Η πρώτη φορά που είδα το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο

Η πρώτη φορά που είδα το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο Facebook Twitter
Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι σκηνοθετεί την πιο χριστιανορθόδοξη χωμάτινη χθόνια ταινία για τον Χριστό.
1
Η πρώτη φορά που είδα το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο Facebook Twitter
Σκηνή από το αριστούργημα του Πιερ Πάολο Παζολίνι, το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (1964).

 

Μισόν αιώνα από το αριστούργημα του Πιερ Πάολο Παζολίνι, το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο [1964], φέρνω στο νου την Άνοιξη και την Ανάσταση, την πρώτη φορά που το είδα.

Το 1987, μέναμε στην Καλλισπέρη, στο 11, σε μια πολυκατοικία με ιστορία. Απέναντι, έμεναν ο Γιώργος, η Λητώ και ο Σύμβουλος, ο άσπρος γάτος τους. Θέλαμε να κάνουμε Πάσχα σαν άνθρωποι. Καλέσαμε Καρούζο και Αραβαντινού.

Τον ποιητή Νίκο Καρούζο που έγραψε: «με τι βιασύνη προχωρεί ο Ιησούς/ εφέτος/ προς την Ανάσταση.../ Παραμερίζει πανέρια τεράστια/ γιομάτα βιολέτες/ σπρώχνει τους αέναους/ παπάδες/ τινάζει νευρικά προς τα πίσω/ τη μαλλούρα του/ το γεγονός είν' ολοφάνερο:/ βαρέθηκε».


Ο Πιερ Πάολο, άθεος κομμουνιστής ερωτικός φιλόσοφος ποιητής σκηνοθετεί την πιο χριστιανορθόδοξη χωμάτινη χθόνια ταινία για τον Χριστό. Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι δωρίζει στην ανθρωπότητα μια Πελώρια Προσευχή.

Και την ποιήτρια Μαντώ Αραβαντινού που έγραψε: «Τα βράδια του καλοκαιριού διασχίζαμε βαβυλωνιακούς λαβυρίνθους/ Ο πρίγκιπας εγώ και το φάντασμα [...] Ωστόσο ξεκίνησα να γράψω για τους τρεις συνομήλικους./ Ο πρώτος και ο για πάντα ωραίος εκτελέστηκε».

Παρότι έμεναν σχεδόν στη γειτονιά της πελώριας κώμης που είναι η Αθήνα, ο Νίκος στην Πλατεία Μαβίλη, η Μαντώ στο Κολωνάκι, τους είπαμε να έρθουν σαν ταξίδι, από τη Μεγάλη Πέμπτη, να ευωδιαστούμε και να ζήσουμε με κατάνυξη, να πιούμε το κρασί μας αγαπημένοι, να κάνουμε Πάσχα σαν άνθρωποι. Είπαν ναι, θα έρθουν. Και άρχισαν τα θαύματα.

Η πρώτη φορά που είδα το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο Facebook Twitter
Πλάνο από τη σκηνή της Σταύρωσης.

Το πρώτο θαύμα ήταν που ο Γιώργος έλαβε με το ταχυδρομείο τα εξής δώρα, αναπάντεχα και από κάποιον που τον είχε εξαφανισμένο από χρόνια εχθρό: 1. Το Κατά Ματθαίον του Πιερ-Πάολο Παζολίνι σε βιντεοκασέτα. 2. Ένα ολοκαίνουργιο βίντεο. 3. Μια ολοκαίνουργια τηλεόραση. 4. Μια κάσα ρούμι. 5. Έναν σουγιά γαλάζιο. Ο Γιώργος συνέδεσε το βίντεο (σοβαρός αναγνώστης του Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου καθώς ήταν έκανε γύρω στις τέσσερις ώρες να συνδέσει τα συμπράγκαλα και να μάθει τη λειτουργία τους). Εγώ άρχισα να πίνω το ρούμι. Ο Γιώργος δεν έπινε σταγόνα. Ποτέ. Μου χάρισε τον σουγιά.

Το δεύτερο θαύμα ήταν ο πολλαπλασιασμός των κοψιδιών που θα γευόμασταν από το Σάββατο μετά την Ανάσταση και του κρασιού που θα πίναμε από τη Μεγάλη Πέμπτη. Είχαμε κανονίσει να προσφέρουμε πλούσια εδέσματα και ποτά στην Μαντώ, στον Νίκο, και σ' εμάς. Αλλά βρεθήκαμε άφραγκοι.

Η πρώτη φορά που είδα το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο Facebook Twitter
Η Μάνα του Ιησού είναι η μάνα του Παζολίνι, η Σουζάνα Παζολίνι. Συγκλονιστική.

Είχα φέρει χρήμα στο σπίτι. Πολύ για κείνη την εποχή. Από μία μετάφραση, από το περιοδικό Πρόσωπα, από το ραδιόφωνο. Το ίδιο και η Ζίλκε, η τότε γυναίκα μου, δωρεές από συγγενείς και φίλους, από τους γονείς της. Γενναιόδωρες προσφορές. Η Ζίλκε, σαν καλή (ώρες-ώρες) Γερμανίδα θέλησε να συγυρίσει. Αφού περιμέναμε και κόσμο. Και συγύρισε. Και τη βοήθησα κι εγώ να συγυρίσει. Συγυρίσαμε μαζί. Και μες στο συγύρισμα, αρχίσαμε να πετάμε και διάφορα, άχρηστα χαρτιά, πολλά άχρηστα χαρτιά που είχαν συσσωρευτεί επικίνδυνα στο σχεδιαστήριό της και στο γραφείο μου. Ύστερα από ώρες, συνειδητοποιήσαμε ότι το σπίτι ήταν λαμπίκο, αλλά τα χρήματα είχαν κάνει φτερά. Πουθενά τα λεφτά. Άφαντα. Μες στη μανία συγυρίσματος, εκτοξεύσαμε., ανάκατα με το χαρτομάνι, όλα μας τα χρήματα, που πάντα τα παρατάγαμε όπου να 'ναι και τα βρίσκαμε όποτε τα χρειαζόμασταν. Πήγαν στα σκουπίδια τα χρήματα.


Ο Πιερ Πάολο, άθεος κομμουνιστής ερωτικός φιλόσοφος ποιητής σκηνοθετεί την πιο χριστιανορθόδοξη χωμάτινη χθόνια ταινία για τον Χριστό. Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι δωρίζει στην ανθρωπότητα μια Πελώρια Προσευχή

Η πρώτη φορά που είδα το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο Facebook Twitter
Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι κατά τη διάρκεια γυρισμάτων.

Ήρθε ο Γιώργος από απέναντι. Να κανονίσουμε τι θα ψωνίσουμε. Τι θα μαγειρέψουμε. Του είπαμε ότι είμαστε άφραγκοι. Είπε, «Λαμπρά. Για τη Λαμπρή. Θαύμα». Θεώρησε, πίστεψε, ότι συνέβη θαύμα. Θαύμα μιας αλλόκοτης αρνητικής διαλεκτικής που τη συναντάς συχνά σε εν Χριστώ σαλούς, σε μελετητές του Σωφρονίου, και σε ανυπόκριτους θαυμαστές του Σταύρου Τσιώλη (σε αυτούς δηλαδή που ακούνε για τις ταινίες του και δεν τις βλέπουν). Θεώρησε ότι το θαύμα ήταν προορισμένο να οδηγήσει εμάς στην πίστη ότι όλα γίνονται, και δη γίνονται με το χαμόγελο στα χείλη, ακόμα και χωρίς να πίνεις τον Δνείπερο όπως τότε εγώ. Θεώρησε ότι το θαύμα ήταν οιωνός και πρώτο σκαλί της Κλίμακος Θαυμάτων που ο ίδιος όφειλε πλέον να ανέβει. Η Κλίμαξ: να πάει να παίξει χαρτιά, σκληρό πόκερ με σκληρούς παίκτες, να κερδίσει ένα σεβαστό ποσό, να φέρει το ποσό στο σπίτι (στα σπίτια) μας, να ευλογήσουμε το ποσό διότι προέρχεται από θαύμα, να το δαπανήσουμε χριστιανορθόδοξα όλο το ποσό σε αρνί, κρασιά, πατάτες, ουίσκι, μαρούλι, τσιγάρα, ρούχα, συκωταριές, ψωμιά, κι ό,τι άλλο είναι ικανό και αναγκαίο και βάλε για να περάσουμε μιαν αλησμόνητη Ανάσταση, ευλογημένη καθώς θα είναι από το ευλογημένο θαύμα.

Ο Γιώργος πήγε κι έπαιξε πόκερ. Και φυσικά κέρδισε. Την Μεγάλη Πέμπτη, πρωί, πήγαμε και ψωνίσαμε. Δαπανήσαμε όλο το ποσό. Ήρθαν ο Νίκος και η Μαντώ.

Μετά είδαμε το Κατά Ματθαίον. Κι αυτό ήταν το τρίτο θαύμα.

 

Η πρώτη φορά που είδα το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο Facebook Twitter
H Margherita Caruso υποδύεται τη Μάνα του Ιησού σε νεαρή ηλικία.

Ο Πιερ Πάολο, άθεος κομμουνιστής ερωτικός φιλόσοφος ποιητής σκηνοθετεί την πιο χριστιανορθόδοξη χωμάτινη χθόνια ταινία για τον Χριστό. Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι δωρίζει στην ανθρωπότητα μια Πελώρια Προσευχή. Τα blues της Odetta, ο Ιωάννης Σεβαστιανός Μπαχ, ο Φίλιππος που, όπως έμελλε να μάθω είκοσι χρόνια μετά, είναι ο Giorgio Agamben, ο πιο ενδιαφέρων εν ζωή φιλόσοφος (λέω σήμερα, τον Απρίλιο του 2014), η Μαρία της Βηθανίας που είναι η σπουδαία ιστορικός Natalia Ginzburg, η Μάνα του Ιησού που είναι η μάνα του Παζολίνι, η Σουζάνα Παζολίνι. Συγκλονιστική. Η Μάνα Όλων Μας.

Η πρώτη φορά που είδα το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο Facebook Twitter

Ο Πιερ Πάολο με έπεισε ότι μπορώ να είμαι εγελιανός και χριστιανός ορθόδοξος, να ακούω Ιωάννη Σεβαστιανό Μπαχ και blues διαβάζοντας Παπαδιαμάντη Πύντσον Πεντζίκη το ίδιο απόγευμα με την ίδια κατάνυξη, με το ίδιο πάθος, με το ίδιο δέος, με την ίδια (πάντα ευάλωτη πάντως) ψυχραιμία. Ο Πιερ Πάολο με έπεισε ότι μπορώ κι εγώ να είμαι Πλακιώτης Μανχατανάς όπως ο μεγάλος θείος μας ο Νικόλας Κάλας, μπορώ κι εγώ να είμαι πασχαλιάτικος και πασχαλινός στο Βερολίνο ή/και στο Μπίλεφελντ. Ο Πιερ Πάολο με έπεισε ότι ο Χριστός δεν σταμάτησε στο Έμπολι αλλά σουλατσάρει ακόμη (χρονικό επίρρημα) το 1987, και ακόμα (ποσοτικό, ας πούμε, επίρρημα) και στα Αναφιώτικα και στη rue de Seine. Ο Πιερ Πάολο με έπεισε ότι δεν θα πάθω τίποτα αν αφήσω λίγο στην άκρη τους άκαρπους εγωισμούς και στρωθώ να μελετήσω τη Φαινομενολογία του Νου στο πρωτότυπο. Ο Πιερ Πάολο με έπεισε ότι έτσι και πάρω των ομματιών και οδεύσω προς τα βόρεια για χάρη της Phänomenologie des Geistes δεν θα χάσω την πίστη μου στο ότι η (εκάστοτε) Μαρίνα έχει «μια γεύση τρικυμίας στα χείλη».

 

Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

Μαρούσι, Απρίλιος 2014 

 

Η πρώτη φορά που είδα το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο Facebook Twitter

1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα γεγονότα της ζωής

Οθόνες / Κασσαβέτης, Σκορσέζε, Ερίθε: 10 άχαστες προβολές στο φετινό Πανόραμα

Πρεμιέρες, παράλληλες εκδηλώσεις, αφιερώματα: Από τις 21 ως τις 27 Νοεμβρίου, οι κινηματογράφοι Τριανόν, Newman και Στούντιο φιλοξενούν το μακροβιότερο αθηναϊκό κινηματογραφικό φεστιβάλ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί

Οθόνες / Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί

Ο αγαπημένος Έλληνας σκηνοθέτης ξεδίπλωσε σημαντικές στιγμές από τη ζωή και την πορεία του και αφηγήθηκε πολύτιμες ιστορίες που διαμόρφωσαν το queer σινεμά του στο φετινό Iconic Talks Powered by Mastercard που πραγματοποιήθηκε στο 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Τα δέκα αγαπημένα animation του Αλέξανδρου Βούλγαρη (aka The Boy)

Μυθολογίες / Τα 10 αγαπημένα animation του Αλέξανδρου Βούλγαρη (aka The Boy)

«Κάθε φορά που το βλέπω προσπαθώ να καταλάβω πώς έχει οργανωθεί αυτό το χάος»: Ο Αλέξανδρος Βούλγαρης μάς καλεί να ανακαλύψουμε δέκα animation διαφορετικών τεχνικών, που τον έχουν επηρεάσει βαθιά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Όσα ξεχώρισαν κοινό και επιτροπές

Οθόνες / 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Όσα ξεχώρισαν κοινό και επιτροπές

Η Fischer, επίσημος χορηγός των Βραβείων Κοινού εδώ και μια δεκαετία, στήριξε για μία ακόμη χρονιά τον θεσμό, απονέμοντας πέντε βραβεία στις ταινίες που συγκέντρωσαν τις περισσότερες ψήφους των θεατών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Dune: Prophecy»: Το κυνήγι του επόμενου «Game of Thrones» συνεχίζεται

Οθόνες / «Dune: Prophecy»: Το κυνήγι του επόμενου Game of Thrones συνεχίζεται

Η σειρά του HBO, που παίρνει τη σκυτάλη από το πραγματικά αξιόλογο «Penguin», προσπαθεί να επικαλεστεί τη συνταγή του μεγάλου hit του καναλιού και ξεστρατίζει από το ατμοσφαιρικό σύμπαν του Ντενί Βιλνέβ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι θρυλικοί boomers του 65ου φεστιβάλ θεσσαλονίκης

Pulp Fiction / Οι θρυλικοί boomers του 65ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης

Ρέιφ Φάινς, Ζιλιέτ Μπινός, Ματ Ντίλον: Oι διάσημοι, σχεδόν συνομήλικοι ηθοποιοί που τιμήθηκαν με Χρυσό Αλέξανδρο και έδειξαν με τις διαφορετικές επιλογές τους ισάριθμα σίκουελ στην καριέρας τους.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Μονομάχος II»: Αν και λιγότερο brutal από τον Ράσελ Κρόου, ο Πολ Μέσκαλ υπόσχεται αίμα στην αρένα

Οθόνες / «Μονομάχος II»: Αν και λιγότερο brutal από τον Ράσελ Κρόου, ο Πολ Μέσκαλ υπόσχεται αίμα στην αρένα

Ένα έπος δράσης και χαρακτήρων που κυλά θεαματικά, ουσιαστικά, υπερβολικά, συγκινητικά, χορταστικά και εμφατικά, όπως όλοι οι υποψήφιοι θεατές αναμένουν εδώ και πολύ καιρό.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η πιο διάσημη υπόθεση «απαγωγής από εξωγήινους» αναβιώνει στο Netflix εν μέσω μηνύσεων

Οθόνες / Η απαγωγή του αιώνα αναβιώνει στο Netflix εν μέσω μηνύσεων

Παρότι συμμετείχε στο σενάριο του ντοκιμαντέρ «The Manhattan Alien Abduction», η Λίντα Ναπολιτάνο που ισχυρίζεται ότι απήχθη από εξωγήινους στο κέντρο του Μανχάταν προ 35ετίας μηνύει την πλατφόρμα για αθέτηση της συμφωνίας τους.
THE LIFO TEAM
Ο Άγγελος Φραντζής θέλησε να κάνει μια αστεία ταινία 

Οθόνες / Άγγελος Φραντζής: «Mόνο αν πας στην πηγή των τραυμάτων, μπορείς να απελευθερωθείς»

Μια κουβέντα με τον ακατάτακτο σκηνοθέτη λίγο πριν από την επίσημη πρεμιέρα της νέας του ταινίας «Ο Νόμος του Μέρφυ», μιας σουρεαλιστικής υπαρξιακής κωμωδίας που δεν μοιάζει με καμία από τις προηγούμενες δουλειές του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Γιατί διχάζει τόσο το «The Substance»;

The Review / Γιατί διχάζει τόσο το «The Substance»;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και η δημοσιογράφος και κριτικός κινηματογράφου Ιωσηφίνα Γριβέα συζητούν για την πιο αμφιλεγόμενη ταινία της χρονιάς, που έχει προκαλέσει έντονες διαμάχες στα social media, για τη φεμινιστική της διάσταση και για τις γυναικείες φωνές στο σινεμά, που επιτέλους ακούγονται πιο ηχηρά από ποτέ.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ