλογικών ποσοστών του κόμματος και της τρίτης κατά σειρά ήττας του από τη ΝΔ σε επίπεδο βουλευτικών εκλογών. Ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί, παρ’ όλα αυτά, να διαθέτει σχεδόν 4πλάσια εκλογική δύναμη από αυτή που λάμβανε τη δεκαετία του 2000.

Μπορεί να εκτοξεύτηκε εκλογικά μεσούσης της οικονομικής κρίσης, πλέον όμως οι παράγοντες του ευρύτερου πλαισίου είναι εντελώς διαφορετικοί και θα ήταν εκτός πραγματικότητας να αναμένει κανείς πως ένα κόμμα που απογειώθηκε εκλογικά στη διάρκεια της κρίσης, έχοντας μια ρητορική και μια πρακτική καλουπωμένη στη συγκυρία εκείνης της εποχής, να συνεχίζει να συντηρείται στα ίδια πάνω-κάτω εκλογικά ποσοστά και μετά το πέρας της κρίσης.

Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε σε κυβερνητικές θέσεις για τεσσεράμισι χρόνια δεν σημαίνει ότι κατοχύρωσε μια θέση μεταξύ των κομμάτων της διακυβέρνησης. Εξάλλου, η επιλογή του να αλλάξει τον εκλογικό νόμο υιοθετώντας ένα σύστημα απλής αναλογικής, εκτός από το να δυσκολέψει τη ΝΔ να σχηματίσει κυβέρνηση, στόχο είχε να δημιουργήσει συνθήκες μιας κυβέρνησης συνεργασίας με τον ίδιο επικεφαλής, που ήταν και ο μοναδικός τρόπος ο ΣΥΡΙΖΑ να παραμείνει/επανέλθει στο τιμόνι της διακυβέρνησης.

Η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από την ηγεσία του κόμματος είναι σίγουρο ότι έβαλε τον ΣΥΡΙΖΑ σε περιπέτειες. Η όλη διαδικασία εκλογής αρχηγού ανέδειξε καταρχάς την εσωτερική του πολυδιάσπαση, ένα χαρακτηριστικό που είναι διαφορετικό από την πολυτασικότητα και καταδεικνύει τα βαθιά εσωκομματικά ρήγματα που υπάρχουν. Ανέδειξε επίσης την οργανωτική ευαλωτότητα σε κομματικά αφιλτράριστους υποψήφιους, όπως η περίπτωση Κασσελάκη.

Η επικράτησή του στις εκλογές για τη νέα ηγεσία του κόμματος ήταν το αποτέλεσμα της έλλειψης οργανωτικού αρμού και της ύπαρξης ενός κόμματος χωρίς συνοχή, ενός είδους κόμματος-κομμάτων, τη συνοχή του οποίου το προηγούμενο διάστημα εξασφάλιζε η παρουσία του Αλέξη Τσίπρα, το πρόσωπο του οποίου εκούσες-άκουσες συμφωνούσαν όλες οι τάσεις ότι ήταν ο συγκολλητικός ιστός του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο νέος αρχηγός και η εσωκομματική πολεμική στο πρόσωπό του μπορεί να φέρει πιο κοντά τις εσωκομματικές τάσεις, εξορθολογίζοντας τις επιδιώξεις τους στην προοπτική συντήρησης ενός ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ. Όπως όλα δείχνουν, το πρόσωπο του νέου αρχηγού δεν θα επιλύσει το ζήτημα της έλλειψης ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ. Εξάλλου, και παρά την ολοκλήρωση των εσωκομματικών εκλογών, το παζλ της αρχηγίας δεν έχει ακόμη συναρμολογηθεί κι αυτό δεν θα μπορέσει να γίνει έως ότου βρεθούν εκείνα τα κομμάτια του που είναι κομβικά για την επανασύνθεση του γρίφου της ηγεσίας.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Ο Μασκ δεν είναι Ναζί ακριβώς, αλλά μπορεί να είναι κάτι ακόμα χειρότερο»

Οπτική Γωνία / «Ο Μασκ δεν είναι Ναζί ακριβώς, αλλά μπορεί να είναι κάτι ακόμα χειρότερο»

Viral έχει γίνει η ανάρτηση του πρώην φίλου και συνεργάτη του Έλον Μασκ, Φίλιπ Λόου, επιφανή νευροεπιστήμονα, ιδρυτή της εταιρείας Neurovigil και εφευρέτη του iBrain, όπου γράφει μεταξύ άλλων ότι λίγη σημασία έχει τελικά αν κάποιος είναι πραγματικά Ναζί από τη στιγμή που ενεργεί ως Ναζί.
THE LIFO TEAM
«Αν κλείσει το TikTok, δεν θα θυμάσαι καν ποιος είμαι»

Social media / «Αν κλείσει το TikTok, δεν θα θυμάσαι καν ποιος είμαι»

Ο σεφ Eraldo μιλά για τους ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς που επανοικειοποιείται και χρησιμοποιεί ως «όπλο» στα viral βίντεό του στο TikTok, αλλά και για την πιθανότητα η εφαρμογή μια μέρα απλώς να εξαφανιστεί.
ΠΕΝΝΥ ΜΑΣΤΟΡΑΚΟΥ
Τέμπη: Πού βρισκόμαστε δύο χρόνια μετά

Βασιλική Σιούτη / Τέμπη: Πού βρισκόμαστε δύο χρόνια μετά

Η δικαστική έρευνα είναι σε εξέλιξη, αλλά η κοινωνία πιέζει να αποδοθούν ευθύνες στους υπαίτιους. Τα αναπάντητα ερωτήματα είναι αρκετά και η κυβέρνηση δεν έχει πείσει πως έχει κάνει ό,τι χρειάζεται για να διευκολύνει την έρευνα της Δικαιοσύνης.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο Κηφισός και τα αντιπλημμυρικά έργα στην Αττική «μπάζουν νερά»;

Ρεπορτάζ / Ο Κηφισός και τα αντιπλημμυρικά έργα στην Αττική «μπάζουν νερά»;

Πώς ιεραρχούνται τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στην Αττική; Είναι στη σωστή κατεύθυνση; Θα ήταν εφικτό ο πλημμυρικός κίνδυνος να αντιμετωπιστεί με λύσεις βασισμένες στη φύση, και τι μπορεί να γίνει στον Κηφισό;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ναι, δεν υπάρχουν μόνο δύο φύλα»

Οπτική Γωνία / «Όχι, δεν υπάρχουν μόνο δύο φύλα»

Το επικοινωνιολόγ@ Jay Ραΐσης και η κλινική ψυχολόγος, συνιδρύτρια του Orlando LGBT+, Νάνσυ Παπαθανασίου εξηγούν γιατί το κοινωνικό φύλο είναι ένα κατασκεύασμα και πώς η ρητορική μίσους κανονικοποιεί και ενδυναμώνει την άσκηση κάθε είδους βίας στην καθημερινότητα. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ανελκυστήρες: Τα ατυχήματα και τα θολά σημεία

Ρεπορτάζ / Δημόσιοι ανελκυστήρες: Τα ατυχήματα και το περίπλοκο νομικό πλαίσιο

Γιατί χιλιάδες ανελκυστήρες είναι άγνωστοι σήμερα στην πολιτεία; Τι συμβαίνει με τις συμβάσεις συντήρησης και πιστοποίησής τους; Με αφορμή τα πρόσφατα ατυχήματα σε δύο νοσοκομεία, αναζητήσαμε απαντήσεις.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Το εκκρεμές του Μαξίμου και η τυραννία της μειοψηφίας και της πλειοψηφίας 

Βασιλική Σιούτη / Το εκκρεμές του Μαξίμου και η τυραννία της μειοψηφίας και της πλειοψηφίας 

Μία μέρα μετά την ορκωμοσία του Τραμπ ο πρωθυπουργός δήλωσε πως τυχαίνει να πιστεύει κι αυτός ότι υπάρχουν δύο φύλα, το αρσενικό και το θηλυκό. Πριν από δύο χρόνια όμως έλεγε άλλα. Τι πιστεύει τελικά; 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Το τέλος ταφής και το χάος της ανακύκλωσης

Ρεπορτάζ / Το τέλος ταφής απορριμμάτων και το χάος της ανακύκλωσης

Την κορυφή του παγόβουνου της αδιέξοδης διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική  φαίνεται να αποτελεί το τέλος ταφής απορριμμάτων, τα χρήματα, δηλαδή, που είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν οι δήμοι για τις ποσότητες των σκουπιδιών που κατευθύνουν στην ταφή και δεν ανακυκλώνουν.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ