Η βία στην Ιερουσαλήμ ξεκίνησε από παιδιά.
Κι έπειτα οι σειρήνες άρχισαν να ουρλιάζουν.
Σε κάποια σημεία, τη Δευτέρα, κατά τη διάρκεια της μακράς και τεταμένης Ημέρας της Ιερουσαλήμ, φάνηκε ότι η σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης διεξάγεται τώρα από εφήβους κι από τις δύο πλευρές της διαιρεμένης πόλης.
ANSHEL PFEFFER
Ανταποκριτής της ισραηλινής εφημερίδας Haaretz - 11.05.2021
*
Η μέρα του εορτασμού της νίκης του Ισραήλ στον πόλεμο των 'Εξι Ημερών και η "πορεία της σημαίας" στο σημείο που κορυφώθηκε η ένταση τράβηξαν την προσοχή των μέσων ενημέρωσης τη Δευτέρα, αλλά λίγοι ανέφεραν ότι σχεδόν όλοι όσοι συμμετείχαν στις τότε εκδηλώσεις ήταν έφηβοι. Ιδιαίτερα εκείνοι που προέρχονταν από θρησκευτικές σιωνιστικές σχολές, οι οποίοι ταξίδεψαν όλοι εκείνη την ημέρα στην Ιερουσαλήμ για να πάρουν μέρος στις εορταστικές προσευχές στο Δυτικό Τείχος, στις ξεναγήσεις και στην πορεία.
Ο Shimmy και ο Yonatan, δύο 16χρονα από ένα γυμνάσιο yeshiva στη Δυτική Όχθη, εμφανίστηκαν λίγο πριν το μεσημέρι στην Πύλη της Δαμασκού, με τον ήλιο να τους τυφλώνει. Έφτασαν εκεί αργά για τις προσευχές, και εν τω μεταξύ οι συμμαθητές τους είχαν φύγει για να πάνε σε μια ξενάγηση. Ακριβώς όπως οι κανονικοί έφηβοι που χάνουν το λεωφορείο, έψαχναν κάτι να κάνουν στην πόλη όταν συνειδητοποίησαν ότι είχαν βρεθεί σε ένα από τα κύρια σημεία ανάφλεξης των συγκρούσεων του Ραμαζανιού στην Ιερουσαλήμ.
Όχι πως γινόταν μεγάλη φασαρία εκείνη την ώρα. Τρεις ώρες είχαν περάσει από τη στιγμή που η αστυνομία είχε εισβάλει στο τζαμί Al Aqsa, 10 λεπτά από εκεί με τα πόδια, και οι τραυματίες είχαν ήδη εκκενωθεί. Οι περισσότεροι από τους Παλαιστινίους που συμμετείχαν είχαν πάει σπίτι για να κοιμηθούν γρήγορα μέχρι το βράδυ. Υπήρχαν ακόμη λίγοι νέοι παρόμοιας ηλικίας που χαλάρωναν στη λιγοστή σκιά στα σκαλοπάτια που οδηγούν στην πύλη, τα ίδια αυτά σκαλοπάτια που η αστυνομία είχε περιφράξει στις αρχές του Ραμαζανιού, οδηγώντας σε έναν μήνα αντιπαραθέσεων.
Οι νεαροί Παλαιστίνιοι είδαν τα δύο αγόρια της yeshiva και άρχισαν να τα κοροϊδεύουν, αποκαλώντας τους γκέι και κάνοντας αντίστοιχα υποτιμητικά σχόλια για τον ανδρισμό τους. Ο Shimmy και ο Yonatan ανόρθωσαν το κορμί τους. Δεν κινδύνευαν. Τα Παλαιστίνια παιδιά δεν έδειχναν καμία διάθεση να φύγουν από τη σκιά, και υπήρχαν δεκάδες συνοριακοί αστυνομικοί γύρω από την πλατεία. Αλλά ξαφνικά δεν ήταν πλέον μαθητές που το έσκασαν, αλλά περήφανοι πατριώτες.
"Αυτό συμβαίνει όταν όλη η στάση μας είναι απολογητική", είπε ο Shimmy, δείχνοντας την αστυνομία οχυρωμένη στις θέσεις της με όλο τον εξοπλισμό αντιμετώπισης ταραχών. "Τέτοια αδυναμία, τέτοια μαλθακότητα. Αντί να υπερασπίζεται την ασφάλεια του Am Yisrael [του λαού του Ισραήλ - σ.σ.]", μουρμούρισε, τη στιγμή που ένα άλλο Παλαιστίνιο παιδί που δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο από επτά χρονών πέρασε πάνω σε ένα σκούτερ φωνάζοντας "Να πάτε να γαμηθείτε".
"Μόνο να μην ήταν δεμένα τα χέρια των στρατιωτών μας από τα μέσα ενημέρωσης και τα δικαστήρια", είπε ο Yonatan. "Είναι σαν να μην είναι η Ιερουσαλήμ μας."
"Θέλουν να μας δείξουν ότι αυτό το μέρος ανήκει στους Εβραίους. Όχι σε όλους", είπε ο Abed, ένας 17χρονος από το Silwan [παλαιστινιακή συνοικία της ανατολικής Ιερουσαλήμ -σ.σ.], ο οποίος είπε ότι εγκατέλειψε το σχολείο πέρυσι και δεν έχει σκοπό να επιστρέψει. "Δουλεύω μερικές μέρες και τον υπόλοιπο χρόνο είμαι εδώ, πηγαινοέρχομαι στο Al Aqsa [το τέμενος Al Aqsa, το οποίο βρίσκεται στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ, και είναι ο τρίτος πιο ιερός τόπος για το Ισλάμ -σ.σ.]· δεν είμαι ιδιαίτερα θρησκευόμενος, αλλά το Αλ Άκσα είναι κάτι περισσότερο από θρησκεία. είναι η καρδιά της ταυτότητάς μας."
"Αυτά τα σκαλιά σημαίνουν τα πάντα για μας", είπε ένας από τους φίλους του. "Είναι επίσης το μέρος όπου όλοι συναντηθήκαμε και κάναμε τα πρώτα μας τσιγάρα και είναι ο δρόμος για το Αλ Άκσα. Σε καμιά περίπτωση δεν θα αφήσουμε να βάλουν εδώ φράχτες."
"Τα παιδιά που συμμετείχαν στις τελευταίες συγκρούσεις με την αστυνομία είναι νεότερα σε ηλικία από ό, τι σε ανάλογες παλαιότερες περιπτώσεις", λέει ο Jawad Siam, οργανωτής της τοπικής κοινότητας. "Μοιάζει περισσότερο με την πρώτη ιντιφάντα [στα τέλη της δεκαετίας του 1980]. Μια άλλη διαφορά είναι ότι έχουν μεγάλη υποστήριξη. Δεν θα πάνε όλοι οι έφηβοι να συγκρουστούν με την αστυνομία, αλλά όσοι δεν το κάνουν ή που δεν τους το επιτρέπουν οι γονείς τους, τώρα συμμετέχουν κι αυτοί μέσω των κοινωνικών δικτύων."
Ένας από αυτούς είναι ο George, ένας 16χρονος από τη συνοικία Sheikh Jarrah της Ιερουσαλήμ, ο οποίος μένει στο κάτω μέρος του δρόμου μαζί με τις 13 παλαιστινιακές οικογένειες που σήμερα αντιμετωπίζουν την έξωση. Στον εξωσχολικό του χρόνο, ανεβάζει βίντεο στο TikTok με άγριες αντιπαραθέσεις μεταξύ διαδηλωτών, αστυνομικών και Εβραίων εποίκων, και ισχυρίζεται ότι αυτός ξεκίνησε το hashtag #SaveSheikhJarrah.
Δεν είναι μόνο οι υποστηρικτές της παλαιστινιακής υπόθεσης που παρακολουθούν τον λογαριασμό του @localmaskdude, αλλά και Ισραηλινοί έφηβοι από την Ιερουσαλήμ με τους οποίους ανταλλάσσει.
"Οι περισσότεροι από αυτούς διαφωνούν μαζί μου και λένε ότι δεν υφίσταται Παλαιστίνη", λέει. "Κάποιος απάντησε ότι ελπίζει να σφαχτεί η οικογένειά μου και να μου βγουν τα μάτια. Είναι περίεργο γιατί είναι παιδιά στο TikTok σαν εμένα και νομίζω ότι αν συναντηθούμε στην πραγματική ζωή δεν θα είμαστε τόσο διαφορετικοί. Αλλά τους έχει γίνει πλύση εγκεφάλου για να με μισούν."
Οι νεαροί ακτιβιστές δεν φαίνονται πολύ ενθουσιασμένοι όταν μέλη της Κνέσσετ, πρώτα από την Κοινή Λίστα και αργότερα, από την άλλη άκρη του πολιτικού φάσματος, τον Θρησκευτικό Σιωνισμό, έρχονται στο Sheikh Jarrah για να κάνουν δηλώσεις στα ΜΜΕ.
Ένας ακτιβιστής που ήρθε από το Umm al-Fahm για να εκφράσει την αλληλεγγύη του, λέει: "Φτύνω πάνω σε όλους αυτούς. Όλοι παίζουν πολιτικό παιχνίδι."
Στην εβραϊκή πλευρά, δεν είναι και πολύ διαφορετικά τα πράγματα. Τα περισσότερα από τα παιδιά χλευάζουν τους ενήλικες πολιτικούς, με εξαίρεση τον δικηγόρο Itamar Ben-Gvir, τον αρχηγό του κόμματος Otzma Yehudit και μαθητή του Meir Kahane, που φαίνεται να έχει πάντα πολλούς οπαδούς μεταξύ των εφήβων. Κάποιοι από αυτούς εμφανίστηκαν αργότερα το απόγευμα στην πορεία της σημαίας, ανεμίζοντας τις μαύρες και κίτρινες σημαίες του φασιστικού αντι-αραβικού κινήματος Lehava.
Μία ώρα πριν ξεκινήσει η πορεία, ο πρωθυπουργός Μπεντζαμίν Νετανιάχου διέταξε την αστυνομία να αλλάξει τη διαδρομή, ώστε να μην περάσει από την Πύλη της Δαμασκού. "Κρίμα", είπε ένα από τα Εβραιόπουλα. "Ας είναι, τουλάχιστον θα μπορέσουμε να είμαστε με τα κορίτσια", είπε, αναφερόμενος στην εναλλακτική πορεία που θα ακολουθούσαν τα γυμνάσια θηλέων.
Όταν άρχισε η πορεία της σημαίας, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, όλοι οι διαδηλωτές ακολουθούσαν μία πιο ήρεμη διαδρομή μέσα από την Πύλη της Γιάφας. Η διαδρομή μετατοπίστηκε στην Πύλη της Δαμασκού όχι γιατί υπήρχε πρόθεση να προκαλέσει η πορεία τους Παλαιστινίους, αλλά επειδή δεν άρεσε στους ραβίνους που οδηγούσαν τα γυμνάσια να ανακατεύονται αγόρια και κορίτσια στην πορεία και γι' αυτό επέμειναν σε χωριστές διαδρομές για τα δύο φύλα.
Τη Δευτέρα, καθώς μερικοί από τους νέους έφτασαν στην πλατεία IDF [των Ενόπλων Δυνάμεων -σ.σ.], απέναντι από τη νοτιοανατολική γωνία των τειχών της Παλιάς Πόλης, άρχισαν να φωνάζουν "στην Πύλη της Δαμασκού, στην Πύλη της Δαμασκού", κατά μήκος των μεταλλικών φραγμάτων της αστυνομίας που τους εμπόδιζε να φτάσουν ως εκεί. Αλλά οι περισσότεροι από αυτούς έδειχναν αρκετά χαρούμενοι που θα έστριβαν δεξιά προς την Πύλη της Γιάφας με τα κορίτσια.
Μερικοί επέμεναν ωστόσο να δώσουν σ' αυτό έναν ιδεολογικό χαρακτήρα.
"Αισθάνομαι ότι έχουμε παραδοθεί στους Άραβες", είπε ο Shlomo, ένας μαθητής της yeshiva με σοβαρή όψη. "Με ανησυχεί γιατί δημιουργεί προηγούμενο, και τον επόμενο χρόνο δεν θα μας επιτραπεί να περάσουμε ξανά από την Πύλη της Δαμασκού. Ο Νετανιάχου φοβάται, ενώ θα έπρεπε να στείλει την αστυνομία να τακτοποιήσει την υπόθεση. Ελπίζω, όταν θα είμαι πιο μεγάλος, να είναι η Ιερουσαλήμ χωρίς Άραβες."
Και καθώς επέστρεψε να χορέψει με τους φίλους του, ακούστηκε ένα σφύριγμα, που αρχικά μόλις ξεχώρισε πάνω από το τραγούδι.
Χρειάστηκαν λίγα δευτερόλεπτα για να καταλάβει το πλήθος ότι ήταν μια προειδοποιητική σειρήνα για πυραύλους. Ακόμα και όταν όλοι κατάλαβαν, κανείς δεν ήξερε τι να κάνει. Η αστυνομία φώναξε να τρέξουν όλοι στα καταφύγια. Αλλά δεν υπήρχε μέρος που να πας, εκτός από το να περνάς από τη μία πλευρά της πλατείας IDF στην άλλη. Τα περισσότερα από τα παιδιά δεν πήραν καν τη σειρήνα στα σοβαρά, και οι λίγοι δάσκαλοι τα είχαν χαμένα, ενώ και η αστυνομία υπήρξε αναποτελεσματική.
Κι έπειτα σίγησε η σειρήνα. Μερικές δεκάδες νέοι το είδαν σαν ευκαιρία για να κατευθυνθούν προς το αστυνομικό μπλόκο, με την ελπίδα να το προσπεράσουν και να φτάσουν έτσι στην Πύλη της Δαμασκού. Η αστυνομία έφτασε όμως εκεί πρώτη. Δημιουργήθηκαν στο σημείο αυτό τρεις σειρές από αστυνομικούς, με τους πίσω να σηκώνουν τα τουφέκια ψηλά.
Στο τέλος, η πραγματικότητα εισέβαλε και πάλι. Η υβριστική εθνικιστική φούσκα έσπασε για λίγες στιγμές από τους σκληρούς άνδρες στη Γάζα που εισχώρησαν στο πλατύ κίνημα της Ιερουσαλήμ, εκμεταλλευόμενοι τα Παλαιστίνια παιδιά που πολεμούσαν στους δρόμους της. Δεν ήταν η "ενοποιημένη πρωτεύουσά" τους, αλλά μια αμετάκλητα χωρισμένη πόλη.
Καθώς η αστυνομία τους παρακαλούσε να διαλυθούν, οι μαθητές άρχισαν να φωνάζουν "Θάνατος στους Άραβες!"
ANSHEL PFEFFER
