ΓΕΜΙΣΕ ΤΕΣ ΕΝΟΧΕΣ. ΚΑΝ' ΤΕΣ να νιώσουν ντροπή που είναι άνθρωποι, στείλ’ τες πίσω στην αφάνεια. Αυτή φαίνεται να είναι η συνταγή του καλού αντιδραστικού. Συνειδητά ή ασυνείδητα πολλοί θα ήθελαν τις γυναίκες στριμωγμένες στην ιδιωτική τους σφαίρα, μακριά από ηγετικούς ρόλους στις επιχειρήσεις και την πολιτική. Οk, αν η νοσταλγία τους τούς γίνει ανυπόφορη, μπορούν να έρθουν στην Ελλάδα.
Μέχρι τότε, πίσω απ’ τα πληκτρολόγιά τους διάφοροι αισχροί τύποι αισθάνονται μια ηδονή που κάποτε επιφυλασσόταν μόνο στη Χωροφυλακή, στους πράκτορες και σε κάμποσους κομπλεξικούς Ανατολικογερμανούς. Ψάχνουν και ξεθάβουν στο ίντερνετ «ενοχοποιητικά στοιχεία». Όχι για κάποιο έγκλημα (και τα εγκλήματα, άλλωστε, παραγράφονται κάποτε) αλλά για το παρελθόν ή το παρόν ισχυρών γυναικών. Αν τις γεμίσεις ενοχές, αυτοαπέχθεια και ντροπή, ίσως συμμαζευτούν και χάσουν την απειλητική ισχύ τους.
Το 2019 είχε γίνει viral ένα παλιό βίντεο της Alexandria Ocasio-Cortez, της επιδραστικής πολιτικού που συχνά εκφράζει φρέσκιες σοσιαλιστικές ιδέες. Στο βίντεο χορεύει ‒ πανέμορφη. Μια νεαρή φοιτήτρια που κάνει χαζομάρες με τους συμφοιτητές της. Ποιος νοιάστηκε;
Κι όμως! Σε αντίθεση με την εποχή της νιότης πολλών εκ των πολιτικών της αντιπάλων, η νιότη των συνομηλίκων της Cortez καταγράφεται. Όλοι έχουν παίξει σε ντροπιαστικά βίντεο, φωτό ή κάτι αντίστοιχο στην (πρώιμη) νεότητά τους. Κάποιοι ξέθαψαν το βίντεο όπου η Cortez χορεύει προκειμένου να την πλήξουν. Δεν τους βγήκε. Το βίντεο είναι τέρμα αδιάφορο.
Η πρωθυπουργός της Φινλανδίας εδώ και μέρες κρίνεται λες και είναι καμιά μάγισσα. Πιάστηκε στα πράσα των ηδονών, να χορεύει και να ξεσκάει. Την έστειλαν να κάνει έλεγχο για ναρκωτικά. Πού ακούστηκε μια νεαρή γυναίκα Αύγουστο να χορεύει έξαλλα σε κάποιο σπίτι με φίλες; Δεν πιστεύω να χόρευαν το «I kissed a girl and I liked it». Αίσχος.
Η πρωθυπουργός της Φινλανδίας εδώ και μέρες κρίνεται λες και είναι καμιά μάγισσα. Πιάστηκε στα πράσα των ηδονών, να χορεύει και να ξεσκάει. Την έστειλαν να κάνει έλεγχο για ναρκωτικά. Πού ακούστηκε μια νεαρή γυναίκα Αύγουστο να χορεύει έξαλλα σε κάποιο σπίτι με φίλες; Δεν πιστεύω να χόρευαν το «I kissed a girl and I liked it». Αίσχος.
Αναρωτιέμαι αν όλα αυτά τελικά αποβαίνουν σε όφελος αυτών των υπερβολικά όμορφων, επιτυχημένων και νεαρών γυναικών, γιατί τις κάνουν λίγο πιο ανθρώπινες (ποιος δεν έχει βγει χάλια σε κάποιο βίντεο με κινητό στην πενθήμερη;).
Η αλήθεια είναι, όμως, πως αυτές οι συζητήσεις είναι αχρείαστες, απλώς μετράμε άλλη μία (περιττή) απόδειξη των αντοχών της πατριαρχίας. Όταν ένας άντρας χορεύει (βλέπε σ’ εμάς φωτογραφίες πολιτικών ηγετών σε πανηγύρια), είναι λεβέντης και παλικάρι (όπως αυτό μεταφράζεται σε κάθε γλώσσα και κουλτούρα). Όταν μια γυναίκα χοροπηδάει σε κάποια ιδιωτική μάζωξη, είναι μάλλον ανίκανη να ηγηθεί.
Όλες αυτές οι συζητήσεις αποπολιτικοποιούν την πολιτική και την τρέπουν σ’ αυτό που εμετικά καλείται «επικοινωνία». Το «επικοινωνιακό» επιτελείο των ισχυρών γυναικών αποκτά μεγάλη σημασία και η συζήτηση στρέφεται μακριά από την ουσία της πολιτικής, σε θέματα «διαχείρισης της εικόνας». Νομίζω ότι από τέτοιες χίπστερ διαχειρίσεις κινδύνου, από πολιτική χωρίς πολιτική, έχουμε, ειδικά στη χώρα μας, χορτάσει.
Υπάρχουν, όμως, κι άλλοι κίνδυνοι. Ο ένας είναι να δημιουργηθεί μια κουλτούρα όπου ισχυρές γυναίκες μπορούν εύκολα να εκβιάζονται ή να απειλούνται. Ο άλλος είναι οι ισχυρές γυναίκες να διαμορφώσουν μια βαρετή, ενοχική και φοβική προσωπικότητα ως αντίδραση στην αντιδραστικότητα της κοινωνίας.
Πώς πρέπει να φέρεται τελικά μια ισχυρή γυναίκα για να μην κριθεί; Τι πρέπει να κάνει, για να μην πέσουν να τη φάνε; Να μην ξαναχορέψει ποτέ και πουθενά; Να γίνει βαρετή και προβλέψιμη, για να μη φανεί γελοία και ασόβαρη μάγισσα; Εν τέλει, να είναι συντηρητική στις προτάσεις της, στην εκφορά του λόγου, στη συμπεριφορά της, ακόμα και στο ντύσιμό της, για να μην της προσάψουν αμετροέπεια και ακαταλληλότητα; Αν τα κάνει όλα αυτά, στις ανταγωνιστικές αγορές της πολιτικής ή των επιχειρήσεων μάλλον θα χάσει τον ηγετικό της ρόλο και θα βρεθεί σε κάποιο μέτριο πόστο χαμηλής έκθεσης. Game over!
Η Cortez απάντησε με χορό στις «κατηγορίες» για χορό και νεότητα. Κουνήθηκε στον ρυθμό μπροστά απ’ το γραφείο της. Τους έκανε να σωπάσουν. Η Sanna Marin δέχεται κύμα υποστήριξης με γυναίκες που παρτάρουν. Το να χορεύεις, όμορφη, νέα και ισχυρή, δεν είναι σκάνδαλο, είναι σκέτη χαρά της ζωής, απόδειξη ότι είσαι άνθρωπος, όπως όλοι.
Αν κάποιους τους ενοχλούν τόσο οι γυναίκες που δεν είναι μίζερες, δικό τους πρόβλημα ‒ υποθέτω όχι το μόνο. Πάντως, το πιο τρομακτικό για την Ευρώπη τώρα είναι ο χειμώνας που έρχεται. Και η Φινλανδία είναι σε κρίσιμη θέση. Το να ασχολούμαστε με το ποια δεν φόραγε σουτιέν στο πάρτι της πρωθυπουργού είναι νέα πίστα στο συλλογικό μας procrastination.