Η κριτική της Ματίνας Καλτάκη για το «Καμπαρέ» του Κωνσταντίνου Ρήγου

Η κριτική της Ματίνας Καλτάκη για το «Καμπαρέ» του Κωνσταντίνου Ρήγου Facebook Twitter
4

#quote#

Αγαπάει το ελληνικό κοινό τα μιούζικαλ ή πηγαίνει να δει παραστάσεις μιούζικαλ για τον θίασο που τα υποστηρίζει; Ήταν το Καμπαρέ, αυτό το καταπληκτικό μιούζικαλ των Τζον Κάντερ και Φρεντ Εμπ, που έσπευσαν να δουν οι θεατές όταν το ανέβασε η Αλίκη Βουγιουκλάκη το 1978, ή την πρωταγωνίστρια (για τα κοστούμια που άλλαζε, βέβαια, και όχι για τις φωνητικές επιδόσεις της); Το ίδιο, άλλωστε, δεν συνέβη όταν ανέβασε τη δημοφιλή οπερέτα Εύθυμη Χήρα ή, μεταξύ άλλων, ένα άλλο γνωστό μιούζικαλ, την Εβίτα του Άντριου Λόιντ Βέμπερ και του Τιμ Ράις;

Τριάντα πέντε χρόνια μετά, πολλά έχουν αλλάξει. Η εμπειρία από τις παραγωγές μιούζικαλ που έχουν έρθει στο Θέατρο Βadminton δείχνει ότι υπάρχει ένα κοινό ενημερωμένο, που όταν ταξιδέψει στο Λονδίνο είναι πολύ πιθανό να πάει να δει το Φάντασμα της Όπερας στο Γουέστ Εντ ή κάποιο άλλο μιούζικαλ απ' αυτά που παίζονται χρόνια, λειτουργώντας σαν ατραξιόν για τουρίστες και περαστικούς επισκέπτες. Το ίδιο κοινό θα πάει να δει τον περιοδεύοντα θίασο (με όλα τα αναγκαία credits, βεβαίως, της παράστασης του Λονδίνου) που θα φέρει το Jesus Christ Super Star ή το Mamma Mia στην Αθήνα: επειδή ανταποκρίνεται στην έντονη προβολή με την οποία υποστηρίζονται τέτοια θεάματα, επειδή είναι hot, επειδή οι Βρετανοί το κάνουν καλύτερα. Μιλάμε για ένα κοινό ετερογενές, που στο μεγάλο μέρος του προσέρχεται στο θέατρο για λόγους που δεν αφορούν το ίδιο το μιούζικαλ. Και πάλι, όμως, μη φανταστείτε ότι υπάρχουν τόσοι φανατικοί που να γεμίζουν ένα θέατρο 2.000 θέσεων για μεγάλο αριθμό παραστάσεων. Η περίπτωση του Παλλάς δείχνει ότι αν τα εισιτήρια ξεπεράσουν τα 50.000, μια παράσταση μιούζικαλ ελληνικών προδιαγραφών είναι επιτυχία. Που, βεβαίως, είναι, από τη στιγμή που ο βασικός όγκος παραστάσεων αφορά χώρους μικρής χωρητικότητας.
Μόνο που ξαφνικά τα τελευταία χρόνια η πόλη απέκτησε μια σειρά μεγάλων θεάτρων. Κι εκεί που γκρινιάζαμε για την ελλιπέστατη υλικοτεχνική υποδομή της συντριπτικής πλειονότητας των θεατρικών χώρων, που καθιστούσε αδύνατη την παρουσίαση μεγάλων παραγωγών και δη μουσικοθεατρικών, τώρα τα μιούζικαλ διαδέχονται το ένα το άλλο. Αγάπησε ξαφνικά το κοινό το είδος και αυξήθηκε ο αριθμός των δυνάμει θεατών του; Είναι ο νόμος της ζήτησης που καθορίζει την προσφορά; Προφανώς όχι. Αλλά τα θέατρα με μεγάλη σκηνή και πλατεία δεν μπορούν να γεμίσουν, παρά με αναλόγως μεγάλες παραγωγές. Τα μιούζικαλ ικανοποιούν τους δύο βασικούς όρους που μπορούν να προσελκύσουν το ευρύ κοινό: έργα ευχάριστα, με μουσική και χορό, και πολυπρόσωποι θίασοι. Εξού και φέτος θα δούμε τρεις καινούργιες παραγωγές μιούζικαλ (ενώ επαναλήφθηκαν οι περσινές Σικάγο και Δαίμονες στο Παλλάς).

Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Για να εξηγήσω το «φάουλ» του ανεβάσματος του Καμπαρέ στην αίθουσα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής (ένα από τα μεγάλα θέατρα που διαθέτει πλέον η Αθήνα, με προδιαγραφές και εξοπλισμό για μεγάλες παραγωγές όπερας και μουσικού θεάτρου). Πρόκειται, κατά τη γνώμη μου, για ένα από τα τρία, έστω πέντε, καλύτερα μιούζικαλ στην ιστορία του είδους. Δεν είναι μόνο που τα τραγούδια του είναι το ένα καλύτερο από το άλλο, είναι και η δραματουργική αρτιότητά του που εντυπωσιάζει. Κυρίως η διττή δόμησή του: δύο οι βασικοί χώροι (το καμπαρέ από τη μια, το σπίτι της φράου Σνάιντερ όπου νοικιάζουν δωμάτια οι πρωταγωνιστές του έργου από την άλλη) και δύο οι βασικές ιστορίες που εξελίσσονται παράλληλα (η σχέση των νέων της ιστορίας, της Σάλι Μπόουλς, καλλιτέχνιδας του καμπαρέ, με έναν Αμερικανό συγγραφέα, και η άλλη, των μεσόκοπων, της φράου Σνάιντερ με τον Εβραίο νοικάρη της, τον Σουλτς).
Ο ίδιος ο χώρος του καμπαρέ λειτουργεί ως ψευδαισθητική εκδοχή της πραγματικότητας, ένας καθρέφτης της όντως πραγματικότητας, τόσο του Βερολίνου λίγο πριν από την άνοδο του ναζισμού όσο και του (σύγχρονου) κοινού της εν εξελίξει παράστασης. Οι σκηνικές οδηγίες, άλλωστε, υποδεικνύουν ότι στο Κιτ-Κατ Κλαμπ κυριαρχεί ένας μεγάλος καθρέφτης στο κέντρο της σκηνής, που αντανακλά την πλατεία, δηλαδή τους θεατές. Οι θεατές της τωρινής παράστασης ταυτίζονται, δηλαδή, με τους θεατές/πελάτες του βερολινέζικου κακόφημου καμπαρέ της ιστορίας. Το γεγονός ότι το Βερολίνο του '30 και η Αθήνα του 2013, λόγω της βαθιάς οικονομικής και πολιτικής κρίσης, έχουν αρκετά στοιχεία που μοιάζουν μεταξύ τους καθιστά το ανέβασμα του Καμπαρέ υπόθεση ιδιαιτέρως ερεθιστική.

Μόνο που η αχανής σκηνή και η πολυτελής αισθητική της πλατείας (ενός θεάτρου όπερας, όπως η αίθουσα Τριάντη) ήταν απολύτως ξένες προς την πραγματικότητα και την ατμόσφαιρα του έργου. Αντί ενός σκοτεινού, σχετικά περιορισμένου, underground χώρου, που να θυμίζει τα σκίτσα και τους πίνακες του George Grosz και του Οtto Dix, η τεράστια σκηνή κατέστησε τη δράση θέαμα. Οι σχέσεις των προσώπων επί σκηνής δεν είχαν τη σωστή θερμοκρασία κι η όσμωση σκηνής και πλατείας δεν συνέβη ποτέ – ουδεμία «ανταλλαγή» σημειώθηκε. Ίσως γιατί ένας μεγάλος κίνδυνος που καιροφυλακτεί στα μεγάλα θέατρα που λέγαμε είναι ακριβώς ότι το ευρύ κοινό περιλαμβάνει θεατές διαφορετικών «κατηγοριών», απαιτήσεων και γούστου, η ενέργεια των οποίων δύσκολα συγκεντρώνεται στην ίδια κατεύθυνση. Κάπως έτσι το Μέγαρο επιβλήθηκε στην παράσταση (που θύμιζε πιο πολύ Μπρόντγουεϊ απ' όσο το ίδιο το έργο ζητούσε – δείτε π.χ. τη σκηνογραφία, εντυπωσιακή οπωσδήποτε, για τη σκηνή του πάρτι αρραβώνων στο μανάβικο του Σουλτς) και ακύρωσε τη δύναμη που έχει το έργο να συνδιαλέγεται απρόσκοπτα με την προβληματική πραγματικότητα γύρω μας (βγαίνοντας, μετά το τέλος της παράστασης, οι δρόμοι άδειοι σε μια πόλη που άλλοτε έσφυζε από ζωή).

Ευτυχώς, υπήρχε ο Δημήτρης Λιγνάδης: εκπληκτικός στον ρόλο του κομπέρ, απόλυτος master of the game, με μια πληθωρική ενεργητικότητα αλλά και με τον επιθετικό σαρκασμό που είχε ανάγκη μια σύγχρονη ερμηνεία του ρόλου – όταν τραγουδάει, μόνος στην άδεια σκηνή, το «I don't care much» με τη συνοδεία μιας μπάσο ηλεκτρικής κιθάρας είναι απλά έξοχος. Όπως και το ζευγάρι Τάνιας Τσανακλίδου και Μιχάλη Μητρούση – το ντουέτο τους στο «Τραγούδι του ανανά» είναι μία από τις καλύτερες σκηνές της παράστασης. Ειδικά η Τσανακλίδου, τόσο στην πρόζα όσο και στα τραγούδια που ερμηνεύει –και ειδικά στο «What would you do?»–, επιβεβαιώνει ότι η σκηνή του μιούζικαλ είναι κάτι σαν φυσικός χώρος για το ταλέντο της.
Εντυπωσιακή η Μαρία Ναυπλιώτου στον ρόλο της Σάλι Μπόουλς, ατύχησε να μοιράζεται τις περισσότερες σκηνές της με τον Γιώργο Νανούρη, που δεν είχε ούτε το υποκριτικό μέγεθος ούτε τη σκηνική εμπειρία για να αντιμετωπίσει με επάρκεια τον ρόλο του συγγραφέα.

Δεν είναι ευχάριστο να μιλάς για αποτυχία. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για το σωστό έργο τη σωστή στιγμή.

Θέατρο
4

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Παραστάσεις για κάθε γούστο που θα συγκινήσουν, θα διασκεδάσουν και θα προβληματίσουν

Θέατρο / Πού οφείλεται τόση δίψα για το θέατρο;

Το θέατρο εξακολουθεί να προκαλεί debates και ζωηρές συζητήσεις, παρά τις κρίσεις και τις οικονομικές περικοπές που έχει υποστεί, και φέτος ανεβαίνουν στην Αθήνα παραστάσεις για κάθε γούστο που θα συγκινήσουν, θα διασκεδάσουν και θα προβληματίσουν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ανδρέας Κωνσταντίνου

Θέατρο / Ανδρέας Κωνσταντίνου: «Δεν μ' ενδιαφέρει τι υποστηρίζεις στο facebook, αλλά το πώς μιλάς σε έναν σερβιτόρο»

Ο ηθοποιός που έχει υποδυθεί τους πιο ετερόκλητους ήρωες και θα πρωταγωνιστήσει στην τηλεοπτική μεταφορά της «Μεγάλης Χίμαιρας» αισθάνεται ότι επιλέγει την τηλεόραση για να ικανοποιήσει την επιθυμία του για κάτι πιο «χειροποίητο» στο θέατρο.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Ο Στρίντμπεργκ και η «Ορέστεια» προσγειώνονται στον κόσμο της Λένας Κιτσοπούλου

Θέατρο / Η Μαντώ, ο Αισχύλος και ο Στρίντμπεργκ προσγειώνονται στον κόσμο της Κιτσοπούλου

Στην πρόβα του νέου της έργου όλοι αναποδογυρίζουν, συντρίβονται, μοντάρονται, αλλάζουν μορφές και λένε λόγια άλλων και τραγούδια της καψούρας. Ποιος θα επικρατήσει στο τέλος;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Οι Αθηναίοι / «Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Η ηθοποιός Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου θυμάται τα χρόνια του Θεάτρου Τέχνης, το πείραμα και τις επιτυχίες του Χυτηρίου, περιγράφει τι σημαίνει γι' αυτή το θεατρικό σανίδι και συλλογίζεται πάνω στο πέρασμα του χρόνου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Θωμάς Μοσχόπουλος

Θέατρο / «Άρχισα να βρίσκω αληθινή χαρά σε πράγματα για τα οποία πριν γκρίνιαζα»

Έπειτα από μια δύσκολη περίοδο, ο Θωμάς Μοσχόπουλος ανεβάζει τον δικό του «Γκοντό». Έχει επιλέξει μόνο νέους ηθοποιούς για το έργο, θέλει να διερευνήσει την επίδρασή του στους εφήβους, πραγματοποιώντας ανοιχτές πρόβες. Στο μεταξύ, κάνει μια πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα με την Αργυρώ Μποζώνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τι είναι για σένα το «Οξυγόνο»;

Θέατρο / Τι είναι για σένα το «Οξυγόνο»;

Ένα συναρπαστικό υβρίδιο θεάτρου, συναυλίας, πολιτικοκοινωνικού μανιφέστου και rave party, βασισμένο στο έργο του επικηρυγμένου στη Ρωσία δραματουργού Ιβάν Βιριπάγιεφ, ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή και αποπειράται να δώσει απάντηση σε αυτό το υπαρξιακό ερώτημα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Υπάρχει το «για πάντα» σε μια σχέση;

The Review / Υπάρχει το «για πάντα» σε μια σχέση;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο δημοσιογράφος και κριτικός θεάτρου Γιώργος Βουδικλάρης μιλούν για την παράσταση «Ο Χορός των εραστών» της Στέγης, τα υπαρξιακά ερωτήματα που θέτει το κείμενο του Τιάγκο Ροντρίγκες και τη χαρά τού να ανακαλύπτεις το next best thing στην τέχνη.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Όπερα / Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Πολυσχιδής και ανήσυχη, η Φανί Αρντάν δεν δίνει απλώς μια ωραία συνέντευξη αλλά ξαναζεί κομμάτια της ζωής και της καριέρας της, με αφορμή την όπερα «Αλέκο» του Σεργκέι Ραχμάνινοφ που σκηνοθετεί για την Εθνική Λυρική Σκηνή.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το «Κυανιούχο Κάλιο» είναι μια παράσταση για το ταμπού των αμβλώσεων 

Θέατρο / «Κυανιούχο Κάλιο»: Μια παράσταση για το ταμπού των αμβλώσεων στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Όχι μόνο σε ανελεύθερα ή σκοταδιστικά καθεστώτα, αλλά και στον δημοκρατικό κόσμο, η συζήτηση για το δικαίωμα της γυναίκας σε ασφαλή και αξιοπρεπή ιατρική διακοπή κύησης παραμένει τρομακτικά επίκαιρη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τενεσί Ουίλιαμς: Ο ποιητής των χαμένων ψυχών

Θέατρο / Τενεσί Ουίλιαμς: Ο ποιητής των χαμένων ψυχών

«Εκείνο που με σπρώχνει να δημιουργώ θεατρικούς χαρακτήρες είναι ο έρωτας», έλεγε ο Ουίλιαμς, που πίστευε ότι ο πόθος «είναι κάτι που κατακλύζει πολύ μεγαλύτερο χώρο από αυτόν που μπορεί να καλύψει ένας άνθρωπος». Σε αυτόν τον πόθο έχει συνοψίσει τη φυγή και την ποίηση, τον χρόνο, τη ζωή και τον θάνατο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

σχόλια

2 σχόλια
Αγαπητή κα Καλτάκη, να μου επιτρέψετε να πω καταρχήν ότι η παράσταση της Αλίκης το 1978 ήταν καλύτερη και εντιμότερη από την παράσταση που κατασκεύασε ο κ. Ρήγος. Η πρωταγωνίστρια μπορεί να άλλαζε κοστούμια όπως λέτε, (όχι και τόσα πολλά πάντως), αλλά είχε και τη λάμψη που απαιτεί ο ρόλος. Επίσης, να σας θυμίσω ότι για την υποκριτική ερμηνεία της στην Εβίτα, και όχι για τις φωνητικές της επιδόσεις, η Διεθνής Ένωσης Κριτικών την είχε κυρήξει την καλύτερη Εβίτα παγκοσμίως. Και τώρα για το Καμπαρέ του κ. Ρήγου. Συμφωνώ σε αυτά που λέτε, ήταν φάουλ, για πολλούς λόγους. Ο κ. Ρήγος ανασκολόπισε το έργο. Του αφαίρεσε κάθε γοητεία και ατμόσφαιρα. Δεν μπόρεσε καν να στηρίξει τα υπέροχα νούμερα ουτε να αναδείξει τη θεατρικότητα τους, τη σκηνή δηλαδή του Καμπαρέ μέσα στη σκηνή του θεάτρου. Χαντάκωσε τους περισσότερους ηθοποιούς, και την υπέροχη Μ. Ναυπλιώτου, η οποία ωστόσο, δεν έπεισε καθόλου. Την βραδιά που είδα την παράσταση, ο ήχος ήταν τόσο κακός που δεν ακούκαμε καθαρά ούτε τους στίχους των τραγουδιών αλλά και πολλά κομμάτια της πρόζας των ηθοποιών. Θα μπορούσα να σας πω πολλά, αλλα σε ένα διαφωνώ κάθετα: στο ότι ο κ. Λιγνάδης ήταν εκπληκτικός. Μου κάνει εντύπωση που τον βρήκατε εκπληκτικό, αλλά δεν είναι ανάγκη να συμφωνούμε όλοι. Ήταν κάτι σαν μπουνιά στο στομάχι του έργου. Δεν είχε ούτε τη φινέτσα ούτε το στυλ που απαιτεί ο ρόλος. Κατάστεψε την εισαγωγή, κατάστρεψε το Money, Money!.Και πλάτιαζε όταν υποτίθεται ότι παρουσίαζε το "ίνδαλμα του Κιτ Κατ Κλαμπ", Σάλλυ Μπόουλς. Γενικώς ήταν από τις χειρότερες επιλογές για το ρόλο.Και η παράσταση μια απο τις χειρότερες που έχω δει ποτέ μου. Ανευρη, άοσμη, χωρίς ρυθμό, με τη σύνδεση των σκηνών να πάσχει σοβαρά και να προκαλεί ανία και πλήξη. Κρίμα που ο κ. Ρήγος πήρε τα δικαιώματα και επιφύλαξε αυτήν την αντιμετώπιση σε αυτό το έργο. Κρίμα που το Μεγαρο Μουσικής θεωρεί τον κ. Ρήγο τον σούπερ σκηνοθέτη που τα κάνει όλα: και θεάματα πίστας (δεν έχω τίποτα εναντίον τους) και το Καμπαρέ. Αλλά όπως διαπιστώνετε και η ίδια, όλες οι επιλογές έχουν τις συνέπειές τους. Σε αυτήν την περίπτωση δυστυχώς, Πίστα - Καμπαρέ: 1 - 0.