«Είχα ένα μεγάλο ενθουσιασμό για το σύγχρονο design, αλλά τώρα μου πέρασε. Τώρα πια με συναρπάζει η ιστορία των καθημερινών αντικειμένων και ο τρόπος κατασκευής τους. Πότε σχεδιάστηκε το πρώτο μανταλάκι; Πως φτιάχνεται η μάσκαρα; Επίσης, περνάω και σε πιο σουρεάλ ερωτήσεις του τύπου: πότε είναι ένα πιάτο χαρούμενο; Όταν έχει πάνω του φαγητό ή όταν είναι πλυμένο;», είναι οι πρώτες κουβέντες που μου λέει η Κατερίνα Καμπράνη, μια αρχιτέκτονας που τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργήσει τη συλλογή The Uncomfortable, μια σειρά από αντικείμενα καθημερινής χρήσης που τα έχει μετατρέψει σε παντελώς άχρηστα. Για παράδειγμα το ποτιστήρι για τις γλάστρες με το στραβό στόμιο κάνει αδύνατον το πότισμα ή όλοι μπορούν να φανταστούν τί θα προκύψει αν κάποιος επιχειρήσει να πιει από δύο γεμάτες κούπες που ενώνονται στα χερούλια. Αν και η εν λόγω σειρά έχει ήδη γίνει παγκόσμιο viral, η σχεδιάστρια μόλις πριν από λίγο καιρό κατάφερε να κατασκευάσει κάποια από αυτά για την συμμετοχή της στο Zagreb Design Week 2017. «Συνεργάστηκα με πολλούς τεχνίτες και έμαθα πάρα πολλά για την παραγωγή πρωτοτύπων σε διάφορα υλικά. Κάποια τα έφτιαξα μόνη μου, ή έκανα το φινίρισμα. Όταν πια κράτησα στα χέρια μου τα φυσικά αντικείμενα ο ενθουσιασμός μου ήταν απερίγραπτος!».
Μετά από την συμμετοχή μου στην έκθεση Ασημαντότητες στην Cheapart και την προσωπική μου έκθεση στο Zagreb επιτέλους ήρθα σε επαφή με πραγματικό κόσμο αισθάνομαι κάπως πιο βολικά!
Γιατί όμως να θελήσει κανείς να σχεδιάσει χρηστικά αντικείμενα και να τα κάνει δύσχρηστα; «Έλα ντε! Βασικά μια ωραία μέρα κάθισα και σχεδίασα μια άβολη τουαλέτα. Και μετά απλά συνέχισα. Αλλά φυσικά τίποτα δεν είναι τόσο απλό και αυτές οι ιδέες δεν έρχονται ουρανοκατέβατες. Μάλλον φταίει το ότι πήγα στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου να κάνω μεταπτυχιακό πάνω στον σχεδιασμό συστημάτων και προϊόντων και έμαθα την έννοια "εμπειρία του χρήστη". Επίσης κάτι που λέγεται συστημική θεωρία και μας λέει ότι το design είναι μεταξύ άλλων σχεδιασμός μιας πράξης και κάτι άλλα τέτοια περίεργα. Μετά βέβαια για χίλιους δυο λόγους παράτησα το μεταπτυχιακό και μαζί με αυτό το όνειρο μου να γίνω "ντιζάινερ". Έφταιξε λίγο και το γεγονός ότι ήμουν πρωί-βράδυ στο ίντερνετ και έβλεπα ένα σωρό σουρεάλ / χιουμοριστικά / χαριτωμένα / έξυπνα projects σε websites όπως το designboom και το swiss miss. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την κρίση που με έκανε να αισθάνομαι μια γενική απελπισία με οδήγησαν μάλλον στο να σκέφτομαι "ανάποδα". Ήταν ένας φοβερός τρόπος να γελάω και να περνάω καλά ενώ ταυτόχρονα διατηρούσα επαφή με το design και εφάρμοζα όσα είχα μάθει στο μεταπτυχιακό. Και έκανα και πρακτική στον τρισδιάστατο σχεδιασμό! Super hit combo!», λέει χαριτολογώντας.
Με μια πρώτη ματιά τα αντικείμενα της Καμπράνη μπορεί να σε ξεγελάσουν και να φαίνονται κανονικά. Μετά από λίγα δευτερόλεπτα όμως σου σκάει το "λάθος". «Ακριβώς αυτός είναι ο στόχος, να μπερδέψω τον θεατή! Προσπαθώ πολύ να διατηρήσω όλα τα χαρακτηριστικά που θυμίζουν το αρχικό αντικείμενο. Με το απλό άσπρο φόντο, οι εικόνες θυμίζουν φωτογράφιση προϊόντος και όχι έργο τέχνης. Στην ουσία ο εγκέφαλος αναγνωρίζει ένα αρχέτυπο και ανασύρει από την μνήμη του την ιδιότητα του αντικειμένου. Μετά αυτόματα σκανάρει την μορφή του αντικειμένου και αναπαράγει την χρήση του και εκεί καταλαβαίνει το λάθος. Για τον λόγο αυτό, με προσέγγισαν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Bologna, για να χρησιμοποιήσουν την άβολη κούπα σε πειράματα σε ανθρώπους με προβλήματα κινητικότητας στα χέρια! Μου εξήγησαν ότι όταν ο εγκέφαλος αναγνωρίζει ένα αντικείμενο, ενεργοποιεί τους νευρώνες και τους μυς που πρόκειται να το χρησιμοποιήσουν. Δηλαδή αν δεις μια μπάλα ποδοσφαίρου ενεργοποιείται το πόδι σου ας πούμε. Αυτό δεν τους άφηνε το χρονικό περιθώριο να παρατηρήσουν αυτά που ήθελαν στο νευρικό σύστημα των ασθενών. Η άβολη κούπα μπερδεύει τον εγκέφαλο τους και έτσι δεν ενεργοποιούνται άμεσα οι νευρώνες στα χέρια τους με αποτέλεσμα να κερδίζουν χρόνο για το πείραμα. Απίστευτο;».
Η Καμπράνη ακολουθεί την εξής διαδικασία: «Ξεκινάω από την επιλογή του αντικειμένου. Πρέπει να είναι κάτι απλό, καθημερινό και κατανοητό στην χρήση του από όλους. Αποφεύγω ας πούμε υπολογιστές, αυτοκίνητα, ειδικευμένα εργαλεία, μουσικά όργανα κλπ. Μετά αναλύω τα βήματα και τις κινήσεις που πρέπει να κάνει ο χρήστης για να το χρησιμοποιήσει. Πάρε παράδειγμα τις καρέκλες που έχω σχεδιάσει. Η καρέκλα έχει μια επίπεδη επιφάνεια, σε σωστό ύψος από το έδαφος, πρέπει να είναι σταθερή, να έχει διαστάσεις τέτοιες ώστε να χωρά ένας άνθρωπος, να επιτρέπει άνετη στάση της σπονδυλικής στήλης. Κάθε μια από τις άβολες καρέκλες ακυρώνει μόνο μία από τις ιδιότητες της. Θα μπορούσε ας πούμε να έχουμε καρέκλες απολύτως κανονικές, αλλά κολλημένες στο τραπέζι, αυτό ακυρώνει την ιδιότητα της καρέκλας να είναι κινητό αντικείμενο. Όμως αυτό δεν φτιάχνει μια απολύτως κατανοητή εικόνα, δηλαδή πως θα δείξω ότι η καρέκλα είναι κολλημένη στο τραπέζι; Απ'όλες τις ιδέες που έχω καταλήγω σε αυτές που είναι κατανοητές οπτικά και μετά τις σχεδιάζω σε τρισδιάστατο πρόγραμμα σε υπολογιστή. Έτσι σχεδίασα τα πιο πολλά αντικείμενα, τώρα όμως τα τελευταία χρόνια μου έρχονται ιδέες ξαφνικά, είτε από κάτι που είδα ή από κάτι που άκουσα».
Το πιο αγαπημένο της αντικείμενο από τη συλλογή ήταν το ποτιστήρι αλλά τώρα πια είναι οι αρραβωνιάρες κούπες, αυτές που είναι ενωμένες στα χερούλια! «Μάλλον επειδή έχω κολλήσει λίγο με την κεραμική και η κατασκευή αυτού του αντικειμένου ήταν πολύ δύσκολη και τελικά πέτυχε! Μου αρέσουν γιατί είναι από τα αντικείμενα που από μόνα τους είναι βολικά αλλά μόνο όταν συνδυάζονται γίνονται άβολα».
Η δουλειά της Καμπράνη έχει καταγραφεί στα πιο σημαντικά περιοδικά και site για το σύγχρονο design, κυρίως στο εξωτερικό. «Τώρα πια νιώθω υπέροχα γι αυτό. Παλιότερα αισθανόμουν αμηχανία γιατί το project ξεκίνησε σαν αστείο και η ανταπόκριση στο διαδίκτυο ήταν τεράστια, σε βαθμό που δεν το πίστευα. Για χρόνια συνεχίστηκε έτσι, έδινα συνεντεύξεις και αισθανόμουν ότι αυτό συμβαίνει σε κάποια άλλη, όχι σε εμένα. Νομίζω ότι έφταιγε το γεγονός ότι ερχόμουν σε επαφή μόνο διαδικτυακά και κάπως δεν μου φαινόταν αληθινό. Άσε που αισθανόμουν ότι η φάση γίνεται για τα likes και τα shares. Μετά από την συμμετοχή μου στην έκθεση Ασημαντότητες στην Cheapart και την προσωπική μου έκθεση στο Zagreb επιτέλους ήρθα σε επαφή με πραγματικό κόσμο αισθάνομαι κάπως πιο βολικά!», λέει πάντα με χιούμορ.
Δείτε περισσότερα άβολα αντικείμενα στο παρακάτω slideshow
σχόλια