Η Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ελευσίς 2023 παρουσιάζει στις 29, 30 Σεπτεμβρίου και την 1η Οκτωβρίου το «Μυστήριο 14 Human Requiem». Ο Γερμανός σκηνοθέτης Γιόχεν Σάντιγκ, μαζί με τη χορογράφο Σάσα Βαλτζ, τον εικαστικό Μπραντ Χουάνγκ και άλλους καλλιτέχνες, θα παρουσιάσει στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας το «Ανθρώπινο Ρέκβιεμ» με βάση το έργο του Γιοχάνες Μπραμς «Γερμανικό Ρέκβιεμ». Δεν πρόκειται για νεκρώσιμη ακολουθία αλλά για μια τελετή εορτασμού της ζωής, ένα memento mori (θυμήσου τον θάνατο) που μετατρέπεται σε carpe diem (άδραξε τη μέρα). Μια εμπειρία συλλογικής κάθαρσης τελετουργικής παράστασης και εμβυθιστικής εμπειρίας με βάση το Ρέκβιεμ του Brahms για τη Ραδιοφωνική Χορωδία του Βερολίνου.
Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, έχοντας για μια ακόμα χρονιά ως καλλιτεχνική της στέγη το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ξεκινάει την καλλιτεχνική περίοδο 2023-2024 στις 20 Οκτωβρίου. Ο Γερμανός αρχιμουσικός Ματίας Φορέμνι θα διευθύνει δύο συμφωνικές σουίτες από το γνωστό «Μαχαγκόνι» του Βάιλ και το ιμπρεσιονιστικό μπαλέτο «Δάφνις και Χλόη» του Ραβέλ. Το πρόγραμμα θα συμπληρώσει το Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα αρ.1 σε ρε ύφεση μείζονα, έργο 10 του Σεργκέι Προκόφιεφ, το οποίο θα ερμηνεύσει ο Αντρέι Γκαβρίλοφ, ένας από τους επιφανέστερους εκπροσώπους της ρωσικής πιανιστικής σχολής.
Στις 3 Νοεμβρίου η δεύτερη συμφωνική συναυλία περιλαμβάνει δύο έργα, το δεύτερο κοντσέρτο του Ραχμάνινοφ και τη δεύτερη συμφωνία του Έλγκαρ. Στο πόντιουμ ο νεότατος μαέστρος Φίνεγκαν Ντάουνι Ντίαρ, βραβευμένος το 2020 στον διεθνή διαγωνισμό Μάλερ που διοργάνωσε η Συμφωνική της Βαμβέργης. Μαζί του θα συμπράξει ο διεθνούς φήμης πιανίστας Κίριλ Γκέρσταϊν.
Την Κυριακή 19 Νοεμβρίου ο σύλλογος «Οι Φίλοι της Μουσικής» γιορτάζει τα 70 χρόνια από την ίδρυσή του και συνδιοργανώνει με την ΚΟΑ μια πανηγυρική συναυλία. Ο διάσημος Φινλανδός μαέστρος Χάνου Λίντου θα διευθύνει την «Ηρωική Συμφωνία» του Μπετόβεν. Μαζί του θα συμπράξει ο ανερχόμενος βιολιστής Ντάνιελ Λοζάκοβιτς που θα ερμηνεύσει το δεξιοτεχνικό Κοντσέρτο για βιολί του Σιμπέλιους. Το πρόγραμμα συμπεριλαμβάνει και αποσπάσματα από την «Ταναγραία» του Γιώργου Σισιλιάνου.
Στις 24 Νοεμβρίου ο διακεκριμένος μαέστρος Στέφαν Άσμπερι θα διευθύνει μια βραδιά αφιερωμένη στα 100 χρόνια από τη γέννηση του Γκιέργκι Λίγκετι. Στο ατμοσφαιρικά απόκοσμο «Lontano» θα συμπράξει ο εξάρχων της Συμφωνικής του Λονδίνου και σολίστας βιολιστής Ρομάν Σίμοβιτς. Το πρόγραμμα με τίτλο «Ουγγρικές Συν-κινήσεις» περιλαμβάνει επίσης Μπέλα Μπάρτοκ, Ζόλταν Κόνταϊ και Γιοχάνες Μπραμς.
Η συναυλία της 8ης Δεκεμβρίου δεν απευθύνεται μόνο στους λάτρεις της κλασικής μουσικής, καθώς το πρόγραμμα «10 ταινίες - 10 δεκαετίες - 10 Όσκαρ» σε επιμέλεια του κριτικού κινηματογράφου Γιάννη Ζουμπουλάκη παρουσιάζει μουσικές που έμειναν ανεξίτηλες στη μνήμη κάθε σινεφίλ και όχι μόνο. Πρόκειται για δέκα διάσημες μουσικές ταινιών, μία από κάθε δεκαετία, δοσμένες μέσα από την εμπνευσμένη ερμηνεία του κορυφαίου μαέστρου κινηματογραφικής μουσικής παγκοσμίως, Φρανκ Στρόμπελ. Οι συνθέτες που θα ακουστούν είναι οι Χανς Ζίμερ, Αλεξάντρ Ντεσπλά, Ντάριο Μαριανέλι, Νικόλα Πιοβάνι, Βαγγέλης Παπαθανασίου, Τζον Γουίλιαμς, Μορίς Ζαρ, Ντμίτρι Τιόμκιν, Μίκλος Ρόσα, Έριχ Βόλφγκανγκ Κόρνγκολντ κ.ά.
Στις 15 Δεκεμβρίου, μια συναυλία με έργα «Μπετόβεν... μόνο» θα συμπεριλαμβάνει τα τρία συμφωνικά αριστουργήματα του μεγάλου Γερμανού κλασικού, «Έγκμοντ, εισαγωγή, έργο 84», «Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα αρ. 5 σε μι ύφεση μείζονα, έργο 73 “Αυτοκρατορικό”», «Συμφωνία αρ. 7 σε λα μείζονα, έργο 92» υπό τη διεύθυνση του ιδιαίτερα πεπειραμένου Γιόαβ Τάλμι, με έναν γνήσιο βιρτουόζο σολίστα του πιάνου, τον Γιώργο- Εμμανουήλ Λαζαρίδη.
Στο Μέγαρο Μουσικής τον κύκλο «Μεγάλες Ορχήστρες - Μεγάλοι Μαέστροι» ανοίγει φέτος στις 16 Οκτωβρίου ο σπουδαίος Ισπανός μαέστρος Ζόρντι Σαβάλ και σολίστ της βιόλας ντα γκάμπα με το σύνολο Le Concert des Nations, εστιάζοντας το ενδιαφέρον τους στην «Ιταλική Συμφωνία» και στο «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» του Μέντελσον. Συμμετέχουν οι σοπράνο Φλόρε φαν Μέερσε και η μέτζο σοπράνο Ντιάνα Χάλερ. Μαζί τους η γυναικεία χορωδία La Capella Nacional de Catalunya.
Αντίστοιχα, ο κύκλος «Μεγάλοι Ερμηνευτές» εγκαινιάζεται στις 25 Οκτωβρίου με το ρεσιτάλ του Νοτιοκορεάτη δεξιοτέχνη του πιάνου Σονγκ-Τζιν Τσο σε έργα Χάιντν, Ραβέλ, Μότσαρτ και Λιστ, ενώ στις 4 Δεκεμβρίου η Γερμανίδα βιολονίστα Γιούλια Φίσερ θα δώσει ένα ρεσιτάλ με έργα Μπετόβεν, Χατσατουριάν, Ιζαΐ και Φρανκ για σόλο βιολί και για βιολί και πιάνο. Μαζί της, η Ρωσίδα πιανίστα Γιουλιάνα Αντίεβα.
Στις 7 Δεκεμβρίου ο διαπρεπής αρχιμουσικός Διονύσης Γραμμένος θα διευθύνει την Ελληνική Συμφωνική Ορχήστρα Νέων στο πλαίσιο του Έτους Ραχμάνινοφ, ερμηνεύοντας τη «Δεύτερη Συμφωνία», ενώ ο βιρτουόζος πιανίστας Βασίλης Βαρβαρέσος θα εκτελέσει το «Δεύτερο κοντσέρτο για πιάνο».
Στις 9 και 10 Δεκεμβρίου το κοινό του Μεγάρου θα υποδεχθεί την αυστριακή ορχήστρα Johann Strauss Ensemble και τον μαέστρο της Ράσελ ΜακΓκρέγκορ για να ακούσει αυθεντικές μελωδίες του Γιόχαν Στράους με τη συμμετοχή της υψιφώνου και πρωταγωνίστριας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Χριστίνας Πουλίτση, και λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, στις 14 Δεκεμβρίου, η Εθνική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Ουγγαρίας, στο πλαίσιο της επετειακής περιοδείας της για τον εορτασμό των 100 χρόνων από την ίδρυσή της, θα παρουσιάσει ένα πρόγραμμα με μεγάλα συμφωνικά και πιανιστικά έργα Ούγγρων και Ρώσων μουσουργών υπό τη διεύθυνση της Ρωσίδας αρχιμουσικού Aλεβτίνα Ιόφε. Ο «Χορός των νεκρών» του Λιστ, η «Μεγάλη Πολωνέζα» για πιάνο και ορχήστρα του Σοπέν, η σουίτα από το μπαλέτο «Ο θαυμαστός μανδαρίνος» του Μπέλα Μπάρτοκ και η σουίτα «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Προκόφιεφ είναι κάποια από τα κομμάτια που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμά της. Σολίστ, ο επίσης Ρώσος πιανίστας Αλεξάντερ Μαλοφέεφ.
Το Athens Baroque Festival, στο θέατρο Χώρος του Βοτανικού, μεταξύ 28 Σεπτεμβρίου και 1 Οκτωβρίου, θα φιλοξενήσει για μια ακόμα φορά μια μεγάλη ποικιλία συνόλων, καταξιωμένους διεθνείς μουσικούς αλλά και νέους ταλαντούχους Έλληνες μουσικούς. Παράλληλα, το 6ο Φεστιβάλ Μπαρόκ Μουσικής, o επιτυχημένος θεσμός του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, επιστρέφει στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ και στην ιστορική αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός στις 13, 15, 18 και 19 Νοεμβρίου. Το πρόγραμμα, σε καλλιτεχνική επιμέλεια του Δήμου Γκουνταρούλη, περιλαμβάνει τέσσερις μοναδικές συναυλίες με κεντρικό άξονα το έτος 1723.
H Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Schwarz, παρουσιάζει από τις 27 έως τις 30 Σεπτεμβρίου τις Νύχτες Κλασικής Μουσικής. Το Ινστιτούτο Μουσικής Curtis, με τους αποφοίτους του, κάνει μια στάση στην Αθήνα εν μέσω της παγκόσμιας περιοδείας του με ένα πρόγραμμα συναυλιών που θα περιλαμβάνει Μότσαρτ, Μπραμς, Σούμπερτ, Ντεμπισί, Άρβο Περτ, Ρίχαρντ Στράους, Φερνάντο Όμπραντορς κ.ά. Οι τέσσερις διαφορετικές συναυλίες θα μεταδοθούν και ζωντανά μέσω YouTube από τις ιστοσελίδες της Γενναδείου και του Ιδρύματος Schwarz.
Το Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β&Μ Θεοχαράκη, που έχει σταθερό πρόγραμμα κλασικής μουσικής, παρουσιάζει στις 30 Νοεμβρίου τη σολίστ του πιάνου Κωνσταντίνα Βιδαλάκη σε ένα πρόγραμμα με έργα σταθμούς των Μπετόβεν και Ντεμπισί και τίτλο «Ρομαντισμός και Ιμπρεσιονισμός». Στις 6 Δεκεμβρίου η Μυρτώ Ξηρουχάκη με το βιολοντσέλο της, ο Ηλίας Γυφτονικολός με το βιολί του και η μεσόφωνος Ιωάννα Ζαμ-Πέτρου παρουσιάζουν έργα των Χέντελ, Βιβάλντι, Ράινχαρτ και Γκέρσουιν στο πρόγραμμα «Από το Μπαρόκ στον Gershwin».
Στις 21, 24, 27, 31 Οκτωβρίου και στις 5 και 9 Νοεμβρίου η ΕΛΣ αναβιώνει μία από τις πιο επιτυχημένες παραγωγές της των τελευταίων ετών, τη «Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ» του Σοστακόβιτς σε σκηνοθεσία της Φανί Αρντάν, μουσική διεύθυνση του Φαμπρίτσιο Βεντούρα και τους Σβετλάνα Σοζντάτελεβα, Σεργκέι Σεμισκούρ, Γιάννη Γιαννίση και Γιάννη Χριστόπουλο στους βασικούς ρόλους.
Στις 16, 19 και 21 Νοεμβρίου, στη δεύτερη συμπαραγωγή της με την Opéra Comique του Παρισιού, παρουσιάζει την όπερα «Οι αστραπές / Les Éclairs». Πρόκειται για την τρίτη όπερα του πολυβραβευμένου Γάλλου συνθέτη Φιλίπ Ερσάν, σε λιμπρέτο του διεθνώς αναγνωρισμένου Γάλλου συγγραφέα Ζαν Εσνόζ, βασισμένο στη μυθιστορηματική βιογραφία του Νίκολα Τέσλα. Η μουσική διεύθυνση θα είναι του Ηλία Βουδούρη και η σκηνοθεσία του Κλεμάν Ερβιέ-Λεζέ.
Τέλος, στις 9, 12, 17, 27, 29 και 31 Δεκεμβρίου, και στις 2 Ιανουαρίου 2024, επιστρέφει η «Μποέμ» του Τζάκομο Πουτσίνι στην εμβληματική σκηνοθεσία του Γκρέιαμ Βικ.
Νωρίτερα, την 1η Οκτωβρίου η Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ, στο πλαίσιο της συνεργασίας με το Ωδείο Αθηνών, παρουσιάζει ένα αφιέρωμα στον Μανώλη Καλομοίρη. Σπουδαστές και απόφοιτοι του Ωδείου Αθηνών θα ερμηνεύσουν, σε καλλιτεχνική επιμέλεια του Φίλιππου Τσαλαχούρη, έργα για πιάνο και σύνολα δωματίου που καλύπτουν πάνω από είκοσι πέντε χρόνια της μουσικής δραστηριότητας του πληθωρικού Έλληνα συνθέτη, όπως και τραγούδια σε στίχους Κωστή Παλαμά και του ίδιου του Καλομοίρη.
Η νέα σεζόν του Ολύμπια - Δημοτικού Μουσικού Θεάτρου «Μαρία Κάλλας» θα παρουσιάσει στις 3, 4, 8 και 10 Νοεμβρίου την όπερα «Σεμέλη» του Χέντελ με τη σύμπραξη της Συμφωνικής Ορχήστρας του δήμου Αθηναίων και της Χορωδίας Δωματίου Αθηνών. Η παράσταση έκανε πρεμιέρα τον Μάιο του 2023 στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Χέντελ του Γκέτινγκεν, καλλιτεχνικός διευθυντής του οποίου είναι ο Έλληνας αρχιμουσικός Γιώργος Πέτρου, ο οποίος διευθύνει και σκηνοθετεί τη νέα αυτή παραγωγή. Ένα μουσικό δράμα βασισμένο στις Μεταμορφώσεις του Οβιδίου, που ο ίδιος ο συνθέτης χαρακτηρίζει ως «κοσμικό ορατόριο». Τους βασικούς ρόλους ερμηνεύουν κορυφαίοι τραγουδιστές με ειδίκευση στην παλαιά μουσική, ανάμεσά τους το νέο αστέρι της μπαρόκ σκηνής, η Ελβετή σοπράνο Marie Lys.
Και λίγο πριν εκπνεύσει το 2023, η Συμφωνική Ορχήστρα και η Χορωδία Δήμου Αθηναίων, στις 14, 15, 16, 17, 20, 21, 22 και 23 Δεκεμβρίου, παρουσιάζουν την οπερέτα του Νίκου Χατζηαποστόλου «Οι απάχηδες των Αθηνών», τη δημοφιλέστερη ίσως ηθογραφία μιας ολόκληρης εποχής. Η αστική και η λαϊκή Αθήνα του Μεσοπολέμου, κωμικές ερωτικές περιπέτειες γίνονται αφορμή για να γραφτούν μερικά από τα πιο αγαπημένα τραγούδια του είδους. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Βασίλης Μαυρογεωργίου και τη μουσική διεύθυνση ο Κορνήλιος Μιχαηλίδης. Ερμηνεύουν πολλοί γνωστοί ηθοποιοί και τραγουδιστές, ανάμεσά τους οι Γιάννης Φίλιας, Γιώργος Ιατρού, Άγγελος Παπαδημητρίου, Χρήστος Στέργιογλου αλλά και η αειθαλής Ζωζώ Σαπουντζάκη.
