Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ θρύλου του blues και του rock Nick Gravenites, πριν από λίγες μέρες, στις 18 Σεπτεμβρίου, δεν ήταν κάτι το ξαφνικό. Ο Nick The Greek είχε πολλά προβλήματα υγείας, ενώ πλησίαζε τα 86 του. Είχε καταφέρει να ζήσει δηλαδή, περνώντας δια πυρός και σιδήρου μέσα από τις δεκαετίες (ιδίως στα νιάτα του), βλέποντας τους καλύτερους φίλους και συνοδοιπόρους του να φεύγουν ο ένας μετά τον άλλον. Οι περισσότεροι από τα ναρκωτικά.
Πρώτη η τραγουδίστρια Janis Joplin, που θα πέθαινε στα 27 της, το 1970. Έπειτα ο κιθαρίστας Mike Bloomfield, που θα εγκατέλειπε στα 37 του, το 1981. Μετά ο φυσαρμονικίστας Paul Butterfield, που θα έφευγε κι αυτός από τη ζωή, στα 44 χρόνια του, το 1987 και τέλος ο κιθαρίστας John Cipollina, που θα πέθαινε στα 45 του, το 1989. Με όλους αυτούς ο Gravenites ήταν «κολλητός» σε διάφορες φάσεις της ζωής του, ακόμη και πριν από τη δισκογραφία του, παίζοντας μαζί τους σε κοινά συγκροτήματα ή γράφοντας τραγούδια για τα προσωπικά άλμπουμ τους.
Ο Nick Gravenites αγαπούσε την Ελλάδα, και γι’ αυτό περνούσε και ξαναπερνούσε από τα μέρη μας – κάτι, που θα πρέπει να το θεωρούμε ευτύχημα. Ο άνθρωπος δεν ήταν όποιος κι όποιος! Γνώριζε από κοντά πολλούς από τους «μύθους» του ροκ, και συγχρωτίστηκε μαζί τους από διάφορες θέσεις, όταν το ροκ σήμαινε πάρα πολλά, στο δεύτερο μισό των σίξτις.
Όπως θα έλεγε κατά καιρούς ο ίδιος, σε συνεντεύξεις του, εκείνο που θα τον έσωζε, ώστε να μην είχε την τύχη (δηλαδή την ατυχία) της Janis ή του Mike, θα ήταν η ελληνική οικογένειά του. Τα ναρκωτικά για τη «μέση» ελληνική οικογένεια –ακόμη και για την ελληνοαμερικανική ως φαίνεται–, ήταν συνδεδεμένα με την καταστροφή και το θάνατο (προφανώς τα πιο σκληρά απ’ αυτά). Ενώ και η αίσθηση του μέτρου, που την είχε έντονη στη ζωή του ο Nick, από ένα σημείο και μετά, θα τον έσωζε, τελικά, από το πρόωρο φευγιό. Φυσικά, δεν πέθαναν όλοι οι ρόκερ φίλοι του νέοι (κάποιοι ζουν ακόμη, αν και μικρότεροι από ’κείνον), όμως θα εγκατέλειπαν μερικοί από τους πιο σημαντικούς.
Ο Nick Gravenites στην Αμερική
Ο Gravenites, που καταγόταν από την Αρκαδία, γεννήθηκε (το 1938) και μεγάλωσε στο Σικάγο, ενώ στα 18 του φοιτά στο University of Chicago, στη νότια μεριά της πόλης, σπουδάζοντας Λογοτεχνία. Εκεί όμως, στη νότια μεριά, είχαν «στρατοπεδεύσει» όλοι οι μαύροι από το νότο των ΗΠΑ, που θα ανέβαιναν προς τον βορρά, ήδη από τη δεκαετία του ’30, μετά τα χρόνια της μεγάλης ύφεσης, προκειμένου να βρουν δουλειά (στη βιομηχανία ή αλλού). Και κάπως έτσι θα άνθιζαν και τα κέντρα διασκέδασής τους, καθώς το blues θα μετατρεπόταν και αυτό από rural σε urban. Μέσα σ’ αυτό τον κυκεώνα των κλαμπ ο 20χρονος Nick θα μπει με θάρρος και φόρα, γνωρίζοντας στην πορεία τον Paul Butterfield, που ήταν τέσσερα χρόνια μικρότερός του και ζούσε κι αυτός εκεί (στη νότια πλευρά), και πιο μετά τον Mike Bloomfield, έναν σχεδόν συνομήλικο του Paul, που γρήγορα θα διακρινόταν ως κιθαρίστας του blues. Βασικά όλοι αυτοί είχαν ξεκινήσει ως folkists (καθώς συζητάμε για μια εποχή, στο τέλος των 50s, όπου το φολκ ήταν δημοφιλέστατο στην Αμερική), παίζοντας με ακουστικές κιθάρες, πριν στρίψουν στις ηλεκτρικές.
Το 1965 ήταν μια πρώτη καθοριστική στιγμή για τον Nick The Greek, γιατί κάτω απ’ αυτό το όνομα γράφει το πρώτο δισκάκι του, με τα κομμάτια “Drunken boat / Whole lotta soul” [Out of Sight]. Το πρώτο ήταν ένα πρώιμο ψυχεδελικό διαμάντι (με φολκ και blues επιρροές), ενώ το δεύτερο ήταν πιο κοντά στο blues, με πολλά πνευστά όμως, που τα έπαιζαν διακεκριμένοι τζαζίστες, σαν τους Lester Bowie τρομπέτα, Julian Priester τρομπόνι και Roscoe Mitchell άλτο σαξόφωνο! Σαν ήχος δε (αυτό το track) ήταν μπροστά από την εποχή του.
Όταν οι Paul Butterfield Blues Band θα κυκλοφορούσαν το πρώτο άλμπουμ τους στην Elektra, τον Οκτώβριο του 1965, το τραγούδι του Gravenites “Born in Chicago” δεν θα άνοιγε μόνο το LP τους, αλλά θα αποδεικνυόταν και κάτι σαν σήμα κατατεθέν τους.
Μπορεί ο Nick να μην ήταν ποτέ μέλος της μπάντας του Butterfield, όμως την επόμενη χρονιά (Αύγουστος 1966) θα χάριζε στους φίλους του ένα συγκλονιστικό κομμάτι, που δεν ήταν άλλο από το ψυχεδελικό αριστούργημα “East-west”. Υπάρχουν διάφορες ιστορίες σε σχέση με το πώς ακριβώς συνετέθη αυτό το ιστορικό track, στην αυγή του acid rock, για την παρουσία του Bloomfield στη σόλο κιθάρα, και για τον τρόπο που αυτοσχεδίασε, επηρεασμένος από την ινδική μουσική, αλλά κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει το ρόλο του Gravenites στη σύνθεση (επηρεασμένος, βασικά, από τα ακούσματα της ελληνικής λαϊκής μουσικής, που είχε από το σπίτι του ή απ’ όπου αλλού). Περιττό να πω πως και μόνο γι’ αυτό το κομμάτι το όνομα τού Nick Τhe Greek περνάει κατ’ ευθείαν στο πάνθεον των «ηρώων» του ροκ.
East-West
Ήδη από τον Φλεβάρη του ’67 ο Mike Bloomfield αποκόβεται από την Paul Butterfield Blues Band, ώστε να μπορέσει να φτιάξει τους Electric Flag. Έτσι, για πρώτη φορά, ο Gravenites θα γινόταν κανονικό μέλος ενός μεγάλου γκρουπ, ηχογραφώντας μαζί του, εκείνη την εποχή, τρία άλμπουμ: το ψυχεδελικό σάουντρακ της ταινίας του Roger Corman “The Trip” (1967) και τα περισσότερο soul-blues-rock “A Long Time Comin’” (1968) και “An American Music Band” (1968) (και στα τρία άλμπουμ ο ρόλος του Ελληνοαμερικανού ήταν ακρογωνιαίος με παιξίματα και συνθέσεις). Και το εξής σημαντικότατο. Οι Electric Flag (με τον Gravenites στη σύνθεσή τους) θα εμφανίζονταν στο Monterey International Pop Festival, τη δεύτερη μέρα του, στις 17 Ιουνίου 1967. Αντιλαμβάνεστε...
Το 1968, όμως, συναντάμε τον Gravenites, ως συμπαραγωγό, σ’ ένα άλλο σημαντικό άλμπουμ της ψυχεδελικής εποχής, το πρώτο των Quicksilver Messenger Service. Αυτοί ήταν από το Σαν Φρανσίσκο και όχι από το Σικάγο, αλλά ο Gravenites φαίνεται πως κουβαλάει κάτι από τον ήχο των Electric Flag (σε σχέση με τα πνευστά) και εδώ. Τα ακούς, ας πούμε, στη μνημειώδη διασκευή του “Pride of man” (ένα φολκ, με θρησκευτικές αναφορές, τραγούδι του Hamilton Camp).
To 1969 ήταν μια δεύτερη πολύ καθοριστική χρονιά για τον Nick Τhe Greek. Και γιατί τότε θα έβγαζε τον πρώτο προσωπικό δίσκο του, το “My Labors” [Columbia], και γιατί θα συνέχιζε να συνεργάζεται με τους Quicksilver Messenger Service, δίνοντας τραγούδια του για το άλμπουμ τους “Shady Grove” (το “Joseph’s coat” ας πούμε, που είχε γράψει μαζί με τον John Cipollina, τον κιθαρίστα του γκρουπ – κρατείστε αυτό τον τίτλο), και γιατί θα βρισκόταν στην παραγωγή πίσω από άλμπουμ του φίλου του Mike Bloomfield (“It’s Not Killing Me”), του bluesman Otis Rush (“Mourning in the Morning”), του ντράμερ Sam Lay (“Sam Lay in Bluesland”), επίσης φίλου του από την εποχή των Butterfield Blues Band ή των Brewer and Shipley (“Weeds”), συμμετέχοντας περαιτέρω και στο “Live At Bill Graham’s Fillmore West” (μαζί με τους Mike Bloomfield, Taj Mahal, Mark Naftalin κ.ά.). Και αν όλα αυτά θα αποδεικνύονταν καθοριστικά, μέσα στα χρόνια και τις δεκαετίες, για τη φήμη του Ελληνοαμερικανού, θα ήταν η συνεργασία του με την Janis Joplin εκείνη που θα τοποθετούσε, στην πορεία, το όνομά του ακόμη πιο ψηλά.
Την Janis, ο Nick, θα τη γνώριζε κατά πάσα πιθανότητα στο Σαν Φρανσίσκο, καθώς εκείνη τραγουδούσε στην Bay Area με τους Big Brother & The Holding Company ήδη από το 1966. Και κάπως έτσι θα τις «χάριζε» δυο τραγούδια του (“As good as you’ve been to this world”, “Work me, Lord”), για το πρώτο προσωπικό LP της, που είχε τίτλο “I Got Dem Ol' Kozmic Blues Again Mama!” (1969). Και τα δύο τραγούδια ήταν soul-blues-rock (με πνευστά βεβαίως), πιο γρήγορο το πρώτο, πιο αργό το δεύτερο, που ερμηνεύονται απαράμιλλα από την αδικοχαμένη τραγουδίστρια.
Janis Joplin - As Good As You've Been to This World (Official Audio)
Με την αποχώρηση της Janis από τους Big Brother & The Holding Company θα άνοιγε κατά κάποιο τρόπο ο δρόμος στον Gravenites, ώστε να μπει στο γκρουπ και να τραγουδήσει μαζί του στους δίσκους “Be a Brother” (Οκτώβριος, 1970) και “How Hard It Is” (Αύγουστος 1971) – όπως κι έγινε. Όμως τον Απρίλιο του ’70, στις 4 εκείνου του μήνα, στο Fillmore West, η Joplin θα επανασυνδεόταν για λίγο με τους Big Brother, ηχογραφώντας μαζί τους το “Ego rock”, ένα blues του Nick, το οποίο θα ερμήνευαν μαζί στη σκηνή (η Janis με τον Nick)! Αυτή η εγγραφή υπάρχει στο 2LP της Janis “In Concert”, που θα κυκλοφορούσε το 1972. Ακόμη, το 1970, ο Nick θα έκανε παραγωγή στο pop / country-rock άλμπουμ “Tarkio” των Brewer & Shipley, από το οποίο θα ξεπηδούσε το “One toke over the line”, που θα έφθανε μέχρι τη θέση #10 του U.S. Billboard Hot 100, στις 10 Απριλίου του ’71 (μεγάλη επιτυχία), όπως (θα έκανε παραγωγή) και στο funky blues-rock LP των Southern Comfort.
Εν τω μεταξύ η ιστορία τού τραγουδιού του “Buried alive in the blues” είναι από εκείνες, που, όσο να ’ναι, σε κάνουν να νοιώθεις κάπως – ακόμη και μετά από 54 χρόνια. Το τραγούδι αυτό το είχε γράψει ο Nick ειδικά για την Janis, με σκοπό να μπει στο δεύτερο σόλο άλμπουμ της το “Pearl”. Ήταν το τραγούδι, που είχε ηχογραφήσει κανονικά η μπάντα, περιμένοντας την Janis να έρθει την επόμενη μέρα, στο στούντιο, ώστε να προστεθεί και η φωνή. Η Janis δεν θα ερχόταν ποτέ, όμως, γιατί θα πέθαινε το μεσημέρι προς το απόγευμα εκείνης της μέρας. Ήταν Κυριακή 4 Οκτωβρίου του 1970. Παρά ταύτα το “Buried alive in the blues”, που είχε πλέον σημαδιακό τίτλο (Θαμμένη ζωντανή στο blues), θα έμπαινε στο “Pearl” ως instrumental, με τον δίσκο να κυκλοφορεί στις 11 Γενάρη του ’71. Τελικά, το τραγούδι θα το ερμήνευε ο ίδιος ο Nick στο LP των Big Brother & The Holding Company “How Hard It Is”, που θα έφθανε στα δισκάδικα τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς.
Big Brother & The Holding Co. - Buried Alive In The Blues (1971)
Η τελευταία μεγάλη στάση του Nick Gravenites στην κλασική εποχή του rock ήταν το σάουντρακ που θα ετοίμαζε για την ταινία του Alan Myerson “Steel Yard Blues”, η οποία θα έβγαινε στους αμερικάνικους κινηματογράφους στις 31 Ιανουαρίου του 1973. Στην ταινία πρωταγωνιστούσαν οι Donald Sutherland, Jane Fonda και Peter Boyle. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια παρανοϊκή σάτιρα –με τους δύο ηθοποιούς σε κόντρα ρόλους–, που τα «έχωνε» βασικά στο american dream. Ο Nick είχε μαζέψει φίλους του από τα παλιά (Paul Butterfield, Mike Bloomfield, Maria Muldaur κ.ά.), για να μοιραστεί μαζί τους ωραίες μουσικές, πάντα στο γνωστό blues-country-rock στυλ.
Επίσης την ίδια χρονιά (1973) ο Nick θα ετοίμαζε και μια νέα μπάντα, τους Blue Gravy (αφήνουμε κατά μέρος την ατυχή επανασύνδεση των Electric Flag), που θα ηχογραφούσαν πολύ blues υλικό στο στούντιο Record Plant, στην πόλη Sausalito της Καλιφόρνιας – με τα κομμάτια να μεταδίδονται μόνο από τον ραδιοφωνικό σταθμό KSAN FM, του San Mateo, στις 22 Απριλίου 1973. Από ’κει θα περνούσαν σ’ ένα πειρατικό CD, το 2015, και κάπως έτσι θα τ’ άκουγαν κι οι φανς. Με τους Blue Gravy, περιστασιακά, εμφανιζόταν και ο Butterfield.
Αυτές ήταν και οι τελευταίες αναλαμπές του Nick, μέσα σε μια σημαντική εποχή, που θ’ άφηνε πίσω της μια μεγάλη χαμένη ευκαιρία, και πολλούς χαμένους ανθρώπους (καλλιτέχνες ή μη). Το 1974 θα ήταν πια ένας άλλος κόσμος...
O Nick Gravenites στην Ελλάδα
Τραγούδια του Gravenites, συνθέσεις ή παραγωγές του, κυκλοφορούν στην Ελλάδα (σε ελληνικές εκδόσεις εννοώ) από το 1969, βασικά μέσω των LP της Janis Joplin κι ενός 45αριού των Big Brother & The Holding Company. Κάποιοι, που κοιτάνε τα credits στα τραγούδια, σίγουρα θα είχαν προσέξει αυτό το όνομα, που ήταν ολοφάνερα ελληνικό, ήδη από ’κείνα τα χρόνια.
Δίσκοι «εισαγωγής» με τραγούδια του Gravenites σίγουρα μπαίνουν στα ράφια του Pop Eleven των αδελφών Φαληρέα, στην αρχή των σέβεντις, ενώ ο Εξαδάκτυλος διασκευάζει κομμάτια του στα κλαμπ – το “Heartache people” από το LP “Be a Brother” (1970) των Big Brother & The Holding Company και το “Moon tune” από το άλμπουμ “My Labors”, όπως θα μου έλεγε ο Δημήτρης Πουλικάκος.
Το 1975 ο Τάσος Φαληρέας μεταφράζει στα ελληνικά το “Joseph’s coat” των John Cipollina / Nick Gravenites, ως «Ο μανδύας του Ιωσήφ», για το περιοδικό «Σήμα» (Αφιέρωμα η Σκηνή) [τεύχος #9, Σεπτ. 1975]. Το τραγούδι ακουγόταν στα LP “Shady Grove” (1969) των Quicksilver Messenger Service και “Be a Brother” (1970) των Big Brother and the Holding Co.
Το 1981, τον Μάιο, δημοσιεύεται συνέντευξη του Gravenites στο περιοδικό «Ήχος & Hi-Fi» (τεύχος #98). Τη συνέντευξη είχε πάρει ο Θοδωρής Μανίκας στις 25 Νοεμβρίου της προηγούμενης χρονιάς, στο Λονδίνο, όταν ο Ελληνοαμερικανός περιόδευε με αφορμή το άλμπουμ του εκείνης της χρονιάς, που είχε τίτλο “Bluestar” (1980), τυπωμένο για την (δυτικο)γερμανική Line.
Το 1984 ένα τραγούδι του Gravenites, και μάλιστα με ελληνικά λόγια(!), θα ακουγόταν για πρώτη φορά σ’ ένα δίσκο έλληνα τραγουδοποιού. Αυτό ήταν το “Heartache people”, το οποίο θα μετατρεπόταν σε «Ήρωες με βρώμικα χέρια» από τον Θοδωρή Μανίκα και την παρέα του (Φατμέ, Άκης Περδίκης, David Lynch, Σωκράτης Παπαχατζής και λοιποί), στο άλμπουμ του «Απόψε Φύγαμε» [Minos, 1984]. Πολύ καλό το πρωτότυπο και «μια χαρά» και η ελληνική διασκευή.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΜΑΝΙΚΑΣ - Ήρωες Με Βρώμικα Χέρια
Εν τω μεταξύ ο Μανίκας θα βρισκόταν πίσω και από τις πρώτες ζωντανές εμφανίσεις του Gravenites στην Ελλάδα, στις 29, 30, 31 Δεκεμβρίου 1987 και 2 Ιανουαρίου 1988 στο Ρόδον. Ο κόσμος θα «άλλαζε χρόνο» στο κλαμπ βλέποντας τον Ελληνοαμερικανό μαζί με τον γίγαντα της κιθάρας John Cipollina (από τους Quicksilver Messenger Service κ.λπ.) και την υπόλοιπη μπάντα, που την αποτελούσαν ακόμη οι Doug Kilmer μπάσο, φωνή και Tony Johnson ντραμς (πεπειραμένοι μουσικοί, με συμμετοχές σε δεκάδες live και δίσκους).
Το 1989, στις 20, 21 και 23 Απριλίου, η The Nick Gravenites / John Cipollina Band θα ήταν ξανά στο Ρόδον (μέσω της εταιρείας ME.S.S. του Μανίκα). Εκείνο το διάστημα, από 12 έως 26 Απριλίου του ’89, ο Άκης Πάνου, μετά από δεκαετίες απουσίας από τη σκηνή, θα έβγαινε ξανά σε πίστα (και μάλιστα ως τραγουδιστής) στο κέντρο Επειγόντως. Ο Μανίκας μαζί με τον Gravenites και τον Cipollina θα ήταν εκεί –μαρτυρά γι’ αυτό και η σχετική φωτογραφία– και ότι δεν έγινε, τελικά, κάτι δισκογραφικό ανάμεσα σε όλους αυτούς ή έστω κάποιο jam (δεν ήταν εύκολο φυσικά, για πολλούς και διαφόρους λόγους) σε κάνει λίγο να... φαντασιώνεσαι. Το δυστύχημα, όμως, ήταν άλλο... Ένα μήνα αργότερα, στις 29 Μαΐου, ο Cipollina θα έφευγε από τη ζωή, στα 45 χρόνια του.
Το 1991 θα κυκλοφορούσε από την MBI το άλμπουμ “Live in Athens at the Rodon”, που είχε να κάνει με την πρώτη παρουσία των Gravenites / Cipollina στην Αθήνα – αν και η φωτογραφία εξωφύλλου ήταν από την δεύτερη παρουσία τους, όπως θα μου έλεγε ο Θ. Μανίκας. Εκεί το “Walking blues” του Son House (που θα περνούσε στο ρεπερτόριο του Robert Johnson και δεκάδων άλλων), το “Get together” του Dino Valenti, το “Born in Chicago” του Gravenites και άλλα διάφορα.
Το 1992 ο Gravenites θα ακουγόταν να τραγουδά στα ελληνικά(!), μαζί με τη Γιάννα Κομνηνού, στο άλμπουμ «Γιάννα Κομνηνού & Οι Αισθηματίες», που θα τυπωνόταν για το label Ιπτάμενοι Δίσκοι (του Μανίκα). Το τραγούδι είχε τίτλο «Όλο μου λες», ήταν γραμμένο από τον Γιώργο Ζήκα και ήταν... reggae.
Το 1997 ο Διονύσης Σαββόπουλος στο άλμπουμ του «Το Ξενοδοχείο» [Mercury] διασκευάζει το “Joseph’s coat” των Cipollina / Gravenites ως «Του Ιωσήφ το πανωφόρι» (τραγουδά και ο Ορφέας Περίδης), το οποίο είχε μεταφράσει πρώτος –το ξαναγράφω– ο φίλος του Τάσος Φαληρέας, το 1975, ενώ την Πρωτοχρονιά του ’98 ο Gravenites, που πηγαινοερχόταν στην Ελλάδα, θα εμφανιζόταν για ακόμη μια φορά live (τώρα, και για πολλά χρόνια και στο μέλλον, μέσω της Red Rooster του Γιάννη Αγγελάτου). Οι συναυλίες είχαν γίνει στο Blues Hall, στο Μετς, από 1-4 Ιανουαρίου, με τον Ελληνοαμερικανό να τον συνοδεύουν οι Θεσσαλονικείς Backbone (του κιθαρίστα Νίκου Ντουνούση). Μάλιστα ο Gravenites θα τραγουδούσε, σε τρία κομμάτια, και στο CD του ελληνικού γκρουπ “Crackin’ Under Pressure”, που θα κυκλοφορούσε από την Ano Kato Records το 1999.
Διονύσης Σαββόπουλος - Το πανωφόρι του Ιωσήφ
Τον Σεπτέμβριο του ’99, στις 26 εκείνου του μήνα, ο Nick Gravenites με τους Animal Mind θα εμφανιζόταν στο Γκάζι, στο τριήμερο Corona Athens Blues Festival, συμμετέχοντας στην πορεία και σ’ ένα ακόμη ελληνικό CD, το τέταρτο του σχήματος Ερασιτέχνες Εραστές (Γιώργος Τσακαλίδης κ.ά.), από το 2000, βάζοντας μουσική στο «Κόψε ξανά». Πολλά χρόνια αργότερα, τον Μάρτιο του 2024, οι Blues Wire θα διασκεύαζαν και το “Buried alive in the blues” στο άλμπουμ τους “Ongoing”.
Το πόσες ακριβώς φορές είχε επισκεφθεί την Ελλάδα για συναυλίες, ο Gravenites, δεν είναι εύκολο να το πεις. Σίγουρα είχε ξανάρθει την Πρωτοχρονιά του 2004 (1-4 Ιανουαρίου) στο House of Art, στου Ψυρρή, ενώ στις 19 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς είχε εμφανισθεί (πάντα με τους Backbone ως backing μπάντα του) στη Νέα Ιωνία του Βόλου, στο 2ο Blues & Rock Festival. Επίσης είχε εμφανισθεί και σε άλλες πόλεις της χώρας (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα, Ξάνθη...) και ακόμη στο Κύτταρο, στις 9 Φεβρουαρίου του 2008 και ξανά στον ίδιο χώρο στις 16 Δεκεμβρίου (του ’08). Τέλος, είχε περάσει και από το Half Note Jazz Club, στο διάστημα 24-27 Ιανουαρίου του 2014.
Ο Nick Gravenites αγαπούσε την Ελλάδα, και γι’ αυτό περνούσε και ξαναπερνούσε από τα μέρη μας – κάτι, που θα πρέπει να το θεωρούμε ευτύχημα. Ο άνθρωπος δεν ήταν όποιος κι όποιος! Γνώριζε από κοντά πολλούς από τους «μύθους» του ροκ, και συγχρωτίστηκε μαζί τους από διάφορες θέσεις, όταν το ροκ σήμαινε πάρα πολλά (όσο ποτέ άλλοτε στην Ιστορία), στο δεύτερο μισό των σίξτις. Περαιτέρω, ήταν ένας ανοιχτός και εγκάρδιος άνθρωπος, που μιλούσε μ’ έναν αυθορμητισμό και μια ευθύτητα, στα όρια του κυνισμού συχνά – λέγοντας τα πράγματα με τ’ όνομά τους, είτε αναφερόταν στους διάσημους συνεργάτες του, και βασικά στην Janis Joplin, είτε μιλούσε για τον εαυτό του.
Θυμάμαι διάφορες ωραίες κουβέντες του Nick, απ’ αυτές που πέταγε κατά καιρούς, αλλά μία δεν πρόκειται ποτέ να την ξεχάσω. Κατά βάση ευγνωμονούσε την τύχη του ο Gravenites, που είχε υπάρξει συνεργάτης της Janis Joplin, γιατί από τα ποσοστά των τραγουδιών του, στους δίσκους της, θα μπορούσε να επιβιώσει αξιοπρεπώς στην υπόλοιπη ζωή του, κάνοντας το κέφι του. Και γι’ αυτό είχε πει εκείνη τη φοβερή ατάκα, δίχως να κρύβεται και δίχως να μασάει τα λόγια του πως... «οι νεκροί πληρώνουν το νοίκι μου». Αληθές... καθώς οι νεκροί θα «ζούνε» πάντα μέσω των ζωντανών και οι ζωντανοί μέσω των πεθαμένων... μέχρι να καεί η Βαβυλώνα...
John Cipollina _ Nick Gravenites Band - Pride of Man
