ΚΑΘΩΣ ΤΟ ENTER, το καινοτόμο πρόγραμμα του Ιδρύματος Ωνάση που αναθέτει σε καλλιτέχνες απ' όλον τον κόσμο να δημιουργήσουν μέσα σε 120 ώρες, μπαίνει στην έβδομη εβδομάδα του, τα νέα έργα που θα κάνουν πρεμιέρα στο ψηφιακό κανάλι του ιδρύματος τοποθετούνται αυτήν τη φορά κάτω από μια άτυπη θεματική ομπρέλα.
Τέσσερις καλλιτέχνες που βίωσαν την καραντίνα σε διαφορετικά σημεία του πλανήτη αποδίδουν την αίσθηση της πόλης ή της περιοχής τους, το «εδώ και τώρα», στο οποίο ο δημόσιος χώρος ξαναγίνεται δικός μας, σε ισάριθμα βίντεο. Τους ζητήσαμε να μας περιγράψουν ποιες ιδιαιτερότητες παρουσίασαν οι πόλεις και οι κάτοικοι σε σχέση με τον τρόπο που βίωσαν τον εγκλεισμό, καθώς και τις δικές τους καλλιτεχνικές ανάγκες που τους οδήγησαν σε αυτές τις δημιουργίες.
Ιωάννης Μανταφούνης & Samuel Schmidiger
(Γενεύη, 10'36'')
Can I take you to the bridge beyond the scene
«Η Γενεύη φημίζεται για τον πίδακά της, τη λίμνη, τη χλιδή και τον πολυεθνικό της χαρακτήρα. Το να μη λειτουργεί ο πίδακας, να μην ακούς πια όλες τις γλώσσες του κόσμου και να μη βλέπεις πια αεροπλάνα να προσγειώνονται ήταν, εκτός από έκπληξη, και μια μεγάλη ανακούφιση.
Lockdown εμείς εδώ δεν είχαμε πραγματικά. Οι βόλτες, τα πικνίκ και ακόμη το να πηγαίνουμε στη δουλειά μας επιτρεπόταν από τη στιγμή που μπορούσαμε να τηρήσουμε τα δύο μέτρα απόσταση μεταξύ μας. Άρα οι εικόνες που μου μένουν από εκείνη την περίοδο είναι οι βόλτες με την κόρη μου στους άδειους δρόμους και γύρω από τη λίμνη. Τι ομορφιά, πόσο τυχεροί είμαστε που μένουμε σε μια τέτοια πόλη! Η φύση που μας περιέβαλλε πήρε τα πάνω της και ο κόσμος περιφερόταν γύρω από αυτήν, όχι το αντίθετο. Και επιτέλους σταμάτησαν να κυκλοφορούν όλα τα SUV σε μια πόλη που είναι φτιαγμένη για να μετακινείσαι με τα πόδια ή το ποδήλατο.
Ένα πρωί, λοιπόν, εν μέσω του ελβετικού εγκλεισμού, ξυπνήσαμε στις 5 τα χαράματα για να περάσουμε τις διαδοχικές γέφυρες της Γενεύης, επαναλαμβάνοντας και ανασυνθέτοντας κάποιες χορευτικές κινήσεις του James Brown. Στον ανάπλου του ποταμού Αρβ ταξιδέψαμε γέφυρα προς γέφυρα μέσα στο ξύπνημα της πόλης, σε ένα διαλεκτικό σχήμα. Ήθελα να προσφέρω μια ανάσα και τις εικόνες ενός πρωινού φωτός, περνώντας μεθοδικά από τη μία γέφυρα της πόλης στην άλλη, και να προτείνω κατά κάποιον τρόπο μια διαφορετική σωματική ενέργεια στην κάθε στάση που κάναμε με τον Samuel Schmidiger».
Μαρία Διακοπαναγιώτου
(Αθήνα, 17'46'')
perspective
Πέντε αξιοθέατα της Αθήνας από μια άλλη οπτική γωνία. Τα πολλά ονόματα του Τρούμαν, ο περαστικός δρομέας, η σπεσιαλιτέ του Χαρίλαου Τρικούπη, τα ζωώδη ένστικτα του έρωτα και η Μελίνα μοιράζονται προσωπικά δεδομένα την εποχή της μάσκας. Τώρα, άνθρωποι και αξιοθέατα βρίσκουν τον χρόνο να γνωριστούν καλύτερα.
«Υπήρχε μια σιωπή στην καραντίνα που δεν ήξερες αν σου άρεσε ή όχι. Μια σιωπή απόκοσμη. Εμένα μάλλον μου άρεσε τελικά. Δρόμοι χωρίς αυτοκίνητα: αυτή η εικόνα μου έρχεται στο μυαλό όταν ακούω τη λέξη "lockdown". Όταν αδειάζει η πόλη, τα πράγματα γύρω σου αποκτούν ενδιαφέρον και δεν τα προσπερνάς. Είδα τα πάντα από μια άλλη οπτική γωνία, εξού και ο τίτλος του έργου, "perpective". Είχα μπλοκάρει. Το μόνο που ήθελα ήταν να μαγειρεύω».
Katerina Andreou
(Νότια Βουργουνδία, 16')
Feat. JULIE
Σε μια ψηφιακή δυστοπία, όπου η κοινωνική απόσταση έχει γίνει αναπόφευκτη συνθήκη, ένα άβαταρ είναι ο μοναδικός διαμεσολαβητής της ομιλίας που φλερτάρει με την αφήγηση. Τα όρια ανάμεσα στον περφόρμερ και στον θεατή, τον ομιλητή και τον ακροατή, το ιδιωτικό και το δημόσιο, την πραγματικότητα και τη μυθοπλασία, θολώνουν. Και η σύνδεση είναι πιο δύσκολη.
«Μένω στη γαλλική αγροτική επαρχία, αρκετά απομονωμένη. Εδώ δεν μιλάμε εύκολα για μάζα και η αλλαγή δεν ήταν τόσο θεαματική όσο σε μια πόλη ‒ όχι όσον αφορά τα φαινόμενα. Τα ζώα και τα δέντρα συνέχισαν να ζουν όπως ξέρουν και οι άνθρωποι που δουλεύουν στα χωράφια στην ουσία δεν σταμάτησαν ποτέ. Φυσικά, τα φαινόμενα απατούν... Εξαιρώντας τις φωτογραφίες που βομβάρδιζαν το Ίντερνετ καθ' όλη τη διάρκεια της απομόνωσης, είναι νωρίς για να έχω προσωπικές και καθαρές εικόνες από την καραντίνα. Είναι φρέσκο το βίωμα και χρειάζομαι χρόνο για να δω το αποτύπωμά του.
Πήρα τη συνθήκη του επείγοντος και του μέσου του ΕΝΤΕR καθαρά πειραματικά. Το να παραγάγω κάτι σε 120 ώρες και χωρίς τον χρόνο για αυτοκριτική και περαιτέρω ωρίμανση ή βελτίωση είχε νόημα για μένα μόνο αν έβλεπα αυτόν τον περιορισμό ως πεδίο μιας ελεύθερης και άμεσης δράσης-αντίδρασης. Μου ζητήθηκε να ασχοληθώ με ένα μέσο που δεν γνωρίζω καλά. Το βίντεο για μένα δεν είναι παραστατική τέχνη, παρότι μπορεί να τεθεί ζήτημα ερμηνευτικής δύναμης και ερμηνευτή κάποιες φορές, όπως και για το «Feat. JULIE». Αυτή η έλλειψη σύνδεσης και οικειότητας που βιώνω ως σημείο των καιρών συντόνισε και το όλο πείραμα».
Eun-Me Ahn
(Σεούλ)
Body & Seoul
Ως μία από τις πρώτες χώρες που χτυπήθηκαν από τον κορωνοϊό, η Νότια Κορέα ήταν και από τις πρώτες που επέστρεψαν σε μια σχετική κανονικότητα. Τρεις μήνες μετά, κάνοντας μια βόλτα με το σκούτερ της στη Σεούλ, μαζί με κάποιους χορευτές από την ομάδα της, η Eun-Me Ahn εξερευνά εκ νέου την πόλη της και τη σχέση των ανθρώπων με τον χορό και το σώμα στην κορεατική κοινωνία του «μετά».
«Στη Νότια Κορέα δεν είχαμε καθολικό lockdown. Η κυβέρνηση ακολούθησε διαφορετική στρατηγική για την αντιμετώπιση της πανδημίας, με εκτεταμένους ελέγχους και την αυστηρή απομόνωση των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων. Γι' αυτό οι Κορεάτες μπορούσαν να έχουν μεγαλύτερες ελευθερίες. Αλλά, όπως και σε κάθε χώρα, τα σχολεία και οι δημόσιοι χώροι, όπως τα πάρκα και οι παιδικές χαρές, ήταν κλειστά και όλα τα δημόσια events, τα φεστιβάλ και οι συναυλίες ακυρώθηκαν. Η κοινωνική απομόνωση απέχει πολύ ως έννοια από την κορεάτικη κουλτούρα γιατί πιστεύουμε στο "η ισχύς εν τη ενώσει". Έπρεπε να προσαρμοστούμε. Όλα έγιναν πιο αργά, πιο δύσκολα και η αβεβαιότητα εμφανίστηκε στη ζωή μας.
Όταν πρωτοάκουσα τη λέξη "lockdown", ήμουν σε τουρ στην Ευρώπη με την ομάδα μου. Όταν σοβάρεψαν τα πράγματα ήμουν στη Γαλλία και θυμάμαι να κοιτάω από το παράθυρο, στη διαδρομή για το αεροδρόμιο του Παρισιού: κανένα αυτοκίνητο στον δρόμο, μόνο φορτηγά και το βαν μας. Όταν φτάσαμε, αντίκρισα κάτι που δεν είχα ξαναδεί στη ζωή μου. Σχεδόν όλο το αεροδρόμιο ήταν κλειστό, υπήρχαν μόνο επιβάτες για την πτήση της Korean Air.
Όταν επικοινώνησαν μαζί μου από το Onassis Culture, ενθουσιάστηκα. Το είδα ως την τέλεια ευκαιρία να κάνω κάτι παραγωγικό και να το μοιραστώ με ανθρώπους απ' όλον τον κόσμο, γι' αυτό σκέφτηκα να κινηματογραφήσω τον εαυτό μου. Και είμαι πολύ χαρούμενη που κράτησα ένα τέτοιο αρχείο, σε αυτές τις ιστορικές στιγμές που ζούμε. Να βλέπω ανθρώπους, αυτό ήθελα. Από αυτούς αντλώ έμπνευση και χρειάζομαι αυτή την ενέργεια από την ανθρώπινη επαφή για να δημιουργήσω. Όταν επέστρεψα στην Κορέα, έπρεπε να μείνω δύο βδομάδες στο σπίτι και τις πέρασα κυρίως στο τηλέφωνο. Μου ήταν απαραίτητο για να ισοσταθμίσω την έλλειψη ανθρώπινης επαφής και να συνεχίσω, σε προσωπικό και καλλιτεχνικό επίπεδο».
Δείτε όλες τις προηγούμενες δημιουργίες του προγράμματος ENTER, στο onassis.org/enter
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
σχόλια