"H Γλυκιά Τυραννία του Οιδίποδα". Μια παράσταση που εμπεριέχει όλα τα προβλήματα του ελληνικού θεάτρου

"H Γλυκιά Τυραννία του Οιδίποδα". Μια παράσταση που εμπεριέχει όλα τα προβλήματα του ελληνικού θεάτρου Facebook Twitter
Ήταν από τις παραστάσεις της σεζόν που θα ΄θελες να ξεχάσεις... Φωτό: Kάρολ Τζάρεκ
1

Πήγα να δω την «Γλυκιά Τυραννία του Οιδίποδα» με "γλυκιά" προσμονή. Το κορυφαίο έργο της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας ενδείκνυται για πειραματικές προσεγγίσεις –με την έννοια ότι αποτελεί ιδανική βάση (καταπληκτική ιστορία, τέλεια δομή) για να δοκιμαστεί και να αποδώσει καρπούς η σκηνοθετική ευφυία. Κι όμως: η δεύτερη απόπειρα στη σκηνοθεσία της Μαρίας Πρωτόπαππα, μίας από τις καλύτερες ηθοποιούς της γενιάς της, ήταν από τις παραστάσεις της σεζόν που θα ΄θελες να ξεχάσεις. Ξεκινάει με τους ηθοποιούς να εμφανίζονται ένας ένας στη σκηνή με καθημερινά ρούχα – σα να ετοιμάζονται για πρόβα σ' ένα χώρο που μοιάζει με αποθήκη. Ένας πάγκος για μαστορέματα στο βάθος, δύο πολυθρόνες, μία μεταλλική ντουλάπα, ένα στρογγυλό τραπέζι και δυο καρέκλες αριστερά, ένας πάγκος δεξιά είναι τα βασικά σκηνικά αντικείμενα. Στο πάγκο κάθονται, φορώντας μάσκες, ο Θοδωρής Σκυφτούλης, ο Μιχάλης Τιτόπουλος, ο Γιάννης Κλίνης και ο Μάνος Στεφανάκης, που μας εισάγουν στην αρρωστημένη συνθήκη της πόλης των Θηβών. Αρχίζουν και βήχουν, φτύνουν, παίρνουν χαρτομάντηλα, τα πετούν κάτω –μία αηδία, που θα ολοκληρωθεί, όταν δύο από τους τέσσερις θα διηγηθούν πώς χτύπησε ο λοιμός συγγενείς τους: της γυναίκας του ενός σχίστηκε το αιδοίο κι άνοιξε έως την κοιλιά (κι έτρεχαν κιλά πράσινη μύξα!), της μητέρας του άλλου η αρρώστια εκδηλώθηκε στα μάτια, τα οποία και έβγαλε με μια αποτρόπαιη μέθοδο με τη βοήθεια ενός ετοιμοθάνατου γιατρού! Είναι το σημείο που η αμφιβολία δίνει τη θέση της στη βεβαιότητα: σκηνοθέτης και θίασος (στον οποίο συμμετέχουν, εκτός από τους προαναφερθέντες, δύο ακόμη πολλά υποσχόμενοι ηθοποιοί, ο Γιώργος Παπανδρέου και η Μαρία Αποστολακέα στους ρόλους του Οιδίποδα και της Ιοκάστης) διασκεύασαν τον «Οιδίποδα Τύραννο» (ακολουθώντας κατά τ' άλλα τη μετάφραση του Γρυπάρη) για να κάνουν πλάκα εις βάρος του έργου και των θεατών.

"H Γλυκιά Τυραννία του Οιδίποδα". Μια παράσταση που εμπεριέχει όλα τα προβλήματα του ελληνικού θεάτρου Facebook Twitter
Φωτό: Kάρολ Τζάρεκ


Η συνέχεια είναι το ίδιο απογοητευτική. Η σκηνοθεσία ακολουθεί τον γερμανικό δρόμο του σκηνικού μεταμοντερνισμού, τελείως εξαντλημένο πια, αν σκεφτεί κανείς ότι πανομοιότυπα κόλπα επαναλαμβάνονται από τη μία παράσταση στην άλλη ήδη από τη δεκαετία του 1990! Αρκετά πια με την εναλλαγή από την παρωδία στο τραγικό ύφος και τούμπαλιν, τα αποκριάτικα αξεσουάρ που, όταν σκάνε πετάνε χρυσά χαρτάκια, αρκετά με τα (αμερικανικής προέλευσης) κωνοειδή καπέλα γενεθλίων, τις περούκες και τα παράταιρα ρούχα, αρκετά με τις χονδροειδείς πλάκες της παρέας (ενηλίκων που αντιδρούν σαν έφηβοι), με το τηλεοπτικό σχόλιο (ο Οιδίπους βγαίνει και μιλάει λες και κάνει διάγγελμα στη τηλεόραση), με τα γυμνά οπίσθια και τις άσχετες σεξουαλικές υπομνήσεις, με τις φωνές και τις ξεκάρφωτες μουσικές επιλογές (ακούγεται άλλοτε ένα σουξέ του Μαζωνάκη, άλλοτε ένα heavy metal απόσπασμα και σχεδόν ολόκληρο το «Σαν έρθει η μέρα» των Stavento feat. Ήβη Αδάμου, με προσθήκη στο ραπ μέρος στίχων που ταιριάζουν στο έργο). Το έχουμε εμπεδώσει: οι σημερινοί ηθοποιοί δεν είναι ο ...Αλέξης Μινωτής και η Κατίνα Παξινού (κανείς δεν τους ζήτησε να είναι, άλλωστε), είναι άνθρωποι που μπορεί να παίζουν στη σκηνή τους πιο σπουδαίους τραγικούς ρόλους και, δύο ώρες αργότερα, να χορεύουν τσιφτετέλια στο πάλαι ποτέ ένδοξο «Καπάκι» της Επιδαύρου.

Φαίνεται πως το μόνο αυθεντικό που μπορεί να κάνει ο άνθρωπος είναι να καταστεί τραγικός ή γελοίος. Επειδή όμως είναι δυσχερής η ανάβαση στο ύψος του τραγικού, κατολισθαίνει ευχερώς στον πυθμένα του γελοίου.


Aλλά επειδή οι θεατές δεν φταίνε σε τίποτα να υφίστανται δύο ώρες σαχλαμάρας (που οι ηθοποιοί ανάμεσα στο κοινό απολάμβαναν με συνεχόμενα γελάκια), ας ξεκαθαρίσουμε δυο-τρία πράγματα:


Πειραματισμός δεν σημαίνει παίρνω ένα έργο και το διαλύω για να κάνω το κέφι μου, να το φέρω στα μέτρα μου, να «απελευθερωθώ» από την απαίτηση της σοβαρής αντιμετώπισης. Δεν μπορεί να λέει η σκηνοθέτις «Έμεινα περισσότερο σε όσα ενεργοποιούσαν τους ηθοποιούς», γιατί αν οι ηθοποιοί ενεργοποιούνται με ανοησίες, τότε αυτό που θα προκύψει θα είναι μια ανοησία. Ο πειραματισμός προϋποθέτει ότι ξεκινώ από κάπου, από μια παράδοση που με «καταπιέζει» ή από μια υφολογική άποψη που γνωρίζω καλά και θέλω να ξεπεράσω ή να την προχωρήσω. Πειραματισμός δεν σημαίνει παίρνω ένα έξοχο έργο και το «διασκευάζω» μιμούμενος "ευρήματα" που έχω δει από δω κι από κει.

"H Γλυκιά Τυραννία του Οιδίποδα". Μια παράσταση που εμπεριέχει όλα τα προβλήματα του ελληνικού θεάτρου Facebook Twitter
Φωτό: Kάρολ Τζάρεκ


Κάθε καλός ηθοποιός δεν είναι απαραιτήτως και καλός σκηνοθέτης. Η σκηνοθεσία απαιτεί όραμα και ικανότητα μέσα από ένα έργο ο δημιουργός να φτιάχνει κόσμους ή έστω συνθήκες που κάτι να προσφέρουν στους θεατές. Θέατρο, μοντέρνο και σύγχρονο, δεν σημαίνει μαζευόμαστε μια παρέα, αυτοσχεδιάζουμε στην πρόβα και ό,τι μας φαίνεται καλό, το κρατάμε στην παράσταση.


Ο ηθοποιός που ταυτόχρονα διδάσκει σε δραματική σχολή (όπως η Μαρία Πρωτόπαππα, μεταξύ πολλών άλλων) όταν αναλαμβάνει να σκηνοθετήσει, οφείλει να σκέφτεται τους νέους που είναι μαθητές του και θα έρθουν να δουν την παράστασή του. Έχει ευθύνη απέναντί τους, ως προς τα "μηνύματα" που μεταφέρει. Δεν μπορεί όλοι να καταγγέλλουν το χαμηλό επίπεδο της εκπαίδευσης στις δραματικές σχολές, αλλά κατά τ' άλλα και να διδάσκουν στις εν λόγω σχολές και να σκηνοθετούν ελαφρά τη καρδία αστείες παραστάσεις.


Ένας παλιός, σημαντικός στοχαστής (ξέρω, όσοι είναι πολύ μπροστά θα πουν «Έλα, μωρέ, ξεπερασμένος!»), ο Χρήστος Μαλεβίτσης, έγραψε: «Φαίνεται πως το μόνο αυθεντικό που μπορεί να κάνει ο άνθρωπος είναι να καταστεί τραγικός ή γελοίος. Επειδή όμως είναι δυσχερής η ανάβαση στο ύψος του τραγικού, κατολισθαίνει ευχερώς στον πυθμένα του γελοίου» («Περί του τραγικού», Αστρολάβος/Ευθύνη, 1986). Και έτερον ουδέν.

"H Γλυκιά Τυραννία του Οιδίποδα". Μια παράσταση που εμπεριέχει όλα τα προβλήματα του ελληνικού θεάτρου Facebook Twitter
Φωτό: Kάρολ Τζάρεκ
"H Γλυκιά Τυραννία του Οιδίποδα". Μια παράσταση που εμπεριέχει όλα τα προβλήματα του ελληνικού θεάτρου Facebook Twitter
Φωτό: Kάρολ Τζάρεκ

Info:

Η Γλυκιά Τυραννία του Οιδίποδα


Διασκευή: όλος ο θίασος, με οδηγό τη μετάφραση του Ι.Ν. Γρυπάρη
Σκηνοθεσία-Σκηνικός Χώρος: Μαρία Πρωτόπαππα
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Χορογραφία: Rhythm Hoppers (Αυγουστίνος Τραν & Βάσια Παναγιώτου)
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ανδρέας Ανδρέου

Διανομή
Οιδίπους: Γιώργος Παπανδρέου
Ιερέας/Χορός: Θοδωρής Σκυφτούλης
Κρέων/Χορός: Μιχάλης Τιτόπουλος
Τειρεσίας/Χορός: Γιάννης Κλίνης
Ιοκάστη: Μαρία Αποστολακέα
Άγγελος/Χορός: Μάνος Στεφανάκης

Φωτογράφος παράστασης: Kάρολ Τζάρεκ

ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ-ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ,

Πανεπιστημίου 48, τηλ. 210.3305074, 210.7234567

Ημέρες και ώρες παραστάσεων

12/5- 5/6
Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή στις 21:30

Γενική είσοδος 10€

1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Onassis Dance Days 2025: Ένας ύμνος στα αδάμαστα σώματα

Θέατρο / Onassis Dance Days 2025: Ένας ύμνος στα αδάμαστα σώματα

Ένα νέο, αλλιώτικο σύμπαν για τον «χορό» ξεδιπλώνεται από τις 3 έως τις 6 Απριλίου στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, μέσα από τα πρωτοποριακά έργα τεσσάρων κορυφαίων Ελλήνων χορογράφων και του διεθνούς φήμης Damien Jalet.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κώστας Νικούλι

Θέατρο / «Μπορώ να καταλάβω το πώς είναι να νιώθεις παρείσακτος»

Ο 30χρονος Κώστας Νικούλι μιλά για την πορεία του μετά το «Ξενία» που του χάρισε το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου ηθοποιού όταν ήταν ακόμα έφηβος, για το πόσο Έλληνας νιώθει, για την πρόκληση του να παίζει τρεις γκέι ρόλους και για το πόσο τον έχει αλλάξει το παιδί του.
M. HULOT
Μέσα στον θησαυρό με τις εμβληματικές φορεσιές της Δόρας Στράτου

Θέατρο / «Κάποτε έδιναν τις φορεσιές για έναν πλαστικό κουβά, που ήταν ό,τι πιο μοντέρνο»

Μια γνωριμία με τη μεγάλη κληρονομιά της Δόρας Στράτου μέσα από τον πλούτο αυθεντικών ενδυμάτων που δεν μπορούν να ξαναραφτούν σήμερα και συντηρούνται με μεγάλο κόπο, χάρη στην αφοσίωση και την εθελοντική προσφορά μιας ομάδας ανθρώπων που πιστεύουν και συνεχίζουν το όραμά της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Οι Αθηναίοι / Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Ανατρέποντας πολλά από τα στερεότυπα που συνοδεύουν τους ανθρώπους με αναπηρία, η Βασιλική Δρίβα περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετώπισε αλλά και τις χαρές, και μπορεί πλέον να δηλώνει, έστω δειλά, πως είναι ηθοποιός. Είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ξαναγράφοντας τον Ίψεν

Θέατρο / Ο Ίψεν στον Πειραιά, στο μουράγιο

«Δεν είναι εύκολο να είσαι ασυμβίβαστη. Όπως δεν είναι εύκολο να ξαναγράφεις τον Ίψεν» – Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για την παράσταση «Εχθρός του λαού» σε διασκευή και σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Βασιλακόπουλου.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
«Δυσκολεύτηκα να διαχειριστώ τις αρνητικές κριτικές και αποσύρθηκα για έναν χρόνο»

Lifo Videos / «Δυσκολεύτηκα να διαχειριστώ τις αρνητικές κριτικές και αποσύρθηκα για έναν χρόνο»

Η ηθοποιός Παρασκευή Δουρουκλάκη μιλά για την εμπειρία της με τον Πέτερ Στάιν, τις προσωπικές της μάχες με το άγχος και την κατάθλιψη, καθώς και για το θέατρο ως διέξοδο από αυτές.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Μαρία Σκουλά: «Πιστεύω πολύ στο χάος μέσα μου»

Θέατρο / Μαρία Σκουλά: «Πιστεύω πολύ στο χάος μέσα μου»

Από τον ρόλο της Μάσα στην πραγματική ζωή, από το Ηράκλειο όπου μεγάλωσε μέχρι τη ζωή με τους ανθρώπους του θεάτρου, από τον φόβο στην ελευθερία, η ζωή της Μαρίας Σκουλά είναι ένας δρόμος μακρύς και δύσκολος που όμως την οδήγησε σε κάτι δυνατό και φωτεινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα παράσταση χαρτογραφεί το χάσμα μεταξύ γενιάς Z και γενιάς X

Θέατρο / Μια νέα παράσταση χαρτογραφεί το χάσμα μεταξύ γενιάς Z και γενιάς X

Μέσα από την εναλλαγή αφηγήσεων, εμπειριών, αναπαραστάσεων, χορού, βίντεο και ήχου, η παράσταση του Γιώργου Βαλαή αναδεικνύει τις διαφορές αλλά και τις συνδέσεις που υπάρχουν μεταξύ των δυο διαφορετικών γενεών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρομέο Καστελούτσι: «Όπου παρεμβάλλεται το κράτος, δεν υπάρχει χώρος για τον έρωτα. Ο έρωτας είναι εναντίον του κράτους και το κράτος εναντίον του έρωτα».

Θέατρο / Ρομέο Καστελούτσι: «Πάντα κάποιος πολεμά τον έρωτα. Και οι εραστές είναι πάντα τα θύματα»

Ο σπουδαίος Ιταλός σκηνοθέτης, λίγο πριν επιστρέψει στην Αθήνα και στη Στέγη για να παρουσιάσει τη «Βερενίκη» του, μας μίλησε για τον έρωτα, τη γλώσσα και τη μοναξιά, την πολιτική και την ανυπέρβλητη Ιζαμπέλ Ιπέρ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
CHECK How soon is now: Μια παράσταση για τους μετεξεταστέους της συστημικής ιστορίας

Θέατρο / How soon is now: Μια παράσταση για τους μετεξεταστέους της Iστορίας

Σκηνοθετημένη από έναν νέο δημιουργό, η παράσταση που βασίζεται στο τελευταίο κείμενο της Γλυκερίας Μπασδέκη επιχειρεί έναν διάλογο με μία από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ελληνικής ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αγορίτσα Οικονόμου

Αγορίτσα Οικονόμου / «Πέφτω να κοιμηθώ και σκέφτομαι ότι κάτι έχω κάνει καλά»

Βρέθηκε να κυνηγάει το όνειρο της υποκριτικής, χωρίς να γνωρίζει τον τρόπο, αλλά με τη βεβαιότητα ότι δεν ήθελε ποτέ να μείνει με την απορία «γιατί δεν το έκανα;». Μέσα από σκληρή δουλειά και πολλούς μικρούς ρόλους, κατάφερε να βρει τον δρόμο της στην τέχνη, στον οποίο προχωρά και αισθάνεται τυχερή. Η Αγορίτσα Οικονόμου είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ 

Θέατρο / «Αν κλάψω με ένα έργο, είμαι σε καλό δρόμο»

Ο Χρήστος Θεοδωρίδης, που έχει σκηνοθετήσει με επιτυχία δύο έργα φέτος, του Βιριπάγιεφ και της Αναγνωστάκη, εξηγεί γιατί τον ενδιαφέρουν τα κείμενα που μιλάνε στον άνθρωπο σήμερα, ακόμα κι αν σε αυτά ακούγονται ακραίες απόψεις που ενοχλούν και τον ίδιο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Να είσαι γκέι στη Νέα Υόρκη

Θέατρο / «Η Κληρονομιά μας»: Τι αποκομίσαμε από την εξάωρη παράσταση στο Εθνικό

«Μία ποπ queer saga, παραδομένη πότε στη μέθη των κοκτέιλ Μανχάταν και πότε στο πένθος μιας αλησμόνητης συλλογικής απώλειας» – Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το πολυβραβευμένο έργο του Μάθιου Λόπεζ, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από τον Γιάννη Μόσχο.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
«Δεν είμαι ασεβής, ούτε ιδιοσυγκρασιακή ούτε αιρετική»

Θέατρο / «Δεν είμαι ασεβής, ούτε ιδιοσυγκρασιακή, ούτε αιρετική»

Μετά την Ορέστεια του Στρίντμπεργκ και τις πρόβες για το έργο του Βασίλη Βηλαρά, η Λένα Κιτσοπούλου μιλάει για προσδοκίες και αποφάσεις, για επιτυχίες και απορρίψεις, για το «σύστημα» μέσα στο οποίο δουλεύει και για όλους εκείνους τους χαρακτηρισμούς που της αποδίδουν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Με Μαρμαρινό, Κουρεντζή, Ράσσε, Mouawad και Ζυλιέτ Μπινός στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Επιδαύρου

Πολιτισμός / Μαρμαρινός, Κουρεντζής, Ράσε, Mouawad και Ζιλιέτ Μπινός στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Επιδαύρου

Καλλιτέχνες με ιστορικό ίχνος στην Επίδαυρο θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους δίπλα σε ξένους και άλλους Έλληνες δημιουργούς, ενώ στις 19 Ιουλίου θα ακούσουμε την ορχήστρα Utopia υπό τη διεύθυνση του Θ. Κουρεντζή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μπορεί το ελληνικό θέατρο να σατιρίσει τον εαυτό του;      

Θέατρο / Μπορεί το ελληνικό θέατρο να σατιρίσει επιτυχημένα τον εαυτό του;      

«Αν θες να αναμετρηθείς με κάτι, αν θες να πας στην ουσία, πρέπει να πονέσεις» – Κριτική για την πολυσυζητημένη παράσταση «Merde!» των Βασίλη Μαγουλιώτη και Γιώργου Κουτλή στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ο Γιάννος Περλέγκας βρίσκει τη χαρά της δημιουργίας στη φλόγα για συνύπαρξη

Θέατρο / «Έχω νιώσει ακατάλληλος και παρωχημένος δεινόσαυρος μέσα στο θεατρικό τοπίο που αλλάζει»

Με αφορμή το έργο του Μπέρνχαρντ «Η δύναμη της συνήθειας», ο Γιάννος Περλέγκας μιλά με ταπεινότητα και πάθος για το θέατρο, με το οποίο συνεχίζει να παλεύει και που διαρκώς τον νικά. Αυτό, όμως, είναι που τον κρατά ζωντανό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

σχόλια

1 σχόλια
Χίλια μπράβο! Δεν έχω δει την συγκεκριμένη παράσταση, αλλά είναι σαν να την είδα! Μάλλον γιατί έχω δει παρόμοιες. Απίστευτα καλή ηθοποιός η Πρωτόπαππα, αλλά έλεος μ' αυτή τη σκηνοθετική μανιέρα. Μια απορία, στις πρόβες δεν βαριούνται;