Η Joyce και ο Karl
'Εχω να δω την Joyce από το 2014. 10 χρόνια! Είχαμε περπατήσει τότε στα Εξάρχεια και την είχα φωτογραφίσει στη Μαυρομιχάλη. Με τον Karl έχουμε να μιλήσουμε από το 2015. Πολύ αγαπητοί φίλοι και οι δύο και μεταξύ τους αχώριστοι (θέλω να πιστεύω ότι παραμένουν). Στο Λίβανο και οι δύο, στην Αθήνα και οι δύο, στο Παρίσι και οι δύο. Μετά όμως ο Karl αποφάσισε να πάει πιο βόρεια και βρέθηκε να διδάσκει στη Μόσχα. Η Joyce Nashawati είναι σκηνοθέτιδα με 5 ταινίες στο ενεργητικό της και ο Karl Sarafidis καθηγητής φιλοσοφίας, και περιστασιακά ηθοποιός (έχει παίξει στην ταινία της Joyce Η άδεια). Ο πόλεμος στον Λίβανο στάθηκε, υποσυνείδητα μάλλον, αφορμή για να τους αναζητήσω αυτές τις μέρες. Και, ω θαυμαστή σύμπτωση, η Joyce κυκλοφόρησε μόλις την ταινία της Never Have I Ever (Ποτέ δεν έχω) και ο Karl έγραψε στις 29 Οκτωβρίου το κείμενο Kausachun Palestina! που ακολουθεί.
Ξυπνάω φιμωμένη, με δεμένα χέρια και πόδια.
Βλέπω τα σύννεφα να περνούν από το παράθυρο.
Είμαι στο πίσω κάθισμα ενός αυτοκινήτου.
Ποιος είναι αυτός ο άντρας που οδηγεί; Και πού με πηγαίνει;
Karl Sarafidis
Orientation
Carnet de bord philosophique - 29.10.2024
Kausachun Palestina !
Να ξαναδώσουμε πρόσωπο σ' αυτούς που τους το αρνούνται
Χαιρόμαστε όταν ανακαλύπτουμε ότι σε μακρινές χώρες η λαϊκή έκφραση για την υποστήριξη απέλπιδων υποθέσεων δεν ποινικοποιείται. Πρέπει λοιπόν να είσαι φτωχός και καταπιεσμένος για να νιώθεις την ενσυναίσθηση που οφείλεις στον διπλανό σου, αυτόν ακριβώς που οι άλλοι διαρκώς απανθρωποιούν;
Kausachun είναι μια λέξη στη γλώσσα κέτσουα, μια κραυγή ενθάρρυνσης και εξέγερσης που σημαίνει "αφήστε τον να ζήσει". Το ρήμα kausay, στο οποίο έχει προστεθεί η προστακτική κατάληξη -chun, σημαίνει "να ζεις την ήσυχη ζωή των νυμφευμένων". Η έκφραση αυτή αποτελεί επίσης σύνθημα των γυναικών του Περού. Όλες οι μειονότητες του κόσμου που παλεύουν ενάντια στην αδικία και την κυριαρχία μπορούν να ταυτιστούν μαζί της.
Αυτό που προκαλεί κατάπληξη είναι να βλέπει κανείς σε τι βαθμό διανοούμενοι και άτομα που επιδεικνύουν δημόσια την ευαισθησία τους στην τέχνη και το ωραίο καταλήγουν να υποστηρίζουν τη γενοκτονία χωρίς να τους αγγίζουν στο ελάχιστο αυτά που συμβαίνουν.
Αυτό είχε ήδη προκαλέσει έκπληξη στον κόσμο μετά το Ολοκαύτωμα, όταν εκ των υστέρων θυμηθήκαμε τους θησαυρούς που κληροδότησε ο γερμανικός πολιτισμός.
Ο σημερινός κόσμος, παρότι εκπαιδευμένος με το σύνθημα "ποτέ ξανά", χάνει μια μοναδική ευκαιρία να υποβάλλει σε δοκιμή αυτή τη γνώση. 'Εχουμε τελικά κάθε λόγο να μας απελπίζει αυτή η (απ-) ανθρωπιά του δυτικού μέρους του κόσμου.
Ναι, νιώθουμε ευτυχείς και ανακουφισμένοι όταν βλέπουμε ότι στην άλλη άκρη του κόσμου μπορούμε ακόμα να ταυτιστούμε με την ανθρώπινη υπόθεση. Οι δυτικές χώρες αργοπεθαίνουν κάτω από το βάρος άψυχων αρχών· η Εξουσία εκεί θεοποιείται, δοξάζεται και λατρεύεται. Οι τιμές που αποδίδονται στη δύναμή της σε όλη τη διάρκεια μιας ιστορίας που δεν θα έπρεπε να μας κάνει περήφανους, στερούν ασφυκτικά τον ορίζοντα από κάθε κατανόηση και κάθε συναισθηματισμό, κάνοντας την υπόλοιπη ανθρωπότητα να παραμένει τουλάχιστον στο περιθώριο, αν όχι εντελώς αποκλεισμένη.
Δώσαμε σε ρομπότ και ηλίθιους, σε όντα ανίκανα να σκεφτούν και να αισθανθούν, τη δυνατότητα να καταστρέφουν τις ζωές και τις ψυχές μας. Αλλά κυρίως, και αυτό είναι το πιο ανησυχητικό, τους δώσαμε τη δύναμη να μας ξαναφτιάξουν κατ' εικόνα τους.
Είμαστε υποχρεωμένοι να επισημάνουμε εδώ ότι δεν υπάρχει κανένας αντισημιτισμός στο θρήνο και την αγανάκτηση μπροστά στις σφαγές και την καταστροφή της Εγγύς Ανατολής, που οργανώθηκαν μεθοδικά από μια ομάδα ατόμων προερχόμενων από την Πολωνία, την Ουκρανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες (μεταξύ άλλων).
Οι άνθρωποι αυτοί δεν εκπροσωπούν ούτε τη σημιτική οικογένεια στην οποία η αραβοσύνη μπορεί περήφανα να διεκδικεί ότι ανήκει, ούτε τον ιουδαϊσμό, τον οποίο οι χριστιανοί και οι μουσουλμάνοι αγκαλιάζουν σε τέτοιο βαθμό που δεν έχουν κάνει τίποτε άλλο από το να του αποσπάσουν το οικουμενικό μήνυμα που ήταν ήδη δικό του: την αγάπη προς τον πλησίον, την ειρήνη.
Δεν υπάρχει τίποτα εβραϊκό στους εποίκους και τους γενοκτόνους. Αποτελούν προσβολή για τον Ιουδαϊσμό. Όσο για εκείνους που τολμούν να ανάγουν την επαγρύπνηση μπροστά σε μια πραγματικότητα που κατοπτρίζεται στον αυξανόμενο αριθμό των νεκρών και στις ολοένα και πιο αφόρητες εικόνες μαζικών εκτελέσεων και κατεδαφίσεων, στις αντισημιτικές φαντασιώσεις του δυτικού υποσυνείδητου (οι οποίες προβάλλονται στους μουσουλμάνους, αυτούς τους νέους εβραίους, για να μην τις φορτώνονται), δεν πρέπει να τους πάρουμε στα σοβαρά. Είναι απλά απεχθείς.
'Αλλωστε, η Δύση είναι τώρα, όπως και στο παρελθόν, στην πρώτη γραμμή της συνεργασίας με τους γενοκτόνους.
Ήδη, το 2014, κυκλοφορούσαν πολυάριθμα άρθρα των οποίων οι συγγραφείς μας εξηγούσαν ξεδιάντροπα και ανενδοίαστα γιατί δεν ήταν αλληλέγγυοι με τους Παλαιστίνιους ή γιατί οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα ήταν θύματα των εκλεγμένων εκπροσώπων τους από τη Χαμάς και του Ισλάμ γενικότερα.
Μία ψεύτικη συστολή τους εμπόδιζε να πουν ανοιχτά ότι αυτοί οι κολασμένοι της γης έπαιρναν βασικά αυτό που τους άξιζε, αλλά αυτό φυσικά υπονοούσαν. Εκείνη την εποχή, αυτές οι παρεμβάσεις έγιναν δεκτές από πολλούς ως σωτήριες "αταίριαστες" φωνές. Επαινέθηκαν μάλιστα για το θάρρος και την πρωτοτυπία τους! Σήμερα, ο γιος του Σαρκοζί δεν θα δίσταζε πλέον να δηλώσει ξεκάθαρα σε ένα κανάλι φασιστικής προπαγάνδας ότι "πρέπει να ψοφήσουν όλοι". Και ο πατέρας του να πει δημόσια πόσο περήφανο τον κάνουν τα λόγια του γιου του.
Αλλά είναι πραγματικά η κατάλληλη στιγμή για να απεραντολογούμε γύρω από το Ισλάμ και τους μουσουλμάνους γενικά; Ποιος ο λόγος να σχολιάζουμε αυτές τις ρατσιστικές απόψεις που αρνούνται να δηλωθούν ως τέτοιες; Όλες αυτές οι ασυναρτησίες και οι ανοησίες πέφτουν έξω από τη ζωντανή πολιτική πραγματικότητα του παγκόσμιου κόσμου. Χρειάζεται να υπενθυμίσουμε ότι σε αυτή την παγκόσμια σύγκρουση δεν πρόκειται για το Ισλάμ, λες και υπήρχε κάπου μια οντότητα ενωμένη κάτω από ένα κοινό σχέδιο και μια κοινή ιδέα υπό την αιγίδα αυτοαποκαλούμενων τοποτηρητών του Θεού; Δεν τίθεται θέμα Ιουδαϊσμού, όπως δεν τίθεται και θέμα Ισλάμ. Όσοι μιλούν για τους Εβραίους γενικά για να υπερασπιστούν το Ισραήλ και να απαιτήσουν να αναγνωριστεί η ύπαρξή του και το δικαίωμά του στην άμυνά του, ειδάλλως χαρακτηρίζεσαι αντισημίτης, υιοθετούν την ίδια ηλίθια στάση.
Μια μέρα θα πρέπει να ανοίξουμε τα μάτια μας στους πραγματικούς δράστες των πλανητικών συγκρούσεων: παγκοσμιοποιημένες, αλλά χωρίς κόσμο, εταιρείες που είναι χωρισμένες από τους λαούς και αποκόπτουν τις υπάρχουσες ζωές από τις δυνατότητες ύπαρξής τους. Οι κρίσεις, οι συγκρούσεις, οι καταστροφές, εν ολίγοις: οτιδήποτε συμβάλλει στην καταστροφή είναι επικερδές και τίθεται στην υπηρεσία των επειγουσών και αυτοκρατορικών συμφερόντων, όπως απέδειξε με τόση σαφήνεια η Ναόμι Κλάιν στο βιβλίο της για τη Στρατηγική του σοκ. Η βιομηχανία όπλων μπορεί έτσι να επιδοθεί χωρίς περιορισμούς σε πειράματα πλήρους κλίμακας για να δοκιμάσει τις τελευταίες καινοτομίες στα θανατηφόρα προϊόντα της. Η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης επικροτείται για την ακρίβεια της στόχευσής της, και αναρωτιόμαστε πως γίνεται ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα να καταρρέουν πάνω στους κατοίκους τους και στα ζώα που ζουν σε αυτά. Για να μην αναφέρουμε τα χιλιετή ελαιόδεντρα που γίνονται σκόνη.
Η καλά βολεμένη μεγάλη ψυχή που παρακολουθεί το θέαμα μπορεί να ικανοποιείται με χονδροειδείς λέξεις. Αυτές πέφτουν ώριμες από τον μιντιακό ουρανό. Το χειρότερο με αυτά τα συνθήματα, που έχουν γίνει μάντρα, είναι ότι θολώνουν την όποια κατανόηση των γεγονότων και αποτελούν πρόσφορο έδαφος για διγλωσσία. Αυτό εξυπηρετεί την εξουσία χωρίς σκοπούς που καταστρέφει τα πάντα, και η οποία, παρεμπιπτόντως, αντιστρέφει τις αξίες: οι καταπιεστές γίνονται οι καλοί που αμύνονται και οι καταπιεσμένοι οι κακοί που πρέπει να εξοντωθούν.
Γιατί είναι τόσο δύσκολο να σκεφτεί κανείς αυτό που έρχεται (η παγκόσμια εν εξελίξει αναδιάταξη) χωρίς να αναγκάζεται να υπερασπιστεί το οχυρό της κοινωνικής του άποψης (επειδή φτωχοί είναι αυτοί που πεθαίνουν) και της φυλετικής του άποψης (επειδή έχουν την ατυχία να είναι Άραβες); Μήπως επειδή τα γεγονότα είναι πολύ ηλίθια, τόσο ηλίθια που οι επιπλέον λέξεις μπορούν μόνο να τα διαστρεβλώσουν; Εμείς όμως, είμαστε τόσο ηλίθιοι σε σημείο που να μην μπορούμε πλέον να μην σκεφτόμαστε παρά μόνο αυτό που έρχεται, μην έχοντας πλέον το δικαίωμα να παύουμε να μιλάμε γι' αυτό ή να μιλάμε για κάτι άλλο χωρίς να διακινδυνεύουμε να εκτεθούμε (γνωρίζοντας όλες τις συνέπειες).
Οι δομές που έχουν δημιουργηθεί για να αποθαρρύνουν κάθε αντίθεση, για να καταστείλουν κάθε επιθυμία για αμφισβήτηση, αποκαλύπτονται ως αυτό που είναι: λειτουργούν ενάντια στη ζωή σε κάθε δυνατό επίπεδο.
Ρωσία, Παλαιστίνη, Λίβανος, Συρία, Ιράκ, Λιβύη, Υεμένη, Αφγανιστάν... 'Ενα ίδιο χέρι αναλαμβάνει δράση. Μια σοβαρή ανάλυση αυτού του πολεμολογικού αστερισμού στον οποίο έχουμε εμπλακεί οφείλει να εντοπίσει τις αμοιβαίες αλληλοεξαρτήσεις τους. Δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε για τη μία κατάσταση αγνοώντας τις άλλες.
Το να πιστεύει κανείς ακόμη ότι η "Δύση" φέρει τη δάδα της κοσμικότητας απέναντι στην αγριότητα των φανατικών βαρβάρων δεν θα έπρεπε να εμπνέει παρά μόνο οίκτο ή θυμό, ανάλογα με το βαθμό ανοχής μπροστά σε μια τέτοια αφέλεια - ή στις προσποιήσεις της. Τα εισαγωγικά για την Δύση έχουν ως νόημα να υποδηλώσουν ότι αυτό που προσδιορίζεται με αυτόν τον όρο συνιστά στην πραγματικότητα μια εργαλειοποίηση του πολιτισμού και μια αφήγηση της ιστορίας για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων ενός καθαρού οργανωτισμού που εφαρμόζεται με αποκλειστικό σκοπό την ιδιοποίηση και εκμετάλλευση των φυσικών πόρων. Εν ολίγοις, ισοδυναμεί με τη σπορά του θανάτου, τη διαγραφή ενός πολιτισμού και την άρνηση μιας ταυτότητας, που χρησιμεύουν ως οικονομικά μέσα για την επίτευξη του ίδιου πάντα στόχου, για καθαρά τεχνικούς λόγους.
Το να επικαλείσαι τον ανθρωπισμό σημαίνει ότι μιλάς ακόμη τη γλώσσα εκείνων που κυνηγούν τους ζωντανούς, παντού όπου η ύπαρξή τους εμποδίζει την απαλλοτρίωση και τον εποικισμό. Η αξιοπρέπειά μας δεν είναι θέμα συνθημάτων και γενικών εννοιών. Ο 'Ανθρωπος δεν υπήρξε ποτέ. Τα Δικαιώματά του δεν εμποδίζουν τη ρίψη πυραύλων πάνω σε παιδιά που παίζουν στην παραλία, σε νοσοκομεία που ξεχειλίζουν από τραυματίες και νεκρούς ή σε πεινασμένα πλήθη που σπεύδουν για επισιτιστική βοήθεια... Γιατί να εκπλαγούμε με αυτά τα εντελώς ανήκουστα γεγονότα, όταν η αρχή πίσω από αυτά έχει καθιερωθεί εδώ και καιρό;
Είναι επομένως άσκοπο να κάνουμε τον άνθρωπο αντικείμενο πίστης ή ελπίδας. Καταλήγουμε στο να δίνουμε έμφαση στην ατομική μας αδυναμία. Τα έθνη-κράτη δεν είναι παρά λέξεις για να ντύσουν τον κενό τόπο της πολιτικής, οι διαχειριστές της οποίας δεν είναι παρά δουλικοί υπάλληλοι στην υπηρεσία της πιο βάναυσης και άγριας οίκο-νομικής ηλιθιότητας. Πρέπει να σταματήσουμε να θεωρούμε αυτές τις μυθοπλασίες ως θετικές δημόσιες οντότητες. Ο αθλητικός κόσμος έχει καταλάβει τις αναπαραστάσεις μας: μια χώρα παίζει εναντίον μιας άλλης. Ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για καλά οργανωμένες μηχανές που εδραιώνουν την κυριαρχία τους, με τους στρατούς τους, ένοπλους ή μη, για να εξασφαλίσουν τη διαρκή αύξηση της εξουσίας τους εις βάρος των λαών. Η ιδεολογία τους δεν είναι ιδεολογία. Παραμένει όμως η χειρότερη από όλες.
Τι πρέπει τότε να κάνουμε; Να βεβαιωθούμε ότι διαθέτουμε μια υγιή και επιθετική ιδεολογία για να ξεσκεπάσουμε τους συνολικούς μηχανισμούς τους που έχουν εγκατασταθεί σε όλο τον πλανήτη μας. Τώρα περισσότερο από ποτέ λείπει το εύρος του κόσμου. Και αρνούμαστε να αναγνωρίσουμε την άβυσσο που ανοίγεται κάτω από τα πόδια μας, μια άβυσσο της οποίας το τέλος μάλλον δεν θα δούμε για πολύ καιρό ακόμα.
Για την Joyce και τον Karl υπάρχουν δύο παλαιότερες δημοσιεύσεις στο Αλμανάκ:
Η Joyce πήρε την κάμερά της
Υπάρχει ρώσικη -σλάβικη- ψυχή ;
