Αυτήν τη χρονιά το παρεκκλήσι του Μαρκ Ρόθκο, ένα από τα πιο σημαντικά και διάσημα διαθρησκευτικά μέρη στον κόσμο, άρρηκτα συνδεδεμένο με τη σύγχρονη τέχνη, γιορτάζει τα 50 χρόνια λειτουργίας του. Πρόκειται για τον ανοιχτό τόπο προσευχής, απομόνωσης και λατρείας που οραματίστηκαν δυο συλλέκτες, που με την εμβληματική τους παρουσία αναμόρφωσαν την έννοια της συγκρότησης μιας συλλογής και επηρέασαν μουσεία και ιδιώτες.
Μαικήνες με όραμα και βλέμμα στο μέλλον, ο Τζον και η Ντομινίκ ντε Μενίλ οραματίστηκαν την κατασκευή και την κτίση του στην Πανεπιστημιούπολη του Χιούστον. Είχαν προτείνει στον Μάρκ Ρόθκο την ολοκλήρωση αυτού του παρεκκλησιού και αυτός με τα μπλε σκούρα, σχεδόν μαύρα τελάρα που κυριαρχούν στον χώρο έδωσε όχι μόνο τη δυναμική αλλά και την υποβλητική ατμόσφαιρα που επιβάλλει ένας τέτοιος τόπος σε ένα πολύβουο μέρος.
Εδώ δεν πρόκειται για μια τυπική εκκλησία. Τα σύμβολα πίστης δεν θα τα συναντήσει ο επισκέπτης πουθενά, δεν υπάρχουν κεριά, δεν ακούγεται ήχος ψαλμωδίας ή προσευχής. Όλα είναι βυθισμένα στη σιωπή, σε ένα χρώμα που παραπέμπει στο χάος και την αρχή του κόσμου, στη Θεογονία του Ησίοδου, λίγο πριν γεννηθεί η μέρα.
Ο χώρος, που λειτούργησε για πρώτη φορά το 1971, αποκαταστάθηκε πρόσφατα και άνοιξε ξανά για το κοινό, είναι ο πιο ριζοσπαστικός στον κόσμο, ένας χώρος που υμνεί την πνευματικότητα και τον προσωπικό διαλογισμό, σε μια πρωτοφανή σύνδεση με τη σύγχρονη τέχνη.
Το παρεκκλήσι του Ρόθκο έχει φιλοξενήσει πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες του κόσμου, συζητήσεις και στρογγυλές τράπεζες για τα φλέγοντα ζητήματα μέχρι και σήμερα. Και μαζί με αυτά, δώρισαν στην κοινότητα ένα σύνολο έργων του Ρόθκο με μεγάλη συμβολική αξία.
Οι Μενίλ αφότου αποκάλυψαν για πρώτη φορά το «Rothko Chapel» στο κοινό για τρεις ημέρες, από τις 26-28 Φεβρουαρίου 1971, κληροδότησαν στην κοινότητα ένα πνευματικό χώρο, αλλά και ένα φόρουμ που ενισχύει τη ριζοσπαστική συμμετοχή των πολιτών, πρωτοπορώντας τότε στην εποχή του, με συζητήσεις και δράσεις που αφορούσαν την κοινωνική, φυλετική, οικονομική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη, ζητήματα που επηρεάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και ενισχύουν την κουλτούρα της αμοιβαίας κατανόησης.
Το παρεκκλήσι του Ρόθκο έχει φιλοξενήσει πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες του κόσμου, συζητήσεις και στρογγυλές τράπεζες για τα φλέγοντα ζητήματα μέχρι και σήμερα. Και μαζί με αυτά, δώρισαν στην κοινότητα ένα σύνολο έργων του Ρόθκο με μεγάλη συμβολική αξία. Γιατί η ζητούμενη πνευματικότητα, ο στοχασμός πολύ μακρύτερα από κάθε θρησκευτικό υπόβαθρο επιτελείται και με την καταβύθιση στα εμβληματικά έργα του Ρόθκο, που η τέχνη του σε υποβάλλει και σε καθηλώνει με όρους που οποιαδήποτε θρησκεία υποβάλλει τον πιστό.
Δυο χρόνια κράτησε η ανακαίνιση του χώρου, από τον Μάρτιο του 2019, ως μέρος ενός ολιστικού σχεδίου για την αναβάθμιση αυτού του ανοιχτού χώρου και την αναζωογόνηση της φήμης του, που θα επιτρέψει στο παρεκκλήσι να εκπληρώσει καλύτερα τη διπλή αποστολή του – να προσφέρει χώρο για διαθρησκευτικούς εορτασμούς και στοχασμό και να προωθήσει την κοινοτική εμπλοκή σε κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα.
Στο βιβλίο της, An Act of Faith, η Susan J. Barnes δηλώνει ότι όταν άνοιξε, «το παρεκκλήσι του Ρόθκο έγινε το πρώτο παγκοσμίως οικουμενικό κέντρο, ένα ιερό μέρος ανοιχτό σε όλες τις θρησκείες, που δεν ανήκει σε κανένα. Έγινε κέντρο για διεθνείς πολιτιστικές, θρησκευτικές και φιλοσοφικές ανταλλαγές, για συνομιλίες και παραστάσεις. Και έγινε χώρος ιδιωτικής προσευχής για άτομα όλων των θρησκειών».
Η ανακαίνιση επιτρέπει την ανεμπόδιστη αλληλεπίδραση του κοινού με τα 14 πάνελ του Ρόθκο και φιλοδοξεί να γίνει τόπος έμπνευσης με μια πιο δυναμική παρουσία και για τις επόμενες γενιές. Αυτό το Σαββατοκύριακο, το τελευταίο του Φεβρουαρίου, τα 50 χρόνια του παρεκκλησιού θα υπενθυμίσουν στο κοινό με μια σειρά εκδηλώσεων τη σημασία της διατήρησης της κληρονομιάς του παρηγορητικού αυτού τόπου, ενός τόπου καταφυγής, ως επένδυση για το μέλλον ενός κόσμου πιο δίκαιου και πιο πνευματικού.