Ο Νίκος Τριανταφυλλίδης ήταν πιτσιρικάς όταν αποφάσισε ότι ήθελε να γίνει σκηνοθέτης. H «Γλυκιά Συμμορία» του Νίκου Νικολαΐδη που είδε στο Αθήναιον το 1983 τον έκανε να πει ότι αυτό ήθελε να κάνει στη ζωή του. Η πρώτη του ταινία «Μώμος» κόπηκε από τη σχολή του το London International School of Film, και οι Pet Shop Boys είπαν «It is a piece of shit». Αυτός γούσταρε με την κριτική που του κάνανε και από τότε έχει κάνει πέντε ταινίες μεγάλου μήκους. Η τελευταία του ταινία «Οι Αισθηματίες» μία ταινία ύμνος στην αγάπη όπως λέει, προβλήθηκε το Μάιο σε διεθνές φεστιβάλ στη Μόσχα. Τους τελευταίους μήνες σκηνοθετεί μία σειρά ντοκιμαντέρ με ιστορίες από την πόλη μέσα από τα «στέκια του αγοραίου πολιτισμού» της.
Η πόλη κουβαλάει την ιστορία της και έχει πολλά φαντάσματα. Από τη Ρίτα Κάντιλακ, γυναίκα του Μουτσάτσου, διαβόητη στριπτιζέζ που έγινε η σύζυγός του, μέχρι τον Γιαννακά, το ρεμάλι της Φωκίωνος Νέγρη. Είναι η αύρα των ανθρώπων που μένει, τα φαντάσματα. Εγώ πιστεύω στα φαντάσματα, με κάποιους επικοινωνώ και με κάποιους άλλους όχι. Είμαι ανοιχτός πάντως και τα συναντώ και μέρα και νύχτα. Η πόλη πάντα με απασχολούσε, είμαι παιδί της πόλης. Σκέψεις του τύπου ‘επιστροφή στην φύση’ δε με αφορούσαν ποτέ. Η πόλη είναι ο γενέθλιος τόπος μου, είμαι άνθρωπος του αστικού πολιτισμού και στην πόλη βρίσκονται οι αναφορές μου.
Στα ‘Στέκια’ αυτό κάνουμε, καταγράφουμε αύρες που υπάρχουν ανάμεσά μας, που κινούνται ανάμεσα μας, που τις νιώθουμε αλλά δεν τις βλέπουμε. Δεν είναι μόνο ιστορικά πρόσωπα. Ο Ίκαρος Μπαμπασάκης έχει πει ότι τα στέκια είναι μια μορφή πατριδογνωσίας, και μου άρεσε αυτό γιατί μου θύμισε τα παιδικά μου χρόνια. Η πατριδογνωσία ήταν ένα μάθημα που κάναμε στο σχολείο. Δεν υπάρχει σενάριο στα ‘Στέκια’, είναι ντοκιμαντέρ. Επιλέγουμε τα στέκια αγοραίου πολιτισμού, τα παρατηρούμε με την έννοια της αρχαίας αγοράς, τη συνάθροιση, την ανταλλαγή, τον πολιτισμό και μέσα από τους χώρους βρίσκουμε τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρεφόμαστε. Τα ‘Στέκια’ αυτά είναι από τη ντισκοτέκ και τα μπαρ κονσομασιόν μέχρι τα φιλολογικά καφενεία και τα κουρεία. Πρόκειται για ένα πολυποίκιλο και πολύχρωμο μωσαϊκό του αστικού πολιτισμού της πόλης. Σε κάποια από αυτά τα στέκια πήγαινα κι εγώ. Αλλά όχι σε όλα, ας πούμε στις ντισκοτέκ δεν πήγαινα. Στη διαμάχη καρεκλάδες ροκάδες εγώ θα ήμουν με τους ροκάδες. Αλλά όταν έκανα το επεισόδιο με τις ντισκοτέκ το απόλαυσα. Υπάρχουν διάφορες φυλές ανθρώπων στην πόλη.
Είχα πάει στην Μόσχα τον Μάιο για την προβολή της ταινίας μου ‘Οι Αισθηματίες’. Μου άρεσε πολύ η Μόσχα και ήμουν τυχερός γιατί δεν την έζησα σαν τουρίστας. Πήγα στη Ρωσία γιατί πίστευα ότι η ταινία εκεί θα έχει το κοινό της και είχα δίκιο, θα βγει κανονικά στις αίθουσες της Ρωσίας. Το είδαν σαν μια μοντέρνα αρχαία τραγωδία, μου έλεγαν πράγματα τα οποία δεν περίμενα να ακούσω εκτός Ελλάδας. Όχι μόνο την ‘έπιασαν’ την ταινία, αλλά την αποκρυπτογράφησαν κιόλας. Ίσως γιατί υπάρχουν και πολλές αναφορές στη θρησκεία. Η ταινία είναι ένας ύμνος στην αγάπη, μέσα από τη βία και το θάνατο και τον ανεκπλήρωτο έρωτα. Όλοι θα πεθάνουν μια μέρα. Το θέμα είναι τι κάνουμε όσο ζούμε ή αφού πεθάνουμε. Όπως είπαμε πιστεύω στα φαντάσματα, τα βλέπω κιόλας. Μπορεί να είναι παράξενο αυτό, αλλά όλα είναι παράξενα γύρω μας, η ίδια η ύπαρξη είναι παράξενη.
Αυτό που έχω μάθει στη ζωή μου είναι ότι μόνο η αγάπη αξίζει, όλα τα άλλα είναι κουραφέξαλα. Η αγάπη και ο έρωτας μεταξύ των ανθρώπων. Η πλήρωση, η ολοκλήρωση το να φτάσεις στη γαλήνη, είναι ένα παράξενο και αλλόκοτο πράγμα. Εγώ κάνω ταινίες και με αυτό έρχομαι σε ειρήνη με τον κόσμο, αλλιώς θα έπρεπε να καταστρέφω πράγματα γύρω μου. Ηρεμώ για λίγο όταν τελειώνω μια ταινία. Για λίγο, όμως.
Ήμουν σε κρίση και πριν από τη κρίση. Οι επιλογές που έκανα με έκαναν να ζω σε μία μόνιμη κρίση, και οικονομική και υπαρξιακή. Όλα όσα έκανα, αλλά δεν μπορούσα να κάνω αλλιώς, αυτός είμαι και δεν θέλω να με αλλάξω. Η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική, δυστυχώς. Η άνοδος της ακροδεξιάς για παράδειγμα, δεν είναι μία ψήφος διαμαρτυρίας, έχει βαθιές ρίζες στην πολιτική ιστορία του τόπου. Κάνεις μία μικρή ανάγνωση της νεότερης ιστορίας μας και βλέπεις ότι κι από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα υπήρχε ο ρατσισμός και ο φασισμός. Μακριά από μένα οι ωραιοποιήσεις και οι εξιδανικεύσεις, το ότι στην κρίση οι δημιουργοί υποφέρουν αλλά παράγουν. Οι δημιουργοί πάντα υποφέρουν και παλιά δεν ενδιαφέρονταν γιατί δεν ήταν οι ίδιοι σε κρίση, προτιμούσαν να βυθίζονται στη σιλικόνη και να πηδιούνται σε καμπριολέ αμάξια. Είμαι πολύ απαισιόδοξος σαν άνθρωπος, δεν πιστεύω ότι η πρόοδος είναι το μέλλον, αυτή είναι μια μεσσιανική θεωρία που πέρασε και στη θεωρία του Μαρξ. Μπορεί η εξέλιξη της ιστορίας να μην είναι γραμμική αλλά κυκλική. Η πρόοδος της τεχνολογίας λειτουργεί ανεξάρτητα από την εξέλιξη του ανθρώπου και οι μηχανές έχουν τη δικιά τους ζωή. Τα ρομπότ θα υπάρξουν και εγώ θα ήθελα να έχω φίλο ένα ρομπότ.
Έχω φίλους, πιστεύω πολύ στη φιλία, είναι αγάπη που δεν περιμένει αντάλλαγμα. Υπάρχουν και λυκοφιλίες, βέβαια. Έχω πληγωθεί από αρκετούς. Τους φίλους τους στηρίζω και με στηρίζουν, πρόκειται για συνένοχη, ανταλλαγή και αγάπη. Κάνουμε κοινές επιλογές, αγαπάμε τις ταινίες, τη μουσική, τις γυναίκες. Έχω φίλους σε όλο τον κόσμο. Με τις ταινίες μου ταξιδεύω και είναι ωραίο αυτό. Έχω ταξιδέψει πολύ, αγαπάω πολύ την Φινλανδία. Όταν πήγα, είχε λευκές νύχτες ήμουν στη μέση του πουθενά, μου άρεσε. Και επειδή δεν είμαι πολύ κοινωνικός, εκεί σέβονται την μοναχικότητά σου.
Δεν φοβάμαι τους ανθρώπους, απλά ήμουν πάντα μοναχικός, είμαι από αυτούς που κάθονται μόνοι τους στο μπαρ και πίνουν το ποτό τους. Στα ίδια μέρη πάω, στην ίδια γειτονιά μένω, εδώ στην Κυψέλη. Πηγαίνω πολύ σινεμά. Τελευταία είδα την «Πιετά» του Κιμ Κι Ντουκ. Τον θαυμάζω πολύ. Ο Κιμ Κι Ντουκ βάζει το μαχαίρι μέχρι το κόκαλο και δεν φοβάται να βάλει το χέρι του στην πρίζα. Είναι πολύ τολμηρός, θαρραλέος και ευαίσθητος άνθρωπος. Στην Κορέα δεν τον αναγνωρίζουν. Βλέπω και σπλάτερ, με την κόρη που είναι 11 χρονών. Βλέπουμε και γελάμε και κάνουμε και θεματικές νύχτες.
Είμαι πολύ αθώος με τις ταινίες. Βλέπω μία ταινία κι αν μου αρέσει καλώς, αν όχι… Εντάξει, χαίρομαι με καλές ταινίες. Αγαπάω πολύ τον Φίλιππο Τσίτο, νιώθω ότι έχω μία συγγένεια μαζί του. Έχουμε αδικήσει τις προηγούμενες γενιές σκηνοθετών. Έκαναν ωραία πράγματα αλλά τότε ήταν η εποχή του ραγιαδισμού, που απαξιώνανε οτιδήποτε ελληνικό και αυτοί οι άνθρωποι το πλήρωσαν ακριβά. Θέατρο δεν παρακολουθώ συχνά γιατί υπάρχει πολύ ματαιοδοξία στους ηθοποιούς, στους σκηνοθέτες, και αυτό βγαίνει στην παράσταση. Στο σινεμά δεν μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο γιατί θα σε ξεράσει η ταινία.
Οι νέοι πάντα είναι ευλογία, η νεότητα πάντα είναι το μέλλον και όχι μόνο η βιολογική νεότητα. Και αυτά που λένε κάτι κωλόγεροι τα ακούω βερεσέ. Από φθόνο τους τα λένε, δεν μπορούν να χαρούν τη ζωή τους, γι’ αυτό. Δεν μπορούν να είναι αθώοι στην περιπέτεια της ζωής και κάθονται και γκρινιάζουν. «Θυμάσαι εμείς…» Είναι κατάρα και ευλογία να είσαι νέος. Εγώ όταν ήμουν μικρός άκουγα garage, μια μουσική που απεγνωσμένα προσπαθεί να κρατήσει τη νεότητα ζωντανή. Από εκεί κρατάω το “I am a dirty old man at the age of sixteen”. Νομίζω ότι μικρότερος δεν ήμουν τόσο νέος όσο είμαι τώρα. Αν γύριζα το χρόνο πίσω θα φρόντιζα λίγο περισσότερο τον εαυτό μου. Θα προσπαθούσα να συμφιλιωθώ μαζί του να αποφύγω διάφορες αυτοκαταστροφικές τάσεις και πράξεις. Θα έπινα λιγότερο και θα διάβαζα περισσότερο. Βέβαια, όταν φτάσεις στον πάτο, αναγκαστικά πας προς τα πάνω. Το κακό όμως είναι ότι ο πάτος δεν έχει όρια. Νομίζεις ότι έχεις φτάσεις στο έσχατο σημείο, αλλά έχει κι άλλο. Από την άλλη το δικαίωμα στην αυτοκαταστροφή είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα και πολύ αυτόχειρες είναι άνθρωποι που αγαπώ.
Τώρα ετοιμάζω την επόμενη ταινία και εύχομαι να συνεχίσουν ‘Τα στέκια’. Μου αρέσουν γιατί προβάλλουν την πόλη με θετική ενέργεια. Δεν είναι και τόσο χάλια τα πράγματα, υπάρχουν και καλά μέσα στα σκατά. Υπάρχουν και άνθρωποι ανάμεσά μας, ενδιαφέροντες, καλοί και μου κάνει καλό κι εμένα, έγινα ένα τσακ πιο αισιόδοξος.
______
Το άρθρο είχε δημοσιευτεί στο Grekamag
σχόλια