ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΧΡΟΝΟ αφότου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε το τέλος της πανδημίας, θα περίμενε κανείς ότι η διαμάχη για την εξ αποστάσεως εργασία θα είχε καταλήξει σε ειρηνευτικό συμβιβασμό. Πολλές πανεπιστημιακές έρευνες δείχνουν ότι η «υβριδική» εργασία (κάποιες μέρες στο γραφείο και κάποιες στο σπίτι), λειτουργεί ικανοποιητικά για τις εταιρείες και τους υπαλλήλους τους.
Τον περασμένο μήνα όμως, ο διευθύνων σύμβουλος της Amazon, Άντι Τζάσι, ανακοίνωσε ότι οι περισσότεροι από 350.000 εταιρικοί υπάλληλοι της εταιρείας πρέπει να επιστρέψουν στο γραφείο σε πενθήμερη βάση από τον Ιανουάριο. Στο υπόμνημά του, ο Τζάσι καθιστούσε σαφές ότι πρέπει οι διάφορες ομάδες του οργανισμού πρέπει να βρίσκονται ενωμένες στις επάλξεις στην προσπάθειά τους να ξεπεράσουν τις ανταγωνιστικές εταιρείες σε καινοτομία.
Οι υπάλληλοί του δεν έδειξαν να χαίρονται ιδιαίτερα μ’ αυτή την εξέλιξη. Η ανακοίνωση της Amazon έγινε δεκτή με διαμαρτυρίες, ψηφίσματα και θυμωμένες αναρτήσεις στο LinkedIn, ενώ οι ειδικοί αναλυτές προβλέπουν ότι κάποια κορυφαία στελέχη θα αποχωρήσουν για εταιρείες με πιο ευέλικτες εργασιακές πολιτικές. Από τον Μάιο του 2023, η Amazon επιτρέπει στους εταιρικούς υπαλλήλους να εργάζονται από το σπίτι δύο ημέρες την εβδομάδα. Για τον Τζάσι όμως, οι 15 μήνες υβριδικής εργασίας που έχουν μεσολαβήσει αποδεικνύουν απλώς τα προτερήματα της πλήρους απασχόλησης στο γραφείο.
Πολλά από τα στελέχη δείχνουν να έχουν βαρεθεί το πείραμα της τηλεργασίας και, όπως δείχνει η ανακοίνωση της Amazon, κάποιοι είναι αποφασισμένοι να το τερματίσουν. Όχι μόνο επειδή πιστεύουν ότι τα στοιχεία είναι με το μέρος τους, αλλά και επειδή επιθυμούν να επιστρέψουν στην προ-πανδημίας γραφειακή/εταιρική εμπειρία.
Πολλά εταιρικά στελέχη συμφωνούν μαζί του. Η υβριδική εκδοχή μπορεί να κυριαρχεί σήμερα στους εταιρικούς χώρους εργασίας, μια πρόσφατη έρευνα όμως της λογιστικής εταιρείας KPMG σε 400 διευθύνοντες συμβούλους στις Ηνωμένες Πολιτείες διαπίστωσε ότι το 79% εξ αυτών επιθυμούν να βρίσκονται οι υπάλληλοί τους full time στο γραφείο, από 63% το προηγούμενο έτος.
Πολλά από τα στελέχη δείχνουν να έχουν βαρεθεί το πείραμα της τηλεργασίας και, όπως δείχνει η ανακοίνωση της Amazon, κάποιοι είναι αποφασισμένοι να το τερματίσουν. Όχι μόνο επειδή πιστεύουν ότι τα στοιχεία είναι με το μέρος τους, αλλά και επειδή επιθυμούν να επιστρέψουν στην προ-πανδημίας γραφειακή/εταιρική εμπειρία (οι καθηγητές μάνατζμεντ έχουν βρει και μια ονομασία γι' αυτό: «στελεχική νοσταλγία»). Πολύ απλά, είναι πεπεισμένοι ότι το να βρίσκονται οι εργαζόμενοι στο γραφείο είναι καλό για την επιχείρηση – και το να βρίσκονται στο γραφείο όσο περισσότερο γίνεται, είναι ακόμη καλύτερο.
Και υπάρχει κάποια εμπειρική βάση που ενδεχομένως ενισχύει τη θέση τους. Μια μελέτη του 2023 σε μια εταιρεία του Fortune 500 διαπίστωνε ότι οι τεχνικοί λογισμικού που εργάζονταν κοντά ο ένας στον άλλον λάμβαναν 22% περισσότερο feedback από τους υπόλοιπους, με αποτέλεσμα να παράγουν καλύτερο κώδικα.
Η απομακρυσμένη εργασία μπορεί επίσης να επιβαρύνει τη δημιουργικότητα. Μια μελέτη σε υπαλλήλους της Microsoft διαπίστωσε ότι η επικοινωνία καθυστερούσε πολύ όταν δούλευαν από το σπίτι κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Μια άλλη διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι είχαν λιγότερο δημιουργικές προτάσεις όταν συναντιόντουσαν μέσω Zoom απ’ ότι στις διά ζώσης συναντήσεις.
Αρκετοί υπάλληλοι της Amazon όμως απορρίπτουν το επιχείρημα του Τζάσι. Ένας από αυτούς εργάζεται στο Amazon Web Services από το 2019. Όταν η πανδημία έστειλε τους εργαζόμενους στα σπίτια τους, ήταν ανήσυχος για το πώς θα περνούσε κάθε εργάσιμη μέρα στο διαμέρισμά του στο Σιάτλ. Τώρα έχει γίνει ευαγγελιστής της τηλεργασίας. «Ήμουν σε θέση να προχωρώ πιο εύκολα διάφορα πρότζεκτ και με περισσότερη διάθεση», λέει.
«Μπορούσα να εργάζομαι περισσότερο απ' ό,τι στο γραφείο, μπορούσα να τρώω πιο υγιεινά και μπορούσα να κάνω περισσότερα πράγματα». Μάλιστα κέρδισε προαγωγή κατά τη διάρκεια της πανδημίας και επαινέθηκε για την αποτελεσματικότητά του, κάτι που θεωρεί ως περαιτέρω απόδειξη της αύξησης της παραγωγικότητάς του. Αν η τηλεργασία είναι τόσο προβληματική, αναρωτιούνται οι υπερασπιστές της, τότε γιατί πολλές επιχειρήσεις που την έχουν υιοθετήσει γνωρίζουν τόση μεγάλη άνθηση μετά την πανδημία;
Η μεγάλη εικόνα βέβαια είναι μάλλον θολή. Ορισμένες μελέτες έχουν διαπιστώσει μια μετρίως αρνητική επίδραση στην παραγωγικότητα –που ορίζεται ως η εργασία που επιτελείται ανά εργατοώρα εργασίας– όταν οι εταιρείες μεταβαίνουν σε πλήρως απομακρυσμένη εργασία. Αλλά αυτό μπορεί να αντισταθμιστεί τουλάχιστον εν μέρει από τον χρόνο μετακίνησης που ανακτούν οι εργαζόμενοι, μέρος του οποίου ξοδεύουν δουλεύοντας περισσότερες ώρες. Όπως αναφέρει μια πρόσφατη πανεπιστημιακή επισκόπηση, «δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι οι επιπτώσεις της τηλεργασίας στην παραγωγικότητα θα είναι ομοιόμορφες για όλες τις θέσεις εργασίας, τους εργαζόμενους, τους διευθυντές και τους οργανισμούς εν γένει».
Θεωρητικά, η υβριδική εργασία θα πρέπει να είναι ο συμβιβασμός που ικανοποιεί και τις δύο πλευρές. Μια δημοσκόπηση της Gallup τον Μάιο διαπίστωσε ότι μόνο το 7% των εργαζομένων ήθελε να εργάζεται στο γραφείο πέντε ημέρες την εβδομάδα, το 33% ήθελε να δουλεύει αποκλειστικά από το σπίτι και το 60% ήθελε κάποιο είδος υβριδικής ρύθμισης. Μια μελέτη του Bloom διαπίστωσε ότι οι υπάλληλοι του ταξιδιωτικού site Trip.com που περνούσαν τρεις ημέρες στο γραφείο είχαν ίδιες πιθανότητες προαγωγής με εκείνους που πήγαιναν κάθε μέρα.
Το κρίσιμο στοιχείο είναι ότι, μετά από μια εξάμηνη δοκιμή, τα διευθυντικά στελέχη που αρχικά είχαν αντιταχθεί στην υβριδική εργασία, είχαν αναθεωρήσει τη γνώμη τους. Όλα αυτά εξηγούν γιατί το ποσοστό των εταιρειών με υβριδική πολιτική για τους περισσότερους εταιρικούς υπαλλήλους τους διπλασιάστηκε από 20% που ήταν στις αρχές του 2023 σε περίπου 40% σήμερα, σύμφωνα με τον δείκτη Flex Index, ο οποίος παρακολουθεί τις εργασιακές ρυθμίσεις.
«Πιστεύω ότι σε μεγάλο βαθμό κινούμαστε προς κάποια ανακωχή μεταξύ στελεχών και εργαζομένων», λέει ο Ρομπ Σάντοβ, διευθύνων σύμβουλος της Flex Index. «Πιστεύω όμως επίσης ότι το θέμα καθόλου δεν έχει διευθετηθεί, όπως ίσως νομίζει το κοινό». Προβλέπει μάλιστα ότι η διαμάχη θα τραβήξει για χρόνια. Οι εταιρείες ίσως δυσκολευτούν να επιβάλουν πραγματικά μια πολιτική πλήρους απασχόλησης στο γραφείο για τους εργαζόμενους που έχουν συνηθίσει σε πιο ευέλικτες συνθήκες. Αλλά και τα στελέχη δεν πρόκειται να κάτσουν με σταυρωμένα τα χέρια.
Η Amazon και η Google έχουν ήδη αρχίσει να παρακολουθούν τα δεδομένα και τις τοποθεσίες των υβριδικών εργαζόμενων που δεν εμφανίζονται όσο συχνά τους έχει ζητηθεί. Ακόμη και όταν τα αφεντικά δεν φτάνουν στο σημείο να παρακολουθούν και να τιμωρούν τους υπαλλήλους τους, μπορούν να τους δελεάσουν με υποσχέσεις για επαγγελματική ανέλιξη. Το 86% των CEOs στην έρευνα της KPMG δήλωσαν ότι πρόθυμα θα επιβράβευαν τους υπαλλήλους που δουλεύουν στο εταιρικό περιβάλλον με προαγωγές και αυξήσεις.
Με στοιχεία από The Atlantic
