Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter

Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί

0

Όταν μου πρότειναν από τη Mastercard και το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης να είμαι ο συντονιστής του φετινού Iconic Talks, που θα ήταν εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στον Πάνο Χ. Κούτρα, ένιωσα ενθουσιασμό και δέος. Και αυτή ακριβώς τη μίξη συναισθημάτων ήθελα να εκφράσω στον ίδιο, λίγες εβδομάδες αργότερα, όταν την προηγούμενη Παρασκευή τον κάλεσα στη σκηνή της αίθουσας Παύλος Ζάννας του «Ολύμπιον» για να ξεκινήσει να αφηγείται τις ιστορίες του.

Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Η Μίνα Ορφανού στη «Στρέλλα».
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Όπως είπα κι εκεί, έψαχνα να βρω έναν ευφάνταστο τρόπο για το kick-off της συζήτησης και κατέληξα πως αυτό που ήθελα να του πω ήταν ένα «ευχαριστώ». Ευχαριστώ γιατί η «Στρέλλα» του συνέπεσε χρονικά με το δικό μου coming out – έχοντας μεγαλώσει στην επαρχία και βλέποντάς τη για πρώτη φορά τότε, το 2009, σε εποχές που έννοιες όπως η συμπερίληψη και η ΛΟΑΤΚΙ+ εκπροσώπηση ήταν ακόμα άγνωστες, άρχισα να νιώθω λιγότερο μόνος, να καταλαβαίνω πως το μεγάλο queer σύμπαν, στο οποίο ανήκω κι εγώ, διαθέτει μια παράξενη ομορφιά και μια ξεχωριστή δύναμη, και ότι οι οικογένειες κατ’ επιλογή είναι κανονικές οικογένειες
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter

Και όπως το περίμενα, οι ιστορίες που αφηγήθηκε ο Κούτρας στις δύο ώρες που διήρκεσε περίπου το masterclass ήταν όντως πολύτιμες. Ως ένα από τα πρόσωπα του 65ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, που τιμήθηκε με τον Χρυσό Αλέξανδρο για το σύνολο της προσφοράς του στο σινεμά, βρέθηκε πρωταγωνιστής σε μια σειρά προβολών, Q&As και άλλων εκδηλώσεων, στο συγκεκριμένο masterclass όμως στόχος μας ήταν η εστίαση στις queer όψεις του σινεμά του, στο προσωπικό του βίωμα και στον τρόπο που αυτό μεταφέρθηκε και εξελίχθηκε στην τέχνη του, ανάγοντάς τον σε μια από τις πιο διακριτές, πιο ηχηρές φωνές του παγκόσμιου queer cinema αυτήν τη στιγμή.

Δοτικός και γενναιόδωρος, αστείος και διόλου σοβαροφανής, γεννημένος storyteller, άρχισε να μου εξιστορεί τα εφηβικά και φοιτητικά του χρόνια, τον τρόπο που από μικρός δραστηριοποιούνταν στα κινήματα, και όσα αποκόμισε από την παραμονή του στο θατσερικό Λονδίνο των ‘80s και μετέπειτα στο Παρίσι. Οι ολοζώντανες καλλιτεχνικές σκηνές των δύο πόλεων, οι άνθρωποι που γνώρισε και οι σχέσεις που ανέπτυξε, και βέβαια η επιδημία του AIDS που αποδεκάτισε, μεταξύ άλλων, και τις καλλιτεχνικές και queer κοινότητες της εποχής έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη του σκηνοθετικού του βλέμματος, όπως διαπιστώσαμε εξάλλου παρακολουθώντας, την προηγούμενη βραδιά, τις άγνωστες, απρόβλητες στην Ελλάδα, μικρού μήκους ταινίες του από εκείνη την εποχή.

Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Κι έπειτα ήρθαν τα ‘90s, ο Πάνος επέστρεψε στην Ελλάδα διατηρώντας (μέχρι σήμερα) επαφές και βάση στο εξωτερικό, και ξεκίνησε η πολυετής οδύσσεια προετοιμασίας, γυρισμάτων και post-production της «Επίθεσης του Γιγαντιαίου Μουσακά», της θρυλικής πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας του, που προβλήθηκε αποκατεστημένη –όπως και το σύνολο της φιλμογραφίας του– στο φεστιβάλ. Και κάπου εδώ εντοπίζονται όλα τα στοιχεία που μας ενέπνευσαν να δώσουμε για τίτλο στο masterclass τη φράση «Queer before it was cool».

Γιατί το σινεμά του Πάνου Χ. Κούτρα, αλλά και ο ίδιος ως προσωπικότητα, ήταν ο ορισμός του queer πριν η λέξη γίνει καλά-καλά γνωστή. Και αυτό, όπως συζητήσαμε, δεν έχει να κάνει μόνο με τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου, αλλά πολύ περισσότερο με τη συνολική ιδεολογία και πολιτική στάση, τη στάση ζωής, τη διάθεση για ρήξη και αντίδραση, τη σοβαρότητα εναντίον της σοβαροφάνειας και με πολλά άλλα στοιχεία που τα συναντάμε όλα στον «Μουσακά», μια ταινία με εξωγήινα μοντέλα, γκέι αστροφυσικούς με ροζ ποδιές, έναν τεράστιο μουσακά που εξαπολύει τοξικά λάδια στους κατοίκους της Αθήνας και πρωταγωνίστρια μια γλυκύτατη παρενδυτική/drag/τρανς ηρωίδα, τη «νόθα κόρη της Ντιβάιν», σύμφωνα με τον ίδιο, που ψάχνει την αγάπη μέσα στον ζόφο.
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Αληθινή Ζωή
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Xenia
Κι από εκεί, από το χειροποίητο, θρασύτατο, αναπολογητικό πείραμα του «Μουσακά», ο Πάνος μάς μετέφερε στη μεγάλη κλίμακα της «Αληθινής Ζωής», που έκανε πρεμιέρα λίγο καιρό μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, το 2004, με εκείνον να τολμά να βάζει φωτιά στην Ακρόπολη. Κι έπειτα στη «Στρέλλα» του, ένα έργο μυθοπλασίας απόλυτα καθοριστικό για την τρανς ορατότητα στην Ελλάδα, που για να πραγματωθεί έπρεπε να βρεθεί η κατάλληλη τρανς πρωταγωνίστρια και ξεκίνησε μόνο αφότου βρέθηκε η Μίνα Ορφανού. Και μετά στο «Xenia», όπου αντίστοιχα χρειαζόταν δύο υπερ-ταλαντούχα παιδιά δεύτερης γενιάς από την Αλβανία (τα βρήκε στα πρόσωπα του Νίκου Γκέλια και του Κώστα Νικούλι) για να προσεγγίσει με διαθεματικό τρόπο το ζήτημα της μετανάστευσης και της ιθαγένειας. Και τελικά στο «Dodo», όπου μέσα από την ιστορία ενός εξαφανισμένου, σπάνιου πτηνού, κατάφερε να μιλήσει για όλα τα σημερινά ζητήματα, για την ατζέντα της εποχής, και για τον νέο, ρευστό κόσμο στον οποίο ζούμε.
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Φώτο.: Mermaid Party
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Αυτόν ακριβώς τον νέο κόσμο επιχειρούν να τιμήσουν, μέσα από την τέχνη του κινηματογράφου, πρωτοβουλίες της Mastercard με άξονα τη συμπερίληψη, όπως το Iconic talks, το Mermaid award (με χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ) που απονεμήθηκε και φέτος σε ταινία ΛΟΑΤΚΙ+ θεματικής του φεστιβάλ, συγκεκριμένα στην ταινία «Όλα θα πάνε καλά» του Ρέι Γιενγκ, την υποτροφία Midpoint Intensive Queer Workshop που δίνει σε Έλληνα δημιουργό τη δυνατότητα συμμετοχής σε πανευρωπαϊκό workshop με στόχο την ανάπτυξη έργων ΛΟΑΤΚΙ+ θεματολογίας, αλλά και ένα Mermaid party αφιερωμένο στον queer κινηματογράφο που υπενθύμισε με τον καλύτερο τρόπο πως, after all, it’s fun to be queer!
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Οθόνες
0

Αλέξανδρος Διακοσάββας

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας γεννήθηκε το 1987 και μεγάλωσε στη Ρόδο. Σύντομη θητεία στους Ηλεκτρολόγους Μηχανικούς της Πολυτεχνικής Σχολής Πάτρας και συνέχιση σπουδών στη Βιολογία του ίδιου Πανεπιστημίου τον οδήγησαν τελικά στο να θέλει να ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μπορεί να γίνει μια παραγωγή σαν το “Flow” στην Ελλάδα, αρκεί να το θέλουμε»

Οθόνες / «Μπορεί να γίνει μια παραγωγή σαν το “Flow” στην Ελλάδα, αρκεί να το θέλουμε»

Με αφορμή τη δεύτερη απονομή των βραβείων Stratos, που τιμούν το ελληνικό animation, o πρόεδρος της ASIFA HELLAS Κωνσταντίνος Κακαρούντας μιλά για την άνθηση της σκηνής, τις προκλήσεις και για το πώς η Ελλάδα μπορεί να πετύχει μια παραγωγή οσκαρικού επιπέδου.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
 «Εσύ, θείο, δεν θα φύγεις, θα μείνεις εδώ μαζί μου!» ή Γιάννα Δεληγιάννη: «Βρίσκω την ουσία μόνο στο να στηρίζει ο ένας τον άλλον». ή Η Γιάννα Δεληγιάννη προβάλλει ταινίες στους μαθητές της άγονης γραμμής.

Οθόνες / Η Γιάννα Δεληγιάννη προβάλλει ταινίες στους μαθητές της άγονης γραμμής

Η κινηματογραφίστρια και πρόεδρος της Cinemathesis μιλά για την πρωτοβουλία της να υλοποιεί κινηματογραφικά εργαστήρια για παιδιά σε απομακρυσμένα δημοτικά σχολεία της άγονης γραμμής, το όραμα και το αποτύπωμα της δράσης της, για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και για το τι λείπει από την τυπική εκπαίδευση.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Pulp Fiction / Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Είναι η τεχνική αρτιότητα μιας αστυνομικής σειράς με επίκαιρο κοινωνικό θέμα που της χαρίζει τόσο μεγάλο αντίκτυπο στο κοινό; Ή μήπως η πραγματική δύναμη πηγάζει από τον φόβο των γονιών για τις εγκληματικές παραλείψεις και, κυρίως, για την άγνοιά τους απέναντι στα κρυφά σημάδια του ψηφιακού κόσμου;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Οθόνες / Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Ο γιος της ηθοποιού Σάρα Μάιλς ήταν τεσσάρων ετών όταν βρέθηκε νεκρός ο μάνατζερ και πρώην εραστής της μητέρας του. Οι υποψίες είχαν πέσει τότε πάνω στον συμπρωταγωνιστή της Μπαρτ Ρέινολντς. 51 χρόνια αργότερα, ο Μπολτ προσπαθεί να θυμηθεί τι συνέβη.
LIFO NEWSROOM
Το Παιδί Τραύμα επιλέγει τις 10 αγαπημένες του ταινίες

Μυθολογίες / «Το Festen έχει επηρεάσει τους στίχους μου»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Παιδιού Τραύματος

Χάνεκε αλλά και Αγγελόπουλος, «Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους» αλλά και «Aftersun», το Παιδί Τραύμα επιλέγει 10 ταινίες που κυμαίνονται από τον ωμό ρεαλισμό και τη βία μέχρι τον θρίαμβο της ποίησης και της τρυφερότητας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Netflix

Οθόνες / 10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Netflix

Το Netflix έχει γίνει ο παράδεισος της εύκολης ψυχαγωγίας, αλλά για τους πραγματικούς σινεφίλ κρύβει και έναν άλλο κόσμο. Αυτή είναι μια λίστα με ταινίες που απαιτούν προσοχή και αφοσίωση, που αξίζουν τον κόπο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Movies

Οθόνες / Η Χιονάτη και 8 καλύτεροι λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένα υποψήφιο για Όσκαρ animation για ενήλικες, το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Αριάν Λαμπέντ και μια τολμηρή ταινία για την προσφυγική εμπειρία, γυρισμένη στην Αθήνα, είναι μερικές από τις προτάσεις της εβδομάδας που θα σας αποζημιώσουν.
THE LIFO TEAM
Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Daily / Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Συμπονά κανείς όχι μόνο τους γονείς που μετά την παρακολούθηση της δραματικής μίνι σειράς του Netflix θα ψάχνουν μάταια απαντήσεις στα «ιερογλυφικά» μηνύματα που κρύβονται στα κινητά των παιδιών τους, αλλά και τα ίδια τα παιδιά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Σε μια άγνωστη χώρα»: Μια τολμηρή ταινία, γυρισμένη στην Αθήνα

Οθόνες / «Πιστεύει κανείς ότι οι Παλαιστίνιοι θα ξεχάσουν και θα συμβιβαστούν με την απώλεια;»

Ωμή, διεισδυτική, αφτιασίδωτη, η ταινία «To a land unknown» εστιάζει στο προσφυγικό και ιδιαίτερα στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες στην Ελλάδα. Ο σκηνοθέτης Μαντί Φλάιφελ μίλησε στη LifO για όλα τα ζητήματα που θίγει η εξαιρετική και με έντονο ελληνικό «χρώμα» ταινία του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Θα ήθελα να ήμουν στα γυρίσματα του Pulp Fiction»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Δημήτρη Νάκου

Μυθολογίες / «Θα ήθελα να ήμουν στα γυρίσματα του Pulp Fiction»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Δημήτρη Νάκου

Ο σκηνοθέτης που μόλις παρουσίασε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, το «Κρέας», μοιράζεται μια λίστα που περιλαμβάνει από ρουμάνικο νέο κύμα μέχρι την ταινία με το πιο αταίριαστο ζευγάρι στην ιστορία του κινηματογράφου.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
Η Εύα Κοταμανίδου μιλά για τα γυρίσματα του «Θιάσου» και για το μεγαλείο του Θόδωρου Αγγελόπουλου

Σαν Σήμερα / Εύα Κοταμανίδου: «Όλοι είχαμε μια έγνοια, ότι γυρίζοντας την ταινία αυτή κάναμε μια ουσιαστική αντίσταση»

Η ηθοποιός που γεννήθηκε σαν σήμερα το 1936 είχε καταγράψει τις αναμνήσεις της από την ιστορική ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου στην οποία πρωταγωνιστούσε.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ