Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες

Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες Facebook Twitter
Από το 2011, με την αυγή των αραβικών εξεγέρσεων, πολλές γυναίκες εικαστικοί και σκηνοθέτιδες ντοκιμαντέρ θέλησαν να δείξουν στον κόσμο τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες των λαών του αραβικού κόσμου, μέσα από μια φεμινιστική ματιά.
1

Στη Δύση έχουμε μια στερεοτυπική άποψη για τις γυναίκες του αραβικού κόσμου. Δύσκολα μπορούμε να σκεφθούμε ότι οι γυναίκες που προέρχονται από εκείνη τη μεριά της γης μπορούν να αρθρώσουν μια φεμινιστική φωνή. Συνήθως συγκρίνουμε τα πάντα με τον δυτικό τρόπο σκέψης χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη πως κάθε χώρα και κάθε κατάσταση είναι διαφορετική.

Μια ανθολογία έργων που έχουν δημιουργήσει γυναίκες από την Παλαιστίνη, τη Συρία, την Αίγυπτο, τον Λίβανο, την Τυνησία, τη Σαουδική Αραβία και τη Λιβύη θα προβληθούν στο αφιέρωμα Αραβικών Φεμινιστικών Φίλμ στο ινστιτούτο σύγχρονης τέχνης State of Concept, στο πλαίσιο του προγράμματός με τίτλο «Xen(i)os» το οποίο ασχολείται με τις προβληματικές του δίπολου οικοδεσπότη-φιλοξενούμενου, σε έναν κόσμο που γίνεται ολοένα και πιο ξενοφοβικός.

Πάντως το ζήτημα των ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών στην εργασία όπως και των μισθών των γυναικών ή των θέσεων εξουσίας είναι ένα καίριο θέμα. Το ακούσαμε και στα ελληνικά μέσα. Κάποιοι λένε πως οι γυναίκες δεν θέλουν «καρέκλες» και θέσεις εξουσίας, κάτι που πιστεύω ότι είναι εντελώς fake news!

Από το 2011, με την αυγή των αραβικών εξεγέρσεων, πολλές γυναίκες εικαστικοί και σκηνοθέτιδες ντοκιμαντέρ θέλησαν να δείξουν στον κόσμο τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες των λαών του αραβικού κόσμου, μέσα από μια φεμινιστική ματιά. Πολλές είναι οι περιπτώσεις κινηματογραφιστριών οι οποίες δημιούργησαν ταινίες που αποκαλύπτουν διάφορες πτυχές –συχνά ταμπού για την τοπική κοινωνία– που κυριαρχούν στις ζωές των γυναικών του αραβικού κόσμου.

Τη στιγμή που το Χόλιγουντ εξακολουθεί να είναι ανδροκρατούμενο –μόνο το 4% των σκηνοθετών είναι γυναίκες– είναι να αναρωτιέται κανείς πώς κατάφεραν τόσες γυναίκες από τον αραβικό κόσμο να καθίσουν στην καρέκλα του σκηνοθέτη. «Δεν είμαι σίγουρη για αυτό» λέει η κ. Ηλιάνα Φωκιανάκη, επιμελήτρια και ιδρύτρια του ινστιτούτου. «Θα έλεγα ότι το πρόβλημα είναι πως οι γυναίκες γενικότερα έχουν λιγότερες καρέκλες. Αν κανείς δει πιο προσεκτικά το πρόγραμμα του φεστιβάλ θα παρατηρήσει ότι πολλές από αυτές τις παραγωγές έχουν γίνει σε συνεργασία με χώρες του λεγόμενου "πρώτου κόσμου", όπως για παράδειγμα ο Καναδάς.

Πολλές από αυτές τις σκηνοθέτιδες έπρεπε να φύγουν από την χώρα τους ώστε να μπορέσουν να παραγάγουν τις ταινίες τους, να τις μοντάρουν κ.λπ. Δεν έχει να κάνει μόνο με τα καθεστώτα εκεί, έχει να κάνει με μια πραγματικότητα που αφορά τον κινηματογράφο και που σχετίζεται με την οικονομία. Και η Ελλάδα βρίσκεται στην ίδια μοίρα ας πούμε με τον Λίβανο. Είναι λίγα τα κονδύλια για τον κινηματογράφο σε σχέση με τα κονδύλια στον Καναδά, την Ολλανδία κ.λπ. Πάντως το ζήτημα των ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών στην εργασία όπως και των μισθών των γυναικών ή των θέσεων εξουσίας είναι ένα καίριο θέμα. Το ακούσαμε και στα ελληνικά μέσα. Κάποιοι λένε πως οι γυναίκες δεν θέλουν "καρέκλες" και θέσεις εξουσίας, κάτι που πιστεύω ότι είναι εντελώς fake news!

Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες Facebook Twitter
Οι ταινίες που θα προβληθούν στο φεστιβάλ παρουσιάζουν πάρα πολλές οπτικές της ζωής στον αραβικό κόσμο και δείχνουν πόσο διαφορετικές είναι οι προσεγγίσεις σε κάθε χώρα.

Γι' αυτό και μπήκαμε στη διαδικασία να οργανώσουμε αυτό το φεστιβάλ γιατί πλαισιώνει ένα εκθεσιακό πρόγραμμα όπου αναρωτιόμαστε για την έννοια του φεμινισμού σε μια μετά το #metoo εποχή. Βλέπουμε ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα και που προέρχονται από κάθε γωνιά του κόσμου. Νομίζω πως τώρα θα ζήσουμε την εποχή που ο φεμινισμός δεν θα αφορά μόνο τις λευκές δυτικές γυναίκες αλλά όλες μας.

Επίσης, σήμερα παρατηρούμε ένα πολύ αρνητικό κλίμα απέναντι στον αραβικό κόσμο και τη μουσουλμανική πίστη, λόγω ISIS και λόγω του τεράστιου ζητήματος του προσφυγικού που δημιουργεί ξενοφοβία και ρατσισμό. Ακούμε και διαβάζουμε ακραίες θέσεις που αρνούνται τα δικαιώματα ανθρώπων και τις βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρα έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς μπορούμε να το διαχειριστούμε αυτό μέσω της τέχνης, και είναι ωραίο να μπορούμε μέσω της τέχνης να σπάμε στερεότυπα που μπορεί να έχει το ελληνικό κοινό σε σχέση με τις γυναίκες του αραβικού κόσμου. Εγώ προσωπικά τις βρίσκω εξίσου δυναμικές και απελευθερωμένες όσο τις Ελληνίδες».

Τα στερεότυπα είναι λίγο-πολύ γνωστά: ότι είναι καταπιεσμένες, σιωπηλές, χωρίς φωνή και άβουλες. «Νομίζω πως όλα αυτά καταρρίπτονται στις ταινίες. Όπως καταρρίπτεται και ο τρόπος που γκρουπάρουμε τον αραβικό κόσμο σαν "ένα" πράγμα. Γιατί ο Λίβανος, για παράδειγμα, έχει τεράστιες διαφορές με τη Σαουδική Αραβία και γιατί οι συνθήκες της προσφυγιάς που βιώνει μια Παλαιστίνια είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που ζει μια Σύρια πρόσφυγας» λέει η κ. Φωκιανάκη.

Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες Facebook Twitter
Βλέπουμε ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα και που προέρχονται από κάθε γωνιά του κόσμου. Νομίζω πως τώρα θα ζήσουμε την εποχή που ο φεμινισμός δεν θα αφορά μόνο τις λευκές δυτικές γυναίκες αλλά όλες μας.

Οι ταινίες που θα προβληθούν στο φεστιβάλ παρουσιάζουν πάρα πολλές οπτικές της ζωής στον αραβικό κόσμο και δείχνουν πόσο διαφορετικές είναι οι προσεγγίσεις σε κάθε χώρα. «Νομίζω πολύ ενδιαφέρον θα έχει η ταινία της Feriel Ben Mahmoud, το Feminism Inshallah: A History of Arab feminism, όπου κάνει μια επισκόπηση των πολιτικών κινημάτων της πρόσφατης ιστορίας στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή και δείχνει πόσο έχουν αλλάξει τα δικαιώματα των γυναικών από τη δεκαετία του '70 και μετά. Από την άλλη όμως άλλες ταινίες δείχνουν την καταπίεση που υφίστανται οι γυναίκες ακόμα από το κράτος σε κάποιες χώρες του αραβικού κόσμου, όπου δεν τους επιτρέπεται να συμμετέχουν στα κοινά.

Υπάρχει κι ένας επιπλέον λόγος για δώσουμε προσοχή σε αυτές τις ταινίες. Kακά τα ψέματα μοιάζουμε περισσότερο με τις γυναίκες του αραβικού κόσμου παρά τις Σουηδέζες. Αναγνωρίζοντάς το ίσως σπάσουν λοιπόν και οι προκαταλήψεις μας. Άλλωστε ζούμε σε μια χώρα που βρίσκεται μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Είναι ενδιαφέρον λοιπόν να δούμε πώς θα αντιληφθεί το ελληνικό κοινό αυτές τις ταινίες και τι συνάφειες θα μπορέσει να βρει» επισημαίνει η κ. Φωκιανάκη.

Με ποια λογική έγινε η συγκεκριμένη επιλογή των ταινιών; «Ενώ είμαστε ένα ινστιτούτο σύγχρονης τέχνης, έχουμε κατά καιρούς δείξει και ντοκιμαντέρ. Σκέφτηκα ότι θα είχε ενδιαφέρον να δούμε λοιπόν την θεματική αυτή και από την ματιά εικαστικών δημιουργών αλλά και κινηματογραφιστών.

Το δεύτερο μέρος του φεστιβάλ που ήδη ετοιμάζουμε για τον Νοέμβριο γίνεται σε συνεργασία με φορείς από κοινότητες μεταναστών της Αθήνας, είμαστε σε συζητήσεις με κέντρα στα οποία ζουν μετανάστριες ώστε να προβληθούν και εκεί ταινίες να γίνουν συζητήσεις και ημερίδες. Το φεστιβάλ θα μεγαλώσει από του χρόνου και ελπίζουμε να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε θεματικές που απευθύνονται σε συγκεκριμένα φεμινιστικά ζητήματα της εποχής μας, με αφιερώματα σε χώρες, συζητήσεις, και άλλα».

Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες Facebook Twitter
Υπάρχει κι ένας επιπλέον λόγος για δώσουμε προσοχή σε αυτές τις ταινίες. Kακά τα ψέματα μοιάζουμε περισσότερο με τις γυναίκες του αραβικού κόσμου παρά τις Σουηδέζες.

Info

Το αφιέρωμα «Arab Feminist Films» θα παρουσιαστεί στην γκαλερί State of Concept, από 7 έως 29 Οκτώβρη, Δευτέρες και Τρίτες στις 19.00. Για περισσότερες πληροφορίες για τις προβολές εδώ και εδώ.

Οθόνες
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Σάττι

Μυθολογίες / «Οι εικόνες του Ζβιάγκιντσεφ είναι υπνωτιστικές»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Σάττι

Στην κινηματογραφική λίστα της τραγουδοποιού, η σιωπή λέει περισσότερα από τα λόγια, οι εικόνες αποκαλύπτουν κρυμμένα συναισθήματα, οι κόσμοι είναι γεμάτοι αβεβαιότητες και συγκρούσεις, και η μουσική έχει μια ιερή διάσταση.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
21 ντοκιμαντέρ του 21ου αιώνα που αξίζει να δείτε

Οθόνες / 21 ντοκιμαντέρ του 21ου αιώνα που αξίζει να δείτε

Από μια σπουδαία στιγμή του σκορσεζικού σινεμά ως την ψηφιακή επανάσταση της Ανιές Βαρντά κι από το συγκλονιστικό δίπτυχο του Τζόσουα Οπενχάιμερ ως τη μεγάλη φιλμική «σκανταλιά» του Banksy, αυτοί είναι 21 σταθμοί του σύγχρονου σινεμά τεκμηρίωσης που πρέπει να έχει δει κάθε σινεφίλ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Μπορεί να γίνει μια παραγωγή σαν το “Flow” στην Ελλάδα, αρκεί να το θέλουμε»

Οθόνες / «Μπορεί να γίνει μια παραγωγή σαν το “Flow” στην Ελλάδα, αρκεί να το θέλουμε»

Με αφορμή τη δεύτερη απονομή των βραβείων Stratos, που τιμούν το ελληνικό animation, o πρόεδρος της ASIFA HELLAS Κωνσταντίνος Κακαρούντας μιλά για την άνθηση της σκηνής, τις προκλήσεις και για το πώς η Ελλάδα μπορεί να πετύχει μια παραγωγή οσκαρικού επιπέδου.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
 «Εσύ, θείο, δεν θα φύγεις, θα μείνεις εδώ μαζί μου!» ή Γιάννα Δεληγιάννη: «Βρίσκω την ουσία μόνο στο να στηρίζει ο ένας τον άλλον». ή Η Γιάννα Δεληγιάννη προβάλλει ταινίες στους μαθητές της άγονης γραμμής.

Οθόνες / Η Γιάννα Δεληγιάννη προβάλλει ταινίες στους μαθητές της άγονης γραμμής

Η κινηματογραφίστρια και πρόεδρος της Cinemathesis μιλά για την πρωτοβουλία της να υλοποιεί κινηματογραφικά εργαστήρια για παιδιά σε απομακρυσμένα δημοτικά σχολεία της άγονης γραμμής, το όραμα και το αποτύπωμα της δράσης της, για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και για το τι λείπει από την τυπική εκπαίδευση.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Pulp Fiction / Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Είναι η τεχνική αρτιότητα μιας αστυνομικής σειράς με επίκαιρο κοινωνικό θέμα που της χαρίζει τόσο μεγάλο αντίκτυπο στο κοινό; Ή μήπως η πραγματική δύναμη πηγάζει από τον φόβο των γονιών για τις εγκληματικές παραλείψεις και, κυρίως, για την άγνοιά τους απέναντι στα κρυφά σημάδια του ψηφιακού κόσμου;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Οθόνες / Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Ο γιος της ηθοποιού Σάρα Μάιλς ήταν τεσσάρων ετών όταν βρέθηκε νεκρός ο μάνατζερ και πρώην εραστής της μητέρας του. Οι υποψίες είχαν πέσει τότε πάνω στον συμπρωταγωνιστή της Μπαρτ Ρέινολντς. 51 χρόνια αργότερα, ο Μπολτ προσπαθεί να θυμηθεί τι συνέβη.
LIFO NEWSROOM
Το Παιδί Τραύμα επιλέγει τις 10 αγαπημένες του ταινίες

Μυθολογίες / «Το Festen έχει επηρεάσει τους στίχους μου»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Παιδιού Τραύματος

Χάνεκε αλλά και Αγγελόπουλος, «Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους» αλλά και «Aftersun», το Παιδί Τραύμα επιλέγει 10 ταινίες που κυμαίνονται από τον ωμό ρεαλισμό και τη βία μέχρι τον θρίαμβο της ποίησης και της τρυφερότητας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Netflix

Οθόνες / 10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Netflix

Το Netflix έχει γίνει ο παράδεισος της εύκολης ψυχαγωγίας, αλλά για τους πραγματικούς σινεφίλ κρύβει και έναν άλλο κόσμο. Αυτή είναι μια λίστα με ταινίες που απαιτούν προσοχή και αφοσίωση, που αξίζουν τον κόπο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Movies

Οθόνες / Η Χιονάτη και 8 καλύτεροι λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένα υποψήφιο για Όσκαρ animation για ενήλικες, το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Αριάν Λαμπέντ και μια τολμηρή ταινία για την προσφυγική εμπειρία, γυρισμένη στην Αθήνα, είναι μερικές από τις προτάσεις της εβδομάδας που θα σας αποζημιώσουν.
THE LIFO TEAM
Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Daily / Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Συμπονά κανείς όχι μόνο τους γονείς που μετά την παρακολούθηση της δραματικής μίνι σειράς του Netflix θα ψάχνουν μάταια απαντήσεις στα «ιερογλυφικά» μηνύματα που κρύβονται στα κινητά των παιδιών τους, αλλά και τα ίδια τα παιδιά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Σε μια άγνωστη χώρα»: Μια τολμηρή ταινία, γυρισμένη στην Αθήνα

Οθόνες / «Πιστεύει κανείς ότι οι Παλαιστίνιοι θα ξεχάσουν και θα συμβιβαστούν με την απώλεια;»

Ωμή, διεισδυτική, αφτιασίδωτη, η ταινία «To a land unknown» εστιάζει στο προσφυγικό και ιδιαίτερα στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες στην Ελλάδα. Ο σκηνοθέτης Μαντί Φλάιφελ μίλησε στη LifO για όλα τα ζητήματα που θίγει η εξαιρετική και με έντονο ελληνικό «χρώμα» ταινία του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

1 σχόλια
Οι Αραβες δεν είναι αποκλειστικά μουσουλμάνοι πχ το παράδειγμα του Λιβάνου είναι εξαιρετικά αστοχο κ προσβλητικό. Δεύτερον φυσικά οι χειραφετημενες δεν φοράνε μαντήλα άλλωστε το πρόβλημα δεν είναι γιατί φοράνε μαντήλα αλλά γιατί αυτές φοράνε κ δεν φοράνε οι άντρες. Η αλλοιως το ότι σε μέρες καύσωνα στην Αθήνα μπορείς να δεις τουε κύριους να κυκλοφορούν με κοντομάνικα ενώ οι συνοδοί τους με μακρυμανικη μπλούζα καμπαρντίνα και μαντήλα. Στους 40 βαθμούς.