Όταν το «Τενεκεδένιο ταμπούρλο» χτύπησε στις κινηματογραφικές αίθουσες του κόσμου

Όταν το «Τενεκεδένιο ταμπούρλο» χτύπησε στις κινηματογραφικές αίθουσες του κόσμου Facebook Twitter
Ο σκηνοθέτης Φόλκερ Σλέντορφ, ο μικρός πρωταγωνιστής Ντέιβιντ Μπένεντ και ο συγγραφέας Γκίντερ Γκρας στα γυρίσματα του «Τενεκεδένιου ταμπούρλου» το 1979
0

Το 1979 ένα τενεκεδένιο ταμπούρλο χτύπησε στις κινηματογραφικές οθόνες του κόσμου, υπενθυμίζοντας πως η παράνοια, η ταυτισμένη με τους εκάστοτε πολέμους ήταν, είναι και –δυστυχώς– θα είναι πανταχού παρούσα ως στοιχείο αναπόσπαστο της ανθρώπινης ιστορίας.

Συγγραφέας του, προ 20ετίας γραμμένου έργου, ήταν ο Γερμανός Γκίντερ Γκρας, που έφυγε σαν σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 87 ετών. Σκηνοθέτης, ο συμπατριώτης του, Φόλκερ Σλέντορφ, υπεύθυνος και για μία άλλη σπουδαία ταινία λίγα χρόνια πριν, τη «Χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ» (1975), σε συνεργασία με τη σκηνοθέτιδα σύντροφο του, Μάργκαρετ φον Τρότα. Και πρωταγωνιστής ο 11χρονος τότε Ελβετός ηθοποιός Ντέιβιντ Μπένεντ, που σαν πήγαιναν οι κακοί μεγάλοι άνθρωποι να πάρουν το ταμπούρλο του, έμπηζε τις φωνές και έσπαγε τα γυαλικά γύρω του.

Με το έργο αυτό ο Γκίντερ Γκρας άσκησε την κριτική του στο ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας και στις εγκληματικές πράξεις των, όχι και τόσο μακρινών, προγόνων του.

Το παιδί που θα έπαιρνε το ρόλο είχε απασχολήσει πολύ τον συγγραφέα και τον σκηνοθέτη. Λέγεται πως η κουβέντα μ' έναν γιατρό για την πιθανή ιατρική περίπτωση ενός παιδιού που σταματά η ανάπτυξη του, αρνούμενο να μεγαλώσει, οδήγησε τον Σλέντορφ στην επιλογή του μικρού Ντέιβιντ, γιου του ηθοποιού φίλου του, Χάιντζ Μπένεντ. Ο Γκρας απλά συμφώνησε, βλέποντας με τι πάθος πήγαινε να γίνει ταινία ένα βιβλίο του που η κριτική της εποχής είχε χαρακτηρίσει από πορνογραφικό έως βλάσφημο, με τα χρόνια όμως θα δικαιωνόταν όχι μόνο σε γερμανικό, αλλά και σε διεθνές επίπεδο.

Όταν το «Τενεκεδένιο ταμπούρλο» χτύπησε στις κινηματογραφικές αίθουσες του κόσμου Facebook Twitter
H σκηνή που ο μικρός τοποθετεί άχνη ζάχαρη στον αφαλό ενός 16χρονου κοριτσιού –το υποδυόταν η 24χρονη Καταρίνα Τάλμπαχ–, προτού καταλήξουν σε στοματικό σεξ.

Στην ταινία του Σλέντορφ, το ρεαλιστικό μοντέλο προέκυψε από το φανταστικό, όπου όμως το παράδοξο αγόρι είχε εξομοιωθεί με τον εμπράγματο κόσμο. Η πλοκή, έτσι, έμοιαζε να εκλογικεύει το φανταστικό και ο μικρός Όσκαρ Μάτζερατ, όπως ονομαζόταν ο κεντρικός χαρακτήρας, γινόταν περισσότερο γήινος, αποκτούσε ερωτισμό και ψυχολογική ατομικότητα.

Ακριβώς αυτός ο ερωτισμός και, πιο συγκεκριμένα, η ανακάλυψη της πρώιμης σεξουαλικότητας του παιδιού, οδήγησε στη λογοκρισία του φιλμ σε πολλές χώρες του εξωτερικού:

 

Δείτε στο 1',01'' του τρέιλερ, τη σκηνή που ο μικρός τοποθετεί άχνη ζάχαρη στον αφαλό ενός 16χρονου κοριτσιού –το υποδυόταν η 24χρονη Καταρίνα Τάλμπαχ–, προτού καταλήξουν σε στοματικό σεξ. Εξαιτίας αυτής της σκηνής το «Τενεκεδένιο ταμπούρλο» λογοκρίθηκε στον Καναδά, ενώ σε πολιτείες των ΗΠΑ, όπως η Οκλαχόμα, προβλήματα με το νόμο αντιμετώπισαν και οι ενοικιαστές της ταινίας από τα βίντεο-κλαμπ, πέραν των διανομέων! Κι ας είχε η ταινία μοιραστεί τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάνες μαζί με το «Αποκάλυψη τώρα» του Φράνσις Φορντ Κόπολα ή κι ας ήταν υποψήφια για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας την επόμενη χρονιά. Το εμπάργκο στη διανομή στην Οκλαχόμα έληξε μόλις το 2001, κάτι που έγινε μέχρι και ντοκιμαντέρ ως bonus στην έκδοση του «Τενεκεδένιου ταμπούρλου» σε DVD το 2004!

Με το έργο αυτό ο Γκίντερ Γκρας άσκησε την κριτική του στο ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας και στις εγκληματικές πράξεις των, όχι και τόσο μακρινών, προγόνων του. Η θέληση του να έχει τον έλεγχο του σεναρίου και των γυρισμάτων, πιθανώς να πήγαζε από τη φοβία πώς ο κινηματογράφος θα σφετεριζόταν το μυθιστόρημα του με την ανάπτυξη των δικών του εκφραστικών μέσων: της αληθοφάνειας, του «γεμίσματος» με κενό χρόνο, την απόδοση του παρελθόντος, τη λογική της όποιας πλοκής.

 

Aκούστε ολόκληρο το soundtrack της ταινίας

Στην επιτυχία της ταινίας συνέβαλε και η συμμετοχή του συνθέτη Μορίς Ζαρ. Η μουσική προσωδία των σημαινόντων συνένωσε την οθόνη με την αίθουσα σε ένα γοητευτικό αποτέλεσμα βασισμένο εν πολλοίς σε φυσικούς και τεχνητούς ήχους, ένα μείγμα της απελπισίας με το γκροτέσκο. Ακούγοντας σήμερα το σάουντρακ του «Τενεκεδένιου ταμπούρλου» για μία ακόμη φορά, θα τολμούσα να το χαρακτηρίσω την απόλυτη μεταφορά του μαγικού νατουραλισμού στη μουσική για κινηματογράφο!

Το «Τενεκεδένιο ταμπούρλο» αποδείχτηκε τελικά ένα μεγαλειώδες πέρασμα της κινηματογραφικής τέχνης στο στάδιο του ποιητικού μύθου. Μία ταινία - γνήσιο τέκνο του σουρεαλισμού και της αποστασιοποίησης με την αρχική πηγή έμπνευσης, τον συγγραφέα Γκίντερ Γκρας, να παραμένει ιερέας και όχι μάγος νευρωτικός κάποιας «ασύντακτης» καλλιτεχνικής συνθήκης.

Όταν το «Τενεκεδένιο ταμπούρλο» χτύπησε στις κινηματογραφικές αίθουσες του κόσμου Facebook Twitter
Το παιδί που θα έπαιρνε το ρόλο είχε απασχολήσει πολύ τον συγγραφέα και τον σκηνοθέτη.

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 13.4.2015

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα κατάφερε ο Χρήστος Μάστορας ως Στέλιος Καζαντζίδης;

The Review / Τα κατάφερε ο Χρήστος Μάστορας ως Στέλιος Καζαντζίδης;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και η Μίνα Μπιράκου είδαν το «Υπάρχω», το πολυαναμενόμενο biopic του Γιώργου Τσεμπερόπουλου για τον Στέλιο Καζαντζίδη, και εντυπωσιάστηκαν με την ερμηνεία του Χρήστου Μάστορα. Ποιο κομμάτι της ταινίας δεν τους άρεσε;
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Γιατί ο «Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» παραμένει ακαταμάχητος μετά από τόσα χρόνια;

Σαν σήμερα έκανε πρεμιέρα / Γιατί ο «Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» παραμένει ακαταμάχητος μετά από τόσα χρόνια;

Στις 19/12/2001 έκανε πρεμιέρα η «Συντροφιά του Δαχτυλιδιού», το πρώτο μέρος του κινηματογραφικού άθλου του Πίτερ Τζάκσον που καθόρισε το σινεμά του φανταστικού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Γιώργο Καπουτζίδη, γιατί βλέπουμε τόσο σπάνια ανάπηρους χαρακτήρες στις ελληνικές σειρές;

Ζούμε, ρε! / Γιώργο Καπουτζίδη, γιατί βλέπουμε τόσο σπάνια ανάπηρους χαρακτήρες στις ελληνικές σειρές;

Πόσο κοντά είμαστε στο να βλέπουμε ανάπηρους ηθοποιούς στην οθόνη μας; Η Χρυσέλλα Λαγαρία και ο Θοδωρής Τσάτσος συζητούν με τον σεναριογράφο, ηθοποιό και σκηνοθέτη Γιώργο Καπουτζίδη για τη συμπερίληψη στην ελληνική τηλεόραση και τη δική του προσπάθεια να γράψει ανάπηρους χαρακτήρες για μία νέα σειρά.
THE LIFO TEAM
Oι δέκα αγαπημένες ταινίες του Λάμπρου Κωνσταντέα

Μυθολογίες / «Στα 13 μου φρίκαρα με το The Ring»: Oι δέκα αγαπημένες ταινίες του Λάμπρου Κωνσταντέα

Παιδί των ’90s, ο ηθοποιός έχει φτιάξει μια λίστα που χωράει από τη «Μικρή γοργόνα» της Disney και τον Harry Potter του Κουαρόν μέχρι Ινιάριτου και Γουόνγκ Καρ Γουάι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
«Yacht Rock»: Το πιο απολαυστικό μουσικό ντοκιμαντέρ της χρονιάς 

Daily / «Yacht Rock»: Το πιο απολαυστικό μουσικό ντοκιμαντέρ της χρονιάς 

Από τους Steely Dan, τους Toto και τον Kenny Loggins μέχρι τον Questlove, τον Thundercat και τον Mac De Marco, τo ντοκιμαντέρ του HBO συνδέει τις κουκίδες ενός φαινομένου που αποτελεί λιγότερο ένα μουσικό είδος και περισσότερο μια αίσθηση, μια ιδέα, ένα vibe.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Έξι ηθοποιοί θυμούνται τη συνεργασία τους με τον Παντελή Βούλγαρη

Οθόνες / «Ο Παντελής Βούλγαρης είναι ένας σκηνοθέτης που σου αφήνει πολλά περιθώρια»

Άννα Βαγενά, Δημήτρης Καταλειφός, Θέμις Μπαζάκα, Στράτος Τζώρτζογλου, Σοφία Κόκκαλη, Ανδρέας Κωνσταντίνου: Έξι ηθοποιοί θυμούνται στιγμές από τα γυρίσματα ταινιών του σπουδαίου Έλληνα σκηνοθέτη, με αφορμή το αφιέρωμα «Όλα είναι δρόμος» του Cinobo.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Mary»: Η ταινία του Netflix για τη ζωή της Παναγίας προκαλεί έντονες αντιδράσεις

Οθόνες / «Mary»: Η ταινία του Netflix για τη ζωή της Παναγίας προκαλεί έντονες αντιδράσεις

Η ταινία, στην οποία πρωταγωνιστεί μια Ισραηλινή ηθοποιός, δέχεται επιθέσεις από δύο (τουλάχιστον) κατευθύνσεις ταυτόχρονα, εξοργίζοντας τόσο τους υποστηρικτές της Παλαιστίνης όσο και τους συντηρητικούς χριστιανούς.
THE LIFO TEAM
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Σύλλα Τζουμέρκα (κι ανάμεσά τους «Ο δολοφόνος του Τόκιο»)

Μυθολογίες / «Όλοι ξέρουμε για τι μιλάνε οι "Ηλίθιοι" του Τρίερ»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Σύλλα Τζουμέρκα

Κουρασάουα, Ταρκόφσκι, Βέντερς, διπλό Κασσαβέτη και τη «Διαφθορά» του Έιμπελ Φεράρα περιλαμβάνει η δεκάδα του σκηνοθέτη Σύλλα Τζουμέρκα.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
Τέιλορ Σέρινταν: Ποιος είναι ο νέος Μίδας της τηλεόρασης;

Οθόνες / Τέιλορ Σέρινταν: Ποιος είναι ο νέος Μίδας της τηλεόρασης;

Ο άνθρωπος που βρίσκεται πίσω από την επιτυχία του «Yellowstone» και ενός ολόκληρου τηλεοπτικού σύμπαντος παραμένει ένας καουμπόι που αρνείται ότι οι σειρές του απευθύνονται σε συντηρητικό ακροατήριο.
THE LIFO TEAM
Ο δημιουργός του «Love Actually» χαρίζει στα παιδιά ένα χριστουγεννιάτικο animation

Οθόνες / Ο δημιουργός του «Love Actually» χαρίζει στα παιδιά ένα χριστουγεννιάτικο animation

Ο Ρίτσαρντ Κέρτις διασκευάζει για λογαριασμό του Netflix μια τριλογία δικών του βιβλίων, σε ένα σπονδυλωτό, χαριτωμένο και καλόψυχο φιλμ, απευθυνόμενο κυρίως σε θεατές μικρότερης ηλικίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ